Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/828 Esas
KARAR NO : 2018/994 Karar

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 23/09/2014
KARAR TARİHİ : 10/10/2018

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında11/07/2011 tarihinde danışmanlık ve iş birliği sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin konusunun davalının ürettiği … markası ile sözleşmeye eklenecek ek sözleşmelerle marka ve ürünleri 2. maddede geçen bölge sınırları içerisinde faaliyet gösteren tüzel ve gerçek kişilere ait tüm kurum ve kuruluşlara sunum ve pazarlamasına ilişkin stratejilerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar için karşılıklı hak ve yükümlülüklerin düzenlenmesi ile Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde EPDK tarafından lisans verilmiş ve verilecek olan akaryakıt firmalarına sunum ve pazarlamasında davacının tek yetkili satıcı olduğunu, bu hizmetleri karşılığında komisyon ücreti alacaklarını ücretlerinin müşterinin ödeme yapmasından sonra 7 iş günü içeresinde ödenmesinin kararlaştırıldığını, sözleşmenin fesih başlıklı 8. maddesinde ise tarafların taahhütlerini yerine getirmemesi, eksik veya kusurlu getirmesi halinde yazılı ihtara rağmen durumu 2 ay içerisinde düzeltmediği takdirde sözleşmenin haklı olarak fesih edileceğinin yazılı olduğunu, sözleşmenin 10. maddesinde ise sözleşmeye aykırı davranış halinde kusurlu tarafın 100.000,00 USD cezai şart ödeneceğinin düzenlendiğini, buna rağmen ödenmeyen momisyon ücretleri için … 63. Noterliği’nden … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnameye göndererek 11/07/2011 tarih 516 nolu faturaya ait 2.900,00 TL bakiye, … tarih … nolu faturaya ait 4.825,01 TL ve … tarih … nolu faturaya ait 7.482,85 TL ücretlerinin ödenmesi talep ettikleri halde davalı durumu düzeltemediğinden … 4. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmeyi feshettiklerini, kendilerinin tek yetkili satıcı olmasına rağmen davacı şirkete bilgi verilmeden Adana, Antalya, Ankara, İstanbul, Muğla, mersin bölgelerinde bu ürünü pazarladığını, alt bayilere mal satıp bunlar aracılığı ile akaryakıt dağıım istasyonlarına satış yapılmasını sağladığını, sözleşmenin 6.1 maddesinin 2. fıkrasında davacının aracılık ettiği ve davalının müşterilerle yaptığı tüm anlaşmalara “İşbu sözleşme nolu sözleşme yapılan sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır” ibaresini işlemeyi taahhüt etmesine rağmen yapılan sözleşmelerin hiç birinde bu ibarenin işlenmediğini, davalı tarafın kusurlu hareketleri ile sözleşmeyi bir çok açıdan ihlal ettiğini, sözleşmenin devamı çekilmez hale geldiğinden haklı olarak fesih ettiklerini ileri sürerek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 100.000,00 USD karşılığı 182.500,00 TL cezai şart ve 15.207,86 TL alacak olmak üzere toplam 197.707,86 TL’nin fesih tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı firma ile müvekkili şirket arasında 01/07/2011 tarihinde danışmanlık ve işbirliği sözleşmesi imzalandığını, işbu sözleşmenin 3.maddesinde her ne kadar tek satıcılık ibaresi geçmiş ise de sözleşmenin tamamı değerlendirildiğinde sözleşmenin ismindende anlaşılacağı üzere sözleşmenin danışmanlık ve işbirliği sözleşmesi olduğunu, bu kapsamda dava dilekçesine konu taleplere bakıldığında davacı taleplerinin dayanaksız ve yersiz olduğunu, davacı vekilinin atıfta bulunduğu sözleşmenin 6.1.5 ve 6.1.6 maddelerine ilişkin olarak bir itirazları olmadığını ve davalının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini harfiyen yerine getirdiğini, bu kapsamda davacının hak etmesi muhtemel komisyon ücretinin sözleşmenin 6.3.maddesinin “yöneticinin proje satış danışmanına ödeyeceği komisyon miktarı ciro üzerinden her bir ek sözleşme ile belirlenen oranlar veya miktarlar üzerinden belirlenecektir” şeklindeki hükmüne göre belirlenmesi gerektiğini, sözleşmenin bu maddesi kapsamında davacının komisyon ücretine hak kazanması için komisyon miktarının belirlenmesine yönelik ek sözleşme yapılması gerektiği, bunun dışında davacının tek taraflı olarak komisyon oranı belirleyip kendi lehine komisyon alacağı tahakkuk ettirmesinin sözleşme hükümlerine aykırı olduğunu, bu amaçla davalı 01/10/2011 tarihinde davacıyı ek sözleşme yapmaya davet etmiş ise de davacının bu davete icabet etmediğini, icabet etmemekle birlikte davacının tek taraflı olarak belirlediği komisyon miktarını fatura ederek kendilerine gönderdiğini, bu şekildeki uygulamanın sözleşme hükmüne aykırı olduğundan davalı firmanın düzenlenen faturaları iade ettiğini, bunun üzerine davacı firmanın … 63. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile komisyon ücretlerini talep ettiğini, davalı şirketin … 39. Noterliğinin … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesi ile talebi kabul etmediğini, cevabi ihtarname ile faturaların mahiyetine ve ihtarname içeriğine itiraz edildiğini, mukabil olarak kendilerinin alacaklı olduğu 26/09/2011 tarih ile A-17750 sıra numaralı ve 653,09 TL tutarlı faturanın ödenmesini talep etttiklerini, buna rağmen kendilerine herhangi bir ödeme yapılmamakla birlikte haklı bir neden olmadığı halde sözleşmenin feshedildiğini, yukarıda bahsedildiği üzere sözleşmenin satışa aracılık sözleşmesi ve yeni projelerin üretimine ilişkin olduğunu, bu nedenle müvekkili firmanın kendi portföyünde bulunan ve uzun süredir çalıştığı firmalarında bu sözleşmeye dahil edilmesinin düşünemeyeceğini, bu kapsamda eski müşterilerinden olan … Ltd. Şti. İle yapılmış bulunan sözleşme ve iş ilişkisinden dolayı davacı lehine herhangi bir hak doğmayacağını, kaldı ki bu firma ile yapılan ön sözleşmeye uyulmadığı için sözleşmenin tam anlamıyla ifa edilemediğini, bu şekilde gelişen ilişkiler neticesinde davacının haksız olarak sözleşmeyi feshettiğini, bu nedenle açılmış bulunan davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, TBK’nın 179.maddesi kapsamında cezai şart alacağının tahsili ile taraflar arasındaki cari sözleşmeden kaynaklanan 15.207,86 TL komisyon alacağının avans faiziyle birlikte tahsili davasıdır.
İhtilaf, davacının cezai şart alacağının tahsil hakkı olup olmadığı varsa miktarının belirlenmesi ile birlikte cari ve sonradan feshedilen sözleşme nedeniyle davacının müeccel bir alacağının olup olmadığı, varsa miktarının tespiti noktalarında toplanmakta olup ispat yükü taleplerin niteliği gereği davacı şirkette bulunmaktadır.
Bu kapsamda dava dilekçesinin ekinde sunulan 01/07/2011 tarihli ve … nolu sözleşmenin “danışmanlık ve işbirliği sözleşmesi” başlıklı olduğu sözleşmenin davacı ile davalı arasında akdedilmiş olduğu, sözleşmede davalının “üretici” olarak davacının ise “proje satış danışmanı” olarak anılacağının öngörüldüğü, sözleşmenin konusunun sözleşmenin 3.maddesinde “işbu sözleşme tarafların … Markası ile üretim yapan ÜRETİCİNİN ürettiği ya da bu sözleşmeye ek sözleşmelerle eklenecek marka ve ürünlerini PROJE SATIŞ DANIŞMANI tarafından madde 2 de adı geçen bölgenin sınırları içerisinde faaliyet gösteren TÜZEL VE ÖZEL kişilere ait tüm kurum ve kuruluşlara SUNUM VE PAZARLANMASINA ilişkin stratejilerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar için tarafların karşılıklı hak ve hükümlülüklerinin düzenlenmesi ile Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde EPDK kurumları tarafından lisans verilmiş ve verilecek olan Akaryakıt Dağıtım firmalarına, sunum ve pazarlanmasında … yada … resmi ortaklığı olan şirketlerle birlikte … Tic. Ltd. Şti. Tek yetkili satıcı olduğuna dair akitleşmesinden ibarettir.
Aynı zamanda bu anlaşma daha sonra tarafların mutabık kalacağı ülkeler ile … Yönetimi dahil) ‘ın … Tic. Ltd. Şti. Olarak …’in adı geçen bölgedeki tek yetkili satıcısı ve distribütörü olma hakkını içerir.” şeklinde tanımlandığı sözleşmenin devam eden 6.1.maddesinde üreticinin hak yükümlülüklerinin 6.2.maddesinde ise proje satış danışmanının hak ve yükümlülüklerinin öngörüldüğü, sözleşme ile ödeme şekli ve doğacak ücretin ÖDEME ŞEKLİ BAŞLIKLI 6.3.maddesinin “İşbu sözleşmede mevcut yükümlülük maddeleri gereği, proje satış danışmanlığı aracılığı ile anlaşma safasına gelinen projelerin üretici ile müşteri arasında anlaşma ile sonuçlanması durumunda üreticinin, proje satış danışmanına ödeyeceği komisyon miktarı ciro üzerinden her bir ek sözleşmede belirtilen oranlar veya tutarlar üzerinden belirlenecektir. Irak distribütörlüğü için ödeme tutarı ve şekli ek sözleşme ile belirlenecektir.
Bu bedel yapılan iş anlaşmaları gereği üretici ve müşteri arasındaki hesap kesim durumuna göre nakit ödemenin ya da banka transferlerinin yapılmasından sonra 7.iş günü içerisinde proje satış danışmanı tarafından kesilecek hizmet faturası karşılığında proje danışmanı şirketin hesabına yatırılacaktır.” şeklindeki sözleşme hükmüyle düzenlendiği ve sözleşmenin 3 yıl süreli olduğu tespit edilmiştir.
Sözleşmenin yukarıya alınan hükümleri hep birlikte değerlendirildiğinde, sözleşmenin konusunun; üretici olan davalı ile belirlenen bölgede 3.kişiler arasında sözleşme kurulmasına aracılık yapmak olduğu bu nedenle sözleşmenin tek satıcılık sözleşmesi olarak değerlendirilemeyeceği, sözleşmenin davacıya ödenecek ücreti düzenleyen 6.3.maddesi incelendiğinde ise davacının bu sözleşme kapsamında ücrete hak kazanabilmesi için davacının belirlenen bölgede üretici ile müşteri arasında anlaşma yapılmasını sağlaması ve yapılması sağlanan sözleşmeye konu ciro üzerinden yapılacak ek sözleşme ile belirlenecek oran veya tutar üzerinden tahakkuk ediceği ve belirlenen ücretin ise yapılan iş anlaşmaları gereği üretici ve müşteri arasındaki hesap kesim durumuna göre nakit ödemenin ya da banka transferlerinin yapılmasından sonra 7. iş günü içerisinde proje satış danışmanı tarafından kesilecek hizmet faturası karşılığında proje danışmanı şirketin hesabına yatırılacağı öngörüldüğünden davacının bu sözleşme kapsamında ücret talebinde bulunabilmesi için aracılık ettiği müşterilerle üretici arasında sözleşmenin yapıldığını, bu sözleşmeden sonra üretici ile kendisi arasında komisyon ek sözleşmesi yapıldığını komisyon ek sözleşmesinden sonra üretici ile müşteri arasında yapılan sözleşmeden doğan alacağın üreticiye ödendiğini ispat etmesi gerekmektedir.
Yargılama süresince;
-Bilirkişiler … ve … ‘den alınan 25/12/2013 tarihli,
-Bilirkişi …’dan alınan 12/05/2014 tarihli,
-Bilirkişiler … ve … ‘den alınan 18/08/2014 tarihli ek rapor,
-Bilirkişi …’dan alınan 09/03/2015 tarihli ek rapor,
-Bilirkişiler … ve …’dan alınan 18/11/2015 tarihli rapor,
-Bilirkişiler … ve …’dan alınan 21/06/2016 tarihli ek rapor ve
-Bilirkişiler …, … ve …’den alınan 06/07/2018 tarihli raporlar alınmış ise de bu raporlar itibariyle davacının davalıdan komisyon alacaklısı olduğunun tespit edilemediği buna mukabil davalının davacıdan alacaklı olduğu sonucuna ulaşıldığı görülmüştür. Bilirkişi raporları ve tüm dosya birlikte değerlendirildiğinde davacının aracılık ettiği bir sözleşmenin kurulduğunun ispat edilemediği bu nedenle davacının talebi mümkün bir alacağının tahakkuk etmediği sonucuna ulaşıldığından komisyon alacağı bakımından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının TBK 179.maddesinde düzenlenen cezai şart alacağı bakımından dava dosyası incelendiğinde taraflar arasında akdedilmiş bulunan sözleşmenin 10.maddesiyle “Tarafların sözleşmeye aykırı davranışları halinde kusurlu taraf sözleşmenin diğer tarafına 100.000,00 USD (Yüz Bin Amerikan Doları) cezai şart ödeneği gayri tabi rücu şartıyla sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kabul ve taahhüt eder.
Madde6.2.3.’te yer alan sözleşmenin yürürlüğe girmemesi halinde işbu sözleşmenin yürürlüğe girmemesi durumunda proje satış danışmanı madde 5’te yer alan ürün ve hizmetlerin herhangi bir gerçek yada tüzel 3.kişiler doğrudan veya dolaylı olarak temin etmesi durumunda 100.000,00 USD (Yüz Bin Amerikan Doları) cezai şart ödemeyi kabul eder” şeklinde düzenlendiği, bu madde düzenlemesinin 1.fıkrası kapsamında davalının davacıya cezai şart ödeme yükümüyle karşı karşıya kalabilmesi için davalının sözleşmeyi kusurlu bir şekilde ihlal etmiş olduğunun ispat edilmesi gerekir.
Bu kapsamda dava dosyası incelendiğinde sözleşmenin davacı tarafından feshedildiği ve feshin davalının kusurundan kaynaklandığının ise ispat edilemediği tespit edilmiştir.
Kaldı ki davacının sözleşme hükmü ve TBK179.maddesi kapsamında cezai şart talep edebilmesi için aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça davacının ya sözleşmeden kaynaklanan borcu ya da cezai şartı talep etmesi gerekir. Davacı açmış bulunduğu iş bu dava ile sözleşmeden kaynaklanan komisyon alacağı ile birlikte cezai şart alacağını da tahsilini talep etmiş olduğundan bu talebi TBK 179.maddesine aykırı olduğundan bu yönüyle de cezai şart alacağının tahsili talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE,
Alınması gereken 35,90.TL. Karar ve ilam harcından peşin alınan 2.936,00.TL. harçtan mahsubu ile bakiye 2.900,10.TL. harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince red edilen miktar üzerinden hesaplanan 17.812,47 TL nispi vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafça yapılan 50 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde bakiye kısmının taraflara iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde başvurulması halinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere karar verildi.10/10/2018

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza

Harç/Masraf Dökümü
Peşin Harç : 2.936,00 TL
Karar Harcı : 35,90 TL
Bakiye Harç : 2.900,10 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.413,80 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 195,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.200,00 TL
Posta Giderleri : 166,50 TL