Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/739 Esas
KARAR NO : 2018/956 Karar

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 19/07/2016
KARAR TARİHİ : 03/10/2018

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı tarafın “… Merkez Birliği’nin bir teşekkülü olan … A.Ş. ile %45 (… A.Ş.) – %55 (… A.Ş.) oranında ortak olarak … A.Ş. isimli şirket kurmak amacıyla … … A.Ş.’yi davacı %75 ve davalı %25 pay orkatlığı şeklinde kurduklarını, davalının … A.Ş.’ye ortaklı taahhüdü olarak vermesi gereken 2.362.500,00 TL bedelli 24 ay süreli kesin teminet mektubunu kendisinin vermesi taahhüdüne karşılık davacı tarafından davalıya %8 daha şirket hissesi verildiğini, davacı ile davalı arasında 10/12/2015 tarihinde Pay Salipleri Sözleşmesi imzalandığını, davalının taahhüt ettiği teminat mektubunu vermediğini ve davacıdan aldığı %8’lik hisseyi de iade etmediğini ve sebepsiz zenginleştiğini, davalıya … 29. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edilerek tebliğden itibaren 30 gün verildiğini ancak süre geçmesine rağmen davalı tarafından cezai şart bedeli ödenmediğini, davalının mal kaçırma ihtimalinin yüksek olduğunu bu nedenle davalının gayrimenkulleri ile sahibi olduğu … A.Ş. hisseleri ve şirket yetkilisi … uhdesinde bulunan hisseleri üzerine ihtiyati tedbir konulmasını beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, davalının teminat mektubunu süresinde vermemesi nedeniyle şimdilik 30.000,00 TL, %8 oranındaki hisselerin iadesi ya da hisse bedellerinin taraflarına ödenmesi ile ilgili olarak şimdilik 10.000,00 TL, müvekkilinin uğradığı maddi zararların tanzimi için şimdilik 10.000,00 TL toplamda 50.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının davasının mesnetsiz olduğunu, “davanın esas yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır” koşulunun gerçekleşmediğini, … ait … A.Ş. ile beraber kurulan … A.Ş. üzerinden iş yapılamamasının sebeninin davacının iddia ettiği gibi müvekkili tarafından teminat mektubunun verilmemesi olmadığını, teminat mektubunun alınamamasında müvekkiline atfedilecek bir kusur olmadığını, davacının bankalar nezdinde finansal sicilinin bozuk olmasından kaynaklandığını beyanla, davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, 6098 sayılı TBK. m. 207-281. maddeleri arasında düzenlenen satış ve 282-284. maddeleri arasında düzenlenen trampa sözleşmesi niteliğindeki karma nitelikli 10.12.2015 tarihli “Pay Sahipleri Sözleşmesi” başlıklı sözleşme kapsamında, davacı satıcının edim borcunu yerine getirdiği halde, davalı alıcının TBK. 232. madde kapsamında “… A.Ş.ye 2.362.500 TL. Miktarlı ve 24 ay süreli kesin teminat mektubu sağlamak” şeklindeki karşı edim borcunu yerine getirmemesi nedeniyle, davacı satıcının sözleşmeden dönmek suretiyle ifa edilen edimin iadesi, sözleşmeden kaynaklanan cezai şarttan ve davacının cezai şart dışında kalan zararından kaynaklanan alacağın tahsili davasıdır.
Davacı vekili, davacı …’nın %75 ve davalı … A.Ş.nin %25 oranında … A.Ş.nin hissedarı olduklarını, keza … A.Ş.nin %55 ve … A.Ş.’nin ise %45 oranında … A.Ş.nin hissedarı olduklarını, davacı …’nın, davalı … A.Ş.ye, davalı …A.Ş.nin … A.Ş.ye 2.362.500 TL. Miktarlı ve 24 ay süreli kessin teminat mektubunu en geç 30.01.2016 tarihine kadar sağlaması için, … A.Ş.deki %75 hissesinden %8 hisseyi davalı … A.Ş.ye devir ve temlik ettiğini ve ancak davalının taahhüdü gereği … A.Ş.ye teminat mektubu sağlamadığını, mektup sağlanmadığı için de … A.Ş. ile … A.Ş.nin ticaretinin durduğunu ve ancak … A.Ş.nin davalıya devredilen %8 hisselerinin hala davalının uhdesinde durduğunu, bu nedenle davalının sebepsiz zenginleştiğini, bu nedenle hisselerin iadesini, ceza şart alacağının tahsilini ve zararlarının tahsilini talep etmiştir.
İhtilaf, uyuşmazlığa uygulanacak sözleşme hükümlerinin tespiti ile davacının sözleşmeden dönme hakkı olup olmadığı, var ise sözleşme ile devrini vadettiği hisse senetlerinin iadesinin mümkün olup olmadığı, sözleşme ile öngörülen cezai şarttan kaynaklanan alacağın şartlarının oluşup oluşmadığı, miktarının tespiti ile tahsili halinde davalının ekonomik mahvına neden olup olmayacağı ve olacak ise indirim yapılıp yapılamayacağı ve davacının cezai şart alacağını aşan bir zararının olup olmadığı ve varsa miktarının tespiti noktalarında toplanmaktadır.
Davaya dayanak sözleşme incelendiğinde sözleşmenin 6098 sayılı TBK. m. 207-281 arasında düzenlenen satış ve 282-284. maddeleri arasında düzenlenen trampa sözleşmesi niteliğindeki karma nitelikli sözleşme olduğu görülmektedir. Kanunun 283 maddesinde satış sözleşmesine ilişkin hükümlerin mal değişim sözleşmesine uygulanacağı açıkça öngörülmüş olduğundan uyuşmazlığın ekseriyetle satış sözleşmesine ilişkin hükümler çerçevesinde çözüme ulaştırılması gerekmektedir.
TBK.nun “Satıcının Dönme Hakkı” başlıklı 235. maddesinin; “(1)Satılanın, ancak satış bedeli ödendikten sonra veya ödenme anında devredilmesi gereken durumlarda alıcı temerrüde düşerse satıcı, herhangi bir işlem gerekmeksizin satıştan dönebilir.(2) Bu hakkını kullanmak isteyen satıcı, durumu gecikmeksizin alıcıya bildirmek zorundadır. (3) Satılanın zilyetliği satış bedeli ödenmeden alıcıya devredilmişse, alıcının temerrüdü sebebiyle satıcının dönme hakkını kullanarak satılanı geri alması, bu hakkın sözleşmede açıkça saklı tutulmasına bağlıdır.” şeklindeki hükmü gereği, satılanın zilyetliği satış bedeli ödenmeden alıcıya devredilmişse, alıcının temerrüdü sebebiyle satıcının dönme hakkını kullanarak satılanı geri alması bu hakkın sözleşmede açıkça saklı tutulmasına bağlanmıştır.
Taraflar akdettikleri 10.12.2015 tarihli ve “Pay Sahipleri Sözleşmesi” başlıklı sözleşme ile …’nın “A Grubu Pay Sahibi”, …nin “B Grubu Pay Sahibi” olarak anılacağını, sözleşmenin konusununu düzenleyen 1.1. maddesi ile tarafların 31.07.2015 tarihinde kurmuş oldukları … A.Ş.nin, ortaklık yapısının yeniden düzenlenmesi için ve üzerinde nalaştıkları ortaklık yapısının yansıtılması amacıyla 27.10.2015 tarihinde olağan üstü genel kurul toplantısı yapılacağını, bu kapsamda, A Grubu pay Sahibinin … A.Ş.deki yüzde 3 oranındaki sermayesine tekabül eden 23.625 adet payını B Grubu pay sahibine devri kabul ettiğini, 4.2. maddesi ile de B Grubu Pay Sahibinin de 2.362.500.00 TL 24 ay süreli kessin teminat mektubunu … A.Ş. adına … A.Ş.ye 30.01.2016 tarihine kadar vermeyi kabul ettiğini, 2.1. maddesi ile de … A.Ş.nin kuruluştaki 50.000.00 TL olan sermayesinin 787.500.00 TL ye çıkarılmasını kabul ettiklerini, sözleşmenin “Cezai Şart” başlıklı 7. maddesinin “7.1. İş bu sözleşmenin herhangi bir hükmüne aykırı hareket edene taraf, diğer tarafa ihlal başına ihlal tarihindeki şirket sermayesinin 5 katına tekabül eden bir bedeli cezai şart olarak yazılı ilk talep ile birlikte derhal nakden ve defaten ödemekle yükümlü olacaktır. 7.2. tarafların iş bu madde kapsamındaki cezai şart ile karşılanmayan zararlarının tazminin talep etme hakları saklıdır. Bu madde kapsamındaki cezai şart talebi talepte bulunulan tarafa noter kanalı ile bir ihtarname gönderilmek suretiyle yapılacak olup ilgili ihtarnamenin kendisine ulaşmasını takip eden 30 gün içinde sözkonusu cezai şart nakden ve defaten ödenecektir.” şeklindeki hükmü ile de cezai şartın hüküm altına alındığı görülmektedir.
10.12.2015 tarihinde akdedilen sözleşmenin eki niteliğinde olarak düzenlenen 11.01.2016 tarihli “Yediemin Sözleşme” başlıklı sözleşme ile … A Grubu Pay Sahibi, … ise B Grubu Pay Sahibi, … ve … ise Yediemin Heyeti olarak nitelendirildikten sonra, sözleşmenin konusu; “… iş bu sözleşmenin 2 nolu ekinde bir kopyası yer alan, A Grubu Pay sahibine ait B Grubu Pay Sahibi lehine devir cirolu 527.625 adet payı temsil eden 1 nolu nama yazılı ilmuhaber/pay senedinin (A Grub İlmuhaber/Pay Senedi) yediemin heyetine teslimi ve Yediemin Heyeti Tarafındaniadesi şart ve koşullarının ve bu kapsamda tarafların hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinden ibarettir” şeklinde düzenlendikten sonra, tarafların yükümlülüklerinin; “Hissedarlar Sözleşmesinin 4.2. maddesi uyarınca B Grubu Pay sahibi, Hissedarlar sözleşmesinin imzalanmasını müteakip en geç 30.01.2016 tarihine kadar şirket adına 2.362.500.00 TL. Tutarlı ve 24 ay süreli kessin teminat mektubunu ibraz etmeyi ve bunun karşılığında A Gruu Pay Sahibi de, A Grubu İlmuhaber/Pay Senedini iş bu sözleşmenin imzası tarihinde Yediemin heyetine teslim etmeyi yükümlenmiştir. İş bu hüküm doğrultusunda, A Grubu İlmuhaberi/Pay Senedi teslim tarihini Yediemin heyetine bildireceklerdir.” şeklinde düzenlendiği ve sözleşmenin 2.4. maddesinin “Yediemin Heyeti, 10.12.2015 tarihli hissedarlar sözleşmesinin 4.3. maddesinde belirtildiği üzere … ile herhangi bir anlaşmaya varılmaması veya … şirketi hukuken kurulmasına rağmen Hissedarlar Sözleşmesinin imzasından itibaren 6 (altı) ay içerisinde kuruluş amacına uygun olarak fiilen faaliyette geçmemesi halinde kendiliğinden veya A veyahut B Gurubu Pay sahibinin yazılı yazılı bildirimi ve talebi akabinde, A Grubu İlmuhaberi /Pay senedini 4 nolu ekte yer alan teslim ve tesellüm tutanağı karşılığında B Grubu Pay sahibine derhal teslim edecektir. Ancak Yediemin heyeti, söz konusu şartların gerçekleşmesi halinde ve pay sahibinin birlikte yapacakları 5 nolu ekte yer alan yazılı bildirim akabinde en geç 5 iş günü içerisinde A Grubu İlmuhaberi/Pay senedini A Grubu Pay Sahibine iade edecektir.” şeklindeki düzenleme ile de yediemin heyetinin A Grubu İlmuhaber/Pay Senedini hangi koşullarda kime teslim edeceği öngörülmüş olduğundan sözleşmeye konu senetlerin mevcut hali ile davalıya teslim edilmediği ve fakat yedieminlerin zilyetliğinde olduğu görülmektedir.
Davacı, … 29. noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu evrakı üzerinden keşide edilen ihtarname ile, taraflara arasında 10.12.2015 tarihinde akdedilen … Paz. Ve tar. Ürn. Tic. A.Ş.’nin “Pay Sahipleri” sözleşmesi ve sözleşmenin 4.2. maddesi gereğince, teminat mektubunun süresinde verilmemesi nedeniyle sözleşmenin 7.1. maddesi ile hüküm altına alınan cezai şartın ve cezai şart dışında kalan zararın tazminini talep ettiği görülmekle davacının davalı tarafın sözleşmeyi ihlali nedeniyle sözleşmeden geri döndüğü anlaşılmaktadır.
Yukarıda da bahsedildiği üzere sözleşmenin yukarıya aynen alınan 2.4. maddesi hükmü ile akde konu A Grubu İlmuhaber/Pay Senetlerinin henüz davalıya teslim edilmediği ve yedieminde olması nedeniyle davacının TBK. m. 235/1.c-1 kapsamında, herhangi bir işlem gerekmeksizin satıştan dönebilecektir. Dosya kapsamı ile davalı edimini yerine getirmiş olduğunu ispat etmediğine göre davalı aksi talepte de bulunamayacaktır.
Kaldı ki bir an için senetlerin zilyetliğinin davalıya devredilmiş olduğu kabul edilse bile sözleşmenin 4.2 maddesi ile davalının karşı edim borcunu ifa etmemesi halinde satıcının dönme hakkına sahip olduğu açıkça düzenlendiğinden hisse senetlerinin davalıya teslim edilmiş olması davacının sözleşmeden ödenerek iadeyi talep etmesine engel olmayacaktır.
Mali müşavir bilirkişi … tarafından düzenlenen 06.11.2017 tarihli bilirkişi raporu ile de; sözleşme gereği taraflar arasında … A.Ş.nin kurulduktan sonra düzenlenen 10.12.2015 tarihli sözleşmenin 4.2. maddesi gereği davalının taahhüt ettiği mektubunu sağlamadığı ve bu nedenle davacının … 29. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu evrak üzerinden keşide ettiği ihtarname ile sözleşmeni 4.2. maddesi gereğince, teminat mektubunun süresinde verilmemesi nedeniyle sözleşmenin 7.1. maddesi ile hüküm altına alınan cezai şartın ve cezai şart dışında kalan zararın tazminini talep ettiği, … A.Ş.nin kuruluşta 50.000.00 TL. Olan sermayesinin ihlalin vuku bulduğu 30.01.2016 tarihinde sermayesinin 787.000.00 TL.ye çıkarıldığını sermayenin 5 katı miktarındaki cezai şart miktarının (787.000.00 TL. X 5 = 3.937.500.00 TL.) 3.937.500.00 TL. olduğu tespit edilmiştir.
Dosya kapsamı ve bilirkişi raporu ile tespit edildiği üzere davalının hisse devrine karşılık temin etmeyi taahhüt ettiği teminat mektubunu sağlamamış olması nedeniyle yedieminde olan senetlerin iadesi gerektiği görülmektedir.
Sözleşmenin 7.1. maddesinde öngörülen ceza şartın 6098 sayılı TBK.nun 179. maddesinde öngörülen seçimlik cezai şart olduğu görülmektedir. Bu kapsamda davacının teminat mektubunun sağlanmaması nedeni … 29. noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu evrakı üzerinden keşide ettiği ihtarname ile sözleşmeden dönmek sureti ile cezai şart alacağından kaynaklanan 50.000.00 TL. alacağın tahsili talebi her ne kadar kısmi dava niteliğinde açılmış ise de değerlendirmenin talep edilen tüm cezai şart üzerinden yapılması gerektiği ve iş bu kısmi dava açısından kurulacak hüküm ile uygulanacak indirimin işbu dava ile talep edilmeyen cezai şart alaağı bakımından da ilam niteliğinde olarak (kessin hüküm niteliğinde değil) güçlü delil niteliğinde olacak olması karşısında, sözleşme ile kararlaştırılan cezai şart miktarının şirketin sermayesinin 5 katı kadar fahiş nitelikte büyük olması ve toplamının davalının ekonomik mahvına neden olacak olması nedeni ile talep edilen ceza şartın %80’i oranında indirim yapılarak 10.000.00 TL.sinin tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Davacı, cezai şartı aşan miktarda zararı olduğu nedeniyle ayrıca zarar nedeniyle talepte bulunmuş ise de sözleşme ile öngörülen 3.937.500.00 TL.yi aşan miktarda zararı olduğunu ispat edemediğinden ve bu nitelikteki bir zararın tahsili talebinin ancak ve ancak cezai şart olarak öngörülenden fazla miktrda zararın meydana geldiğinin ispatı halinde taib ee tahsilini mümkün olması karşısında dosya kapsamıyla da davacıının bu yöneyle ispat edilmiş bir zarar söz konusu olmadığından bu yönü ile davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABUL – KISMEN REDDİ İLE,
1-Davacı … tarafından davalı …ye devredilen … A.Ş’nin %8 oranındaki hisselerinin davalı şirket tarafından davacıya İADESİNE, iade edilen hisselerin Ticaret Sicil Müdürlüğünde TESCİLİNE,
2-10.000,00 TL cezai şartın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesinde düzenlenen avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-Zarardan oluşan tazminat talebinin ispat edilemediğinden REDDİNE,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 1.366,20 TL nispi karar harcından, peşin yatırılan 853,88 TL harçtan mahsubu ile noksan kalan 512,32 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 2.400,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince red edilen miktar üzerinden hesaplanan 3.600,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan toplam 855,00 TL yargılama giderinden davanın kabul red miktar ve oranı göz önüne alınarak hesaplanan 342,00 TL yargılama gideri ile 853,88 TL peşin harç, 31,40 TL başvuru harcı toplamı 1.227,28 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 03/10/2018

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza

Harç/Masraf Dökümü
Peşin Harç : 853,88 TL
Karar Harcı : 1.366,20 TL
Noksan Harç : 512,32 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.053,00 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 50,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 600,00 TL
Posta Giderleri : 255,00 TL