Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2020/1493
KARAR NO : 2022/2412
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 08/03/2019 (Karar)
NUMARASI : 2017/67 Esas, 2019/119 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)|Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
Taraflar arasında görülen menfi tespit davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı, yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 353. madde uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …………….., ……………. isimli şahıs tarafından alınan ………. ili …………. ilçesi, köylere hizmet götürme başkanlığının işini yapmak üzere anlaşma yapıp, bu işi yapabilmek amacıyla davalı firma ile kilitli taş almak üzere anlaştıklarını, davaya konu ……………. Katılım Bankası A.Ş. ………. şubesinin 27/12/2016 keşide tarihli ……….. çek nolu 300.000,00-TL bedelli çeki keşide edip, davalı firmaya keşide edip verdiği, daha sonra işin yetişemeyeceğinin bildirilmesi üzerine müvekkili ……………. ‘nin işi yapmaktan vazgeçip bu durumu davalı firmaya şifahen bildirdiğini, firma yetkilileri ile görüştüğünde çekin kendilerine iade edeceklerini belirttikleri, ancak daha sonra söz konusu çekin karşılıksız yazıldığnı, Erzurum ……… İcra Müdürlüğü’nün 2017/………… Esas sayılı dosyası ile icraya konulduğunu, bu nedenlerle ihtiyati tedbir taleplerinin kabulü ile icra dosyasına yatacak paraların davalı/alacaklıya ödenmemesini, ………. Katılım Bankası A.Ş. ………. şubesi 27/12/2016 keşide tarihli ………….. çek nolu 300.000,00 TL bedelli çek dolayısıyla müvekkilin davalı …………. Petrol Ürün, Day. Tük. Mal. Kum Çakıl Taş Ocak köm. Nak. Tah. İth. İhr. Ve San. Ltd. Şti. ‘ye borçlu olmadığının tespitini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkil şirket ile davacı arasında 01/10/2016 tarihinde sözleşme imzalandığını, müvekkilinin edimlerini eksiksiz yerine getirdiğini, davacının ise kendisine çek verdiğini, çekin karşılıksız kalması nedeniyle Erzurum ……….. İcra Müdürlüğünün 2017/…………. Esas sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini, İİK’ nun 72/4. maddesi uyarınca % 20 oranında kötü niyet tazminata hükmedilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; “Tüm dosya kapsamından; Davacı tarafça ……………….. isimli şahıs tarafından alınan …………. ili …………. ilçesi, köylere hizmet götürme başkanlığının işini yapmak üzere anlaşma yapıp, bu işi yapabilmek amacıyla davalı firma ile kilitli taş almak üzere anlaştıkları, davaya konu ……………… Katılım Bankası A.Ş. Kars şubesinin 27/12/2016 keşide tarihli ……………….. çek nolu 300.000,00 TL bedelli çeki keşide edip, davalı firmaya keşide edip verdiği, daha sonra işin yetişemeyeceğinin bildirilmesi üzerine müvekkili ………………. ‘nin işi yapmaktan vazgeçip bu durumu davalı firmaya şifahen bildirdiği, firma yetkilileri ile görüştüğünde çekin kendilerine iade edeceklerini belirttikleri, ancak daha sonra söz konusu çekin karşılıksız yazılıp, Erzurum ………. İcra Müdürlüğü’nün 2017/………… Esas sayılı dosyası ile icraya konulduğunu, bu nedenle sözü edilen çek nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ve çekin iptali talebi ile dava açıldığı, davalı ise cevap dilekçesinde; müvekkil şirket ile davacı arasında 01/10/2016 tarihinde sözleşme imzalandığını, müvekkilinin edimlerini eksiksiz yerine getirdiğini, davacının ise kendisine çek verdiğini, çekin karşılıksız kalması nedeniyle Erzurum ………… İcra Müdürlüğünün 2017/……………… Esas sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, İİK’ nun 72/4. maddesi uyarınca davalı taraf % 20 oranında kötü niyet tazminat talebinde bulunmuştur. Davalı taraf ispat külfetinin yani sözü edilen malzemelerin teslim edilmediğine ilişkin ispat külfetinin davacı tarafta olduğunu ancak buna rağmen bizzat gösterdikleri tanıkların malzemelerin davacı şirket elemanlarına teslim edildiğine ilişkin beyanda bulunacaklarını bildirmiş, talimatla dinlenen ………………, …………………. ile ………………..’ un bizzat malzemelerinin davacı tarafa teslim edildiğini, yeminli beyanları ile beyan etmiş, Oltu AHM ‘ce davalı şirket müdürünün cep telefonu mesaj bilgilerinin duruşmada tespit edildiği, ………………… ‘nin borcun varlığını kabul ettiği ancak çekin arkasının yazılmaması yönünde davalı şirket müdürü ………………….. ‘den yardımcı olmasını istediği, yine davacı tarafın dosyaya sunmuş olduğu, Oltu Mal Müdürlüğü Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirimde bulunduğu, …………………. ‘ya mal-hizmet bedeli toplamı ( KDV hariç ) 254.820,00 TL ‘lik düzenlenen belge yine onaylanmış yevmiye defteri örneğinde açıkça davalı tarafından söz konusu faturaların düzenlenmiş olduğu ve ticari defterlerine de işlendiği, dolayısıyla çekin karşılığının malzeme olarak tanık beyanları ile de ifade edildiği gibi davacı tarafa teslim edildiği, yine davacı vekiline HMK 222/5.maddesi gereğince ticari defterlerini sunmak üzere iki haftalık kesin süre verildiği ve davacı tarafından ticari defterlerin ibraz edilmediği, gözönünde bulundurularak davacı tarafın davasının reddine, davalı taraf kötü niyet tazminat talebinde bulunmuş ise de; Mahkemece İİK 72. maddesi kapsamında verilmiş ve davacı tarafından teminatı yatırılmak suretiyle infaz edilmiş bir tedbir kararının bulunması gerektiğinden, mahkememizce 01/02/2017 tarihli tensip 8 nolu ara kararı gereğince tedbir kararı verilmiş ise de, teminat yatırılmadığından tedbir kararının yerine getirilmediği, böylelikle kötü niyet tazminat şartları oluşmadığı” gerekçesiyle “Davacı tarafın …………… Katılım Bankası A.Ş. ………….. Şubesine ait 27/12/2016 keşide tarihli ……………… çek numaralı 300.000,00-TL bedelli çek nedeniyle açmış olduğu menfi tespit davasının Reddine, Davalı tarafın İİK 72/4 bendi gereğince istemiş olduğu kötü niyet tazminat talebinin şartlar oluşmadığından Reddine ” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;davacı borçlunun ……….. ili ……………. ilçesi köylere hizmet götürme birliğinin işini yapmak üzere kilitparke taşı almak üzere anlaştığı ve karşılığında takibe konu çekin keşide edilerek davalı firmaya verildiği, ancak köylere hizmet götürme birliği ile yapılan sözleşmenin süresinin bitmesine 30 gün kala taahhüt edilen işlerin yetişmeyeceğinin anlaşılması üzerine, işi yapmaktan vazgeçtiği ve davalı firmaya durumu şifaen bildirdiği, çekin davalı firma tarafından teminat olarak …………. Çimentoya verildiği ve alınıp iade edileceğinin söylendiği davalı firmanın ticaret hayatında güven ilişkisi olması sebebiyle bu durumun problem edilmediği, ancak daha sonra icra takibe konu yapıldığı, davalı firma ile davacı arasında ürün teslimin yapılmadığı ve bu konuda tanık dinlenmesinin gerektiği, ticari defterleri sunmak üzere kendilerine süre verildiği ancak davacının tutmakla zorunlu olduğu ticari defterin bulunmadığı, eksik inceleme sebebiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE:
Dava; menfi tespit istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Erzurum ………. İcra Müdürlüğü’nün 2017/……………. Esas sayılı dosyası üzerinden …………… Katılım Bankası A.Ş ………… Şubesi’nin 27/12/2016 keşide tarihli …………….. çek nolu 300.000,00-TL bedelli çekten dolayı davacı borçlu aleyhine davalı alacaklı tarafından icra takibi yapıldığı, yapılan takibe karşı davacının borcunun olmadığı çekin bedelsiz kaldığı iddiasıyla açmış olduğu menfi tespit davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması neticesinde; davanın reddine karar verildiği, karara karşı davacı borçlu vekili tarafından, davacı borçlunun ……… ili …………. ilçesi köylere hizmet götürme birliğinin işini yapmak üzere kilitparke taşı almak üzere anlaştığı ve karşılığında takibe konu çekin keşide edilerek davalı firmaya verildiği, ancak köylere hizmet götürme birliği ile yapılan sözleşmenin süresinin bitmesine 30 gün kala taahhüt edilen işlerin yetişmeyeceğinin anlaşılması üzerine, işi yapmaktan vazgeçtiği ve davalı firmaya durumu şifaen bildirdiği, çekin davalı firma tarafından teminat olarak …………. Çimentoya verildiği ve alınıp iade edileceğinin söylendiği davalı firmanın ticaret hayatında güven ilişkisi olması sebebiyle, bu durumun problem edilmediği ancak daha sonra icra takibe konu yapıldığı, davalı firma ile davacı arasında ürün teslimin yapılmadığı ve bu konuda tanık dinlenmesinin gerektiği, ticari defterleri sunmak üzere kendilerine süre verildiği ancak davacının tutmakla zorunlu olduğu ticari defterin bulunmadığı, eksik inceleme sebebiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; ilk derece mahkemesince 07/07/2017 tarihli 3. celsede davacı vekilinin hazır olmadığı ve bu celsede ticari defterlerin sunulması için süre verildiği, 01/06/2018 tarihli 7. celsede davacı vekili beyanında ” 3 nolu celsenin 3 nolu ara kararında her ne kadar davacı müvekkilimizin ticari defterlerini sunmak üzere süre verilmiş ise de bizim müvekkilimiz Kars ilinde ikamet etmektedir iş yeri de oradadır …………. mahkemesine talimat yazılarak oraca incelenmesini talep ederiz ” şeklinde beyanda bulunduğu, bunun üzerine 2 nolu ara karar ile talimat yazılmasına yönelik ara karar kurulduğu, yine 05/10/2018 tarihinde icra edilen 8 celsede davacı vekilinin huzurunda 1 nolu ara karar ile defter ibrazı için süre verip ihtarat yapıldığının anlaşılmış olmasına rağmen, davacı vekilinin istinaf dilekçesinde, davacının tutmakla zorunlu olduğu ticari defterlerin bulunmadığı bu nedenle ibraz edilemediğinin ifade edildiği, ancak gerek Köylere Hizmet Götürme Birliği ile yaptığı kilittaş döşemesine ilişkin sözleşme, ayrıca keşide ettiği çeki davalıya vermesi ve bu anlamda çek miktarı davacı vekilinin 01/06/2018 tarihli 7. celsede iş yeri ve ticari defterlerinin ……………… ilinde bulunduğunu beyan etmesi karşısında, söz konusu istinaf sebebinin yerinde olmadığı ve çekin ödeme aracı olduğu, davacının çeki avans çeki olarak verdiğini yazılı delille kanıtlanamadığı anlaşıldığından yine, vergi dairesine bildirilen gelir toplamı ile yevmiye defteri örneğinden davalı tarafın ticari defterlerine de işlendiği anlaşılmakla, ilk derece mahkemesi kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddi gerekmiş ve aşağıda yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-İlk derece mahkemesinin hükmü usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/(1)-b-1. maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-İstinaf başvurusu sırasında alınması gereken 80,70-TL harçtan başlangıçta alınan 54,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30-TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-İstinaf kanun yolu başvurusunda bulunan davacı tarafça bu aşamada yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-Gerekçeli kararın taraflara tebliği ile harç tahsil müzekkeresi işlemlerinin Dairemizce yerine getirilmesine,
6-Kararın kesinleştirme ve gider avansı ikmali/iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirilmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 361. ve 362. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi zarfında Yargıtay’a temyiz yolu açık olmak üzere …………… tarihinde oy birliği ile karar verildi.