Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
GAZİANTEP
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/2297
KARAR NO : 2021/1565
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GAZİANTEP 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 29/06/2018
NUMARASI : 2015/318 E., 2018/1003 K.
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit, İstirdat
İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 20/10/2021
YAZIM TARİHİ : 20/10/2021
Taraflar arasında görülen davada Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce 2015/318 Esas, 2018/1003 Karar sayılı dosyasında verilen 29/06/2018 tarihli kararın istinaf incelemesi davalı vekili tarafından istenmiş olmakla, 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
– K A R A R –
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile ….Petrol arasında 04/11/2014 tarihinde yapılan sözleşme gereğince müvekkili şirketin davalıya toplamda ….TL değerindeki çekleri teslim ettiğini, karşılığında taraflarına bu miktar değerinde mazot teslim edilmesi gerektiğini, … TL değerinde mazotun taraflarına teslim edilmediğini, karşı tarafa verilen çeklerden …bank … Şubesine ait … tarih ve …numaralı … TL bedelli çekin ….TL’lik kısmının ödenmesinin durdurulması için Gaziantep Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/10 Değişik iş esas sayılı dosyası ile tedbir konulduğunu ileri sürerek tedbir kararının devamı ile davalı ile müvekkili şirket arasında imzalanan mazot alım sözleşmesi gereğince teslim edilmeyen mazot bedeli olan … TL davalıya borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; bedelsiz kaldığı iddia olunan çekin davalı tarafından tahsil edildiğini, buna göre davanın istirdat davası olarak açılması gerektiğini, maddi vakıaların ve iddiaların doğru olmadığını, davalının davacıdan alacaklı olduğunu, bedelsizlik iddiasının ispatı gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, “… Davalı, çeklerin mazot alım-satımı kapsamında gönderilmediğini ileri sürmüş ve anılan belgedeki imzayı her ne kadar inkar etmiş ise de, imzanın davalı şirket yetkili temsilcilerine ait olduğu 12/02/2017 tarihli .. raporundan anlaşılmaktadır. Ayrıca, davalı defterlerinde kayıtlı çeklerin kayıt tarihi ile anılan belge üzerindeki tarih aynıdır: 04/11/2014. Buna göre, davalı aldığı … TL tutarındaki çekler karşılığında davacıya o miktarda mal gönderdiğini ispatla mükelleftir. Tarafların ticari defterlerinden, davalının davacıya….TL değerinde mal sattığı sabit olup, bu miktar kadar mazotun davacıya teslim edildiğinin kabulü gerekmektedir. Ayrıca davalı vekili, yargılamanın hiçbir aşamasında… TL tutarındaki çekleri tahsil edemediğini ileri sürmemiştir. Bilakis, cevap dilekçesi ile, davaya konu çeki de tahsil ettiklerini ikrar etmiştir. Buradan, davalının davacıdan … TL değerinde çek aldığı ve tahsil ettiği, buna mukabil davacıya …TL değerinde mazot satıp teslim ettiği sonucuna ulaşılmaktadır. Davacının ticari defterlerinde kayıtlı çeklerin değeri toplamı …. TL ise de çeklerden sadece … TL değerindeki 3’ü davalının ticari defterlerinde kayıtlıdır. Hal böyle ise de, .. tarihli belge sebebiyle davalıya …TL değerinde çek verildiğinin kabulü gerekmektedir. Bu sebeplerle, davacıya teslim edildiği davalı tarafından ispat edilemeyen mazot bedeli (TL) kadar paranı davacıya iade edilmesi gerektiği değerlendirilmiş, menfi tespit talebi ile açılan davanın davalı vekilince de ikrar edilen ödeme sebebiyle istirdat davasına dönüştüğü nazara alınarak TL’nin davacıya iadesine hükmedilmiştir. Davalı vekilinin tazminat talebi koşuları oluşmadığından reddedilmiştir. 1-Davanın KISMEN KABULÜNE; L’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE” karar verilmiştir.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemece verilen kararın bozulması gerektiğini, davacının davasını ispatlayamadığını, Gaziantep Ticaret Mahkemesi 2015/10 D. iş sayılı dosyası ile davacının kötüniyetli olarak …. keşide tarihli …TL olan ..bank ….Şubesi’ne ait olan çekin ….TL’lik kısmı için tedbir kararı alındığını ve keşideci borçlu tarafından 20 gün geçmesine rağmen menfi tespit davası açılmadığı için de talepleri üzerine verilen tedbir kararının kaldırıldığını, bilirkişi raporunda ….TL’lik fatura kestikleri ve karşılığında da …Beton Ins. Nak. Akar. San. ve Tic. Ltd. Sti. ….numaralı …tarihli …TL, …Beton Ins. Nak. Akar. San. ve Tic. Ltd. Sti., .. numaralı … tarihli …TL, …Beton Ins. Nak. Akar. San. ve Tic. Ltd. Sti. …numaralı …tarihli … TL’lik çeklerin defterlerine işli ve kayıtlı olduğunu, verildiği iddia edilen ve taraflarınca tahsil olunduğu iddia edilen … Elek Mak. Ins. Nak. San. ve Tic. Ltd. Sti., …numaralı … tarihli, .. TL, …Çelik Elek Mak. Ins. Nak. San. ve Tic. Ltd. Sti., …numaralı …TL, ….Çelik Elek Mak. Ins. Nak. San. ve Tic. Ltd. Sti., … numaralı, … .. TL çeklerin müvekkiliyle ilgisi olmadığını, gerçeğin ortaya çıkması açısından bankaya müzekkere yazılarak söz konusu çeklerin araştırılması gerektiğini, itirazlarının yeterince incelenmeden karar verilmesinin eksik ve hatalı olduğunu, müvekkili tarafından tanzim edilen bir evrağın bulunmadığını, bilirkişi tarafından bu evrağın aslı olmadan sadece davacı tarafından sunulmuş olmasına rağmen bu evrağa göre rapor düzenlenmesinin hukuka aykırı olduğunu, müvekkili firmanın kestiği fatura incelendiğinde iskonto oranının %5,5 olduğunu, davacı tarafından sunulan evrakta ise %6 yazdığını, bilirkişi raporunun sadece davacının beyanlarına göre düzenlendiğini belirterek ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
HMK’nın 353.maddesine göre inceleme yapıldığından duruşma açılmamıştır.
İstinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf edenin sıfatı, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dava, bedelsizlik iddiasına dayalı menfi tespit/istirdat talebine ilişkindir.
Davacı vekili davalı ile aralarındaki alım satım sözleşmesine dayalı ticari ilişki nedeniyle davalı yana toplamda … TL bedelli 7 adet çek verdiğini, davalının .. TL lik mazotu teslim etmediğini, bu nedenle …. tarih ve … nolu … TL bedelli çekin …TL’sinin bedelsiz kaldığını, ödenen bu bedelin istardatını talep etmiştir. Davalı yan ise bedelsizlik iddiasının ispatının gerektiğini, … Çelik Ltd.Şti. Keşideli toplamda…TL olan 3 adet çekin müvekkili ile ilgisinin bulunmadığını, çeklerde müvekkilinin kaşesinin veya cirosunun olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir. Davacının sunduğu ve aslı dosya içerisine alınan … tarihli, davalı şirket yetkilisi tarafından imzalandığı…Dairesinin … tarihli raporu ile doğrulanan beyana göre; davalı şirketin davacı şirketten…TL bedelli çek aldığı, karşılığında davacı şirkete mazot gönderileceği kabul edilmiş olmakla; çeklerin avans çeki olarak verildiği kabul edilmiştir. Dosyada alınan bilirkişi raporunda; davalı şirket tarafından davacı şirket adına …TL motorin cinsi malın satışından dolayı fatura düzenlendiği, davacı tarafın ticari defterlerinde … TL bedelli 7 adet çekin ödeme için verildiği, bu çeklerden toplamda .. TL olan 3 adedinin davalı defterlerinde göründüğü, davacının defterine göre davacının davalıya … TL fazla ödeme yaptığı, davalının defterine göre davacıdan …TL alacaklı bulunduğu, taraf defterlerinin birbirini teyit etmediği, davacı şirketin davalı şirkete…TL bedelinde çek verdiğinin, davalı şirketin ise davalı yana …. TL değerinde mazot faturası düzenlediğinin sabit olduğu, bu nedenle davacının davalıdan …TL alacaklı olduğu kanaati mütalaa edilmiş ve ilk derece mahkemesi tarafından rapor esas alınarak davanın kısmen kabulü ile ….L nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine dair karar verilmiştir.
Dava menfi tespit davası olarak açılmış, bedelin ödendiği anlaşılınca davaya istirdat davası olarak devam edilmiştir. Menfi tespit davalarında ispat yükü kural olarak alacaklıdadır. Ancak davalının alacağı senede dayanıyorsa ispat yükü yer değiştirerek senetten dolayı borçlu olmadığını iddia eden davacı tarafa düşer. Kambiyo senetleri sebepten mücerret olduğundan borçlu olunmadığının ispat yükümlülüğü davacı borçluya aittir. Davacının dosyaya sunduğu …tarihli çeklerin mazot karşılığı ve avans olarak alındığına ilişkin davalı şirket yetkilisinin beyanı karşısında; davaya konu çeklerin taraflar arasındaki mazot alım satımı için verildiği kabul edilmiştir. Bununla birlikte; davacı dava dilekçesinde davalı tarafa 7 adet toplamda .. TL bedelli çek verildiğini beyan etmesine karşın, çeklerin toplam bedelleri .. TL olmakla, bu konudaki çelişki yargılama sırasında giderilmemiştir. Davalı taraf davacının mazot alımı karşılığında davalı yana verdiğini iddia ettiği … Çelik Ltd. Şti. keşideli 3 adet toplamda …TL bedelli çekin tarafları ile ilgisinin olmadığını, çeklerin kim tarafından tahsil edildiğinin ilgili bankaya sorulmasını talep etmiş olmasına karşın davalının bu yöndeki talepleri dikkate alınmamıştır. Esasen davacının davalı yana verdiğini beyan ettiği 7 adet çekin ilgili bankalardan akıbetinin sorularak, ibraz ve tahsil edilip edilmediği, tahsil tarihleri, kim tarafından tahsil edildiğinin araştırılması, mümkünse arkalı önlü çek görüntülerinin istenilmesi, ciro silsilesinin kimlerden ibaret olduğunun tespiti ile gelen cevaplara göre değerlendirme yapılarak davacının dava tarihi itibariyle menfi tespit/istirdat talebinde bulunabileceği bir miktarın olup olmadığının kesin olarak belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
Tüm bu nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK 353. maddesi hükmü gereğince kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-a-6. maddesi gereğince KABULÜNE,
2-Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 29/06/2018 tarih ve 2015/318 Esas, 2018/1003 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Dosyanın mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Talep halinde, istinaf karar ve ilam harcının davalıya İADESİNE,
5-İstinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
HMK’nın 353. maddesi uyarınca kesin olmak üzere 20/10/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi. 20/10/2021
…
Başkan
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Katip
…
¸e-imzalıdır
NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR. “5070 Sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”