Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
GAZİANTEP
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … -…-
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- … -…-
2- … -…-
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/12/2021
KARAR TARİHİ : 18/01/2023
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 03/02/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVACININ İSTEMİNİN ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davalıya …. plakalı sayılı WolksWagen Amarok Marka aracının satımı hususunda; müvekkilinin …AŞ’ye taksitli borcu olan 24.000,00-TL’lik ödemesi ve geriye kalan 76.000,00-TL’lik kısmını ise nakit olarak vermesi durumunda aracın 3 yıl içeresinde devir edilmesi şartı ile anlaşma imzalanmış olduğunu, ayrıca bu anlaşmaya istinaden müvekkili tarafından davalıya 100.000,00-TL’lik teminat senedi verilmiş olduğunu, sözleşmenin davalı tarafından yanıltıcı beyanlarla hazırlandığını ve yine davalı tarafından yanıltılmak suretiyle bononun vade tarihi kısmına 31/12/2021 tarihinin yazılmış olduğunu, davalı tarafından müvekkiline sadece 59.000,00-TL ödeme yapmış olduğunu, ayrıca davalının sözleşme edimlerini yerine getirmeyerek …AŞ’ye olan taksitleri ödememesi sebebiyle aracın …. AŞ tarafından bağlanmış olduğunu, bunun üzerine müvekkilinin …. AŞ’ye olan borcunun tamamı olan 24.000,00-TL’lik kısmı kapatarak aracı yedi eminden teslim aldığını, aracın müvekkili tarafından yedi eminden teslim alınmasından sonra araçta şanzıman arısının olduğunu fark edildiği ve müvekkili tarafından 25.000,00-TL masraf edilmek suretiyle tamir edilmiş olduğunu, ayrıca davalının aracı kullandığı süreler içeresinde faizi ile birlikte toplam 1.500,00-TL trafik cezası kesilmiş olduğunu ve bu cezalarında müvekkili tarafından ödenmiş olduğunu, davalının aracı 8 ay boyunca kullanmış olduğunu ve sözleşme edimini yerine getirmemiş olmasından kaynaklı olarak müvekkilinin zarara uğramış olduğunu belirterek, müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının ve davalıdan 39.000,00-TL alacaklı olduğunun tespitini, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin ve sözleşmeye dayalı teminat olarak verilen bononun iptalini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
DAVALININ SAVUNMASININ ÖZETİ:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından keşide edilen 07/05/2021 keşide ve 31/12/2021 ödeme tarihli 100.000,00-TL bedelli bonoya dayalı başlatılan Kahramanmaraş İcra Müdürlüğünün …/… esas sayılı dosyasına karşı takipten önce açılan iş bu menfi tespit davasının soyut iddialarla açıldığını, ispatı mümkün olmayan ve hukuki dayanaktan yoksun bir dava olduğunu senedin araç satım sözleşmesinden kaynaklı olarak müvekkiline verilmemiş olduğunu, imzalanan sözleşmede davacının.. AŞ’ye olan taksitli borçlarının ödenmesi hususunda bir ibarenin geçmemiş olduğunu, belirterek dosyanın görevli olan asliye ticaret mahkemesine gönderilmesini müvekkilinin alacağına geç kavuşmasından kaynaklı zararları için davacı yanın dava konusu bononun %20 sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini ayrıca yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
DOSYANIN SAFAHATİ:
Davacı tarafça eldeki dava ikame edildiği 27/12/2021 tarihinde Gaziantep 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin ../… Esas sayılı dosyasına tevzi edilmiş, Mahkeme tarafından 12/05/2022 tarihli karar ile mahkememizin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiştir. Anılan görevsizlik kararının kesinleşmesi üzerine mahkememize gelerek işbu …/…. Esas sayılı dosyasına kaydı yapılmıştır.
DELİLLER:
1- Kahramanmaraş İcra Müdürlüğünün ../… Esas sayılı dosyası
UYAP üzerinden celp edilerek dosya arasına alınan dosyanın incelenmesinde; Alacaklı … tarafından borçlu … aleyhine 07/05/2021 keşide ve 31/12/2021 vade tarihli 100.000,00-TL bedelli bono dayanak gösterilerek 05/01/2022 tarihinde Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiği, Gaziantep 12.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ../… esas sayılı dosyasında takibe konu 100.000-TL bedelli 31/12/2021 tarihli çek hakkında başlatılacak takiplerin tedbiren durdurulmasına karar verildiğinden 12/01/2022 tarihinde takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
2- İstanbul Anadolu 17. İcra Müdürlüğünün …./… Esas sayılı dosyası
UYAP üzerinden celp edilerek dosya arasına alınan dosyanın incelenmesinde; Alacaklı …. AŞ tarafından borçlu … aleyhine 19.320,96-TL-TL alacak için 02/12/2021 tarihinde … plakalı rehinli araç için taşınır rehninin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatıldığı, dosyaya konu borcun haricen tahsil edilmesi sebebiyle dosyanın 10/12/2021 tarihinde kapatıldığı anlaşılmıştır.
3-…. A.Ş. kayıtları
….A.Ş.’den davaya konu …. plaka sayılı araç ile ilgili olarak açılan işlem dosyasının, araç ile ilgili olarak düzenlenen rehin sözleşmesinin, düzenlenen ödeme planının başlangıçtan itibaren yapılan tüm ödemelere ilişkin dekot suretlerinin ödemelerin kim tarafından yapıldığının ve varsa mevcut bakiye borcu hususunda bilgi talep edilmiş, … AŞ, 11/08/2022 tarihli yazı cevabı ile davaya konu araç ile ilgili olarak rehinden kaynaklı alacağın tahsili amacıyla İstanbul Anadolu 17. İcra Müdürlüğü …/… Esas sayılı dosyası ile rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılmış olduğu, dosya alacağı 10/12/2021 de … tarafından haricen tahsil edilerek kapatılmış olduğunun bilgisi dayanak belgeler ile birlikte verilmiştir.
4-Davalı şirketin Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, teminat olarak verildiğinden bahisle bonodan dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı tarafından, dava tarihinde henüz takibe konu olmamakla birlikte, yargılama aşamasında Kahramanmaraş İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyasında takip konusu edilen keşidecisi davacı … lehtarı … olan 07/05/2021 keşide tarihli, 31/12/2021 vade tarihli 100.000,00-TL bedelli bononun taraflar arasında devri konusunda anlaşmaya varılan …plaka sayılı aracın üzerinde bulunan rehin sebebiyle resmi devir işlemlerinin yapılamaması sebebiyle rehin süresinin dolması ile devrin gerçekleştirilmesine kadar olan sürede teminat oluşturması amacıyla davalıya verildiği iddiasına dayanmakta, davalı taraf ise teminat olarak verildiği hususunu reddetmektedir.
Davacı tarafça, iddiasına dayanak olarak dava dilekçesi ekinde sunulan 07/05/2021 tarihli araç satış protokolü başlıklı belge içeriğinden, bahse konu aracın 100.000-TL mukabilinde (bedel peşin olarak alınarak) davacı tarafından davalıya devri konusunda anlaşmaya varıldığı, aracın devrine karşılık 31/12/2021 tarihli 100.000-TL tutarındaki senedin verildiği, bu senedin aracın satışından dolayı devir verilene kadar geçerli olacağı, senedin aracın noter satışı verildiği gün iade edileceği, satışta problem çıkması durumunda senedin işleme alınacağının kararlaştırıldığı görülmektedir. Ayrıca belgede, araç üzerinde bulunan ihtiyati tedbir kalktığında devri verilmek üzere anlaşmaya varılmış, bu yönde öngörülen sürenin üç yıl olacağı belirtilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nun 17/12/2003 tarih 2003/19-781 E., 2003/768 K.; 12/10/2011 tarih 2011/19-473 E., 2011/607 K.; 04/12/2013 tarih ve 2013/19-89 E., 2013/1645 K.; 14/05/2014 tarih 2013/19-1155 E., 2014/660 K.; 17/04/2015 tarih 2013/19-1622 E., 2015/1238 K. sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere; bütün mücerret alacaklarda olduğu gibi kambiyo senedi alacağı da kural olarak, uygun bir asıl borç ilişkisine, bir illi ilişkiye dayanır. Bir kambiyo senedi düzenleyip veren ve bu senedi alan herkes, bütün hukuki işlemlerin yapılmasına temel teşkil eden bir gayeye ulaşmak istemektedir. Kambiyo senedinden kaynaklanan talebin geçerliliği, temel ilişkiden kaynaklanan temel talebin ve bununla ilgili olarak taraflar arasında varılmış amaca ilişkin mutabakatın geçerliliğinden tamamen bağımsızdır. Kambiyo senedinden doğan talep hakkına kambiyo hukuku, temel talebe ise bu talebin ait olduğu hukuk kuralları uygulanır. Bu genel açıklamadan sonra, hemen belirtmelidir ki bono, ödeme vaadi niteliğinde bir kambiyo senedi olup bağımsız borç ikrarını içerir.
Menfi tespit davalarında ispat yükü kural olarak alacaklıdadır. Ancak davalının alacağı senede dayanıyorsa ispat yükü yer değiştirerek senetten dolayı borçlu olmadığını iddia eden davacı tarafa düşer. Kambiyo senetleri sebepten mücerret olduğundan borçlu olunmadığının ispat yükümlülüğü davacı borçluya aittir. Karine olarak bir kambiyo senedinin mevcut bir borcun ifası veya itfası amacıyla verildiği kabul edilir.Kambiyo senetleri birer ödeme aracıdır. Borçlu, bononun teminat bonosu olduğu yönündeki iddiasını yazılı delil ile ispatlamalıdır.Bu konuda tanık dinletilmesi de mümkün değildir. (Yargıtay 19.Hukuk Dairesi’nin 2018/2939 Esas, 2019/4786 Karar sayılı 2017/3521 Esas, 2019/1844 Karar sayılı kararları)
Davacı tarafın menfi tespit istemi temel ilişkiye dayanmakta olup, teminat olarakverilen bono nedeni ile borçlu olmadığı iddiasının kapsamı itibari ile bononun teminat olduğunun ispat yükü davacı üzerindedir. Senede karşı senetle ispat kuralı gereğince, davacı-borçlu takibe konulan bononun teminat olduğunu yazılı delille kanıtlaması gerekir. Diğer taraftan, bononun teminat amaçlı verildiğinin kabul edilebilmesi için, neyin teminatı olarak verildiğinin ya bononun önündeki veya arkasındaki yazılar veya ayrı bir belge (İİK’nun 169/a maddesinde öngörülen) ile teminat senedi olduğunun kanıtlanması gerekir. Davaya dayanak bono üzerinde ya da arka yüzünde teminat senedi olduğuna dair herhangi bir ibare yer almamaktadır. Davacı, iddiasının ispatı bakımından yukarıda yer verilen 07/05/2021 tarihli araç satış protokolü başlıklı belgeye dayanmış olup bu belgede davacı tarafından 31/12/2021 tarihli bononun teslim edildiği yazılmış ise de anılan belgedeki bononun davaya konu bono olup olmadığı ve bu bağlamda dava konusu bononun teminat olduğu net olarak belirtilmediğinden tek başına bu belgeye dayalı olarak karar verilemeyeceği değerlendirilmiştir. Davacı taraf, dava konusu senedin teminat senedi olduğu ve senet nedeniyle borçlu olmadığı yönündeki iddiasını yazılı ve kesin delil ile ispatlayamamış dava dilekçesinde yemin deliline de dayanmamıştır. Bu nedenle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmesi gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Koşulları oluşmadığından davalının tazminat taleplerinin reddine,
3-Alınması gereken 179,90-TL karar ve ilam harcının, peşin alınan 1.707,75-TL harçtan mahsubu ile 1.527,85‬-TL harcın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacının yaptığı ve karşıladığı yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalının yaptığı herhangi bir yargılama gideri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
6-Esas dava yönünden vekalet ücreti; Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince 16.000,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Görevsizlik Kararı Yönünden (Gaziantep 12. Asliye Hukuk Mahkemesi …/.. E.) vekalet ücreti; Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince (md. 7/1) 4.600‬,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Karar kesinleştiğinde artan gider avansının ilgili tarafa iadesine
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe veya tutanağa bağlanacak beyan ile Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, okundu, anlatıldı. 18/01/2023