Emsal Mahkeme Kararı Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 2022/1339 E. 2022/1475 K. 07.10.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. GAZİANTEP BAM 11. HUKUK DAİRESİ
T.C.
GAZİANTEP
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/1339
KARAR NO : 2022/1475

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSKENDERUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/06/2018
NUMARASI : 2018/129 Esas, 2018/328 Karar
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. … …..
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. … – …….
DAVANIN KONUSU : Alacak

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 07/10/2022
YAZIM TARİHİ : 07/10/2022

Taraflar arasında görülen davada, İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 21/06/2018 tarih ve 2018/129 Esas, 2018/328 Karar sayılı kararın istinaf incelemesi davalı vekili tarafından istenmiş, Dairemizce verilen 21/06/2021 tarih, 2019/2092 esas ve 2021/1099 karar sayılı ilamın, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi sonucu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 30/03/2022 tarih ve 2021/6497 esas, 2022/2617 karar sayılı bozma ilamı sonrası duruşma açılarak, dava dosyası ile istinaf sebepleri ayrı ayrı dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili; müvekkili ile davalının uzun yıllar otobüs ihracatı ile uğraştığını, davalının Türkiye’de müvekkili adına satılık otobüs bulup, müvekkili şirketin yetkilisi …. ile bağlantı kurduğunu, müvekkili şirket yetkilisinin teklifi uygun görmesi durumunda bedeli kendisi ödeyerek şirket adına tescil ettirdiğini, davalının da bu otobüsleri bir ihracatçı firma ile anlaşarak … ülkesine ihracatını sağlayarak … ülkesinde müvekkili şirket adına tescil yaptırdığını, davalının son olarak uygun bir otobüs bulduğunu şirket yetkilisine bildirmesi üzerine iki taraf arasındaki güvenden dolayı müvekkili şirketin davalı adına … tarihinde … USD, … tarihinde de otobüs bedeli açıklaması ile yine ….USD havale gönderdiğini, daha sonra şirket yetkilisi ….’nın davalı …’nın yetkilendirdiği ….adındaki kişi ile birlikte … iline gittiğini, aracın sahibi ile son pazarlıkların yapıldığını, … USD bedel karşılığında …. plakalı aracı … tarihinde … Noterliğinde aracın ihracatı yapılmak üzere … tarafından vekaleten işlem yapılmak suretiyle davalı … adına tescil edildiğini, aracın bedelinin müvekkilinin gönderdiği havaleler ile son kalan …. USD müvekkili şirket yetkilisi tarafından satıcıya elden olmak üzere ödendiğini, ancak aracın ihracat işlemlerinin gerçekleşmediğini, müvekkilinin bu durumu davalıya sorduğunu, davalının müvekkilinden ….yılından kalan alacağının olduğunu, aracı bu alacağa karşılık mahsup ettiğini beyan ettiğini, müvekkilinin davalıya herhangi bir borcunun olmadığını ileri sürerek …. plaka sayılı aracın müvekkiline ait olduğunun tespiti ile müvekkili adına tesciline, olmaması halinde müvekkilinin ödediği …. USD (….TL) lik alacağın satış tarihi olan …. tarihi itibariyle yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Vekili; davalının MÖHUK 48. Maddesi gereğince teminat yatırması gerektiğini, dava konusu havale dekontlarında yer alan göndericilerin dava dışı kişi ve şirket olduğunu, davacının aktif husumetinin bulunmadığını, müvekkilinin … plakalı aracın tamamen kendi öz sermayesi ile satın aldığını, davacı tarafın iddialarının asılsız ve gerçek dışı olduğunu, davacı tarafından müvekkiline gönderilen tutarların …VE …. plakalı araçların ihracat bedelleri olduğunu, müvekkilinin davacıya karşı görevlerini ifa ettiğiin, herhangi bir borç alacak ilişkisinin kalmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; taraflar arasındaki uyuşmazlığın …. plakalı otobüsün alımı için davalıya gönderilen …. tarihli …. USD, …. tarihli otobüs bedeli açıklaması ile yine …. USD havalelerin, otobüsün davacıya teslim ve devir edilmemesi sebebi ile alacak iddiasından kaynaklandığı, havalenin bir ödeme vasıtası olup kural olarak mevcut bir borcun tediyesi amacıyla yapıldığını gösterdiği, somut olayda davalı tarafın havale yapıldığını kabul ettiğini, ancak yapılan bu iki havalenin herhangi bir ayrım yapmadan dava konusu …. plakalı araç için değil …. ve …. plakalı araçların ihracat bedelleri olduğunu beyan ettiği, davalı tarafın artık her iki havale dekontu için (toplam …USD) ispat külfetini üzerine aldığı, yani davalı taraf almış olduğu toplam …. USD havale karşılığında bir başka aracın satışını yaptığını kanıtlaması gerektiği, yani somut olayda ispat külfetinin davalı tarafta olduğu, ancak davalının toplam ….USD yönünden iddiasını ispatlayamadığı, bu sebeple bu miktar üzerinden davanın kabulü yoluna gidildiği, davacı geriye kalan ….USD’yi elden davalıya ödediği beyan ettiği, yapılan bu ödemenin davacı tarafından ispat edilmesi gerektiği, davacı bu ödemeyi ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın …. USD yönünden kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Davalı Vekili: yerel mahkeme kararının hatalı olduğunu, davacı tarafın havale yoluyla gönderilen toplam …. USD. karşılığında otobüsün gönderilmediği iddiasının dosyada toplanan tüm deliller muvacehesinde mücerret ve dayanaksız kaldığını, zira davaya dayanak yapılan her biri … USD olan iki adet havale karşılığında … ve …. nolu yolcu otobüsünün …’nden ihraç edildiğinin dosyaya ibraz ettikleri gümrük beyannameleri ile sabit olduğunu, ilk havalenin tarihi olan …den hemen sonra… tarihinde …. plaka nolu otobüsün davacıya ihraç yoluyla gönderildiğini, keza ikinci havale tarihi olan …. den hemen sonra …. tarihinde …. plaka nolu otobüs müvekkil tarafından davacı adına ihraç edildiğini, bu nedenle davacının gönderdiği ….USD karşılığında müvekkilin araç gönderme borcunu ifa etmiş olduğunu, bu olgunun aksini davacı ispat edemediği gibi dosya içeriğinde otobüslerin davacıya ihraç edilmemiş gönderilmemiş olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmadığını, davacı yanın havale bedelleri ile gümrük beyannamelerindeki bedeller arasındaki uyumsuzluk ile ilgili ileri sürdüğü iddianın yasal dayanağı bulunmadığını, kaldı ki fatura ve gümrük beyannamelerinde yer alan araç bedellerinin cari olan kasko değerleri ile uyumlu olup olmadığı ilgili kurumdan sorulmak suretiyle kolaylıkla anlaşılacağını, davacının otobüslerin kendisine ihraç edilmemiş olduğuna dair her hangi bir itirazı olmadığını, diğer yönden davacı yanın başka bir araç için anlaşma yapıldığını ispat etmesi gerekirken davacı bu hususu da ispat edemediğini, müvekkili tarafından toplam …. USD. havale bedeli karşılığı olarak ihraç yoluyla davacı yana ….adet yolcu otobüsü gönderilmiş olmasına rağmen Yerel mahkemenin bu keyfiyeti ifa olarak kabul etmeme gerekçesinin hatalı olduğunu ileri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılması talebi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Dava, alacak talebine ilişkindir.
İnceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355. Maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dairemizin 21/06/2021 tarihli, 2019/2092 Esas ve 2021/1099 Karar sayılı ilamı; “Bölge Adliye Mahkemesince, davacı tarafça gönderilen havalelerin tarihleri ve davalı tarafça davalıya teslim edilmek üzere gönderilen araçların gümrük çıkış beyanname tarihleri ve beyannamelerin ….kısmında davacı tarafından gönderilen havale işleminin yapıldığı banka olan …’ın belirtilmiş olması hususları dikkate alındığında davalının davacı tarafından gönderilen havalelerin gümrük çıkış beyannameleri ile davacıya gönderildiği sabit olan …. ve …. plakalı araçların bedeli olduğunun kabulünün gerektiği, davalının beyanında belirttiği araçları davacıya teslim ettiği iddiasını yazılı belge sunarak ispatladığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun bu sebeple kabulü ile 6100 sayılı HMK’nun 353/1-b.2 maddesi gereğince hükmün kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesine ve davanın reddine karar verilmiş, kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava satın alınan aracın mülkiyetinin devri bunun mümkün olmaması halinde bedelin tahsili istemine ilişkindir.
Davalının da kabulünde olduğu gibi; …yılında davalı tarafından …. ve …. plakalı araçların gümrük çıkış beyannamesi ile ihraç edildiği, davalı defterlerinde bu araçlara ilişkin ….tarih ve …. numaralı faturanın ….- TL … tarih ve …. numaralı faturanın ise …- TL olduğu, ancak gümrük çıkış beyannamelerinde …. plakalı araç için …. USD ve…. plakalı araç için …USD satış değeri gösterildiği, davalıya ait hesap hareketleri incelendiğinde ise davacının otobüs alımları için dava konusu ödemeler dışında … tarihinde …. USD ve… tarihinde….USD daha ödemede bulunduğu, böylece toplamda ….USD ödeme yaptığı, oysa söz konusu araçların ihraç bedellerinin toplam …USD olduğu bu durumda davacının fazla ödeme yaptığı değerlendirilmeden yazılı şekilde eksik incelemeye dayanılarak davanın tamamen reddine karar verilmesi doğru görülmemiş kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.” şeklinde kararın bozulmasına karar veriliş, dosya Dairemizin yukarıdaki esas numarasına kaydedilerek, yargılamaya devam olunmuş, taraf vekillerince bozma ilamına karış diyeceklerinin sorulması amacıyla duruşma açılmış, Dairemizce bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Davacı …. tarihli vermiş olduğu dava dilekçesinin sonuç ve istem kısmında “davaya konu yapmış olduğu … plaka sayılı aracın bedelinin tarafınca ödendiğinden bahisle davalı tarafça tescilinin tarafına verilmediğinden dolayı adına tescilini” talep etmiş, “bu mümkün olmadığı takdirde ödemiş olduğu …. USD karşılığı …. TL alacağın satış tarihi olan ….tarihi itibari ile hesaplanacak olan faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini” talep etmiştir.
Akabinde yargılama sonucu İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/129 Esas 2018/328 Karar sayılı ilamıyla, davacının davasının kısmen kabul kısmen reddi ile … USD’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesi yönünde hüküm tesisi cihetine gidilmiştir. Akabinde yerel mahkemenin bu kararı davalı tarafça istinaf edilmiş, istinaf sonrası Dairemizin davacının dava dilekçesindeki neticei talep kısmında ….plakalı araç karşılığında gönderildiği iddiası davacı tarafça ispatlanamadığından taleple bağlılık ilkesi kapsamında düşünülerek yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, ve davacının davasının reddine yönünde karar verilmiştir. Akabinde Daire kararımız davalı tarafça temyiz edilmiş, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2021/6497 esas, 2022/2617 karar sayılı bozma ilamıyla mevcut Daire kararımız bozulmuş ve Dairemizce bu bozma kararına uyulmasına hükmedilmiştir.
Mevcut bozma kararı incelendiğinde; davacının talebi “açık hesap” kabul edilerek, davacının ve davalının ticari defter kayıtlarıyla gümrük çıkış beyannamesi ve ihraç belgelerine göre davacının toplam … USD doları davalıdan tahsilat yaptığı, buna mukabil dava konusu edilmeyen … plakalı araç ile … plakalı araçlar için ödenen toplam miktarın …. USD olduğu ve dolayısıyla davalı tarafça davacıdan toplam …. USD fazladan tahsilat yapıldığı, mevcut tahsilatın tescili talep olunan …. plakalı aracın satış bedelinden az olduğundan bu aracın tesciline karar verilmese dahi fazladan alınan bedelin tahsiline hükmedilmesi gerektiğinden bahisle mevcut kararımız bozulmuştur.
Dairemizce bozma üzerine dava dilekçesi incelendiğinde, dava dilekçesinin 3. Paragrafında davacı tarafın “müvekkil şirket yetkilisi aracın ihracat işlemleri gerçekleşmeyince Türkiye’ye gelmiş, davalı … ve … ile görüşmesinde öncesinde … USD alacaklarının olduğunu, bu nedenle davaya konu yapılan …. plakalı aracın bedeli olarak gönderilen miktarın buna mahsup edildiğini, dolayısıyla davaya konu edilen aracın bedeli ödenmediğinden tescil işleminin yapılmayacağını belirttikleri” beyanı karşısında gerçekten de davacı taraf açık hesap borcu olmadığını, dolayısıyla fazladan ödenen miktarın davaya konu edilen …. plakalı araca mahsuben ödendiğinden dolayı adına tescilini talep ettiği, bu anlatımlar karşısında artık davacının dava konusunu belirlerken açık hesap alacağına dayandığı, açık hesap alacağından dolayı davaya konu ettiği … plakalı aracın bedelini ödediğinden dolayı adına tescil talep ettiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle Dairemizce Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda davanın esas konusunun cari hesap alacağına dayandığı kanaatine varılarak ve fazladan ödenen miktarın …. USD olduğu anlaşılmakla bu miktar tazminatın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesi gerektiği şeklinde aşağıdaki hüküm tesisi cihetine gidilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
A)1- Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/06/2018 tarih 2018/129 esas, 2018/328 karar sayılı kararın kaldırılmasına,
B)6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına,
1-Davanın KISMEN KABULÜ VE KISMEN REDDİ ile …. USD Amerikan dolarına davacı tarafça herhangi bir ihtarname bulunmadığından 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarının anılan yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesaplarına ödediği en yüksek faizi ile birlikte dava tarihi olan …. tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine,
2-Harçlar kanunu gereğince kabul ve ret oranında alınması gerekli 4.914,80 TL harçtan dava açılırken yatırılan 1.967,05 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 2.947,75 TL’nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Harçlar kanunu gereğince kabul ve ret oranında alınması gerekli 4.184,08 TL harcın 5.690,22 TL nispi istinaf karar harcından mahsubu ile arta kalan 1.506,14 TL’nin davalıya iadesine,
4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ve kabul değeri üzerinden hesaplanan 9.800,24 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ve ret değeri üzerinden hesaplanan 11.511,76 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan toplam 728,75 TL yargılama giderinin iş bu davanın kabul ve ret oranı nazara alınarak 335,07 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Varsa kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde taraflara iadesine,
Dair, HMK’nın 361/1. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi veya buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere Davalı … , Davalı Vekili Av. …’in yüzlerine karşı oybirliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 07/10/2022


Başkan

(e-imzalıdır)

Üye

(e-imzalıdır)

Üye

(e-imzalıdır)

Katip

(e-imzalıdır)

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR. “5070 Sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”