Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. GAZİANTEP BAM 11. HUKUK DAİRESİ
T.C.
GAZİANTEP
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2020/303
KARAR NO : 2021/1788

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GAZİANTEP 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/04/2019
NUMARASI : 2017/1048 Esas, 2019/519 Karar
DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … – ….
DAVALILAR : 1 -…
VEKİLİ : Av. …
: 2 -…
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 24/11/2021
YAZIM TARİHİ : 24/11/2021

Taraflar arasında görülen davada 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 09/04/2019 tarih ve 2017/1048 Esas, 2019/519 Karar sayılı kararın istinaf incelemesinin davacı vekili tarafından istendiği, istinaf dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verilerek, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

– K A R A R-

Davacı vekili; müvekkilinin… İli …. İlçesi Belediye Başkanlığı’ndan “Kapalı Pazar Alanı Yapım İşi”ni ihale yoluyla aldığını, almış olduğu bu işle ilgili olarak davalı … Ltd.Şti ile alt yüklenici sözleşmesi imzaladığını, imzalanan sözleşme kapsamında …/İstanbul şubesine ait, keşidecisi … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan, … çek nolu, … keşide tarihli, … TL bedelli, …/İstanbul şubesine ait, keşidecisi …. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan, … çek nolu, … keşide tarihli, …TL bedelli, …Bankası … Şubesine ait, keşidecisi … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan, … çek nolu, … keşide tarihli, …TL bedelli, …şubesine ait, keşidecisi …İnş. Kuy. San ve Tic. Ltd. Şti. Olan, … çek nolu, … keşide tarihli, … TL bedelli, … şubesine ait, keşidecisi …Tic. Ltd. Şti. Olan, … çek nolu, … keşide tarihli ve … TL bedelli ve …Bankası … şubesine ait, keşidecisi … olan, … çek nolu, … keşide tarihli ve … TL bedelli çekleri avans olarak davalı …Ltd.Şti’ye verdiğini, davalı … Ltd.Şti’nin de sözkonusu çekleri diğer davalı …ye faktoring sözleşmesi ile devrettiğini, davalı … Ltd.Şti.’nin sözleşme ile üstlendiği iş kapsamında yapması gereken imalatları eksik ve hatalı yaptığını ve işi yarım bıraktığını, bu nedenle çeklerin bedelsiz kaldığını, müvekkilinin davalı …l Ltd.Şti’ye karşı sahip olduğu defileri faktoring sözleşmesi gereğince davalı … şirketine karşı da ileri sürebileceğini iddia ederek müvekkilinin çekler nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, 19/07/2017 tarihli dilekçesi ile de …şubesine ait, keşidecisi … İnş. Kuy. San ve Tic. Ltd. Şti. Olan, …. çek nolu, …. keşide tarihli, … TL bedelli ve … Bankası …/Gaziantep şubesine ait, keşidecisi … olan, … çek nolu, … keşide tarihli ve ….li çekler yönünden davadan vazgeçtiğini beyan etmiştir.

Davalı …Ş. vekili; açılan davayı kabul etmediklerini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, müvekkilli şirket ile diğer davalı … İnş. Ltd. Şti. arasında faktoring sözleşmesi akdedildiğini, diğer davalı tarafından faturaya dayalı alacağa ilişkin olarak fatura borçlusu sıfatıyla davacıya düzenlenen …. seri nolu- …. tarihli ve … nolu- …. tarihli faturalarla tevsik edilen … keşide tarihli … TL bedelli , … keşide tarihli …TL bedelli, … tarihli …TL bedelli, … keşide tarihli … TL bedelli olan dava konusu çeklerden dördünün üç ayrı tarihte yapılan işlemle müvekkil şirkete yapılan temlike binaen ve tahsilat hizmeti verilmek üzere teslim edildiğini, müvekkili şirketin mevzuata ve hukuka uygun olarak hareket ettiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Diğer davalıya usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen davaya cevap vermemiştir.

Mahkemece; taraflar delil olarak ticari defterlerine dayandıklarından, davaya konu çeklerin avans olarak verilip verilmediği, karşılığında fatura düzenlenip düzenlenmediği ile çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığının tespiti hususunda bilirkişi raporu alındığı, … tarihli raporda davaya konu çeklerden toplam tutarı … TL olan 2 tane çekin defter kayıtlarının doğru tutulduğu ancak, diğer çeklerin defterlerde olmamasına rağmen varmış gibi göstermek maksatlı sonradan kayıt işlemlerinin oluşturulduğu, bu kaydın usulüne uygun olmadığı, dava konusu olan çeklerin davacı tarafından davalıdan alınan mal ve hizmetler karşılığı verilmiş olduğu ve tüm faturaların defterlerde kayıtlı olduğunun rapor edildiği, çek verilmesi mevcut bir borcun ödenmesine karine olduğundan ve yine karine olarak borçların aynı anda ifa edildiği hususları dikkate alındığında, davacının, çeklerin avans olarak verildiği iddiasını ispatlaması gerekmekte olduğu, ancak bunu ispata yarar HMK 200 md.gereğince delil ibraz edilmediği, yapılan defter incelemesinde HMK 222/4 md. “… içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur” hükmünü içerdiğinden ve davacının davaya konu çekleri kayıtlarda olmasına rağmen sonradan kayıtlara geçmesinin, kayıtların birbirini doğrulamadığı sonucunu doğurmuş olup anılan madde hükmü gereğince davacının aleyhine delil teşkil ettiği, tüm bu hususlar doğrultusunda davacının davasını ispatlayamadığı, iki adek çek hakkındaki davadan yargılama sırasında vazgeçildiği gerekçesiyle … tarihli …. TL tutarlı ve … tarihli … TL bedelli çekler yönünden davanın vazgeçme nedeniyle reddine, diğer çekler yönünden davanın esas yönünden reddine karar verilmiştir.

Davacı Vekili; Dava dilekçesindeki beyanlarını tekrarla müvekkili tarafından davalı …l firmasına yapılan ödemeler tespit edilmeden hazırlanan rapora göre verilen karar eksik, hatalı, haksız ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkili tarafından davalı ….’e yukarda yazılı pazaryeri yapım işi için aralıklarla ve farklı şekillerde 1.500.000 TL ödeme yapıldığını, müvekkilinin ticari defter ve kayıtları, kredi kartları, çek hesapları, banka kayıtları ve tarafların mutabık kaldıklarına ilişkin tutanaklardan anlaşılacağı 1.500.000 TL ödeme yapan müvekkilim davalı …’e dolayısı ile diğer davalı …’e dava konusu çeklerden dolayı borçlu olmadığını, hatta davalı ….l’den alacaklı olduğunu, davacı müvekkilinin, davalı … firmasının pazaryeri yapım işini eksik yapması hatta kalitesiz malzeme kullanması sebebi ile dava dışı belediye tarafından sözleşmenin feshedilerek pazaryerinin yeniden yapılmış olması sebebi ile… TL teminatının yandığını, müvekkilinin muavin defterinden açıkça anlaşılacağı üzere davalı …firmasının müvekkilime 570.000 TL borcu bulunduğunu, bu husus rapor alınması taleplerinin mahkemece reddedildiğini, pazar yeri yapım işi devam ederken davalı …bazı alımları yapamadığından müvekkili tarafından söz konusu alımların yapıldığını, bu alımları da avans olarak .. TL bedelle müvekkilinin yaptığını, bu alımlara ilişkin faturaların müvekkilinde olduğunu, u yönden araştırma ve inceleme yapılmadan, davacının ticari defter ve kayıtları tamamen teslim alınıp incelenmeden hazırlanan bilirkişi raporuna göre verilen davanın reddi kararının hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinden alt yüklenici olarak alınan pazaryeri yapım işinin sözleşme bedelinin … TL olduğunu, davalı … firması işin %68,60 ini bitirdiğini ve işi yarım bıraktığını, akabinde müvekkilinin 500.000 TL daha harcadığını, ancak işin süresinde bitmediğini, belediyenin gerek işin süresinde yapılmamış olması gerekse davalı … firmasının çatıyı yaparken demiri ince kullanması sebebi ile sözleşmeyi feshettiğini, bu konuda yeterli inceleme yapılmadığını, pazar yeri yapım işini ihale eden dava dışı belediyenin işin usulsüz yapıldığını tespit ettirip pazar yeri için davalı …. ve akabinde müvekkilim … tarafından yapılan tüm işleri yıktırdığını, Belediye Başkanlığı’nın …. tarih ve …sayılı “başkanlık oluru” ile sözleşmeyi feshettiğini, oluşturulan Fesih Komisyonu yerinde yaptığı incelemeler, kaynak ve malzeme uzmanı …’dan almış olduğu görüş ile … firmasından alınan rapor sonucunda “taşıyıcı sistemin projeye uygun imalat ile yapılmadığı, yeterli boyutlarda taşıyıcı sistemin projeye uygun imalat yapılmadığı, yeterli boyutlarda taşıyıcı elemanların kullanılmadığını, kaynak kalitelerinin çok düşük olduğu, kolon-kiriş birleşim noktalarının projeye uygun olmadığı” hususlarının tespit edildiğini, sonuç olarak yüklenicinin idareye 629.335,72 TL borçlu olduğu yönünde alınan rapor ile müvekkili hakkında …İcra Müdürlüğü’nün … Esas icra takibi başlatıldığını, bu dosyasının UYAP üzerinden istenilmesi ve incelenmesi ve itirazlarının değerlendirilmesi taleplerinin reddedildiğini, faktoring sözleşmesi gereğince müvekkilinin davalı …. Ltd.Şti’ye karşı sahip olduğu def’ileri davalı … şirketine karşı da ileri sürebileceğini ileri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılması talebi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.

Karar tarihinden sonra davacı vekili 14/10/2019 tarihli dilekçesi ile dosyaya yatırılmış olan teminatın iadesine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece 01/11/2019 tarihli ek karar ile “İİK 72/4 maddesinde “Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır.” denildiği, buna göre karar verildiği anda kesinleşmesi beklenmeksizin tedbirler de kalkar ancak hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı varsa zararını yatırılan teminattan alabileceği, davacı tarafça hüküm kesinleşmeden teminatın iadesinin talep edildiği gerekçesiyle teminatın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir.

Davacı Vekili; 06/11/2019 tarihli istinaf dilekçesi ile; gerekçeli kararda davalı tarafın tazminat talebinin reddine karar verildiğini, kararda davalılar lehine hükmedilen bir tazminat bulunmadığı halde teminatın iadesi taleplerinin reddine karar verilmesinin açıkça usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek ek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

Dava menfi tespit talebine ilişkindir.

İnceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355. Maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.

1-Çek, bir ödeme aracı olup, çeklerin mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verildiği yolunda yasal karine mevcuttur. Bu durumda, davacının söz konusu çekleri mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verdiğinin kabulü gerekir. Yasal karinenin aksini yani çekin borç ödenmesinden başka bir amaçla verildiğini, bedelsiz bir avans çeki olduğunu iddia eden davacı tarafın bunu kesin delillerle ispatlaması gerekir. Dava konusu somut olayda davacı taraf dava dilekçesinde dava konusu çeklerin davalı … Ltd.Şti’ye avansı olarak verildiğini, davalının çek karşılığında yapmış olduğu bir iş bulunmadığını ileri sürmüştür. Bu durumda çekin mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verildiği yönündeki yasal karine davalı lehinedir. Davacı tarafça söz konusu karinenin aksini ispatlayacak yazılı bir delil sunulmamıştır. Her ne kadar davacı taraf, bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde davalı … Ltd.Şti’nin sözleşme ile üstlendiği imalatları hatalı yaptığını ve işi süresi içerisinde bitirmediğini ileri sürmüşse de HMK 141. Maddesi gereğince dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ıslah veya karşı tarafın açık muvafakati dışında iddianın genişletilmesi mümkün olmadığından davacının iddianın genişletilmesi yasağı kapsamındaki beyanlarına itibar edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle davacı vekilinin .. Ltd.Şti. Yönünden davanın reddi kararına yönelik istinaf talepleri yerinde görülmemiştir.

2-Dava konusu çeklerin davalı … Ltd.Şti tarafından davacı adına düzenlenen …ve … seri numaralı faturalara dayalı olarak diğer davalı …ye devredildiği, çeklerin devri sırasında ibraz edilen faturaların davacı tarafın ticari defterlerine kaydedildiği dosyadan alınan bilirkişi raporu ile sabittir. Buna göre davalı … şirketinin çekleri 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu hükümlerine uygun olarak devraldığının kabulü gerekir. Bu nedenle davacı vekilinin …. Ltd.Şti. Yönünden davanın reddi kararına yönelik istinaf talepleri yerinde görülmemiştir.

3-Mahkemece dava konusu çeklerin icraya konulmasının önlenmesi için ihtiyati tedbir kararı verildiği, bu nedenle İİK 72/4 . Maddesi gereğince davalılar lehine tazminata hükmedilmesi gerektiği gözetilerek davalılar lehine tazminata hükmedilmesi gerekirken davalılar lehine tazminata hükmedilmemesi, HMK 123. Maddesi gereğince vazgeçme kabule bağlı olduğu halde davalıların vazgeçmeye muvafakatlarının olup olmadığı sorulmadan iki çek yönünden davanın vazgeçme nedeniyle reddine karar verilmesi ve davacı taraf yemin deliline de dayandığı halde davacıya yemin hakkının hatırlatılmaması doğru olmamışsa da bu hususlar istinafa konu edilmediğinden mahkemece yapılan hataya işaret edilmekle yetinilmiştir.

4-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341/1. maddesi gereğince İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinin reddi kararları, karşı tarafın yüzüne karşı verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları, karşı tarafın yokluğunda verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine verilen kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabileceği düzenlenmiştir. Buna göre teminatın iadesi hakkında verilen karara karşı istinaf yoluna başvurulması yasal olarak mümkün değildir. Bu nedenle davacı vekilinin 01/11/2019 tarihli ek karara yönelik istinaf dilekçesinin reddine karar vermek gerektiği kanaatine varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin davanın reddi kararına ilişkin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan REDDİNE,
2-Davacı vekilinin teminatın iadesi talebinin reddine ilişkin 01/11/2019 tarihli ek karara yönelik istinaf dilekçesinin REDDİNE,
3-İstinaf isteminde bulunan davacı tarafından yatırılması gereken 59,30 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
4-Teminatın iadesi talebinin reddine ilişkin 01/11/2019 tarihli ek karara yönelik istinaf talebi nedeniyle tahsil edilen istinaf başvuru harcı ve istinaf karar harcının davacıya İADESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-HMK’nın 333. maddesi uyarınca artan gider avansının ilgili tarafa geri verilmesine,
7-HMK’nın 359/3 maddesi uyarınca kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dair, HMK. 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren iki hafta içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere 24/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi. 24/11/2021

…
Başkan
…
(e-imzalıdır)
…
Üye
…
(e-imzalıdır)
…
Üye
…
(e-imzalıdır)
…
Katip
…
(e-imzalıdır)

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR. “5070 Sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”