Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2021/1344
KARAR NO : 2023/1848
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/05/2021 (Karar)
NUMARASI : 2019/406 Esas, 2021/205 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
Taraflar arasında görülen menfi tespit davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 353. madde uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyduğu ve davalı tarafından satılan bir kısım malzemeleri ihtiyaç duyduğunda almak için davalı ile ön görüşme yaptığını bu kapsamda davalıya 4 adet toplam 341.000,00-TL tutarında çeki keşide ederek verdiğini, müvekkil davalıdan toplam 249.839,65-TL tutarında mal satın aldığını, müvekkil işlerindeki aksamalar sebebi ile 31/…/2019 tarihli ilk çeki ödeyememiş bu sebeple davalıya 06/…./2019 tarihinde 8.000,00-TL kredi kartı ödemesi, 09/…./2019 tarihinde 20.000,00-TL kredi kartı ödemesi olarak toplam 28.000,00-TL ödeme yaptığını, taraflar borcun ötelenmesi ve yeniden yapılandırılması hususunda şifai mutabakata vardıklarını, davalı çekleri iade edeceğini şifai olarak kabul beyan ve taahhüt ettiğini, akabinde 14…./2019 tarihinde 31/…/2019 keşide tarihli 30.000,00-TL, 28/…./2019 keşide tarihli 100.000,00-TL, 31/…./2019 keşide tarihli 110.000,00-TL tutarındaki çeki Erzurum … İcra Dairesinin 2019/… Esas sayılı dosyasına kayden takibe koyduğunu, davalı elinde bulunan 4 adet 351.000,00-TL toplam bedelli çekler kapsamında 213.719,00-TL borçlu olduğunu bir başka anlatımla toplamda 137.281,00-TL borçlu olmadığını, davalı elinde bulunan 4 adet toplam 351.000,00-TL tutarındaki çeklerin 137.281,00-TL kapsamında müvekkilin borçlu bulunmadığının tespitini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan dava haksız ve hukuki mesnetten yoksun olduğunu bu nedenle davanın reddine karar verilmesini, davacının %20’den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; “Mahkememizce tarafların iddia ve beyanlarında geçen delilleri toplanmış, taraf beyanları, mali müşavir tarafından düzenlenen bilirkişi raporu, Erzurum … İcra Müdürlüğünün 2019/… Esas sayılı dosya ve Erzurum… İcra Ceza Mahkemesinin 2019/… Esas sayılı dosya UYAP üzerinden dosyamız arasına alındığı anlaşılmıştır. Erzurum …. İcra Müdürlüğünün .019/… Esas sayılı dosyasının yapılan incelemesinde; takip alacaklısının … ısı müh…Ltd. Şti. Takip borçlusunun … Müh…Ltd. Şti. Olduğu, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı anlaşılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişisi tarafından düzenlenen 15/10/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı firma … Müh. Ltd. Şti.’ne ait Ticari Defter ve kayıtlarda Davalı firma … Isı Müh. Ltd. Şti’nden 4 adet fatura karşılığında toplam 249.839,68-TL alım yaptığını, davacı firma … Müh. Ltd. Şti bu alımların ödemesini kayıtlarında … Katılım Bankası kanalıyla yaptığına dair kayıtlar olsa da bu durumu destekleyecek herhangi bir banka makbuzu ya da havale dekontu olmadığını, dava dosyası içerisinde yer alan ve davacı tarafından keşide edilen çekler ile ilgili olarak davacı … Müh. Ltd. Şti’ne ait Ticari Defter ve kayıtlarda herhangi bir kayda rastlanılmadığını, Ticari Defterlerden Yevmiye Defterinin kapanış tasdiği süresi içerisinde yaptırılmadığından davacı firmaya ait Ticari Defterlerin delil olarak dikkate alınmayacağını rapor ettiği anlaşılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişisi tarafından düzenlenen 29/…/2021 havale tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; Davalı firma … Isı Müh. Ltd. Şti’ nin davacı … Müh. Ltd. Şti’ne 4 adet fatura karşılığında toplam 249.839,68-TL satış yaptığı tespit edildiği, davalı firma … Isı Müh. Ltd. Şti’nin, Davacı … Müh. Ltd. Şti.’nden 2 adet çek tahsilatı ile 249.839,68-TL tahsilat yaptığı tespit edildiği, dava dosyası içerisinde yer alan ve davacı tarafından keşide edilen çekler ile ilgili olarak davalı … Isı Müh. Ltd. Şti’nin kayıtlarında herhangi bir kayıt tespit edilemediğini, davalı … Isı Müh. Ltd. Şti’nin davalı … Müh. Ltd. Şti’nden herhangi bir borç ya da alacağı kalmadığının tespit edildiğini rapor ettiği anlaşılmıştır. Tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, Keşidecisi … Mühendislik olan, … Bank…….. Şubesine ait olan … çek numaralı 31/…/2019 keşide tarihli, 30.000,00.-TL, … çek numaralı, 28/…/2019 keşide tarihli, 100.000,00.-TL, … çek numaralı, 31/…/2019 keşide tarihli, 110.000,00.-TL, … çek numaralı, 30/…/2019 keşide tarihli, 111.856,80.-TL olmak üzere toplam 351.856,80-TL çekler nedeniyle davacının davalıya toplam 137.281,00-TL borçlu olmadığının tespitine yönelik mahkememizde menfi tespit davası açıldığı, uzman bilirkişi tarafından alınan raporda; Davalı firma … Isı Müh. Ltd. Şti’ nin davacı … Müh. Ltd. Şti’ne 4 adet fatura karşılığında toplam 249.839,68-TL satış yaptığı tespit edildiği, davalı firma … Isı Müh. Ltd. Şti’nin, Davacı … Müh. Ltd. Şti.’nden 2 adet çek tahsilatı ile 249.839,68-TL tahsilat yaptığı tespit edildiği, dava dosyası içerisinde yer alan ve davacı tarafından keşide edilen çekler ile ilgili olarak davalı … Isı Müh. Ltd. Şti’nin kayıtlarında herhangi bir kayıt tespit edilemediğini, davalı … Isı Müh. Ltd. Şti’nin davalı … Müh. Ltd. Şti’nden herhangi bir borç ya da alacağı kalmadığı yönünde tespitte bulunulduğu, yapılan incelemede davacı tarafından toplam 351.856,80 TL çek’in davalıya verildiği, davalı ticari defterlerine göre alacağı olan 249.839,68-TL’yi tahsil ettiği, bu durumda davacı tarafından verilen çekler karşılığı 102.017,12 TL Çek bedelinin karşılıksız kaldığı, ayrıca davacı tarafça sunulan ödeme fişleri incelendiğinde … nolu faturaya mahsuben… tarafından 19/09/2019 tarihinde 20.000 TL ödeme yapıldığı, yapılan bu ödeme ile birlikte davaya konu çekler nedeniyle 122.017,12-TL’nin karşılıksız kaldığı, her ne kadar davacı tarafça… tarafından 8.000 TL ödeme yapıldığı iddia edilmiş ise de sunulan fişin incelemesinde ödemenin hangi amaçla ve hangi borç için yapıldığına ilişkin bir kayda rastlanmaması dikkate alındığında davacının bu yöndeki talebi haklı bulunmayarak davaya konu çekler nedeniyle davacının davalıya 122.017,12-TL borçlu olmadığı” gerekçesiyle “Davanın KISMEN KABULÜ ile, davalıda bulunan Keşidecisi … Mühendislik olan, … Bank… … Şubesine ait olan … çek numaralı 31/…/2019 keşide tarihli, 30.000,00.-TL, … çek numaralı, 28/…/2019 keşide tarihli, 100.000,00.-TL, … çek numaralı, 31/…/2019 keşide tarihli, 110.000,00.-TL, … çek numaralı, 30/…/2019 keşide tarihli, 111.856,80.-TL olmak üzere toplam 351.856,80-TL çekler nedeniyle davacının davalıya toplam 122.017,12-TL borçlu olmadığının TESPİTİNE, Fazlaya ilişkin istemin reddine” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme dosyasında mevcut olan cari hesap ekstresinde açıkça görüleceği üzere müvekkil şirket tarafından davacı şirkete dönem dönem çeşitli faturalar kesildiği ve bu faturalara karşılık dava konusu çekler alındığını, her ne kadar davacı tarafça çek bedellerinin borçtan fazla olduğu iddia edildiyse de bu iddiaların somut dayanaktan yoksun ve gerçek dışı olduğunu, müvekkil şirket ticari defterleri yönünden yapılan incelemenin son derece eksik ve hatalı olduğunu, söz konusu bilirkişi raporunda müvekkil şirkete ait defterlerdeki bir kısım faturaların göz ardı edildiğini, cari hesap ekstresinde de görüleceği üzere davacı şirketin müvekkil şirketli olan ticari ilişkisinin yalnızca 2018 için olmadığını, müvekkil şirket tarafından davacı şirkete karşı 2017 yılında kesilen faturaların mevcut olduğu, davacı tarafından 2017 devreden borçlarının bulunduğu, ayrıca bilirkişi raporunda müvekkil şirket tarafından 2018 yılında düzenlenen faturaların da eksik tespit edildiğini, müvekkil şirket tarafından kesilen … faturaların ticari defterlerde de yer almasına karşın bilirkişi raporunda gözden kaçırıldığı ve hesaplamaya dahil edilmediğini, tüm bu eksiklikler bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde ayrıntılı bir şekilde izah edilmesine karşın yerel mahkeme tarafından itirazların göz ardı edildiği ve eksik rapora dayanarak hatalı hüküm kurulduğunu belirterek kararın kaldırılması, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE:
Dava, menfi tespit davasına ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Erzurum… İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyası üzerinden 14/…./2019 tarihinde alacaklı … Isı Mühendislik İnşaat Taahhüt İnşaat Malzemeleri Gıda Hayvancılık Ticaret San. Ltd. Şti tarafından borçlu … Mühendislik İnşaat Taahhüt Tic. San. Ltd.Şti. Aleyhine 3 adet çeke dayanılarak toplam 258.083,74-TL takip çıkışı üzerinden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile ilamsız icra takibi yapıldığı, davacı … Mühendislik İnşaat Taahhüt Tic. San. Ltd.Şti. tarafından takibe konu çekler ile bir başka çekten dolayı da alacaklıya borçlu olmadığı ifade ederek Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi ‘nin 2019/406 Esas sayılı dosyası üzerinden açılan menfi tespit davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması neticesinde; 20/05/2021 tarih ve 2021/205 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü yönünde karar verildiği, karara karşı davalı alacaklı vekili tarafından kararın kaldırılması istemi ile istinaf yasa yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
Erzurum …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyasına dayanak yapılan çekler …….Bankası A.Ş ‘nin… Erzurum Şubesine ait 31/…/2019 keşide tarihli … seri numaralı 30.000,00- TL bedelli; aynı bankanın aynı şubesine ait 28/…/2019 keşide tarihli … seri numaralı 100.00,00-TL bedelli; 31/…/2019 keşide tarihli … seri numaralı 110.000,00-TL bedelli 3 adet çek olduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafından açılan menfi tespit davasında bu üç adet çek yanında ayrıca ….Bankası A.Ş… Şubesinin 30/…/2019 keşide tarihli, … seri numaralı, 111.000,00-TL bedelli çekinin de dahil edildiği anlaşılmıştır. Davacı toplam 351.000,00-TL bedelli bu 4 adet çekten dolayı toplam 137.281,00-TL tutarında borcunun olmadığını ifade ederek menfi tespit isteminde bulunmuştur.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada; önce davacı … Mühendislik İnşaat Taahhüt Tic. San. Ltd.Şti.’nin ticari defterleri incelenerek tanzim edilen 16/10/2020 tarihli bilirkişi raporuna göre; “ticari defterlerin usulüne uygun olarak tutulmadığı, davaya konu çeklerin ticari defterlerde kayıtlı olmadığı, davalıdan 249.839,68-TL tutarında fatura karşılığı mal alındığı ve bu malların ….. aracılığı ile 3 kalem halinde 249.839,68-TL olarak ödemenin kayıtlı olduğu fakat bu ödemeye dayanak dekontun bulunmadığı” belirtilmiştir. Daha sonra davalı … Isı Mühendislik İnşaat Taahhüt İnşaat Malzemeleri Gıda Hayvancılık Ticaret San. Ltd. Şti. ‘nin ticari defterlerinin incelenmesi neticesinde; 29/…/2021 tarihli bilirkişi raporu tanzim edilmiş bu rapora göre; ” Ticari Defterlerin elektronik ortamda ve usulüne uygun olarak tutulduğu, toplam 249.839,68-TL tutarında fatura karşılığı davacıya mal satıldığı, bu satışa karşılık 2 adet çek ile toplam 249.839,68-TL ödemenin alındığı ancak 31/…./2018 kapanış tarihi itibariyle taraflar arasında borç alacak kaydının bulunmadığı ” belirtilmiştir. Davacı tarafın defterlerinin usulüne uygun olarak tutulmadığının anlaşıldığına göre davacı tarafın defterlerinin kendi lehine delil oluşturması mümkün değildir. Davacı lehine delil oluşturamayan kendi defterlerine dayanılarak davacı lehine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Kaldı ki davalı vekili istinaf dilekçesinde; aralarındaki ticari ilişkiden kaynaklanan borç ve alacak ilişkisinin 2017 yılından öncesine dayandığını ifade ederek sadece 2017 yılı defterlerinin incelenmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu da ifade etmektedir. Tüm bu nedenlerle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının 6100 Sayılı HMK ‘nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca kararın kaldırılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı vekilinin istinaf isteminin KABULÜ ile, Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi ‘nin 20/05/2021 tarih ve 2019/406 Esas, 2021/205 Karar sayılı kararının, HMK’nın 355, 353/(1)-a-6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Dava dosyasının HMK’nın 355, 353/(1)-a maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-Davalı tarafından yatırılan istinaf peşin harcının davalıya iadesine,
4-İstinaf başvurusu aşamasında davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin mahkemesince verilecek nihai kararla hüküm altına alınmasına,
5-İİK 36. maddesi gereğince istinaf aşamasında tehiri icra talebi doğrultusunda yatırılan teminat olması halinde yatıran tarafa İADESİNE,
6-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
7-Gerekçeli kararın yerel mahkemece taraflara tebliğine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 353/(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere ….. tarihinde oy birliği ile karar verildi.