Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2013/63 E. 2022/779 K. 30.09.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2013/63 Esas
KARAR NO : 2022/779

DAVA : Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali İstemli
DAVA TARİHİ : 18/02/2013
KARAR TARİHİ : 30/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali İstemli davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin kooperatif üyesi olduğunu, 20.01.2013 tarihli genel kurul kararlarının Kanun, ana sözleşme ve iyi niyet kurallarına aykırı olması nedeniyle iptali gerektiğini, zira; Yönetim kurulu ve denetim kurulu raporları ile bilanço, gelir gider cetvellerinin ortakların tetkikine sunulmadan gerçekleştirilen genel kurul toplantısının, müvekkilinin bilgi edinme hakkını ihlal ettiğinden iptali gerektiğini, ayrıca denetim kurulu yıllık çalışma raporunun da müvekkilime tebliğ edilmediğini, 20.01.2013 tarihli bilançonun müvekkilinin bilgisine ulaştırılmaması durumunun, genel kurul kararlarının yasaya aykırı hale getirdiğini, müvekkilinin bilanço hakkında bilgi sahibi olmadan genel kurulda kararlar alınmasının hukuka aykırı olduğunu, ayrıca davalı kooperatifin yevmiye, gelir-gider defteri ve bilanço noter tasdikli olmayıp açılış ve kapanışları yapılmadan gerçekleştirilmesinin de genel kurul kararlarının iptalini gerektirdiğini, genel kurulun toplantı tutanaklarının da usul ve yasaya aykırı şekilde tanzim edildiğini, zira genel kurul tutanaklarının, genel kurul toplantısının yapıldığı sırada her gündem maddesi görüşülüp karar bağlandıkça yazılması ve imzalanması gerektiğini, tutanağının yazılması ve imzalanmasının başka bir güne bırakılamayacağını, ancak dava konusu genel kurul toplantı esnasında bilgisayarda yazılmış ve tüm maddeler görüşüldükten sonra toplantı bitmesinin akabinde bilgisayar üzerinde değişiklikler yapılarak tutanaktan çıktı alındığını ve imzalandığını, 20.01.2013 tarihli genel kurulda alınan kararlardan 6 nolu gündem maddesinin yasa, ana sözleşmeye aykırı olduğunu, zira 6.maddede, ”…kooperatifimizin gerek yapmış olduğu sözleşmeler gereğince yükümlendiğimiz gerekse de kura çekimi ile üyelere karşı yüklendiğimiz dairelerle ilgili olarak alınan tahsis kararları gereğince A Blok daire 1 …’e….” denilmek suretiyle dairelerin kime ait olduğuna dair tahsis kararı alındığını, oysa ki kooperatif üyelerine ait dairelerin, belirlenmesine yönelik kura çekiminin mahkeme kararı ile iptal ediğini, yeniden kura çekimi gerçekleşmeden dairelerin kimlere ait olduğunun belirlenmeyeceğini, davalı kooperatifin mahkeme kararına açıkça aykırı davrandığını, 20.01.2013 tarihli genel kurulun 12.maddesinde, şerefiye bedellerine ilişkin alınan kararların usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiğini, zira, şerefiye bedellerine ilişkin olarak 10.06.2012 tarihli genel kurulda usul ve yasaya aykırı olarak alınan kararların iptali için kooperatif aleyhine dava açıldığını, davaların, işbu davaya rağmen şerefiye bedellerine ilişkin karar almasının usul ve yasaya aykırı nitelik taşıdığını, 10.06.2012 tarihli genel kurul kararlarının iptali davasının … 32.Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas sayı ile görülmekte olup halen derdest olduğunu, kaldı ki şerefiye bedellerinin görüşüleceği hususunun gündemde yer almadığını, bu haliyle de genel kurul kararının gündeme bağlılık ilkesine aykırı olduğunu, 20.01.2013 tarihli genel kurulun gündeme bağlılık ilkesine aykırı olarak gerçekleştirildiğini, Kooperatifler Kanununun 43.maddesi ihlal edilerek genel kurul gündeminde olmayan maddelerin görüşülüp karara bağlandığını, zira genel kurulun 12 nolu gündem maddesinde, genel kurul gündeminde yer almayan ”Şerefiye bedellerine”, ”iç imalat bedellerine” ve ”avans” ve ”aidat” şeklinde içeriği belli olmayan bedeller belirlenmek suretiyle alınan kararların usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca denetim kurulu seçimi sırasında müvekkil Metin İriz’in üyeliğini özellikle reddettiğini, fakat oylanırken müvekkili Metin İriz’e reddetmesine ve Nehibe Argın kabul etmesine rağmen tutanağa geçirtilmediğini, bu haliyle genel kurul tutanağının gerçeğe uygun tutulmadığını, 14.maddesinin usul ve yasaya aykırı olması nedeniyle iptali gerektiğini öne sürerek, 20.01.2013 tarihli genel kurulda alınan, 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14 maddelerinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, müvekkil genel kurul kararlarına karşı dava açma yetkisinin olmadığını, yasa gereği genel kurul kararlarının iptalini isteyebilmek için kararlara karşı red oyu vermiş olması ve muhalefet şerhini tutanağa geçirmesi gerektiğini, kaldı ki davacının ileri sürdüğü hususların haksız ve dayanaksız olduğunu, rapor ve bilançoların hazırlanarak genel kurul tarihinden 15 gün önce ortakların tetkikine açıldığını, yasal defterlerin açılış ve kapanışlarının yasal süre içerisinde yapıldığını, genel kurulun 12.maddesine şerefiye bedellerine ilişkin bir karar alınmadığını, şerefiye iptali sebebiyle ödeyen üyelerin ödemelerinin inşaatın geneline harcandığından, eşitlik ilkesi gereğince ödemeyen üyelere ayrı bir ek ödeme yükümlülüğünün getirildiğini, 12.maddede; ”kooperatif ihtilaflı borçları ile ilgili hususların görüşülmesi, çözüm yollarının müzakere edilmesi, çözümlerin karara bağlanması ve üye yükümlülük miktarlarının belirlenmesi” hususlarının müzakere edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Bayındırlık ve İskan bakanlığı Çevre ve Şehircilik İstanbul İl Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davalı kooperatifin 20.01.2013 tarihinde yapılan genel kurul toplantı tutanağı, hazirun cetveli, gündem ve varsa muhalefet şerhlerinin mahkememize gönderilmesinin istenilmiş, genel kurul toplantı tutanağı ve davacının muhalefet şerhi olarak sunduğu belgelerin gönderildiği anlaşılmıştır.
Talimat mahkemesinde beyanları tespit edilen davacı tanığı… ile mahkememizce dinlenen tanıklar …, … ve … beyanları ile genel kurul toplantı tutanağından, davacının iptal istemine konu her bir gündem maddesi yönünden muhalefet şerhini toplantı tutanağına geçirmesinin engellendiği, toplantı sonunda dört sayfalık ek belgesini divan başkanına sunduğu, ek 1 deki belgenin öneriler içerdiğinin tutanağa geçirildiği, davacının alınan tüm kararlara itiraz ettiği ve 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu 53.maddesinde yer alan muhalefet şerhine ilişkin dava şartının mevcut olduğu kanaatine varılarak yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkememizin 17/04/2014 tarihli duruşma ara kararı ile dosyanın kooperatif konusunda ehil bilirkişi …’a tevdii edilerek defterler üzerinde inceleme yapılarak rapor tanzim edilmesine karar verilmiş ve bilirkişi tarafından sunulan 04.07.2022 tarihli kök raporda özetle; Süre ve muhalefet şerhi bulunması yönünden davanın şartlarının oluştuğunu, genel kurulun tümden iptalini gerektirir bir hususun tespit edilemediğini, 6. Ve 12. Madde dışındaki gündem maddeleriyle ilgili olarak alınan kararların usul ve yasaya, kooperatifler ana sözleşmesine uygun olarak alındığı, iptalini gerektirir bir hususun bulunmadığını, 6.maddede alınan tahsis kararları, kooperatifin kuraya dahil olan 62 ortağını ilgilendiren bir karar olup olmadığı, taraflarından tespit edilememiş olup alınan bu tahsis kararı kuraya dahil olan 62 ortak ile ilgili olarak alındıysa bu maddeyle ilgili iptal isteminin yerinde olduğunu, bu 62 ortak dışındaki ortakları ilgilendiren bir tahsis kararıysa iptalini gerektirir bir hususun bulunmadığını, gündemin 12.maddesiyle ilgili değerlendirme bölümünde de belirtildiği üzere, daha önce şerefiye adı altında bir kısım üyelerden toplanan paranın kooperatif yönetiminin inşaata harcandığı yönündeki beyanına davacı tarafın itiraz etmesi halinde, kooperatifin muhasebe kayıt ve belgeleri üzerinde mali bir bilirkişi tarafından inceleme yapılarak, şerefiye bedeli adı altında toplanan paraların kooperatifin inşaat işlerine harcanıp harcanmadığının tespitinin yapılması, inşaat işlerine harcandığı sonucuna varılması halinde bu maddeyle alınan kararların iptalini gerektirir bir durumunun bulunmadığı yönünde görüş ve tespitlerde bulunulmuştur.
Mahkememizin 09/11/2017 ve 24.01.2018 tarihli ara kararı ile davalı kooperatifin 2009 ile 2013 yılları ticari defterlerin mahkemeye sunulması halinde davalı vekiline 1 hafta süre verilmesi, defterler ibraz edildiğinde, kök raporda ifade edilen ve genel kurul kararına konu olan şerefiye bedellerinin kooperatifte harcanıp harcanmadığı hususunun ticari defter ve kayıtlarından tetkik edilerek ayrıca tarafların rapora itirazlarının karşılanması ve dava konusu genel kurulda alınan kararların her birinin tek tek irdelenip ana sözleşme ve Kooperafifler Yasasına göre toplantı ve karar nisabına göre aynı zamanda içerik bakımından değerlendirilerek iptali koşullarının oluşup oluşmadığı konusunda ek rapor düzenlenmesine karar verilmesi üzerine bilirkişi heyeti tarafından sunulan 23.01.2019 tarihli ek raporda özetle; diğer ortaklardan şerefiye bedeli alınıp alınmadığı, şerefiye bedeli toplanmışsa bunun inşaata harcanıp harcanmadığı tespit edilememiş olduğunu, genel kurulda alınan ve iptali istenene kararlar kök raporda ayrıntılı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiş olduğunu, yeni bir bilgi ve belge sunulmadığı ve mali bilirkişi incelemelerinde alınan kararları etkileyecek bir olgu tespit edilemediği için kök rapordaki tespitlerinin değişmediği yönünde kanaat bildirdikleri anlaşılmıştır.
Yargılama sırasında davacının kooperatif üyeliğinden ihracına dair alınan genel kurul kararının iptali istemi ile dava ikame edildiği, davacının aktif dava ehliyetinin devam edip etmediğinin tespiti için iptal istemli davanın sonuçlanması ve davanın kabulüne dair verilen 10/05/2017 tarihli kararın kesinleşmesi beklenilmiş , … 10.Asliye Ticaret Mahkemesinin … E …K sayılı kararının 21/01/2021 tarihinde kesinleştiğinin mahkememize 31/05/2022 tarihinde bildirilmesi üzerine yargılamaya devam edilmiştir.
Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde
Dava kooperatif genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir.
Toplantıda hazır bulunup da kararlara aykırı kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da Genel Kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri kanuna, ana sözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile Genel Kurul kararları aleyhine, toplantıyı kovalayan günden başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu m.53)
…’nin 20/01/2013 tarihinde gerçekleştirilen 2012 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısında alınan 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14 nolu gündem maddelerinin iptali istenilmiş olup gündemin 3,4, 5, 7. ve 14. maddelerinde bir karar alınmamış olduğu, yönetim kurulu faaliyet raporları ile denetim kurulu raporlarının, 2012 yılı bilançosu ve gelir-gider hesabının okunduğu ve kooperatifin tarafı olduğu hukuki uyuşmazlıklarla ilgili bilgi verildiği, gündemin 6. maddesi ile dairelerin kooperatif üyelerine tahsisine kararı verildiği, 8.maddesi ile yönetim kurulu faaliyet raporunun ibrasının oylamaya sunulduğu ve yönetim kurulunun ibrasına karar verildiği, 9.maddesi ile denetim kurulu faaliyet raporunun ibrasının oylamaya sunulduğu ve denetim kurulunun ibrasına karar verildiği , 10.maddesi ile 2012 yılı gelir gider hesabının kabul edilmesi ve bilançonun ibrasının oylama sunulup kabul edildiği,11.maddesi ile 2013 yılı tahmini bütçesinin okunup kabul edildiği, 12. gündem maddesinde ise ” Kiraz Biçici: Tüm durum göz önüne alındığında üyelerden avans istiyoruz. 12 şer bin liralar bile insanları çıldırttı. Veremediler. Dava açanlar güç durumda kaldı ama bizi de güç durumda bıraktılar. Müteahhit tamamlayacağım diye verdi. 12 şer bin lira istedik, bizim durumumuzu kurtarması için. Üyelerimizden almadık bu parayı. Şu andaki sıkıntıyı defedebilmek için bunu istiyoruz. Bu para geri dönecek bir para. Üyelerin de yükümlülükleri de var. Kimse imar sorunu için bir şey yapmadı. Genel kuruldan genel kurula sorguluyorsunuz.
… Bey: Biraz önce oyladık o dairelerin bize ait olduğunu ama yine de bize ait değil. O dairelerin hepsi hacizli. Durum böyle.
… Bey: Atılanlar gelsin borçlarını ödesin, onları üye yapalım. Onlardan alınan parayla yapalım.
Öneriler sunulsun ve bunlar konuşulsun.
Kooperatif yönetim kurulu adına söz alan …; kooperatifimizde şerefiye bedeli toplamı olarak 640.000-TL bedel belirlenmiş ve üyelerden tahsil edilen bu bedeller kooperatif inşaatında tüm üyelerin menfaati için harcanmıştır. Halen şerefiye bedelini ödemeyen ve mahkemelerde ihtilaflı hale getiren üyeler mevcuttur. Eşitlik ilkesi temeline dayanan kooperatiflerde büyük haksızlığa sebep olmaktadır. Bu sebeplerle; üyelerce ödenen ve kooperatif inşaatına harcanan iadesi mümkün olmayan şerefiye bedellerini ödeyen üyeler ile ödemeyenler arasındaki eşitsizliğin ortadan kaldırılması amacıyla eşiklik ilkesi gereğince şerefiye bedeli ödemeyen üyelerin her birinden ek imalat bedeli olarak 20.000’er TL’nin tahsili, bu bedelin 15.02.2013 tarihinden itibaren başlamak üzere iki eşit aylık taksitle tahsili genel kurul oylamasına teklif olunur. Dedi.
Oylamaya sunuldu. 4 ret oyuna karşılık oy çokluğu (48 oy) ile kabul edildi.
Kooperatif yönetim kurulu adına söz alan Ahmet Raşit Yaşar, kooperatifçe iç imalat ince işleri yaptırılan dairelerin iç imalat bedeli olarak hak sahibinin belirlendiği vadeden başlamak kaydıyla 1’er aylık 4 eşit taksitle toplam 30.000.00-TL bedelin ödenmesi ve bu bedel ödenmediği sürece yer tahsisi ve tapu devri yapılmaması geren kurul oylamasına teklif olunur. Dedi.
Yapılan oylamaya … şerh koyuyor. Daireler yarı kaba teslim edileceği için karşı çıkıyor.
… Bey: Dairesi henüz teslim edilmediği için şerh koyuyorum.
Oylamaya geçildi. Oylama sonucu …. ret oyuna karşılık oy çokluğu ile kabul edildi.
Kooperatif yönetim kurulu adına söz alan …; borçlarını ödemeyen üye ve hak sahiplerine karşı genel kurulca kararlaştırılan aylık %5’lik gecikme faizinin, 01.02.2013 tarihinden itibaren aylık %3’ye düşürülmesi teklif olunur. dedi.
Oylamaya geçildi. Oya sunuldu. 3 ret oyuna karşılık oy birliği ile kabul edildi.
Yapılan müzakereler sonucunda, üye aidatlarının 01.02.2013 tarihinden itibaren aylık1.000.00-TL belirlenmesi, en geç içinde bulunulduğu ayın 5’ine kadar ödemenin yapılması, aylık vadesinden en az 1 ay önce olması şartıyla peşin ödenen aidatlara %10 indirim yapılması genel kurulun onayına sunuldu. Oylamaya geçildi. Oya sunuldu. 5 ret oyuna karşılık oy çokluğu (40) ile kabul edildi.
… genel kurul toplantı oylamasında toplantıya gelen bakanlık temsilcisine ‘bir daha gelme!’ diyerek müdahale etti. Siz insan değilsiniz diyerek divana hakaret etti.
Yapılan müzakereler sonucunda, yönetim kurulunca gerekli görüldüğü durumlarda, kayıtlı her bir üyeye 1 daire tahsis olacak şekilde, bakiye kooperatif gayrimenkullerin alacaklılara asgari değeri 120.000.00-TL’nin altında düşmemek kaydıyla ayni ödeme olarak verilmesi genel kurulun onayına sunuldu.
Oylamaya geçildi. Oya sunuldu. 2 ret oyuna karşılık oy çokluğu (47) ile kabul edildi. ” şeklinde kararlar alındığı toplantı tutanağından anlaşılmaktadır.
Davalı Kooperatifin ana sözleşmesinin ” Konutların Ortaklara Dağıtımı ” başlıklı 62.maddesi ” Konutlar ,maliyet bedelleri kesinleştikten sonra noter önünde çekilecek kur’a ile ortaklara dağıtılır. Ancak 59 ncu maddenin 2nci fıkrası uyarınca ,konutların ortaklara önceden dağıtılması halinde kur’aya başvurulmaz. ” şeklinde düzenlenmiş olup anılan maddenin değiştirilmesi isteminin başvurudaki eksiklikler nedeni ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından reddedildiği bu konuda genel kurulda ayrıca karar alınmadığı anlaşılmıştır.
Davalı kooperatif tarafından konutların ortaklara önceden dağıtılmadığı, konutların önceki genel kurul toplantılarında da kura ile dağıtılacağına karar verildiği buna rağmen gündemin 6. maddesi ile dairelerin kooperatif üyelerine ne şekilde tahsis edileceğine karar verildiği, anılan kararın ana sözleşmeye aykırılık teşkil ettiği görülmektedir.
Ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler.(1163 sayılı Kooperatifler Kanunu m.23)
Davalı kooperatif tarafından gündemin 12.maddesinde ise şerefiye bedeli ödemeyen üyelerin her birinden ek imalat bedeli olarak 20.000’er alınmasına karar verildikten sonra borçlarını ödemeyen üye ve hak sahiplerine karşı genel kurulca kararlaştırılan aylık %5’lik gecikme faizinin 01.02.2013 tarihinden itibaren aylık %3’ye düşürülmesi yönünde karar alındığı, ek imalat bedeli olarak belirlenen 20.000 TL nin hangi orana karşılık geldiğinin kararlaştırılmadığı, borcunu ödeyen üyelerle ödemeyen üyeler arasındaki eşitliğin giderilmesi için belirlenen ek külfetin bir oran tespit edilmeden yalnız kooperatifin ihtiyaçlarına göre belirlendiği ve bu kararın eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davalı …’nin 20/01/2013 tarihinde gerçekleştirilen 2012 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısında alınan yasaya ve ana sözleşmeye aykırı olduğu tespit edilen 6 ve 12 nolu kararların iptaline karar vermek gerekmiştir.
Davalı Kooperatifin 20/01/2013 tarihinde gerçekleştirilen 2012 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısında alınan 8,9,10,11,13 nolu kararların ana sözleşmeye , kanuna ve dürüstlük kuralına aykırı olmadığı, iptallerini gerektiren bir sebep bulunmadığı, 3,4, 5, 7. ve 14. nolu gündem maddelerinde ise herhangi bir karar alınmadığı anlaşılmakla davacının, 6 ve 12 nolu gündem maddeleri dışında kalan maddelerin iptali isteminin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen KABÜLÜ ile;
Davalı …’nin 20/01/2013 tarihinde gerçekleştirilen 2012 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısında alınan 6 ve 12 nolu kararların İPTALİNE,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre tahsili gereken harç 80,70-TL olduğundan peşin alınan 24,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 56,40-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan ve mahsubuna karar verilen 24,30-TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat ücreti 346,00-TL bilirkişi masrafı 1.700,00-TL olmak üzere toplam 2.046,00-TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 341,00-TL’sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, kalan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinden yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap ve takdir edilen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinden yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap ve takdir edilen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Gider avansının kalan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 30/09/2022

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …