Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/730 Esas
KARAR NO : 2018/354

DAVA : İstirdat
DAVA TARİHİ : 14/07/2015
KARAR TARİHİ : 09/04/2018

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin işyerinde meydana gelen hırsızlık neticesinde içindeki çeklerle birlikte kasanın çalındığını ve çalınan 49 adet çekle ilgili … 5. ATM’nin … E. sayılı dosyasında zayi nedeniyle iptal davası açıldığını, anılan davada yapılan yargılama sırasında …bank … şubesine ait 30.09.2014 tarihli 20.000,00 TL bedelli çekin davalı tarafından … 23. İcra Dairesinin … E. sayılı dosyasında, … Bankası A.Ş … Şubesine ait 05.10.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli çekin de aynı icra dairesinin … E. sayılı dosyasında takibe konu edildiğini, takip konusu olan iki çekin ciro silsilesinin bozuk olduğunu, müvekkili şirketin kaşesinin taklit edilerek sahte imza ile tedavüle çıkarıldığını, anılan bu iki çekteki haklı ve yetkili hakimin müvekkili şirket olduğunu, davalının hamil sıfatının bulunmadığını, çeki iktisapta ağır kusurlu ve kötüniyetli olduğunu belirterek yukarıda nitelikleri belirtilen iki ayrı icra dosyasında takip konusu yapılan iki çekin davalıdan istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA /
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin bir önceki ciranta … ile aralarında faktoring sözleşmesinin akdedildiğini, müşterisi olan …’in kredi talebine karşılık elinde alacaklı olduğunu gösteren faturayı ibraz etmesiyle kredi kullandırıldığını ve bu kapsamda dava konusu çeklerin cirolandığını, … tarafından cirolanmak suretiyle müvekkiline verildiğini ve müvekkilinin çekleri iyiniyetle iktisap ettiğini, çeklerin … 23. İcra Dairesinin iki ayrı dosyasında takip konusu yapılmasından sonra davacının elinden rızası dışında çıktığı hususunun huzurdaki bu davanın açılmasından sonra öğrenildiğini, bunun üzerine her iki icra dosyasında davacı şirketin borçlu kaydının silinmesi istemiyle talep açıldığını, UYAP sistemindeki arıza nedeniyle silinemediğini, davacı aleyhine hiçbir icrai işlem tesis edilmediğini ve borçlu kaydının silineceğini belirterek haksız davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
DELİLLER VE GEREKÇE /
Dava konusu çeklerin asılları, çeklerin takip konusu yapıldığı … 23. İcra Müdürlüğü’nün … E. ve … E. sayılı dosyalarının sureti, … 23. İcra Dairesinin … E. sayılı dosyasına konu çekteki imzaya itiraza ilişkin … 11. İcra Hukuk Mahkemesi’nin …E. – … K. sayılı kararı, … 5. ATM’nin … E. sayılı zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin dosyası, davalı …nin dayandığı faktroing sözleşmesi, dava konusu çeklerin faktoring şirketi tarafından iktisap edilmesine dayanak temlik sözleşmesi, faturalar ve dayanılan diğer deliller celbedilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile ticari defter ve kayıtlar üzerinde konusunda uzman bilirkişi vasıtasıyla inceleme yaptırılarak iki ayrı rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Davacı tarafından dava konusu çekin de aralarında bulunduğu 49 adet çekin zayi nedeniyle iptali amacıyla … 5. ATM’nin … E. (… 8. ATM’nin … E. sayılı dosyası) sayılı dosyasında dava açılmış ve ödemeden men yasağı kararı alınmıştır. Çeki ciro yoluyla iktisap eden davalı …nin dava konusu çeklerden 30.09.2014 keşide tarihi 20.000,00 TL bedelli …bank … şubesine ait çeki 30.09.2014, … Bankası A.Ş … Şubesine ait 05.10.2014 keşide tarihli 15.000,00 TL bedelli çeki de 08.10.2014 tarihinde takasa ibraz ettiği ve banka tarafından … 8. ATM’nin … E.sayılı dosyasında 12/05/2014 tarihli ödeme yasağı kararının bulunması nedeniyle çekler hakkında herhangi bir işlem yapılamayarak iade edildiği şeklinde şerhin düşüldüğü ve davalı …tarafından 30.09.2014 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli çeki tahsil amacıyla … 23. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasında, 05.10.2014 keşide tarihli 15.000,00 TL bedelli çekin de aynı icra dairesinin 2015/17927 E. sayılı dosyasında takibe konulduğu ve borçluların çeklerin keşidecileri ile diğer cirantaları olduğu ve dolayısıyla davacının da borçlu olarak gösterildiği, davacı tarafından dava konusu 15.000,00 TL bedelli olan ve … 23. İcra Dairesinin … E. sayılı dosyasındaki takip konusu çekteki imzaya itiraz edilerek … 11. İcra Hukuk Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında dava açıldığı ve yargılama sırasında takip alacaklısı olan davalı … AŞ’nin imza itirazını kabul etmesi nedeniyle mahkemece … K. sayılı ilamla davanın kabul nedeniyle kabulü yönünde hüküm kurulduğu ve kararın temyiz edilmeden 15/12/2015 tarihinde kesinleştiği ve dolayısıyla davacının anılan icra dosyasında borçlu sıfatının ortadan kalktığı anlaşılmaktadır. Yargılama sırasında da davalı … AŞ tarafından da davacının imza itirazının kabul edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu olan …bank … Şubesine ait 30.09.2014 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli çekin keşidecisinin dava dışı … A.Ş olduğu, lehtarının davacı ve sırasıyla cirantalarının davacı, dava dışı …, …, …. Şti, … – … ve …olduğu, … Bankası A.Ş … Şubesine ait 05.10.2014 keşide tarihli 15.000,00 TL bedelli çekin keşidecisinin dava dışı … A.Ş olduğu, lehtarının davacı, sırasıyla cirantalarının davacı, dava dışı …, …, …. Şti, … Makina – … ve …olduğu görülmektedir.
Davacı, …bank … şubesine ait 30.09.2014 tarihli 20.000,00 TL bedelli ve … Bankası A.Ş … Şubesine ait 05.10.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli çeklerin lehtar ve ilk ciranta görüldüğünü, ancak ciro üzerindeki imzanın davacı şirket yetkilisine ait olmadığını, başka bir deyişle, çekin davacı tarafından ciro edilmediğini, dolayısıyla ciro silsilesinin koptuğunu, daha sonraki ciranta olarak görülenlerin ve davalı … AŞ’nin haklı hamil olmadığını, meşru ve haklı hamilin çekin lehtarı olan davacı olduğunu ileri sürerek bu çeklerin istirdadını istemektedir.
Davalı …ise, çekin meşru ve haklı hamil olduğunu, davacı ile aralarında herhangi bir ticari ilişki olmadığını, bu çekleri kendisinden önceki ciranta olan … – … ile aralarındaki faktoring sözleşmesi kapsamında ciro yoluyla iktisap edildiğini zira … -…’in daha önceki ciranta …. Ltd. Şti’den olan faturaya dayalı alacağını temlik alındığını, temlik işleminin faktoring yasasına uygun olduğunu, çeklerdeki ciro imzasının davacının eli ürünü olup olmadığının kendileri tarafından bilinemeyeceğini, bu husus öğrenildikten sonra icra dosyalarından davacının borçlu kaydının silindiğini, çekleri iktisapta kötü niyetli ve ağır kusurlu olmadıklarını aksinin davacı tarafından kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkememizce … Bankası A.Ş … Şubesine ait 05.10.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli çekteki ilk ciro imzasının davacı şirket temsilcisinin eli ürünü olmadığı … 11. İcra Hukuk Mahkemesinin … E. – … K.sayılı ilam içeriği ve davalı … AŞ’in beyanı ile sabit olduğundan, ve dava konusu diğer çekteki ilk ciranta imzasının davacının eli ürünü olmadığı yönündeki davacı iddiasının davalı tarafından kabul edilmesi karşısında ayrıca imza incelemesine gerek görülmemiştir.
Dava 6102 sayılı TTK. 818/s maddesi yollamasıyla TTK 763. maddesi kapsamında açılan çek istirdadı davasıdır.
Davaya konu çeklerin kıymetli evrak niteliğinde bulunduğu ve TTK hükümleri çerçevesinde kıymetli evrakın, nama, emre ve hamile yazılı olarak düzenlenebileceği bilinmektedir.
Dava konusu çekler emre kaydıyla birlikte davacı şirket adına düzenlenmiş olup, belirli bir kişi lehine tanzim edildiğinden TTK 785/2 maddesi gereğince, hamiline yazılı çek olduğu kabul edilmiştir.
TTK 792.maddesinde, “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek olsun bir çek söz konusu olup da hamil, hakkını 790.maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusurlu olduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. ” şeklinde düzenleme yapılmış olup, bu kapsamda davacının çekin hamili olan …nin bu çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu kanıtlaması gerektiği ancak bu durumda davalının çeki iade ile yükümlü olacağı kabul edilmelidir.
Çek kambiyo senedi niteliğinde olup, kambiyo senetlerinde imzaların istiklali ilkesinin geçerli olduğu, nitekim, TTK 677.maddesinin “imza edenlerin sorumluluğu” ve “geçerli olmayan imzaların bulunması” başlığını taşıdığı, anılan maddede, ” Bir poliçe, poliçeyle borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez ” bu hükmün TTK 818/c maddesi yollamasıyla çeklere de uygulanacağı açıktır. Bu kapsamda çekleri ciro eden davacı şirketin imzasının davacı şirket temsilcisine ait olmaması, diğer imzaların sıhhatine etki etmeyecektir.
TTK 818/c maddesi yollamasıyla TTK 677.maddesi uyarınca, imzaların istiklali kapsamında davacının ilk ciranta imzasının davacı şirkete ait olmaması hususunun bu davada çeklerin hamili konumunda olan davalı …ye karşı ileri sürülemeyeceği sonucuna varılmıştır. TTK 792. maddesi ve TTK 687. maddeleri gereğince, davacı tarafından çeklerin hamili olan davalı …nin çekleri ciro yoluyla iktisap ederken bile bile davacının zararına hareket etmiş olduğunun başka bir deyişle, kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğunun kanıtlanması gerekmektedir.
Dava konusu çeklerin davalı …tarafında ciro yoluyla iktisap edildiği ve 6361 sayılı yasanın 9/2.maddesi kapsamında faktoring şirketinin kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura ve benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları ( çek, senet veya poliçe) satın alamayacak veya tahsilini üstlenemeyeceği anlaşılmaktadır.
Dosyada mevcut bulunan belgeler ile …nin defterlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen raporda belirtildiği şekilde davalı …ile davalı … Makina – … arasında faktoring sözleşmenin bulunduğu, sözleşmenin 16/04/2013 tarihli olduğu ve bu sözleşmeye istinaden müşterisi …-…’e 2.000.000,00 TL kredi tahsis edildiği ve anılan sözleşme kapsamında … – … tarafından tanzim olunan 08.05.2011 ve 14.05.2014 tarihli alacak bildirim formu ekinde … Tekstil … Ltd. Şti’ye kesilmiş 12/03/2014 tarihli 64.740,70 TL tutarlı faturanın 26.500,00 TL miktarı ve 30.04.2014 tarihli 85.320,00 TL bedelli faturaların 08.05.2014 tarihinde 26.500,00 TL’si ve 14.05.2014 tarihinde 67.000,00 TL’lik kısımlarının müşterisi ve bir önceki ciranta … -… tarafından temlik edilmiş olduğu ve bu temlik karşılığında davaya konu 05.10.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli ve 30.09.2014 tarihli 20.000,00 TL bedelli çeklerin ciro yoluyla davalı … AŞ’ye devredildiği ve temlik edilen faturalar ve davaya konu çekler kapsamında temlik alınan alacak karşılığında … – …’e hesabına 18.850,00 TL ve 14.05.2014 tarihinde 51.000,00 TL’lik ödemede bulunulduğu anlaşılmakla davaya konu çeklerin davalı … Ltd. Şti imzasıyla cirolanarak … – …’e verildiği ve faktoring sözleşmesi kapsamında … – …’in kendisinden önceki ciranta davalı … Ltd. Şti ‘den olan fatura alacağının davalı … şirketine temlik edildiği anlaşılmakta olup, davalı … şirketinin faktoring yasasına uygun olarak çeki iktisap ettiği ve hamili olduğu kanaatine varılmaktadır.
Davacı tarafından, davalı … şirketinin çeki iktisapta kötü niyetli olduğu veya bile bile davalı zararına hareket ettiği kanıtlanamadığı kabul edilmiştir. Her ne kadar dosyada mevcut bulunan 16.08.2016 tarihli ilk raporda dava konusu çeklerin 28.04.2014 tarihinde davacıya ait işyerinden kasasıyla birlikte çalındığı, … 8. ATM’nin … E. sayılı dosyasında görülen zayi nedeniyle çek iptali davasında ilanın 14.05.2014 tarihli ticaret sicil gazetesinde ilanın yapıldığı ve ödeme yasağı kararı verilerek bankalara bildirildiği, davalı tarafından gerekli ve yeterli araştırmanın yapılmadığı, bu araştırmanın yapılmış olması halinde dava konusu çekin kayıp veya çalıntı olduğunun tespit edilebileceği ve davacı zararına işleme alınamayacağı bu durumda çekin iktisabında gereken dikkat ve özenin gösterilmediği, bu haliyle davalı … şirketinin kusurlu davrandığının söylenebileceği açıklanmış ise de rapordaki bu açıklamaya itibar edilmesi mümkün görülmediği, zira TTK’nın 792. maddesi uyarınca, çekin bile bile davacı zararına hareket etmek suretiyle kötü niyetli olarak iktisap edildiğinin kanıtlanmasının zorunlu olduğu buradaki ağır kusurun ve bile bile davacı zararına hareket etmenin, esasında kasta yakın bir kusur olarak değerlendirilmesi gerektiği, çekin iktisabında gereken dikkat ve özenin gösterilmemesi tespitinin, huzurdaki davada ve kanunun açık hükmü karşısında uygulanabilir olmadığı ve TTK 792. maddesi anlamında ağır kusur ve kötü niyet olduğunun kabul edilemeyeceği sonucuna varılmış ve aksi yönde açıklamaları içeren bu rapordaki tespite itibar edilememiş, mahkememizce ikinci kez yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen 09.03.2018 tarihli rapordaki teknik tespitlere ve defter incelemesi sonucu yapılan açıklamalara itibar edilmiştir.
Dosyadaki tüm delillerin değerlendirilmesi sonucu davacının ciro imzasının sahteliğinin diğer cirantaların imzalarının geçerliliğini etkilemeyeceği, davalı … şirketinin iyi niyetli hamil olup, çeki kötüniyetli iktisap ettiği veya iktisabın da ağır kusurlu olduğunun kanıtlanamadığı, zira davalı … şirketinin çeki ciro yoluyla iktisabının 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesine uygun bulunduğu, ayrıca yine 6361 sayılı yasanın 9/3.maddesinde de, TTK 687.maddesine paralel bir düzenleme yapıldığı ve faktoring şirketinin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket edildiğinin kanıtlanması gerektiğine işaret edildiği, salt davacını ciro imzasının sahte olmasının çekin hamili …nin kötü niyetli olduğunun kabulü için yeterli bulunmadığı, kendisinden önceki ciranta ile aralarında faktoring sözleşmesi bulunduğu gibi bir önceki cirantadan faktoring sözleşmesinin tarafı olan müşterisinin alacağını temlik aldığı, temlik işleminin yasaya uygun bulunduğu anlaşılmakla, davacının çek istirdadı talebinin yerinde olmadığı kabul edilmiş ve davanın reddine ilişkin aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 35,90 TL maktu karar harcının, peşin yatırılan 597,72 TL harçtan mahsubu ile bakiye 561,82 TL harcın kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacıya iadesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 4.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan toplam 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi üzerine yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 09/04/2018

KATİP …

HAKİM …

Harç / Masraf Dökümü
Peşin Harç : 597,72 TL
Karar Harcı : 35,90 TL
Bakiye Harç : 561,82 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.575,00 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 50,00 TL

Yargılama gideri detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.100,00 TL
Posta ve Diğer Giderleri : 351,50 TL