Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/1252
KARAR NO : 2018/693

DAVA : CEZAİ ŞART- KAR KAYBI (Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2016
KARAR TARİHİ : 27/06/2018

Mahkememizde görülmekte olan Cezai Şart ve Kar Kaybı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalı taraf arasında … Mahallesi … Cad. N:1 … adresinde ve … ili, … İlçesi, .. Mah. … mevkii, 926 Ada, 3 Parselde kayıtlı gayrimenkul üzerinde bulunan akaryakıt istasyonunun işleticiliği hususunda 15/05/2013 tarihinde 5 yıl süreyle geçerli olmak üzere Bayilik sözleşmesi ve yine aynı tarihli çerçeve protokol akdedildiğini, davalı tarafın sözleşme ve protokole ek olarak ürün alım taahhütnamesi ile sözleşme süresince toplam 20.779 ton beyaz ürünü …’den almayı, eksik kalan ton üzerinden 14-USD tutarınca kar mahrumiyetini ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, çerçeve protokolün 12. Md ile davalının bayilik anlaşması, taahhütlerinin, mevzuatın herhangi bir hükmünün kısmen ya da tamamen ihlal edilmesi, ürün bedellerinin ve hizmet bedellerinin vadesinde ödenmemesi halinde …’in anlaşmayı haklı nedenle fesih hakkının haiz olduğunu, anlaşmanın … tarafından feshedilmesi, anlaşma ve eklerinin bayi tarafından süresinden önce feshedilmesi veya fesih sonucunu doğuracak şekilde hareket edilmesi halinde 250.000.USD tutarındaki cezai şartın müvekkiline ödeneceğinin düzenlendiğini, davalı tarafın müvekkili şirkete gönderdiği ihbarname ile hiçbir somut gerekçe göstermeden tek taraflı olarak feshettiğini, davalının müvekkilinden 2.940 ton ürün aldığını, alması lazım gelen 17.839 ton ürünü almadığını, davalı taraf eksik ton başına 14-USD ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini bu kapsamda müvekkili şirketin 249.741.TL kar kaybı alacağının mevcut olduğunu tüm bu nedenlerle çerçeve protokol uyarınca tahakkuk edilen 250.000 USD cezai şart alacağının şimdilik 1.000.USD’sinin temerrüt tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsilini, ürün alım taahhütnamesi uyarınca eksik kalan ürün miktarı için hesaplanan 249.741.USD kar mahrumiyeti alacağının şimdilik 1.000.USD’sinin temerrüt tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile tahsilini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Davaya Cevabında :
Davalı tarafça mahkememize hitaben cevap dilekçesi ibraz edilmediği görülmüştür.
Toplanan Deliller:
Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 15/05/2013 Tarihli Standart Bayilik Sözleşmesi başlıklı bayilik sözleşmesi ve aynı tarihli protokol incelenmiş, bayilik sözleşmesinin süresinin 5 yıl olarak belirlendiği görülmüştür. Davalı Tarafça davacı taraf adına keşide edilip gönderilen … 29.Noterliğinin … Tarihli ihtarnamesi incelenmiş; İhtarnamede ”…gördüğüm lüzum üzerine aramızda ki sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih ediyorum. Sözleşmenin bugünden i,tibaren hükümsüz olduğunu ve beni hukuken bağlamayacağını ihtaren bildiririm.” şeklinde ihtarda bulunulduğu görülmüştür.
Tarafların Ticari defterleri üzerinde inceleme yapmak suretiyle ibraz edilen sözleşmeler ve taahhütname uyarınca davalı tarafın eksik ürün alıp almadığı, eksik ürün miktarının ne kadar olduğu ve davacı tarafın kar mahruimiyeti talebinde bulunup bulunamayacağı ve miktarının ne kadar olduğu hususunun belirlenmesi açısından Mali Müşavir Bilirkişi ve Sektör Bilirkişisi vasıtasıyla inceleme yapılmasına karar verilmiş; Düzenlenen 10/0472018 Tarihli rapor ile ‘…Davalı tarafın ticari defterlerini inceleme gün ve saatinde hazır bulundurmadığı, davacı tarafın ticari defterlerinin yasa ve usule uygun tutulduğu, kar kaybının talep edilemeyeceği ve cezai şartın tenkise tabi olduğunun ” tespit edildiği görülmüştür.
Delillerin Değerlendirilmesi:
Tüm dosya kapsamı dikkate alınarak;Hernekadar davacı taraf taraflar arasında ki sözleşmenin davalı tarafça haksız feshi iddiası ile kar kaybı ve cezai şart talebinde bulunmuş, davalı tarafın cevap dilekçesi ibraz etmemesi nedeni ile davanın reddine karar verilmesini talep ettiği hususu kabul edilmiş ise de; Dosya kapsamına ibraz edilen deliller ve düzenlenen bilirkişi raporu ile davacı ile davalı arasında 15/05/2013 Tarihli Standart Bayilik Sözleşmesi ve aynı tarihli Protokolden kaynaklanan ticari ilişki bulunduğu,davacı tarafın davasının, davalı tarafça Sözleşmenin süresinden önce haksız fesih edildiği gerekçesi ile cezai şart ve kar kaybı talebine ilişkin olduğu görülmüştür. 15/05/2013 Tarihinde imzalanan sözleşmenin süresi 5 yıldır. Davalı tarafça, davacı tarafa … 29.Noterliğinin … Tarihli ihtarnamesi ile ”…gördüğüm lüzum üzerine aramızda ki sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih ediyorum. Sözleşmenin bugünden i,tibaren hükümsüz olduğunu ve beni hukuken bağlamayacağını ihtaren bildiririm.” şeklinde Sözleşmeyi fesih ettiği görülmüştür. Davalı tarafın fesih sebebi olarak sadece ” gördüğüm lüzum” ibaresini kullandığı görülmekle sözleşmenin bu hali ile haklı şekilde fesih edildiğinden bahsetmek mahkememizce mümkün görülmemiştir.
Toplanan deliller ve düzenlenen Bilirkişi raporu ile belirlendiği üzere davacı tarafın ibraz edilen defterlerinin 6102 Sayılı Kanunun 64.md/3f kapsamında usulüne uygun tutulduğu,6100 Sayılı Kanunun 222.md uyarınca davacı tarafın lehine delil olma niteliğinin bulunduğu, davalı tarafın Ticari defterlerini inceleme gün ve saatinde hazır bulundurmadığı görülmüştür. Davacı tarafın incelenen Ticari defter ve kayıtlarına göre Sözleşmenin 5.md uyarınca davalı tarafın her yıl için 4.156 Ton beyaz ürün almayı taahhüt ettiği, sözleşmenin fesih tarihine kadar davalı tarafın 2.940 Ton ürün aldığı görülmüştür. Bayilik sözleşmesi uyarınca ürün alım taahhüdünde bulunulduğu, Davalı tarafın eksik ürün aldığı tespit edilmiş olmakla birlikte bir sonraki yıl davacı tarafça ihtirazi kayıt koymadan ürün verilmeye devam edildiği, bu haliyle dikey sözleşme uyarınca dağıtım şirketi, bayiden önceki yıllara ait cezai şart isteminde bulunamayacağı, son yıla ilişkin ifa başlamadan çekince koyulmadığı anlaşılmakla davacı tarafın kar kaybı davasının reddine karar verilmiştir. Davacının Cezai Şart talebinin sözleşmesel dayanağı; 15/05/2013 Tarihinde düzenlenmiş bulunan ”Protokolün” 12.md.sidir.Sözleşme kapsamında cezai şart talep edilebilmesi için Sözleşmenin 9.md sinde ki sürelere riayet edilememesi halinde cezai şart talep edilebileceğinin belirtildiği görülmüştür. Davalı tarafın yukarıda belirtildiği üzere haksız olarak sözleşmeyi fesih ettiği anlaşılmakla cezai şart talebi mahkememizce yerinde görülmüştür. Davalı tarafın inceleme gün ve saati itibari ile ticari defterlerini ibraz etmemesi nedeni ile cezai şart miktarının ödenmesinin şirketin mahvına sebep olup olmayacağı hususunda sağlıklı inceleme yapılamadığı anlaşılmakla birlikte Davacı tarafın dava dilekçesinde ki Cezai şart talebi 1.000.USD. Dir. Karar tarihi itibari ile talep miktarının arttırmamıştır. Bayilik Sözleşmesi imzalayan ve akaryakıt satışı yapan bir şirket için 1.000.USD cezai şart bedelini ödemesinin mahvına sebep olacak nitelikte olmadığı hususu genel bilgi ile çözülebilecek hususlardan olduğundan davacı tarafın cezai şart talebinin kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan gerekçeye göre;
1-)Davacı tarafın eksik kalan ürün miktarına ilişkin kar mahrumiyeti davasının REDDİNE;
2-)Davacı tarafın 1.000.USD cezai şart alacağının 3095 Sayılı Kanunun 4.md/a bendi uyarınca 30/12/2016 dava tarihinden tarihinden Fiili ödeme gününe kadar Devlet Bankalarının USD ile açılmış bulunan bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranından faiz yüklenerek davalıdan alınarak davacıya verilmesine;
3-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesaplanan 2.180.TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
4-)Davalı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesaplanan 2.180TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
5-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 314,90.TL nispi karar harcından peşin yatırılan 121,07.TL.peşin harcın mahsubu ile bakiye 193,84..TL.harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
6-)Davacı tarafça yatırılan 314,90.TL.peşin harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-)Davacı tarafından yatırılan 33,50.TL.başvuru ile vekalet harcı, 1.200.TL. Bilirkişi ücreti ve 36.TL.posta giderinden ibaret toplam 1.269,50..TL yargılama giderinin kabul ve redoranları dikkate alınarak 634,75.TL.sinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına;
8-)Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde bakiye kısmının taraflara iadesine,
6100 Sayılı HMK.’ nın 345./1Maddesi uyarınca ilgililere kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize vereceği bir dilekçe ile İSTİNAF YOLU açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar alenen okunup usulen tefhim kılındı.27/06/2018

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)