Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1524 E. 2018/924 K. 26.09.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/1524 Esas
KARAR NO : 2018/924

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/10/2014
KARAR TARİHİ : 26/09/2018

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı … Ltd. Şti’nin iptali ve iadesi talep edilen çekin yetkili hamil, … Tic. Ltd. Şti.’nin keşideci, … Bank … Şubesi’nin muhattap olduğu 9.000,00 TL miktarlı çekin, 03/05/2013 tarihinde saat 17:15 sularında davacı şirket çalışanı …’ın kullandığı araçtan çalındığını, hırsızlık vakası ile ilgili olarak … Polis Merkezi Amirliği’ne bildirimde bulunulduğunu, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden ödeme yasağı kararı alındığını, çeki çalanlar tarafından davacı şirketin temsilcisi olan …’ın imzası taklit edilerek ve sahte kaşe kullanılmak sureti ile çekin tedavüle sokulduğunu, bu yolla çekin davalı …Ş.’ye ulaştığını ve bu davalının çeke konu alacağı tahsil etmek için … 8. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden kambiyo senetlerine mahsus yolla takip başlattığını, takip kapsamında haciz ve muhafaza işlemleri yapıldığını, haciz baskısından kurtulmak amacıyla çek keşidecisinin çek bedelini takip dosyasına nakden ödediğini ancak takibin iptali için … 12. İcra Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden takibin iptali davası açıldığını, ayrıca çekin bu şekilde ortaya çıkması sonucu istirdatı amacıyla işbu davanın açıldığını, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Ve Finansman Şirketleri Kanunun 9/2 maddesi kapsamında gerçek bir mal ve hizmet satışını konu almayan ve fatura ile tevsik edilmeyen alacakların faktoring şirketlerince devir ve temlik alınamayacağını işbu çekten kaynaklanan alacağın da davalı … şirektine temliki aşamasında gerçek bir mal ve hizmet satışı söz konusu olmadığından faktoring şirketinin temlikinin yasaya aykırı olduğundan kaldı ki davalı … şirketinin davacı şirketi telefonla araması üzerine durumun kendilerine izah edildiğini, bu izaha rağmen davalı … şirketinin imzanın sıhhati konusunda ve çeki nasıl teslim aldıkları konusunda iyi niyetli olduklarına dair bir belge sunamadıklarını, tüm bu sebeplerden dolayı araştırma yükümlülüğünü ihlal eden davalı … şirketinin çeke konu haklarını kaybedeceğini, takip konusu çek üzerindeki ilk ciranta imzasının sahteliği ve ciro silsilesinin kopukluğu nedeniyle davacının yetkili hamil olduğunun tespiti ile TTK m.758 uyarınca çekin iadesine ve asıl alacak üzerinden %20 tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davaya konu çek bedelinin dava tarihinden önce tahsil edildiğini, çek aslı da ödeme yapan keşideciye iade edildiğinden davacı şirketin davasının hukuki bir yararı olmadığını, çekin dayanağını teşkil eden alacağı fatura ile tevsik etmek suretiyle çeki devralan davalının yasadan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirdiğini, davalı şirketin takip konusu çeki dava dışı müşterisinin üstündeki cirantadan olan ve fatura ile tevsik edilmiş alacağına istinaden aldığını, faktoring şirketlerinin kıymetli evrak üzerinde yer alan tüm imzaların sıhhatini ve cirantaların birbirleri ile olan hukuki ilişkilerini tetkik edebilme hak, yetki ve yükümlülüğünün bulunmadığını, davalı şirketin çeki devraldığı tarihte çek hakkında ödemeden men kararı verildiğine ilişkin herhangi bir bildirim yapılmadığını öne sürerek, davanın, çekin iadesi talebinin, kötü niyet tazminatı talebinin reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini beyan etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, TTK m.792 kapsamında çekin yetkili hamilden iadesi, mümkün olmadığı takdirde bedelinin tahsili davasıdır. Çekin bedeli çekin keşidecisi tarafından … 8. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden davalıya ödenmiş olmakla talep bedele dönüşmüş olmaktadır.
İhtilaf, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinin “çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklindeki düzenlemesi gereği rızası hilafına çekin elinden çıktığını ileri süren kişi lehine çekin istirdatına veya bedelinin tahsiline karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir. Bu kapsamda ispat yükü çekin istirdatını talep eden davacıya aittir. Aksini iddia ise kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır.
Çekin davacı hamilin elinden rızası hilafına çalınması halinde bile davacının çekin yeni hamili olan davalının çeki iktisap ederken kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. (bkz. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 08/02/2016 tarih 2015/9998 E. ve 2016/1058 K.)
Bu çerçevede somut olaya bakıldığında istirdatı talep edilen çek, … 31/08/2013 tarih, 9.000,00 TL miktarlı, … seri nolu, 22/05/2013 tarihinde muhattap bankaya ibraz edilen ve ödeme yasağı şerhi düşülen, keşidecisi … Ltd. Şti., muhattabı … Bank … Şubesi, lehtarı davacı … Ltd. Şti., ilk cirantası … Ltd. Şti., ikinci cirantası … Ltd. Şti., üçüncü cirantası … ve son ciranta ve hamilin davalı … Faktoring A.Ş. olan çektir.
Bu kapsamda, davalı şirketin çeke konu alacağı temlik alırken 6361 sayılı FKFFŞK’nın 9/2 maddesi kapsamında kambiyo senedine dayalı alacağı temlik alırken bu alacağın bir mal ve hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsiki gerektiğinden davalı şirketin iyi niyetinin dava dışı ve kendisinden önceki ciranta olan … ile ilişkisi boyutu ile değerlendirilmesi gerekir.
Bu kapsamda mali müşavir bilirkişi …’den alınan 24/01/2018 tarihli bilirkişi raporu ile; dava dışı … ile davalı … şirketi arasında 06/11/2011 tarihinde 200.000,00 TL limitli faktoring sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşme kapsamında … tarafından … Şti. Adına 15/04/2013 tarih 14894 sayılı ve 14.219,00 TL tutarlı fatura düzenlendiği ve …’ün bu faturaya konu alacak nedeniyle … Ltd. Şti’den ciro yoluyla devraldığı … Bank 31/08/2013 keşide tarihli ve 89657 sayılı 9.000,00 TL miktarlı ve … Bank 03/08/2013 keşide tarih ve 89656 sayılı 4.750,00 TL miktarlı iki adet çeke konu alacağı davalı … şirketin ciro etmek suretiyle temlik ettiği ve bu temlikle birlikte faktoring sözleşmesi kapsamında komisyon kesintisi yaptıktan sonra 25/06/2013 tarihinde banka üzerinden …’e 12.800,00 TL ödeme yaptığı tespit edilmiştir.
Bilirkişi raporu ile de tespit edildiği üzere istirdatı talep edilen çeke konu alacak temlik aşamasında fatura ile tevsik edildiğinden ve dosya kapsamı ile olağan seyrinde gelişen bu ilişki itibari ile davalının çekleri temlik alırken TTK m.792 kapsamında kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu ve paralel nitelikteki 6361 sayılı FKFFŞK’nın 9/3 maddesi kapsamında faktoring şirketinin iadesi talep olunan çeki iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiği ispat edilemediğinden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere;
Ödeme keşideci tarafından yapılmış olduğundan menfi tespit talebinin ve davalının kötü niyeti ispat edilemediğinden davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 35,90 TL maktu karar harcının 153,70 TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 117,80 TL harcın kararın kesinleşmesi halinde davacıya iadesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi üzerine yatırana iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde başvurulması halinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere karar verildi. 26/09/2018

KATİP …
e-imza

HAKİM …
e-imza

Harç / Masraf Dökümü
Peşin Harç : 153,70 TL
Karar Harcı : 35,90 TL
Bakiye Harç : 117,80 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 2.043,20 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 0 TL

Yargılama gideri detayları
Bilirkişi ücreti : 1.800,00 TL
Tebligat ve Posta Giderleri : 224,50 TL