Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/2579
KARAR NO : 2022/599
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/07/2019 (Karar)
NUMARASI : 2019/81 Esas, 2019/382 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı gerekçeyle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK’nın 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili, müvekkil …’a ait ticari ilişkisinden kaynaklanan alacağı sebebiyle keşidecisi … Taşımacılık Gıda Tekstil İnş. Taah. Tic. San. Ltd. Şti’nin olduğu şirkete ait 12/12/2016 keşide tarihli 200.000,00 TL bedelli çek keşide edilerek verildiğini, çek lehtarı ve ilk cirantının müvekkili olduğunu, söz konusu çeki borcuna karşılık olarak ciro ederek … ‘e verdiği, … ‘in de çekin tahisili için … Bankası hesabından takasa verildiğini, çekin keşide tarihine 3 gün kala şirket sahiplerinden … müvekkili arayarak çeki tek parça ödemeyeceğini çekin karşılıksız olduğunun yazılması halinde sorun yaşayacağını çekin takastan geri alınması halinde kısa aralıklarla ödeyebileceğini beyan ettiğini, bunun üzerine müvekkilinin ciro ettiği … ‘inde çeki takastan geri aldığını, keşideci tarafın borcu iade etmesi üzerine … ‘in çeki keşideciye iade ettiğini, aradan 17 ay geçtikten sonra keşideci aynı çeki tutarını bu sefer 2.000.000,00 TLyaparak,diğer kısımlarında yeniden üzerinden geçerek keşide tarihini 10/05/2018 olarak tahrif edip, diğer yazılarında tamamının üzerinden geçerek ve çeki geri aldığı ciranta … ‘in cirosunuda karalayarak yeniden yeğenleri aracılığı ile tedavüle koyduğunu, şirket ortaklarından yurt dışında yaşayan … ‘ın yeğeni diğer ortak ……. ‘ın oğlu … adına sahte ciro yapıldığını, daha sonra diğer yeğenler …….. adına ciro yaptırılarak bankaya ibraz edilip karşılıksız çıktığını, Erzurum …….. . İcra Müdürlüğünün 2018/… Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını, yapılan takibin tahrif edilen çekle müvekkili dolandırabilmek, ticari itibarını sarsmaya yönelik olduğunu, Erzurum CBS 2018/…soruşturma sayılı dosyası ile sahtecilik ve dolandırıcılık suçundan suç duyurusunda bulunulduğunu, bu nedenlerle müvekkilinin takip yapana bir borcu olmadığının tespiti ile yapılan takibin iptaline % 20 den aşağı olmamak üzere haksız takip teminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili, Erzurum …. İcra Müdürlüğü’nün 2018/… dosya numarasıyla kambiyo senedine özgü haciz yoluyla icra takibi başlattıklarını, dosya borçlusu çek üzerinde tahrifat yapıldığından, Erzurum İcra Hukuk Mahkemesinde takibin iptaline ilişkin dava açtıklarını, Erzurum .. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2018/….. Esas 2019/…… Karar sayılı dosyasında takibin devamına karar verildiğini, davacı tarafın zaman kazanmak ve mal kaçırmak için dava açıp, tedbir talebinde bulunduklarını, bu nedenle haksız ve hukuki mesnetten yoksun davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesince, “… Tüm dosya kapsamından; Davacı tarafça müvekkili …’a ait ticari ilişkisinden kaynaklanan alacağı sebebiyle keşidecisi … Taşımacılık Gıda Tekstil İnş. Taah. Tic. San. Ltd. Şti’nin olduğunu, şirkete ait 12/12/2016 keşide tarihli 200.000,00 TL bedelli çek keşide edilerek verildiğini, çek lehtarı ve ilk cirantının müvekkili olduğunu, söz konusu çeki borcuna karşılık olarak ciro ederek … ‘e verdiği, … ‘in de çekin tahisili için … Bankası hesabından takasa verildiğini, çekin keşide tarihine 3 gün kala şirket sahiplerinden … müvekkili arayarak çeki tek parça ödemeyeceğini çekin karşılıksız olduğunun yazılması halinde sorun yaşayacağını çekin takastan geri alınması halinde kısa aralıklarla ödeyebileceğini beyan ettiğini, bunun üzerine müvekkilinin ciro ettiği … ‘inde çeki takastan geri aldığını, keşideci tarafın borcu iade etmesi üzerine … ‘in çeki keşideciye iade ettiğini, aradan 17 ay geçtikten sonra keşideci aynı çeki, tutarını bu sefer 2.000.000,00 TL yaparak, diğer kısımlarında yeniden üzerinden geçerek keşide tarihini 10/05/2018 olarak tahrif edip, diğer yazılarında tamamının üzerinden geçerek ve çeki geri aldığı ciranta … ‘in cirosunuda karalayarak yeniden yeğenleri aracılığı ile tedavüle soktuğunu, şirket ortaklarından yurt dışında yaşayan … ‘ın yeğeni diğer ortak … ‘ın oğlu … adına sahte ciro yapıldığını, daha sonra diğer yeğenler … adına ciro yaptırılarak bankaya ibraz edilip karşılıksız çıktığını, Erzurum …. İcra Müdürlüğünün 2018/… Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını beyan etmiştir. Kısacası davacı tarafça söz konusu çekteki tarifat nedeniyle bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası açılmıştır. …’in mahkememize ve Erzurum CBS’nin 2018/…Soruşturma numaralı dosyada 14/01/2019 tarihli beyanı ile sabit olduğu üzere davacı vekilinin 03/07/2019 tarihli dilekçelerinde yine peyder pey dosyaya sunulan beyan ve delillerde asıl ve tahrif edilmiş çek görüntüleri, yine tahrif edilmiş çek üzerinde …’ın cirosundan …’e ait üstü çizilmiş cirosu ve imzası, çek arkasında … isminin mevcut ancak herhangi bir imzanan olmaması …….. Otomotiv İnş….ltd. Şti. ‘ne ait kaşe üzerinde bir imza olmakla birlikte, bu imzanında şirket yetkilisine ait olmadığı, ciro silsilesinde kopukluk olduğu, birden fazla çek üzerinde tahrifat ve oynamaların mevcut olduğu, yine İcra Müdürlüğü dosyasında müvekkili … ile diğer … ‘ın babasının ve amcasının sahip olduğu … Şirketine yönelik çekin keşide edildiği tarihten 17 ay sonra bir kısım oynamalar yapıldıktan sonra icra takibi yapılmış olması, Erzurum İl Emniyet Müdürlüğünün 21/05/2019 tarihli müzekkere cevabında; …’ın 23/12/2017 tarihinde yurt dışına çıkmış olduğu ve Türkiye’ye herhangi bir girişinin mevcut olmadığı, çekin tahrifatlı keşide tarihinin ise 10/05/2018 olduğu, yine …’ın babası keşidecilerden … ‘ın Erzurum CBS ‘nin 2018/…Soruşturma numaralı dosyasındaki beyanları, yine … Şirket yetkilisi …….’in Gebze ……….. İcra Ceza Mahkemesi’nin 2017/…….. Esas sayılı dosyasında, yine Konya ……. İcra Ceza Mahkemesi’nin 2017/……. Esas sayılı dosyasında çek keşide yasağının mevcudiyeti ve tekmil dosya kapsamıyla; Davacı tarafın davasının Kabulü ile, Davacının Erzurum …. İcra Müdürlüğü’nün 2018/… Esas sayılı dosyasında, 1.998.400,00 TL’lik çek nedeni ile borçlu olmadığının tespitine, asıl alacağın % 20 ‘si oranında kötü niyet tazminat talebinin kabulü ile davalı taraftan alınıp davacı tarafa ödenmesine, karar vermek gerekmiştir.” gerekçesiyle “Davacı tarafın davasının Kabulü ile, Davacının Erzurum …. İcra Müdürlüğü’nün 2018/… Esas sayılı dosyasında, 1.998.400,00 TL’lik çek nedeni ile borçlu olmadığının tespitine, asıl alacağın % 20 ‘si oranında kötü niyet tazminat talebinin kabulü ile davalı taraftan alınıp davacı tarafa ödenmesine” şeklinde karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ :
Davalı vekili, ilk derece mahkemesince gerekçeli kararda çek üzerinde yapılan düzenlemelerin tahrifat olarak kabul edildiğini, ancak çekte tahrifat olarak iddia olunan düzeltmelerin paraflanarak yapıldığını, HMK’nın 207. maddesine göre bu düzeltmelerin çekin tahrif edildiği, sahte olduğu anlamına gelmediğini, kaldı ki ilgili banka tarafından çek üzerinde yer alan değer üzerinden işlem yapmada bir mahsur görmediğini, davacı tarafın aynı iddialarla açmış olduğu icra takibinin iptali davasının Erzurum İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2018/….. Esas 2019/…….. Karar sayılı kararı ile reddine karar verildiğini, iddiaların kurguya dayalı olduğunu, dosyaya sundukları tapu kayıtlarıyla davacı ile müvekkili arasında ticari ilişki olduğunun ortaya konulduğunu, davacının bu durumu inkar edemediğini, müvekkilinin iddia edildiği gibi … ile herhangi bir borç ilişkisinin bulunmadığını, müvekkilinin davacı tarafla olan borç ilişkisinin ise ciro silsilesinden anlaşıldığını, borcun çeki 3. kişiye ciro etmekle bitmediğini, çekin ödenmediği takdirde borca ilişkin sorumluluğun devam ettiğini, dolayısıyla davacının basiretli bir iş adamı olarak davranma yükümlülüğü olduğunu, davacının takip yapılıncaya kadar bu cironun iptaline ilişkin herhangi bir iş ve eylemde bulunmadığını, bu durumun manidar olduğunu, davacının iddiasını ispatlaması gerektiğini, davacının … isimli şahısla olan borç ilişkisini ispat etmenin yanında …’in keşideciden çek tahsili yaptığını ve çekin keşideciye verildiğini ispat etmesi gerektiğini, zira o aşamada …’in borçlusunun bizzat davacının kendisi olduğunu, çeki takastan çektirenin de davacı olduğunu, mahkemece gerekçeli kararda dava konusu çekin keşide tarihinden 17 ay sonra bir kısım oynamalar yapıldıktan sonra icra takibi yapılmış olmasının davanın reddine gerekçe yapılmasının anlaşılabilir olmadığını, müvekkilinin yurt dışında bulunduğu esnada dava konusu çekin üzerindeki imzayı atmış olmasının imzayı geçersiz kılmadığını, bu durumun neyin ispatı olduğunun açıklanmadığını, Erzurum CBS’nin yürüttüğü dosya kapsamında ………. tarafından verilen ifadelerde müvekkilini bağlayan, müvekkilinin alacağına engel bir ifade olmadığını, söz konusu dosyaların akıbeti beklenmeksizin müvekkili aleyhine yorum yapılıp delil olarak kullanılmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, İİK’nın 72/3. maddesine aykırı bir şekilde yapmış oldukları takip hakkında teminatsız şekilde ihtiyati tedbir kararı ile beraber takibin durdurulmasına karar verildiğini, davacının iddialarının borçtan kurtulmaya yönelik iddialar olduğunu, tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesi talebi ile istinafa başvurmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE:
Dava, çekten kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, dava konusu çeke dayalı başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takibinde davacı borçlunun açmış olduğu borca itiraz davasında Erzurum İcra Mahkemesinin 2018/……. E.-2019/…..K. sayılı ilamının, icra mahkemesinin yargılama yetkisinin sınırlı olması ve şekli bir inceleme yapması nedeniyle eldeki menfi tespit davasında maddi anlamda kesin hüküm teşkil eden bir karar olmaması, dava konusu çeki bankaya ibraz eden son yetkili hamil …’un 10.01.2019 tarihli Erzurum Cumhuriyet Başsavcılığının 2018/…sor. no.lu ifadesi, ….. Bankasının soruşturma dosyasına sunduğu 11.01.2019 tarihli müzekkere cevabında dava konusu …….. no.lu çekin 12.12.2016 keşide tarihli olduğu ve çekin … tarafından …. Cad./Erzurum şubesine ibraz edildiği ve bankasının talebi üzerine işlemsiz iade edildiğinin bildirilmesi, banka yazısının …’in 14.01.2019 tarihli savcılık ifadesi ile uyumlu olduğu, bu itibarla takibe konu çekin keşide tarihinde tahrifat yapıldığının ceza soruşturması ile de belirlenmiş olmasına göre ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık olmadığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-İstinaf başvurusu aşamasında alınması gereken 136.510,70-TL karar harcından peşin alınan 34.128,00-TL harcın mahsubu ile bakiye 102,382,70-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-İstinaf başvurusu sırasında davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından istinaf yoluna başvuran davalı aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-Kararın kesinleştirme ve gider avansı ikmali/iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirilmesine,
6-Gerekçeli kararın tebliği ve harç ikmali/iadesi işlemlerinin Dairemizce yerine getirilmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 361. ve 362. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay’a temyiz yolu açık olmak üzere 07/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.