Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
GAZİANTEP
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/920
KARAR NO : 2022/1852

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GAZİANTEP 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 26/01/2021
NUMARASI : 2019/442 E., 2021/52 K.

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Sözleşmenin İptali
İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 01/12/2022
YAZIM TARİHİ : 01/12/2022

Taraflar arasında görülen davada Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce 2019/442 Esas, 2021/52 Karar sayılı dosyasında verilen 26/01/2021 tarihli kararın istinaf incelemesi davacı vekili ve davalı vekili tarafından istenmiş olmakla, 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

– K A R A R –

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında …. tarihinde taşıma komisyonculuğu sözleşmesi imzalandığını, davalının sözleşmeye aykırı davranarak sözleşmeyi ihlal ettiğini, …. tarihli sözleşmenin şartlarının 1. fıkrasına göre müvekkilinin …..’un …’teki ….. Mağarası diye tabir edilen ….Garajı No:…..eki adresinde yolcuların indirme bindirme ile sevk ve idaresi işlemlerini yapacağını, yaptığı işten dolayı araçlar hareket ederken yolcudan toplanan paradan %10 komisyon alacağını, sözleşmenin 13. maddesine göre Kooperatifin …. Mağarası dışına çıktığı takdirde bu sözleşmenin devam edeceğini, sözleşmenin 3. fıkrasına göre …’ün bagaja alınan paket ve yükler ile yolda alınması muhtemel yolcudan komisyon alamayacağını, davalının 3. fıkrayı kullanarak komisyon vermemek amacı ile sözleşmeyi ve kanunu dolanarak …..Yolu üzerine …. karşısında bir yazıhane açtığını, yolcuların kırsal terminale gitmeden terminal olarak kullanılan yazıhaneden araçlara bindiklerini, yolcuların kırsal terminale gitmeden terminal olarak kullanılan yazıhaneye gittiği için kırsal terminalden binen yolculardan alınan komisyonun imkansız hale geldiğini, müvekkilinin 17/08/2016 tarihinde davalıya noter kanalı ile durumu anlatan bu tarihe kadar oradan binen yolculara ait ödenmemiş olan komisyon ücretinin 30 gün içinde ödenmesi, bundan sonra binecek yolcuların komisyonunun da araç hareketi ile tarafına ödenmesine dair ihtar gönderdiğini, ihtara rağmen müvekkilinin yanıt alamadığını, müvekkilinin davalıya ait ….Yolu üzeri ….karşısında bulunan yazıhanenin sadece yazıhane değil aynı zamanda terminal olarak kullanıldığını tespit ettirmek amacı …. Sulh Hukuk Mahkemesine başvurduğunu, …. Sulh Hukuk Mahkemesinin … değişik iş sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda yazıhanenin içinde vergi levhası taşıma fiyat listesi bulunduğunun tespit edildiğini, davalı tarafın yıllardır yazıhane adı altında sözleşmeyi aşarak hukuku dolanarak müvekkilinin zarara uğramasına sebep olduğunu ileri sürerek muarazanın giderilmesi amacıyla davalıya ait …. Yolu üzer……arşısında bulunan yazıhanenin kaldırılarak faaliyetlerinin durdurulmasına, taraflar arasında imzalanan sözleşmeye aykırılıktan doğan ve 2014 yılından bugüne kadar ödenmeyen fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL komisyon ücretinin davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine, 19/03/2007 tarihli ek sözleşmenin 5. maddesine göre belirlenen cezai şartın davalı tarafından müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın dava dilekçesinde müvekkili aleyhine iddia ettiği tüm hususların maddi dayanaktan ve somut delillerden yoksun olduğunu, müvekkili kooperatifin söz konusu sözleşmenin maddelerine kooperatife bağlı üye araçlar gerek ….mağarasından hareket ettiklerinde gerekse şu anda …… nolu Kırsal Terminalden hareket ettiklerinde yolculardan toplanan toplam ücretten %10 komisyon ücreti olarak davacı tarafa ödendiğini, davacı tarafından bizzat sigortası ödenen …. Kırsal Terminalde müvekkili kooperatifin yazıhanesinde çalışan işçisi tarafından bu komisyonun kendisine gönderildiğini, müvekkili kooperatif üyelerine ait araçların her gün düzenli olarak … ilindeki …. Kırsal Terminalden yolcularını alarak ve düzenli olarak bu terminale çıkış ücretini de ödeyerek harekete başlayıp ipek yolundan …. ilçesine yolcu taşımacılığı yaptıklarını, davacı tarafın her ne kadar müvekkili kooperatifin kırsal terminale hiç giriş yapılmadığını sözde ….yolundaki yazıhanenin terminal olarak kullandığını iddia etmişse de bu iddiaların soyut iddialar olup maddi hiç bir belgeye dayanmadığını, davacı tarafın müvekkilinden talep ettiği cezai şartın tazmininin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, “…taraflar arasında 2006 tarihli taşıma komisyonculuğu sözleşmesi düzenlenmiş ise de aradan geçen 14 yıla yakın zamanda şartların değiştiği, şehrin yerleşiminin değiştiği, insanların talep ve güzergahlarının değiştiği, kırsal terminalin şehir merkezine uzak kaldığı, yolcuların güzergah taleplerine uymadığı, davalının açtığı dükkan kapansa dahi yolcuların 8.8 km uzaktaki terminale gitmeyeceği, en yakın durak olan adliye arkasındaki (1.9 km uzaklıktaki) durağa gidecekleri, davalının dükkanının kapanmasının davacının zararını gidermeye yetmeyeceği, dükkanın kapanmasından ziyade tarafların sözleşmeyi değişen şartlara göre revize edebileceği, davacı tarafça ibraz edilen işletme hesabındaki azalmanın salt davalının sebebiyet verdiğinin söylenemeyeceği ve bunun ispatının da mümkün olmayacağı, davalının dükkanından her gün kaç yolcunun bindiği, bu dükkan olmasa nereden binecekleri, kırsal terminale gidip gitmeyeceklerinin tespitinin mümkün olmayacağı hususları ve tanık beyanları nazara alındığında sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiştir. Her ne kadar Şoförler ve Otomobilciler Odasından gelen 07.12.2020 tarihli yazı cevabında davalının yazıhanesinden araçların %60 doluluk oranıyla hareket ettiği, bunun da günlük 400 TL’ye tekabül ettiği belirtilmiş ise de mahkemece yalnızca … arası yolcu taşımacılığı yapan bir minibüsün bir günlük ortalama geliri sorulmasına rağmen, davanın konusu dahi bilinerek ayrıntılı bir şekilde cevap verildiğinden taraflı olarak hazırlanan bu müzekkere cevabına itibar edilmemiştir. Diğer yandan davacı tarafça 500.000 Euro cezai şart da talep edilmesine rağmen bunun harcı tamamlanmadığından bu talep hakkındaki davanın açılmamış sayılmasına karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur. Davanın REDDİNE, Cezai şarta ilişkin talep hakkındaki davanın açılmamış sayılmasına” karar verilmiştir.

Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararında cezai şarta ilişkin talep hakkındaki davanın açılmamış sayılmasına şeklinde karar verilmişse de bu yönden vekalet ücretine hükmedilmediğini, vekalet ücretine hükmedilmemesinin usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiğini, AAÜT’nin 7. maddesine göre yerel mahkemenin ön inceleme tutanağının imzalanmasından sonra davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğinden tarifede yazan ücretin tamamına hükmetmesinin gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesince verilen kararın cezai şarta ilişkin talep hakkındaki davanın açılmamış sayılmasına şeklinde karar verilmesine rağmen müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi sebebiyle kararın sadece bu yönüyle kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.

Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının hukuka usul ve yasaya aykırı olduğunu, davanın adının bile kararda sözleşmenin iptali olarak geçtiğini, davanın konusunun bile yanlış değerlendirildiğini, dava dilekçesinde davalı tarafından kırsal terminale hiç gidilmediği veya oradan hiç yolcu alınmadığının iddia edilmediğini, dava dilekçesindeki iddialarının .. üzerinde …..karşısında bulunan yazıhanenin terminal olarak kullanılması, terminal olarak kullanılan yazıhanenin varlığı sebebi ile hiçbir yolcunun kırsal terminale gitmemesi, …. karşısındaki terminal olarak kullanılan yazıhaneden alınan yolculardan davacı müvekkiline %10 komisyon ödenmemesi ve taraflar arasında imzalanan sözleşmeyi ve kanunu dolanması olduğunu, garajın belediye tarafından özel bir kişi veya firmaya kiralandığını, burasının işletmesinin o kişi veya firma tarafından yapıldığını, minibüslerin garaja giriş çıkış yaptıklarında 5 TL ücret ödediklerini, davalının beyan dilekçesinde garaja girişin zorunlu olduğunu ve bu sebeple garaja girdiklerini teyit ettiğini, mahkemece yapılan keşifte de garajda yolcu olmadığının görüldüğünü, yazıhanede bekleyen bir yolcunun dinlenilmesinde garajın yerini bilmediğini buradan ya da adliyeden bineceğini söylediğini, fiilen yolcu toplama merkezinin yazıhane olduğunun keşif sırasında da gözlemlendiğini, bilirkişi raporunda da kooperatifin adresi ve yolcu terminali olarak kullanılan kırsal terminalin yolcu toplama merkezi olma niteliğinin önemli ölçüde zayıflamış, yolcuların çoğunlukla …..karşısındaki yazıhanede toplandıklarının keşif sırasında gözlemlenmiştir denildiğini, kooperatifin de sözleşme düzenini değişen şartlara uyarlamada gereken çabayı göstermediğini de belirttiğini, raporda belirtilen müvekkilinin zarara uğradığı, kooperatifin yolcu taşıma ve gelirinin devam ettiğine dair tespitine katıldıklarını, oluşan zararda müvekkilinin de kusurunun olduğuna dair kısmına katılmadıklarını, davalı kooperatifin garaj dışına yazıhane yaparak ve daha önce Sulh Hukuk Mahkemesince yapılan tespitte de görüldüğü üzere sözleşmeyi dolanarak müvekkilini gelirden mahrum bırakmakta tamamen kusurlu olduğunu, mahkeme kararında kırsal terminalin uzak kalması sebebiyle yolcuların yazıhaneden bindiği, yazıhane olmamış olsa idi adliye durağından bineceğini belirterek yolcular açısından niyet okuma yaptığını, yerel mahkemenin yazıhanenin yerini bilmeyen yolcunun beyanının aslında müvekkilinin iddiasını ispatladığını görmek yerine bunu davalı lehine yorumladığını, Şoförler ve Otomobilciler Odasından gelen yazıyı yanlı bularak itibar etmediğini, yerel mahkemenin müvekkili lehine delillerin hiçbirini dikkate almadığını, müvekkilinin cezai şartla ilgili dava bütünlüğü içindeki talebiyle ilgili verilen sürede ilerde cezai şartla ilgili taleplerinin saklı kalmak kaydıyla harcı tamamlayamayacağını beyanda bulunduklarını, bu konuda diğer taleplerden farklı olarak davanın açılmamış sayılmasına kararı verildiğini, keşif ve tespite rağmen yazıhanenin terminal görevi gördüğünün tespiti ve kaldırılması talebinin hiç yokmuş gibi ve müvekkili zararının kıyasen hesaplanabilecekken bu yola gidilmediğini belirterek ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
HMK’nın 353.maddesine göre inceleme yapıldığından duruşma açılmamıştır.
İstinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf edenin sıfatı, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dava, sözleşmeye aykırılık nedeniyle tazminat ve cezai şart istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı kooperatif ile imzalanan 28/03/2006 tarihli Taşıma Komisyonculuğu Sözleşmesi ve 19/03/2007 tarihli Ek Sözleşmeye dayanarak, sözleşmeye aykırılıktan dolayı davalıdan ödenmeyen 10.000 TL (fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla) komisyon alacağı ile Ek Sözleşmenin 5.maddesi gereği 500.000 Euro cezai şart alacağı talep etmiş, ilk derece mahkemesi tarafından davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dosyadaki belgelere, kararın dayandığı delillere, duruşma sürecini yansıtan tutanaklara ve gerekçe içeriğine göre, mahkemece taraflar arasındaki uyuşmazlığın somut olayın özelliklerine uygun olarak belirlendiği, yargılamanın Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda belirtilen usullere uygun olarak yürütüldüğü, taraflarca gösterilen hükme etki edecek delillerin usulüne uygun olarak toplandığı, delillerin takdirinde ve yasa kurallarının olaya uygulanmasında bir isabetsizlik görülmediği, davacının işlettiği durak dışında başka bir yerden yolcu alımının taraflar arasındaki sözleşmeye aykırılık teşkil etmediği, davacının davasının ispatlanamadığı, kararda kamu düzenine aykırı herhangi bir husus bulunmadığı, davanın reddine, cezai şartın tahsiline ilişkin talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, usulünce harçlandırılmamış taleplerin ret veya kabulünden dolayı vekalet ücretine hükmedilemeyeceğinden (Yargıtay 19.HD., 23/12/1998 T., 6975-7832 Sy. Kararı) davalı vekilinin de istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının HMK’nın 353/1.b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf isteminde bulunan davacıdan alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harç mahsup edilerek bakiye 21,40 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Harçlar Kanunu gereğince istinaf isteminde bulunan davalıdan alınması gerekli 683,10 TL harçtan peşin alınan 162,10 TL harç mahsup edilerek bakiye 521,00 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
4-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin yapan taraf üzerinde bırakılmasına,
5-HMK’nın 333. maddesi uyarınca artan gider avansının ilgili tarafa geri verilmesine,
6-HMK’nın 359/4. maddesine göre kararın taraflara Dairemizce tebliğine,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren iki hafta içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 01/12/2022

…
Başkan
…
e-imzalıdır
…
Üye
…
e-imzalıdır
…
Üye
…
e-imzalıdır
…
Katip
…
e-imzalıdır

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR. “5070 Sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”