Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2023/544
KARAR NO : 2023/729
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 29/12/2022 (Karar)
NUMARASI : 2022/38 Esas, 2022/800 Karar
DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
Taraflar arasında görülen trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı, yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 353. madde uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; 23/02/2010 günü, müvekkili …’ün Erzurum …Caddesi … pasajı önünden karşıya geçmek isterken davalılardan ………’in yönetimindeki davalı …… Turizm Otomotiv San ve Tic. A.Ş.’nin maliki olduğu, Davalı ………. Sigorta Şirketi’nin ise 30/11/2009-30/11/2010 tarihleri arası için ……. numaralı ZMMS poliçesi ile sigortalamış bulunduğu …… plaka numaralı araçla çarpması sonucu yaralandıını, Çiftçi olan …’ün yıllarca tedavi gördüğünü, tedavi sürecinde çalışamadığını, diğer davacı olan …….ün ise eşinin bakımını ve onun yapması gereken çiftçilik işlerini üstlendiğini, tedavi sonrasında …’ün sakat kaldığını, Eşi …….ün ise diğer tüm çiftçilik işleri ile köy işlerini yapmak zorunda kaldığını, meydana gelen kaza nedeniyle davacılara sigorta şirketi tarafından 4.325,00.-TL ödeme yapıldığını, anlatılan nedenlerle davacıların maddi ve manevi zararları için iş bu davayı açmak zorunda kaldıklarını, bu nedenlerle, … için fazlaya ilişkin hakların saklı kalması kaydıyla şimdilik harca esas olmak üzere 100,00.-TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, yine … için 50.000,00.-TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte sigorta şirketi dışındaki diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı …’e ödenmesine, Davacı … için, 25.000,00.-TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte sigorta şirketi dışındaki diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı …….e ödenmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği, Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/393 Esas sırasına kaydının yapıldığı, ilgili mahkemece 19/10/2015 tarih, 2015/393 Esas – 2015/919 Karar sayılı ilamı ile devir kararı verilerek mahkememize gönderildiği, mahkememizin 2015/311 Esas sırasına kaydının yapıldığı anlaşılmıştır.
CEVAP
Davalı Sigorta şirketi cevap dilekçesinde özetle; davacıya 10/04/2015 tarihinde 4.325,00.-TL ödeme yapıldığını, davacıya yapılan ödeme nedeniyle sigorta şirketine ait sorumluluğun sona erdiğini, müvekkili şirketin sorumluluğunun poliçe limiti dahilinde olduğunu, kusur durumunun belirlenmesi için kusur raporu alınması gerektiğini, maluliyet durumunun belirlenmesi için Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulundan maluliyet raporu aldırılması gerektiğini, davacının hangi sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olduğunun tespit edilmesi gerektiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Turizm cevap dilekçesinde özetle; dava konusu …… plakalı aracın müvekkili şirket … Turizm …A.Ş.. adına kayıtlı olmakla birlikte kazanın gerçekleştiği 23/02/2010 tarihinde araç kiralama faaliyetiyle iştigal eden müvekkili tarafından ……….. San. Ve Tic. A.Ş.’ye kiralandığını, iş bu kira sözleşmesine istinaden dava konusu …… plakalı aracın müvekkili tarafından, kiracı ……….. …A.Ş.’ye teslim edildiğini, böylelikle kiracı kira ilişkisi süresince kullanılmak üzere aracın zilyetliği devralarak araç işleteni haline geldiğini, Karayolları Trafik Kanunu’nun 85’nci maddesi gereğince zarardan aracın maliki değil, işleteninin sorumlu bulunduğunu, maddi tazminat taleplerine itirazlarının bulunduğunu, davacı tarafın tazminat talebini belgeye dayandırması gerektğini, tazminini talep ettiği zararlar ile dava konusu olay arasında illiyet bağını ispatlamsı gerektiğini, manevi tazminat taleplerinin fahiş olduğunu, davacı tarafın söz konusu talepte zenginleşme amacı güttüğünü, ayrıca faize de itiraz ettiklerini beyanla, davanın öncelikle husumet yokluğundan reddine, husumet itirazlarının kabul edilmediği takdirde davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ……… vekili, duruşmadaki beyanlarında, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; “Tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 24/12/2021 tarih ve 2019/1906 E. 2021/1506 K. Sayılı ilamı doğrultusunda yapılan yargılamada kusur raporları arasındaki çelişkinin giderilmesi için yeni bir rapor alınmış, Adli Tıp Kurumu tarafından dosyaya kazandırılan raporda, davalı sürücü sevk ve idaresindeki araç ile seyir halinde iken, kaplamaya giriş yapan yaya idaresindeki aracın sağ ön kapı kısmı ile çarptığı, davacı yayaya da ifadesin de belirttiği gibi seyir halinde olan halk otobüsünün hemen arkasından kaplamaya giriş yaparak halk otobüsün arkasından gelen davalı sürücü idaresindeki aracın sadmesine maruz kaldığı, kontrolsüz bir şekilde taşıt yoluna giriş yaptığı, davalı sürücü açısından ise, davalı sürücü idaresindeki araç ile meskun mahal içerisinde her an tedbir alabilecek şekilde seyrini sürdürmesi, taşıt yoluna kaplamaya giriş yapan yayayı zamanında fark edip zamanında fren tatbikinde bulunarak olayı önlemesi gerektiği, dosyada mevcut 12.07.2010 tarihli bilirkişi raporlarındaki kusur oranları heyetçe isabetli bulunduğu, davalı sürücü ………’ in %10 (yüzde on) oranında kusurlu olduğu, davacı yaya …’ ün %90 (yüzde doksan) oranında kusurlu olduğu kanaatinin bildirildiği görülmüş, kusur durumu olayın oluşuna ve ceza dosyasında alınan beyanlarla da uyumlu olduğu kanaatine varılmış, aktüer bilirkişisince tazminat hesaplaması yapılmış, davacının ıslah dilekçesi doğrultusunda taleple bağlı kalınarak karar verilmiş, davalılardan … Turizm Oto San Tic. A.Ş ile 21/08/2007 tarihinden itibaren 36 ay süreli dava dışı ………….. San.Tic.A.Ş arasında yapılan araç kira sözleşmesi dikkate alınarak ” gerekçesiyle “………… Turizm. Otomotiv San. Tic. A.Ş.’ye karşı açılan maddi ve manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, 2-Davacı …’ün iş gücü kaybına ilişkin maddi tazminat davasının kabulü ile; 12.949,58-TL tazminatın davalılardan ……… ve ………. Sigorta A.Ş. ‘den ( ……… yönünden kaza tarihinden itibaren, sigorta şirketi yönünden 10/04/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ) tahsili ile davacıya ödenmesine,3-Davacıların Manevi Tazminat taleplerinin reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; her iki davacıya azda olsa manevi tazminat hükmedilmesi gerektiğini, davalı … Turizm Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi lehine vekalet ücreti hükmedilmemesi gerektiğini, lehe vekalet ücreti ile yargılama giderinden sorumlu tutulmaması gerektiğini, davacıya ödenen harçların tamamının karşıya yüklenmesi gerekirken davacı tarafça ödenen harçların büyük kısmının yeniden davacılar üzerine bırakılmasının yasaya aykırı olduğunu, yargılama giderlerinin büyük kısmının maddi tazminat talebi yönünden yapıldığını, maddi tazminat talebi hakkında tam kabul kararı verildiğinden yargılama giderlerinin tamamının karşı tarafa yüklenmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE:
Dava; trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
23/02/2010 tarihinde davalı sürücü ……… ‘in sevk ve idaresindeki diğer davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ‘nin maliki bulunduğu ve davalı ………. Sigorta A.Ş nezdinde Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası bulunan …… plaka sayılı araç ile davacı … ‘ün yaya olarak karışmış olduğu trafik kazası sebebiyle davacı ……… için 100.00-TL maddi, 50.000,00 -TL manevi ve davacı ………..için 25.000,00-TL manevi tazminat istemi ile açılan davada davanın kısmen kabulüne yönelik ilk derece mahkemesince 10/04/2019 tarih ve 2015/311 Esas, 2019/197 sayı ile karar verilmiş, söz konusu karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine; Dairemiz 24/12/2021 tarih ve 2019/1906 Esas, 2021/1506 Karar sayılı kararı ile kusur raporları arasındaki çelişki giderilmeden karar verilmiş olması, davalılardan … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ile dava dışı ……….. San. ve Tic. A.Ş arasında 36 ay süreli araç kiralama sözleşmesi bulunması sebebiyle davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş yönünden pasif husumet yönünden davanın reddi gerektiği ve yine davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ‘nin pasif husumetinin bulunmaması sebebiyle bu davalı yönünden davanın reddinde davacıların kusurunun bulunmamasına rağmen davacılar aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru görülmediği, yine davacı … için hükmedilen 1.695,00-TL maddi tazminat tutarını aşacak şekilde 2.725,00-TL davalılar lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçeleri ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiş; ilk derece mahkemesince yeniden yapılan yargılama neticesinde; 29/12/2020 tarih ve 2022/38 Esas, 2022/800 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü ile davalılardan … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine, davacı … yönünden 12.949,58- TL tazminatın davalılar ……… ve davalı ………. Sigorta Şirketi’nden yasal faizi ile birlikte tahsiline, davacıların manevi tazminat taleplerinin reddine, maddi tazminat yönünden davacı … lehine 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalılar ……… ve ………. Sigorta Şirketi’nden tahsiline, manevi tazminat yönünden davalılar ……… ve … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş lehine 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile bu davalılara verilmesine, davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacılara yükletilmesine yönelik karar verilmiş; karara karşı davacılar vekili tarafından manevi tazminat talebinin reddinin usul ve yasaya aykırı olduğu, davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiği ve davacılar lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, yine maddi tazminat talebi yönünden tam kabul kararı verildiği için yargılama giderlerinin tamamının karşı tarafa yükletilmesinin gerektiği ifade edilerek kararın kaldırılması istemi ile istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; ilk derece mahkemesinin 10/04/2019 tarih ve 2015/311 Esas 2019/197 Karar sayılı kararı ile davacıların manevi tazminat taleplerinin reddine karar verildiği, 08/06/2019 tarihli istinaf dilekçesi ile davacılar vekilinin manevi tazminat taleplerinin reddine ilişkin istinaf yasa yoluna başvurulduğu, Dairemiz 24/12/2021 tarih ve 2019/1906 Esas, 2021/1506 Karar sayılı kararı ile 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-a-6 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verildiği ve bu kararda diğer hususlarla birlikte kusur raporları arasındaki çelişki sebebiyle kaldırma kararı da verildiği anlaşılmıştır. Manevi tazminat şartları itibariyle dikkate alındığında; haksız fiil sebebiyle kişilik haklarının ihlali gerektiği, haksız fiilin kusurlu davranış olduğu, bu sebeple de kusur raporlarındaki çelişkinin giderilmesi halinde manevi tazminat şartlarının ayrıca değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Kaldı ki, Dairemiz kaldırma kararı ile birlikte ilk derece mahkemesinin kararının tamamen hukuk aleminden kaldırıldığı ve zaten manevi tazminata karar verilebilmesi için şartlarının oluşması gerektiği bu sebeple de Dairemiz kaldırma kararının kusur raporları ile de ilgili bulunduğu dikkate alınarak manevi tazminat yönünden ilk derece mahkemesinin manevi tazminat taleplerine ilişkin red kararının gerekçesi olarak ” Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kesinleştiği anlaşıldığından bu yöndeki talebin reddine” dair kurulan hükmün gerekçesinin usul ve yasaya uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu anlamda, manevi tazminat talebinin şartları itibariyle değerlendirilmesinde; davacı yaya … ‘ün sosyal ve ekonomik durumuna göre 600-TL aylık gelir ile babasının evinde oturduğu, üzerine kayıtlı menkul ve gayrimenkulün bulunmadığı, davacı … ‘ün ev hanımı olup gelirinin bulunmadığı, davalılardan ………’in 2.500,00-TL aylık gelir ile satış elemanı olarak çalıştığı, eşinin ev hanımı olduğu, 1 çocuğunun ilköğretimde eğitim gördüğü ve 2 çocuklu olduğu, 700,00 -TL kira ile konutta oturduğu, adına kayıtlı gayrimenkulün bulunmadığı anlaşılmış; Dairemiz kaldırma kararından sonra İstanbul ATK Trafik İhtisas Dairesinden alınan kusur raporlarındaki çelişkinin giderilmesine yönelik 21/06/2022 tarih ve ………sayılı rapora göre; davalı sürücü ………’in % 10, davacı yaya ………. ‘ün %90 oranında kusurlu bulunduğu belirtilmiş; yine ATK 3. İhtisas Kurulunun 05/07/2017 tarih ve … sayılı raporuna göre davacı yaya … ‘ün % 9.3 oranında sürekli iş göremezlik ile 4 ay geçici iş göremezlik zararının bulunduğu ifade edildiğine göre; manevi tazminat talebinin manevi tazminatın şartları ve manevi tazminata hakim olan ilkeler ile hakkaniyet gereği de gözetilerek ilk derece mahkemesince reddi kararında usul ve yasaya aykırı bir yön görülmemiştir. Ancak, ilk derece mahkemesinin manevi tazminat taleplerinin reddi kararında belirtilen gerekçeden farklı olarak Dairemizce yukarıda belirtilen farklı gerekçe ile reddine yönelik karar vermek gerekmiştir.
Dairemiz kaldırma kararında davalılardan … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ile dava dışı ……….. San. Tic. A.Ş arasında 36 ay süreli araç kiralama sözleşmesi bulunması sebebiyle davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş yönünden pasif husumet yönünden davanın reddi gerektiği ve yine davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ‘nin pasif husumetinin bulunmaması sebebiyle bu davalı yönünden davanın reddinde davacıların kusurunun bulunmamasına rağmen davacılar aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru görülmediği ifade edilmiş ve ilk derece mahkemesinin 29/12/2022 tarihli karar ile bu davacı yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilerek … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş’nin kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden bahisle bu davalı lehine de vekalet ücretine hükmedilmiş olması ve aynı zamanda davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş’ nin yapmış olduğu yargılama giderlerinin davacılara ayrıca yükletilmesinin davacıların davalı olarak … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş’yi göstermesinde bir kusurlarının bulunmadığı da anlaşıldığından, bu husus usul ve yasaya uygun görülmediğinden davacı vekilinin bu yöndeki istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK ‘nun 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak söz konusu hususun yargılamayı gerektirmemesi sebebiyle Dairemizce bu yönde aşağıda belirtilen şekilde karar verilmiştir.
Davacılar vekilinin istinaf dilekçesinde; davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ‘nin uzun süreli kira sözleşmesi sebebiyle bu durumu gizlemek suretiyle aleyhine dava açılmasına sebebiyet verdiği kabul edilerek davacılar lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği yönündeki istinaf sebebinin ise, davalı … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş ‘den bu hususu gizlediğine ilişkin dosya kapsamına yansıyan bir delil bulunmadığına göre bu yöndeki istinaf başvurusunun ise reddi gereklidir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
I-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesinin 29/12/2022 tarih ve 2022/38 Esas, 2022/800 Karar sayılı kararının HMK’nın 353/(1)-b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
II-KALDIRILIP DÜZELTİLEN HÜKMÜN YERİNE GEÇMEK ÜZERE;
“1- … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş’ye karşı açılan maddi ve manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2-Davacı …’ün iş gücü kaybına ilişkin maddi tazminat davasının kabulü ile; 12.949,58-TL tazminatın davalılardan ……… ve ………. Sigorta A.Ş. ‘den (……… yönünden kaza tarihinden itibaren, sigorta şirketi yönünden 10/04/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ) tahsili ile davacıya ödenmesine,
3-Davacıların Manevi Tazminat taleplerinin reddine,
4- Harçlar Kanunu uyarınca;
a) Maddi tazminat yönünden 12.949,58-TL üzerinden hesap olunan 884,59-TL karar ve ilam harcından, peşin ve ıslahla yatırılan 248,85-TL harcın mahsubu ile bakiye noksan 635,74-TL harcın davalılar ……… ve ………. Sigorta Anonim Şirketinden alınarak hazineye gelir kaydına,
b) Manevi tazminat yönünden Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının, peşin alınan 27,70-TL harçtan mahsubu ile bakiye noksan 53,00-TL eksik harcın davacılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Maddi tazminat yönünden; davacı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalı ……… ve ………. Sigorta Anonim Şirketinden alınarak davacı …’e verilmesine,
6-Manevi tazminat yönünden; davalılardan ……… kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacılar … ve …….den alınarak davalı ………’e verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 27,70-TL başvurma harcı, 256,51-TL peşin harç, 121,30-TL istinaf kanun yoluna başvuru harcı, 221,15-TL tamamlama harcı, 716,15-TL e-tebligat, tebligat, posta masrafı, 2.330,00-TL bilirkişi ücreti, 1.771,30-TL adli tıp fatura bedeli olmak üzere toplam 5.444,11-TL’nin davanın kabul red oranları nazara alınarak 801,58-TL’sinin ……… ve ………. Sigorta Şirketinden, kalan kısmın davacılar üzerine bırakılmasına,
8-Davalı ………. Turizm Otomotiv Sanayi Ticaret Anonim Şirketi tarafından yapılan 121,30-TL istinaf kanun yoluna başvuru harcı, 82,00-TL tebligat, e-tebligat ve posta masrafı olmak üzere toplam 203,30-TL yargılama giderinin iş bu davalı üzerinde bırakılmasına,
9-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine,
” şeklinde YENİDEN HÜKÜM TESİSİNE,
III-Davacılardan alınan istinaf karar peşin harcının davacıya iadesine,
IV-Davacı tarafça istinaf aşamasında yapılan 492,00-TL başvuru harcı, tebliğ masrafı 50,00-TL istinaf yargılama gideri toplamı 542,00-TL’nin davalılar ………. Sigorta Şirketi ve ………’ten alınarak davacıya verilmesine,
V-İstinaf aşamasında davalılardan … Turizm Otomotiv San. Tic A.Ş tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
VI-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
VII-Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ve gider avansı iadesi/ikmaline ilişkin işlemlerin yerel mahkemesince yerine getirilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK’ nın 362/(1)-a maddesi gereğince kesin olmak üzere ……. tarihinde oy birliğiyle karar verildi.