Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
GAZİANTEP
2 ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : …
KARAR NO : …

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLLERİ : …
DAVALI : …
VEKİLLERİ : …

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/09/2021
KARAR TARİHİ : 25/01/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasında müvekkil aleyhine haksız ve hukuka aykırı takip başlatıldığını, müvekkilin yasal süresi içerisinde itiraz etme hakkını kaçırdığını, 19/04/2021 tarihinde 34.142,55 TL ödeme yaptığını, davalı yana ödenen bu bedelin haksız bir ödeme olduğunu, müvekkil aleyhine başlatılan icra takibinin dayanağının davalı sigorta şirketi tarafından Gaziantep İlinde sigortalanan bir iş yerinde meydana gelen arızadan dolayı uğranılan zarar olduğunu, müvekkil şirketin davalı tarafından sigortalanan iş yerinde meydana gelen zararlar bakımından hiç bir sorumluluğunun olmadığını, müvekkil şirketin elektrik dağıtım yetkisi ve görevinin bulunmadığını, sadece elektrik üretim yetkisi bulunduğunu, bu nedenle de davalı sigorta şirketinin her ne sebeple olursa olsun sigortalılarının zararlarını rucuen müvekkilden istemesinin hukuken mümkün olmadığını, müvekkilin oluşmuş zararlarda sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkil şirket ile davalı ve davalı şirket sigortalısı arasında herhangi bir sözleşme ilişkisi olmadığını, fabrikanın özel trafolu olması nedeniyle trafonun ve dağıtım panolarını besleyen hatların sorumluluğununda işletmeye ait olduğunu, bu nedenlerle; davalının müvekkil aleyhine haksız ve hukuksuz olarak başlattığı İstanbul …. İcra Müdürlüğü’nün …esas sayılı dosyası kapsamında müvekkilin icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı 34.142,55 TL bedelin istirdadını talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının dava konusu hasardan sorumluluğunun Türk Borçlar Kanunu’na göre yapı malikinin sorumluluğuna göre sorumlu olduğunu, davacıya ait elektrik tesisatının TBK m.69’da belirtilen diğer yapı eserlerinden kavramına dahil olduğunu davacının bu tesisatın kötü yapılmasından, voltaj dalgalanmasından kaynaklanan zarardan kusursuz sorumlu olduğunu, sorumluluğunun doğmasında, yapılıştaki bozukluk bakım eksikliği ayrımının bir öneminin bulunmadığını, meydana gelen voltaj dalgalanmasından dolayı sigortalı iş yerinde bulunan emtiada meydana gelen hasardan davacının sorumlu olmadığına ilişkin beyanlarının kabulünün mümkün olmadığını, davacının dava dilekçesinde sorumluluğun dava dışı sigortalı da bulunduğunu, iş yerinin kendine ait trafosunun ve elektrik tesisatının bulunduğun bu nedenle bu hatta meydana gelen bir arızadan kaynaklı olarak hasarın gerçekleştiği iddiasının sorumluluktan kurtulma amaçlı olarak ortaya atılan bir iddia ve gerçek dışı olduğunu, dava dışı sigortalı tarafından yetkili firmalara periyodik olarak bakım ve kontrol işlemlerinin yaptırıldığını, hasar tarihi olan 05/01/2020 tarihinden önce gerçekleştirilen 15/09/2019 tarihli muayenede sigortalı iş yerinde bulunan trafo, ana pano ve tüm elektronik emtiaların topraklama direnç ölçümleri kontrollerinin gerçekleştirildiğini ve tamamen uygun olduğunun tespit edildiğini, dava dışı sigortalı elektrik trafo ve hattını doğru şekilde kullandığını ve kendisinden beklenebilecek tüm özeni gösterdiğini, açıklanan bu nedenlerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
1-Taraflarca ileri sürülen iddia ve savunmalar,
2-İcra Takip dosyası,
3-İlgili yasal mevzuat ve yargısal içtihatlar,
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLER, TARTIŞILMASI VE GEREKÇE :
Dava Nevi İtibari İle İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasına İlişkindir.
Türk Hukuk Lûgatında istirdat (geri alma) davası şu şekilde tanımlanmaktadır: “1-Haklı bir neden olmaksızın mal ediniminden doğan ve bu yolla edinilen malın geri alınmasını içeren dava (TBK m. 77-82, TMK m. 122), 2- Hakkında yapılan ilamsız icra takibine süresinde itiraz etmediği ya da itirazın kaldırılması nedeniyle gerçekte borçlu olmadığı parayı ödemek zorunda kalan borçlunun ödediğini geri almak amacıyla açtığı dava. (İİK m.72)” (Türk Hukuk Lûgatı, Cilt I, Ankara 2021, s. 414).
Lûgatta istirdat davası başlığı altında yapılan ilk tanım borçlar hukukunda yerini bulan sebepsiz zenginleşme davasına karşılık gelmekte olup bu davanın ikinci tanımda açıklanan ve icra iflas hukukuna özgü bir eda davası olan istirdat davası ile benzer yönleri bulunmaktadır.
İcra ve İflâs Kanunu’nun 72/1. maddesi “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir” hükmünü içermektedir. Aynı maddenin 7. fıkrasında ise “Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir” düzenlemesi mevcuttur.
Borçlu ödeme emrine itiraz etmemiş veya itiraz etmiş olup da itirazının icra mahkemesince kaldırılmış olması nedeniyle kesinleşen icra takibine rağmen, borçlu olmadığı kanısında bulunabilir. Böyle bir borçlu, borçlu olmadığını tespit ettirmek için menfi tespit davası açabilir ve bu davada hiç değilse icra dairesinin banka hesabına yatan paranın alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı alarak (İİK m. 72/III/2.c.) aleyhine yapılmakta olan icra takibinin durdurulmasını ve davayı kazanınca da takibin iptalini sağlayabilir.
Borçlu, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise, ödemiş olduğu paranın kendisine geri verilmesi için istirdat davası açabilir (İİK m. 72/VII). Borçlunun menfi tespit davası açmış olması hâlinde, menfi tespit davası sonuçlanmadan önce borcun ödenmesi üzerine de menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilmelidir (İİK m. 72/VI).
İstirdat davası, esasen sebepsiz zenginleşme iddiasına dayanan bir eda davası olup, bununla icra takibi sırasında sebepsiz olarak ödenmiş olduğu iddia edilen bir paranın geri verilmesi istenir. Yalnız, davanın şartı icra hukukuna dayanmaktadır. (Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema/ Hanağası, Emel: İcra İflas Hukuku, Ankara 2018, 4. Baskı, s. 228). 25/01/2023
İstirdat davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer; fakat, davacıya (borçluya) düştüğü hâller de vardır; davacı (borçlu), davalının (alacaklının) varlığını iddia ettiği hukuki ilişkiyi (meselâ borcu) sadece inkâr etmekle yetinmekte ise, yani bu hukuki ilişkinin (borcun) hiç doğmadığını ileri sürmekte ise ispat yükü davalıya düşer. Çünkü hukuki ilişkinin (borcun) varlığını iddia eden davalı olduğu için, ispat yükü davalı alacaklıya düşer (6100 sayılı HMK m. 190; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 6). Fakat, alacaklının dayandığı senedin karşılıksız olduğunu ispat yükü, davacıya (borçluya) düşer. Bunun gibi, davacı (borçlu), davalının (alacaklının) iddia ettiği alacağın ödeme, ibra ve takas gibi bir nedenle son bulduğunu ileri sürerse, bu iddiayı ispat yükü de davacı borçluya düşer (Kuru-El Kitabı, s.322-323).
Bilirkişi incelemesi bakımından yapılan değerlendirme;
Mahkememiz ara kararı gereği dosya talimat kanalı ile 3 Elektrik Mühendisi bilirkişiden oluşan heyete tevdii edilmiş olup, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 26/01/2022 tarihli raporda özetle;
Dosyanın incelenmesi sonucunda … Teks. San. Ve Tic. A.Ş. Unvanlı iş yerinde bulunan ekipmanda meydana gelen arızanın meydana gelmesinde EPDK tarafından Üretim Lisansı olan … Organize Sanayi Bölge Elektrik Üretim A.Ş.’nin ilgili tarihte herhangi bir arıza durum kaydı olmaması ve yalnızca bir iş yerindeki elektriksel ekipmanda meydana gelen kart arızası olmasından ötürü atfı kabil kusur veya sorumluluğunun olmadığını,
Ancak mahkeme tarafından hasar olayının meydana geldiği hadisenin davacı tarafından yapılan elektrik üretimine bağlı bir kusur ile meydana geldiği yönünde kanaat oluşması durumunda;
1)Ürettiği elektriği çıkış fiderlerinde analizör ile gerekli kontrolü yaparak, ürettiği enerjideki aşırı dalgalanmaları önlemeyen … Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Üretim A.Ş.’nin hasarın meydana gelmesinde %50 kusurlu olabileceğini,
2)Müstakil trafo ile beslediği işletmesinde trafo giriş ve çıkışında, ana ve tali dağıtım panolarında, olası enerji dalgalanmalarına ya da harmoniklere karşı gerekli tedbirleri almayan … Tekstlik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Unvanlı işletmenin hasarın meydana gelmesinde %50 kusurlu olabileceğini,
3)Kart arızası için …firması tarafından Gümüşoğlu Tekstil San. Ve Tic. A.Ş unvanlı firmaya … Gümrük Müdürlüğü 28/02/2020 tarihli evrakta “Belirtilen İcerik KDV Mat. Dahildir 35.50952 TL” olarak belirtilen tutarın hasarın giderilmesi için makul bir değer olduğunu mahkememize bildirmişlerdir.

Akabinde mahkememizin 2 nolu celsesi, 2 nolu ara kararı gereği taraf itirazlarının değerlendirilerek ek rapor tanzimi için dosyanın bilirkişi heyetine tevdii edildiği, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 28/03/2022 tarihli raporda özetle;
Dosyanın incelenmesi sonucunda, … Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. Unvanlı iş yerinde bulunan ekipmanda meydana gelen arızanın meydana gelmesinde EPDK tarafından Üretim Lisansı olan … Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Üretim A.Ş.’nin ilgili tarihte herhangi bir arızi durum kaydı olmaması ve yalnızca bir iş yerindeki bir elektriksel ekipmanda meydana gelen kart arızası olmasından ötürü atfı kabil bir kusur veya sorumluluğun olmadığını,
Ancak mahkeme tarafından hasar olayının meydana geldiği hadisenin davacı tarafından yapılan elektrik üretimine bağlı bir kusur ile meydana geldiği yönünde kanaat oluşması durumunda;
1)Ürettiği elektriği çıkış fiderlerinde analizör ile gerekli kontrolü yaparak ürettiği enerjideki aşırı dalgalanmaları önlemeyen davacının hasarın meydana gelmesinde %50 kusurlu olabileceğini,
2)Müstakil trafo ile beslediği işletmesinde trafo giriş ve çıkışında, ana ve tali dağıtım panolarında, olası enerji dalgalanmalarına ya da harmoniklere karşı gerekli tedbirleri almayan … Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. Unvanlı işletmenin hasarın meydana gelmesinde %50 kusurlu olabileceğini,
3)kart arızası için … firması tarafından … Tekstil San. Ve Tic. A.Ş unvanlı firmaya … Gümrük Müdürlüğü 28/02/2020 tarihli evrakta “Belirtilen İcerik KDV Mat. Dahildir 35.50952 TL” olarak belirtilen tutarın hasarın giderilmesi için makul bir değer olduğunu mahkememize bildirmişlerdir.

Yine mahkememizin 3 nolu celsesi 6 nolu ara kararı gereği ek rapor tanzimi için dosyanın bilirkişi heyetine tevdii edildiği, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 08/09/2022 tarihli raporda özetle;
Kök Raporda belirtildiği üzere dosya münderecatının incelenmesi sonucunda; … Teks. San. Ve Tic. A.Ş. unvanlı işyerinde bulunan ekipmanda meydana gelen arızanın meydana gelmesinde EPDK tarafından Üretim Lisansı olan … Org. San. Böl. Elek. Ür. A.Ş.’nin ilgili tarihte herhangi bir arızi durum kaydı olmaması, enerji kesintisi olmaması gibi anlık enerji dalgalanmalarına neden olacak bir husus olmadığını ve yalnızca bir işyerindeki bir elektirksel ekipmanda meydana gelen kart arızası olmasından, enerji üretim lisansı sahibi olan … Org. San. Böl. Elek. Ür. A.Ş.’nin müşterek trafosu ile … ait nakil hattından enerjilendirilen trafosundan enerjilendirilen ve harmonik filtresi olmadığı değerlendirilen … Teks. San. Ve Tic. A.Ş.’ye ait bir cihazdaki arızadan ötürü atfı kabil bir kusur veya sorumluluğunun olmadığını,
Ancak mahkeme tarafından hasar olayının meydana geldiği hadisenin davacı … Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Üretim A.Ş. Tarafından yapılan elektrik üretimine bağlı bir kusur ile meydana geldiği yönünde kanaat oluşması durumunda;
1)Ürettiği elektriği çıkış fiderlerinde analizör ile gerekli kontrolü yaparak, ürettiği enerjideki aşırı dalgalanmaları önlemeyen … Org. San. Böl. Elek. Ür. A.Ş.’nin hasarın meydana gelmesinde %50 kusurlu olabileceğini,
2)Müstakil trafo ile beslediği işletmesinde trafo giriş ve çıkışında, ana ve tali dağıtım panolarında, olası enerji dalgalanmalarına ya da harmoniklere karşı gerekli tedbirleri almayan … Teks. San. Ve Tic. A.Ş. unvanlı işletmenin hasarın meydana gelmesinde %50 kusurlu olabileceğini,
3)Kart arızası için … firması tarafından … Tekstil San. Ve Tic. A.Ş unvanlı firmaya Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 28/02/2020 tarihli evrakta ”… Belirtilen İçerik KDV Mat. Dahildir 35.509,52 TL…” olarak belirtilen tutarın hasarın giderilmesi için makul bir değer olduğunu,
Davalı vekilinin itiraz dilekçesinde … Org. San. Böl. Elek. Ür. A.ş. Yapı maliki olduğu yönündeki iddiaları ve sonuç olarak … Org. San. Böl. Elek. Ür. A.ş. Meydana gelen hadiseden kusursuz sorumluluğu olduğu hususları konusunda bilirkişi uzmanlık alanı dışında olduğunda herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, ancak kusur sorumluluğu yönünden ve hasara ilişkin değerlendirmelerde kök raporda belirtilen hususlarda herhangi bir değişiklik yapılmadığını mahkememize bildirmişlerdir.
Denetime elverişli ve ayrıntılı olarak düzenlenmiş olan bilirkişi heyet raporu hükme esas alınmıştır.
Somut olaya ilişkin yapılan değerlendirme;
Davacı davalının hakkında başlatmış olduğu icra takibine karşı yapılan ödemenin istirdadını talep etmektedir. Davacının iddiasının dayanağını, davacının sadece üretici konumunda olduğu ve dağıtımın kendisi tarafından yapılmadığı hususu oluşturmaktadır. İstirdat davası kanunda belirtilen 1 yıllık süre içerisinde açılmıştır.
Mahkememizce ilgili kurumlara müzekkere yazılmış, 07/06/2022 tarihli TEİAŞ müzekkere cevabında dağıtımın TEİAŞ tarafından yapıldığı mahkememize bildirilmiştir.
22/06/2022 tarihli Gaziantep Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü’nün yazı cevabı da davacının üretici olduğu, TEİAŞ’ın ise dağıtıcı olduğunu mahkememize bildirmiştir.
Alınan bilirkişi raporlarında arızanın meydana geldiği tarihte herhangi bir arızi durum kaydı olmaması, enerji kesintisi olmaması gibi anlık enerji dalgalanmalarına neden olacak bir husus olmaması, yalnızca bir işyerindeki bir elektirksel ekipmanda meydana gelen kart arızası olması, enerji üretim lisansı sahibi olan … Org. San. Böl. Elek. Ür. A.Ş.’nin müşterek trafosu ile TEİAŞ’a ait nakil hattından enerjilendirilen trafosundan enerjilendirilen ve harmonik filtresi olmadığı değerlendirilen … Teks. San. Ve Tic. A.Ş.’ye ait bir cihazdaki arızadan ötürü atfı kabil bir kusur veya sorumluluğunun olmadığının bildirilmesi dikkate alındığında davacının kusurunun olmadığına kanaat edilmiştir.
Bunun yanında benzer uyuşmazlıklarda da davacının sadece elektrik üreticisi konumunda bulunduğundan kendisine husumet yöneltilmeyeceğine dair kararların Gaziantep 11’inci Hukuk Dairesi tarafından onandığı dikkate alınmıştır. (Emsal uyuşmazlıklar için bknz. Gaziantep BAM 11’inci Hukuk Dairesi’nin 2021/1772 Esas ve 2022/522 Karar sayılı ilamı,)
Buna göre elektrik üreticisi konumunda olan davacıya karşı başlatılan takipte davacının pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı dikkate alınarak yapmış olduğu ödemenin istirdadı talebinde haklı olduğu kanaati hasıl olmuştur.
Neticeten;
Tüm dosya kapsamı alınan denetime elverişli bilirkişi raporu, taraf beyanları birlikte değerlendirildiğinde davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş olup, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile; Davacı tarafından ödenen 34.142,55 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca davanın kabul edilen değeri olan 34.142,55 TL üzerinden alınması gereken 2.332,27 TL ilam harcından davacı tarafından yatırılan 583,07 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye ‭‭1.749,2‬0 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı tarafından yatırılan 583,07 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yargılama nedeniyle sarf edilen ‭‭3.575,35‬ TL posta ve tebligat ücretinden oranlama yapılmaksızın oluşan yargılama gideri, 59,30 TL başvurma harcı olmak üzere toplam ‭‭3.634,65‬ TL’nin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davalı tarafından yargılama nedeniyle herhangi bir yargılama gideri sarf edilmediğinden bu hususta KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-Hukuki Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 26/2 maddesi gereğince, Gaziantep Arabuluculuk Bürosu tarafından suçüstü ödeneğinden Arabulucuya ödenmesine karar verilen 1.320,00 TL’nin davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
8-Karar kesinleştiğinde artan avansın 6100 sayılı HMK m.333 hükmü uyarınca resen yatıran tarafa İADESİNE,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu AÇIK olmak üzere karar verildi, verilen karar hazır bulunan tarafa okunmak suretiyle tefhim edildi.25/01/2023