Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. GAZİANTEP BAM 17. HUKUK DAİRESİ
T.C.
GAZİANTEP
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2022/1672
KARAR NO : 2023/1104
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GAZİANTEP 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 28/04/2022
NUMARASI : 2017/1611 Esas- 2022/332 Karar
DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av. … – Av. …
DAVALILAR : 1-…
2-…..
3-…
4-… – TC: …
VEKİLLERİ : Av. … – Av. …
İncilipınar Mah.Nişantaşı Sok.No:13 Cazibe İş Mrk.Kat:9/905 Şehitkamil/ GAZİANTEP
DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARARININ
TARİHİ : 12/07/2023
YAZIM TARİHİ : 12/07/2023
1. Davacı ve davalı vekili tarafından süresinde verilen dilekçeler ile yukarıda tarih ve sayısı gösterilen mahkeme kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılması talep edildiğinden, istinaf sebepleri ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda, gereği düşünüldü;
I. YARGILAMA SÜRECİ:
Davacının Talebi:
2. Davacı – karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı ……… Şirketi arasında Irak’ın ……… şehirlerinde inşa edilen iki hastanenin kaba inşaat yapım işlerinin ifasına ilişkin …….. tarihli iki sözleşmenin imzalandığını sözleşmelerin davalı tarafça haksız feshedilmesi nedeniyle zararlarının oluştuğunu, davalı ………. sözleşmelerin ifasının gecikmesinde asli sorumluluğunun olduğunu, davalının ileride doğacak haklı taleplerinin önüne geçmek amacıyla müvekkiline ihtarlar gönderdiğini ve bunlara cevap verilmemesi için …….. tarafından tehdit edildiğini, teminat mektuplarının paraya çevrileceği yönünde baskı ve tehdit nedeniyle müvekkilinin ………. o tarihe dek olan tüm borçlarından ibra ettiğine ilişkin yazıyı zorla imzaladıklarını, baskı ile sözleşme dışı kişilere ödeme yaptırıldığını, başka inşaatlara beton ve malzeme gönderildiğini, elden ödemeler alındığını ardından haksız şekilde sözleşmenin feshedildiğini beyan ederek; toplam ……… USD değerinde beş adet teminat mektubunun bir kısmının haksız olarak nakde çevrilmesi nedeniyle zararları olduğunu, mülkiyetleri müvekkillerine ait iş makineleri ve malzemelere davalılarca haksız olarak el konulması nedeniyle bunların değerinin tespit edilerek davalıdan tanzimi gerektiğini, davalı …’ın …….. Sigortasını gerekçe göstermeksizin onaylamaması nedeniyle geçerlilik kazanmasına engel olup müvekkillerini zarara uğrattığı, davalı …’ın baskısı ile müvekkilinin diğer şantiyelere ………. m³ betonu sevk ettiğini, betonların teslim tarihi itibariyle bedellerinin tespiti ile zararların giderilmesi gerektiğini, davalı talimatıyla yapılan ekstra işlerin bedellerinin ödemesi gerektiğini, ihtiyaç duyulan suyun işverence karşılanması gerekirken bunun yerine getirilmemesi nedeniyle inşaatın devamlılığı için ………. USD bedelli su deposunun davacı tarafça yapılması nedeniyle bunun bedelinin ödenmesi gerektiğini, teminat mektuplarının nakde çevrileceği tehdidiyle sözleşmeye ve kanuna aykırı elden ödemeler yapıldığını, bu elden ödemelerin iadesinin gerektiğini, davacı şirketten avans olarak ……….. USD bedelli 4 adet teminat senedi alındığını, ……… ödeme tarihli bu senetlerin sözleşmenin feshi sonrası iade edilmediğini, ………. tarihinde kambiyo senetlerine özgü takip başlatıldığını, bunların teminat senedi olması nedeniyle zararlarının giderilmesini talep ettiklerini, sözleşmenin ekinde yer alan Müteahhide Yönelik Belirli Hususlara İlişkin Hüküm ve Şartların 15.maddesi uyarınca işçilerin vizesini alma yükümlülüğünün işverene ait olmasına rağmen ………. vize işlemlerine dair prosedürleri yerine getirmemesi nedeniyle normalde işçilerin karayolu ………. şantiyelere götürülmesi gerekiyorken mecburi olarak havalimanında vize alarak Irak’a giriş yapıldığını, havayolu masraflarının müvekkilleri tarafından ödendiğini, bu zararının karşılanması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Sözleşmenin davalılardan ………. Şirketi ile yapılmasına rağmen diğer davalıların yönetim ve malvarlıklarının birbirine bağlı olduğunu, davalıların ……… yönetimine doğrudan dahil olduklarını ve sözleşme ilişkisine müdahale ettiklerini, davalı …’ın sözleşme ve hukuka aykırı fiilleri ile cezai sorumluluk doğuracak tehdit ve baskı ile müvekkillerini zarara uğrattığını, bu kapsamda ……… yönetimindeki müvekkilleri şirket ve yetkililerine yöneltilen kusurlu eylemler nedeniyle müvekkilleri şirkete doğrudan zarar veren davalıların haksız fiilleri nedeniyle zarardan sorumlu olduklarını, davalıların TTK m.7 hükmü uyarınca müvekkilleri şirkete karşı müteselsilen sorumlu olduklarını, organizasyon ve mal varlıkları bir bütün teşkil eden ………. borçlarından her halükarda TMK m.2 hükmü uyarınca sorumlu olduklarını, tüzel kişilik perdesinin arkasına saklanmalarının olanaklı olmadığını, HMK m.107 hükmü kapsamında arttırım hakları saklı kalmak kaydıyla ……… TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmişlerdir.
Davalıların Cevabı:
3………. İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş., … ve ………. A.Ş. vekilleri ayrı ayrı mahkemeye sundukları cevap dilekçelerinde özetle; davacı ile müvekkilleri arasında bir sözleşme bulunmadığını beyan ederek davanın husumet nedeniyle reddi gerektiğini savunmuşlardır.
4. Davalı ……….. Sağlık Hizmetleri ve İnşaat Ltd. Şti vekili cevap dilekçesi ve karşı dava dilekçesinde özetle; tahkim şartı nedeniyle mahkemenin görevsiz olduğunu, sözleşmenin müvekkili şirketin …….. şubesi ile imzalandığı için husumetin yanlış kişiye yöneltildiğini, alacağın belirlenebilir olması nedeniyle davacının Harçlar Kanunu uyarınca eksik harç yatırdığını, harçların tamamlanmadan davanın ikame edilemeyeceğini, davacının yükümlüklerini zamanında yerine getirmediğini, davacının işi bıraktığı tarihte inşaatın % 65-70 kadarının bittiğini, kalan kısmının müvekkili şirket tarafından tamamlandığını, tamamlanan bu kısma ise müvekkili şirketin ………. USD harcadığını, davacının imzaladığı ibraname ile alacağı olmadığını kabul ettiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili karşı davasında özetle; sözleşme bedeli üzerinden hesaplandığı takdirde müvekkili şirket tarafından davacı şirkete toplamda ………. USD ödeme yapıldığını, bu durumda davacı şirkete toplamda ………. USD fazladan ödeme yapıldığını, bu ödemenin de tahsilinin gerektiğini, ayrıca yapılacak işin ……….. Bakanlığı’nın işi olması nedeniyle müvekkili şirketin ticari itibarının da büyük oranda zedelendiğini, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik ……… TL’nin müvekkili şirkete ödenmesini talep ettiklerini, ayrıca işin gecikmesinden kaynaklanan ve geciken gün başına ……… USD olarak cezai bedelin ödenmesinin de sözleşmede kayıt altına alındığını, bu hususta da toplam ……… günlük gecikmenin bulunduğunu, her iki hastane için davacının ……… USD cezai şart bedelini müvekkiline ödemesi gerektiğini beyan ederek cezai şart bedeli olarak şimdilik …….. TL ve fazlaca yapılan ödemeler için de ………. TL olmak üzere toplamda ……… TL’nin ……….. tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesi yönünde karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkeme Kararı:
5. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; asıl dava ve karşı davanın reddi yönünde hüküm tesis edilmiştir.
II. İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacının istinafı:
6. İstinaf başvurusunda bulunan davacı- karşı davalı vekili dilekçesinde özetle; henüz tahkikat sona ermeden ve sözlü yargılama yapılmadan hüküm tesis edildiğini, davalı lehine takdir edilen vekalet ücretinin maktu olarak hesaplanması gerekirken nispi olarak hesaplanmasının hatalı olduğunu, davaya konu sözleşmelerin feshedilmesinin haksız olduğunu, ilk derece mahkemesinin bu hususta sunulan belgeleri ve delilleri değerlendirmediğini, yine teminat mektuplarının haksız şekilde nakde çevrildiğini, iade edilmesi gereken teminat mektuplarının vadesinden sonra iade edildiğini, davalı tarafın haksız ve hukuksuz girişimlerinden bir diğeri olan müvekkili şirkete ait olan makine ve ekipmanlara da el koyduğunu, müvekkilinin bu hususta da çok ağır zararlarının bulunduğunu, müvekkili şirketin “………” yaptırmak zorunda olduğunu ancak işin yapılacağı ülke sınırları içerisinde bu sigortayı yaptıramadığını, dolayısıyla müvekkilinin bu sigortayı uluslararası piyasadan bu sigortayı temin etmek zorunda kaldığını, sigortanın onayı için ise asıl iş veren davalının onayının gerektiğini ve bu durumun davalı …’a bildirildiğini, ancak davalının ise bu onayı vermekten imtina ettiğini, bunun sonucu olarak ise sigorta şirketinin müvekkili şirket aleyhine icra takibi başlattığını, aynı anda şantiye alanında kaza geçiren işçilerin sağlıklarının da sigortanın olmamasından dolayı karşılanmadığını, davalıların, dava konu şantiyelerle aynı şehirde bulunan diğer şantiyelerine müvekkili şirket tarafından beton gönderilmesi için baskı kurduklarını, gönderilmediği takdirde teminat mektuplarının nakde çevrilmesi tehdidini kullandıklarını, burada ……… m3’lük betonun tesliminin bu yöntemle zorla sağladıklarını ancak bedellerinin ödenmediğini, sözleşmelerde belirlenen işler dışında fazlaca yapılan iş bedellerinin de müvekkiline ödenmediğini, davalıların sorumluluğunda olan su deposu inşaatının müvekkilince yapılmasına rağmen bedellerinin ödenmediğini, davalı şirket tarafından hileyle ve zorla müvekkilinden elden alınan ödemelerin müvekkiline iadesi gerektiğini, teminat senetlerinin haksız olarak icraya konulması nedeniyle müvekkilinin uğradığı zararın giderilmesi gerektiğini, davalı ……….’ın taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle müvekkilinin ödemek zorunda kaldığı uçak masraflarının davalı tarafça ödenmesi gerektiğini beyan ederek ilk derece mahkemesince asıl davanın reddine dair verilen karar bakımından kararın kaldırılmasını, davanın kabulü yönünde karar verilmesini, asıl dava yönünden verilen vekalet ücretlerinin hatalı kısımlarının düzeltilmesini talep etmiştir.
Davalının istinafı:
6. İstinaf başvurusunda bulunan davalı – karşı davacı …………. Ltd. Şti. vekili dilekçesinde özetle; istinaf sebebi göstermeksizin mahkeme dosyasına arz ve izah ettikleri ve resen gözetilecek gerekçelerle karşı dava açısından ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını, karşı davada bulunan talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
III. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
7. Asıl dava ve karşı dava eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Asıl dava, davalı ……….. Sağlık Hizmetleri ve İnşaat Ltd. Şti. ile akdedilen eser sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi ve davalının kusurlu eylemleri nedeniyle sebep olduğu zararların, sözleşme dışı yapıldığı iddia olunan işlerin bedellerinin tahsili istemlerine ilişkindir. Karşı dava ise fazladan ödenen iş bedelinin iadesi ile cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkindir.
8. Karşı dava yönünden davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun değerlendirilmesinde; HMK’nın 342. maddesinde istinaf dilekçesinde bulunması gereken hususlar sıralanmış olup; maddenin 2. fıkrasının “e” bendinde başvuru sebepleri ve gerekçesinin istinaf dilekçesinde bulunması gerektiği hususu hüküm altına alınmıştır. Yine HMK’nın 352. maddesinin 1. fıkrasının “d” bendi uyarınca istinaf dilekçesinde başvuru sebeplerinin veya gerekçesinin hiç gösterilmemesi halinde bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda gerekli kararın verileceği hususu düzenlenmiştir. Somut olayda davalı- karşı davacının ……… tarihli istinaf dilekçesi HMK’nın 342. maddesinde yazılı unsurları içermediği gibi istinaf dilekçesinde istinaf başvuru sebepleri veya gerekçesinin hiç gösterilmemesi nedeniyle karşı davacı tarafın istinaf başvurusunun HMK’nın 352/1-d maddesi uyarınca usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
9. Asıl dava yönünden davacı vekilinin istinaf başvurusunun değerlendirilmesinde ise; dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, ilk derece mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına davanın alacak davası olması sebebiyle davalı lehine hükmedilen vekalet ücretinin nispi olarak hesaplanmasında hata bulunmamasına, özellikle ilk derece mahkemesinin gerekçesinde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere davacı ile davalı ……… Sağlık Hizmetleri ve İnşaat Ltd. Şti. arasında akdedilen sözleşmenin 58. maddesi ve yine taraflar arasında imzalanan 01.04.2011 tarihli ek belge ve aynı tarihli ek sözleşme hükümleri gözetildiğinde davalı ………. şirketi tarafından sözleşmelerinin haklı nedenle feshedildiği hususu anlaşılmıştır. Davalı şirketin haklı fesih sonucu teminat mektuplarını nakde çevirmesinin hukuka uygun olduğu anlaşıldığından ve davacı tarafça teminat mektuplarının geç teslim edildiğine yönelik zararlarını ispatlayamadığı anlaşıldığından bu yöne ilişkin istinaf başvurusunun reddi gerekmiştir. Davacı tarafın sözleşme dışı iş yaptığını ispatlayamaması ve taraflar arasındaki ibranamelerin varlığı karşısında ilave işler bedeli ile su deposu bedeline ilişkin istinaf başvurusu da haklı bulunmamıştır. Davalı tarafın all risk sigortasını onaylama zorunluluğu bulunmadığı gibi sigorta sözleşmesinin davalının onayına sunulduğu ve davalının onay vermediği hususu kanıtlanamadığından; ayrıca elden yapıldığı iddia olunan ödemenin davanın taraflarına yapılmadığı gibi davacının bu iddiasını da ispat edemediği anlaşıldığından bu yöne ilişkin istinaf başvurusunun da reddi gerekmiştir. Davacı tarafın davalı tarafça el konulduğunu iddia ettiği makine ve ekipman bedeli konusundaki iddiasını herhangi bir delille destekleyememesi, taraflar arasındaki ……….. tarihli ek sözleşme hükümleri ile birçok fatura ve gönderilen malzemeye ilişkin olarak ayrı ayrı ibranameler düzenlendiği gözetildiğinde davacı tarafın bu yöne ilişen istinaf başvurusu da haklı bulunmamıştır. Davacının başka şantiyelere verilen beton bedeli konusundaki iddiasını davalının davacıdan böyle bir talepte bulunduğu hususunu ispatlayamadığı gibi bahsi geçen betonların teslim edildiği kişilerin davalı şirket temsilcisi olduğu hususu da kanıtlanamadığından bu konudaki istinaf başvurusunun da reddi gerekmiştir. Bir kısım teminat senetlerinin icraya konulması nedeniyle uğranılan zararların tahsiline ilişkin iddianın ise takibe konulan kambiyo senetlerinin teminat olarak verildiği hususunun ispatlanamaması ve davalının haklı feshi gözetildiğinde davacının bu yöne ilişen istinaf başvurusu da haklı bulunmamıştır. Son olarak, taraflar arasındaki sözleşmenin 12., 15., 16., ve 59. maddeleri gereğince davacının işçilerinin seyahat masraflarını karşılama yükümlüğü karşısında davacının uçak masraflarına ilişkin istinaf başvurusunun da reddi gerekmiştir. Açıklanan nedenlerle ilk derece mahkemesince verilen hükümde usul ve yasaya aykırılık bulunmamış ve asıl davada davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b,1 maddesi uyarınca esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
IV. KARAR:
Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Asıl davada davacı vekilinin asıl davaya yönelik istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b,1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Karşı davada davacı vekilinin karşı davaya yönelik istinaf başvurusunun HMK’nın 352/1-d maddesi uyarınca USULDEN REDDİNE,
3-Alınması gereken …….. TL istinaf karar harcından peşin alınan ……… TL harcın mahsubu ile bakiye ……… TL harcın asıl davada davacı taraftan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4- Karar kesinleştiğinde ve talep edildiğinde karşı davacı tarafça yatırılan istinaf harçlarının kendisine iadesine,
5-İstinaf yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına,
6-Duruşma açılmadığından istinaf vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
7-Gider avansından harcanmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK’nın 361 ve devamı maddeleri uyarınca kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Katip
…K.