Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. GAZİANTEP BAM 13. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2021/2403 – 2023/1389
T.C.
GAZİANTEP
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/2403
KARAR NO : 2023/1389

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : ……………
ÜYE : ………………
ÜYE : ………………
KATİP : …………..
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ŞANLIURFA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/02/2021
NUMARASI : 2020/170 E – 2021/137 K

DAVACI : …………………
VEKİLİ : Av. ……………
DAVALI : 1 -………………..
VEKİLİ : Av. ………………….
DAVALI : 2 -……………
VEKİLİ : Av. ……………….
KARAR TARİHİ :07/09/2023

Davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine dairemize gelen dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili; ……….Organize Sanayi Bölgesinin elektrik dağıtımı, sayaç okuma, borç tahsilatı vb. İşlerinin davalı…………………. Şirketi tarafından yapıldığını, müvekkili tarafından fatura ödemelerinin davalı şirketin hesabına ödendiğini, müvekkili tarafından düzenli ödeme yapıldığı halde diğer davalı……… Organize Sanayi Başkanlığı tarafından müvekkiline …………TL borcu olduğunun bildirildiğini, işletmenin elektriğinin kesileceğinin görevliler tarafından müvekkiline bildirilmiş olduğunu, müvekkili şirketin elektriğinin kesilmemesi için ……… 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …………. D.iş Esas sayılı dosyası ile ihtiyati tedbir talep edildiğini, mahkemece teminat karşılığında elektriğin kesilmemesi yönünde tedbir kararı verildiğini belirterek davanın kabulü ile müvekkilinin davalılara………… TL borcunun olmadığına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı …………… Organize Sanayi Başkanlığı; Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa ve EPDK mevzuatlarına göre katılımcılarının elektrik enerjisi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, katılımcılarına elektrik dağıtım lisansı ile elektrik dağıtımı yapmakta; borçlu karşı tarafa………………. müşteri numarası ile elektrik enerjisi vermekte olduğunu, davacı karşı tarafa gönderilen tüm ödeme belgelerinde ve yapılan sözleşmede ödemenin ………… Organize Sanayi Bölge Müdürlüğünün faturalarda belirtilen hesaplarına yapılmasının bildirildiğini, davacı tarafın müvekkilin bilgisi ve rızası dışında diğer davalı ………………. Şti’ye ödeme yaptığını iddia etmekte olduğunu, müvekkil kurumun, diğer davalıya ödeme yapılması yönünde bir irade beyanı olmadığı gibi müvekkili kuruma yapılmayan ödemelerden dolayı davacı tarafın borcunun sona ermediğini, müvekkili kurum hesaplarına yapılan tüm ödemeler davacının borcundan mahsup edilmiş olup müvekkili kurumun bakiye ……… TL elektrik alacağı kaldığını, müvekkil kuruma olan borçlarını ödemeyen borçlu davacı aleyhine ………… 2. İcra Müdürlüğü’nün ………….. Esas sayılı icra takip dosyasıyla takip başlatıldığını, davacının borca itiraz ederek takibin durmasına sebebiyet verdiğini, açılan dava usul ve esas açısından haksız yersiz ve yasal dayanaktan yoksun kaldığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalı davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece; ”…her ne kadar abonelik sözleşmesinden kaynaklı…………TL borçlu olmadığının tespiti istemi ile dava açılmış ise de,………….. İcra Müdürlüğü’nün ……………. Takip sayılı dosyasına konu…………..TL toplam alacağın, ………………… tarafından kurumlarına olan borçlarını faizi, vekalet ücreti ile birlikte haricen kuruma ödenmiş olduğu, bu nedenle borçludan herhangi bir alacaklarının kalmadığını bildirir dilekçe sunmuş olduğunun belirtildiği, ………….. tarihli duruşmada davalı vekilinin beyanında da davaya konu borcun itirazın iptali davası açıldıktan sonra haricen tahsil edildiğinin beyan edildiği, anlaşılmıştır. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, dava konusu alacağın tahsili ile tarafların borcu ödeme (itfa) suretiyle son erdirdikleri ve davanın konusunun taraflarca dava devam ederken ortadan kaldırıldığı …” gerekçesi ile konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesi ile; elektrik tüketiminden doğan borcunun olduğu ileri sürülerek davacı hakkında icra takibi başlatıldığını, ancak icra takibine konu borcun davacı tarafından takip tarihinden önce davalılara ödendiğini, davacının abonelik sözleşmesinden doğan borcunun olmadığının tespiti istemiyle açtığı menfi tespit davası devam ederken icra takibine konu borcun davacı tarafından ikinci kez ödenmiş olması nedeniyle, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilerek hüküm kurulması gerektiğini, mahkemece yanlış değerlendirme ile karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, elektrik tüketiminden kaynaklanan fatura bedellerinin tamamının davalılara ödenmiş olmasına rağmen, davacı borçlu olmadığı halde, ödenen faturaların bedeli olan …………….TL’nin tekrar tahsili için davacı aleyhine icra takibi başlatıldığını, yasal süresi içerisinde ödeme emrine itiraz edilmesi üzerine icra takibi durduktan sonra güncel ödeme tehditi altında olan davacının borçlu olmadığının tespiti istemiyle dava açtığını, menfi tespit davası açıldıktan sonra davalılar tarafından da itirazın iptali davası açıldığını, menfi tespit davası devam ederken, davacının borçlu olmadığını, icra takibinden önce ödemiş olduğu fatura bedellerini icra tehditi altında ikinci kez ödemek zorunda kaldığını, yargılama sonucunda; ilk derece mahkemesi tarafından, “menfi tespit davası devam ederken, davacı haricen dava konusu icra takibinin dayanağı asıl borcu, vekalet ücreti ve fer’iyleriyle birlikte, davalı takip alacaklısına ödediği, Dava konusu alacağın tahsili ile tarafların borcu ödeme (itfa) suretiyle sona erdirdikleri ve davanın konusunun taraflarca dava devam ederken ortadan kaldırıldığı” gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğini, ancak mahkemece, menfi tespit davasının, kendiliğinden istirdat (geri alma) davasına dönüştüğünün dikkate alınmadan yanlış hüküm kurulduğunu belirterek kararın kaldırılması ile davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
HMK’nın 353. Maddesine göre inceleme yapıldığından duruşma açılmamıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, menfi tespit istemine ilişkin olup, yargılama sırasında borç ödenmekle istirdat davasına dönüşmüştür. Ancak İDM bu yönde değerlendirme yapmadan dava devam ederken dava konusunun ortadan kaldırıldığı gerekçesi ile konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.
Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Diğer bir deyişle kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir. Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir. (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233)
Menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Baki Kuru, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146). Bu durumda İİK’nın 72 nci maddesinin altıncı fıkrası gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır.
Somut uyuşmazlıkta davacı, Organize Sanayi Başkanlığı’nın hakkında başlattığı …………İcra Müdürlüğü’nün ………….. Esas sayılı icra takibi üzerine takip alacaklısı ve alacaklısı ve…………………………… TL elektrik borcunun bulunmadığına karar verilmesi talebi ile eldeki menfi tespit davasını açmıştır. Menfi tespit davası görülmekte iken borç takip alacaklısına ödenmiş olduğundan dava icra takibi alacaklısına karşı istirdat davasına dönüşmüştür. Diğer davalı yönünden ise davacı …………. TL borçlu bulunmadığının tespitini istediği gözetilerek bu yönlerden değerlendirme yapılarak, özellikle takibe konu alacaktan davacının sorumlu olup olmadığı sorumlu ise kime karşı sorumlu olduğu, sorumlu değilse istirdat edilecek miktar belirlenerek sonuca gidilmesi gerekirken, hatalı şekilde karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması doğru olmadığından davacı tarafın istinaf başvurusunun kabulüyle; istinaf incelemesine konu edilen kararın usul ve yasaya uygun bulunmaması nedeni ile HMK’ nın 353/1.a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına; dosyanın, mahkemece yargılamaya devam edilerek tüm deliller toplandıktan ve değerlendirildikten sonra bir karar verilmek üzere mahalli mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile, ……… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/170 E 2021/137 K sayılı kararı usul ve yasaya uygun olmadığından HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Gerekçede belirtilen nedenlerle dosyanın yeniden yargılama yapılması için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-Davacı tarafın sair istinaf sebeplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
4-Davacıdan alınan ……… TL istinaf karar harcının talep halinde kendisine iadesine,
5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince KESİN olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.07/09/2023

…………
Başkan
………….
¸e-imzalı
………….
Üye
………
¸e-imzalı
…………..
Üye
………….
¸e-imzalı
………….
Katip
…………….
¸e-imzalı

İş bu karar 07/09/2023 tarihinde yazılmış olup, 5070 sayılı kanun hükümlerine göre uygun olarak güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.