Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/1386
KARAR NO : 2022/109
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/01/2019 (Karar)
NUMARASI : 2018/353 Esas, 2019/30 Karar
DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin
Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
KARAR TARİHİ : 28/01/2022
Taraflar arasında görülen bankacılık işlemlerinden kaynaklanan alacak davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 353. madde uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davalı … Bank A.Ş. çalışanı … diğer davalı … Ltd. Şti. Firması adına firmanın bilgi ve talimatı olmaksızın 17/10/2016 tarihinde 1.500.000,00 TL sahte kredi açarak söz konusu tutarı zimmete geçirdiğini, adı geçen banka çalışanı açmış olduğu sahte krediyi diğer davalı … Ltd. Şti. Firmasının … Bank Elazığ şubesi nezdindeki … nolu hesabındaki mevduattan yine firmanın bilgi ve talimatı olmaksızın 25/05/2017 tarihinde kapattığını, … Ltd. Şti. ‘nin 30/05/2017 tarihinde toplam 1.500.000,00 TL ‘lik … Bank nezdindeki hesabından EFT talimatları vermesi üzerine tutar sahte kredinin kapatılmasında kullandırıldığından, EFT talimatlarının yerine getirmeyeceğini anlayan … banka çalışanı olan kardeşi … … Bankası A.Ş. Müşterisi … İnşaat Ltd. Şti. Firmasına sahte kredi tahsis etmek suretiyle elde ettiği 1.500.000,00 TL ‘yi zimmetine geçirerek … Ltd. Şti. … Bank Erzurum şubesi nezdinde bulunan firmanın hesabına EFT ile gönderdiğini, Müvekkil bankanın müşterilerinden … Ltd. Şti. ‘nin hesabından usulsüz olarak gönderilen bedelin müşterisine iade edildiğini, davalı … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti hesabına müvekkil bankadan gönderilen 1.500.000,00 TL’lik tutarın haklı bir sebep olmaksızın zenginleşme sayıldığından, 30.05.2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … İnşaat Taah. Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. Vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde müvekkil ile … Bank A.Ş. arasında ihtiyari dava arkadaşlığı olduğunu ve müteselsilen sorumlu olduklarını iddia ettiğini, fakat müvekkilinin sorumluluğu olmadığını, davanın husumetten reddi gerektiğini, dava dilekçesinde ileri sürdüğü iddiaların haksız ve hukuka aykırı olduğunu, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davalı … Bank vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı eski personelinin suç oluşturan fiili neticesinde zarara uğradığını iddia ettiğini, bu durumla bağlantılı olarak müvekkil bankanın pasif mal varlığında azalma olduğunu bu nedenle müvekkil bankanın sebepsiz zenginleştiğini, iddia ederek açılan davanın haksız ve usul ve yasaya aykırı olduğunu, davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; ” TBK 66. Maddede adam çalıştıran çalışanın kendisine verilen işin yapımı sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran çalışanı seçerken işiyle ilgili talimat verirken gözetim ve denetimde bulunurken zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse sorumlu olmaz. Yine Bankacılık Kanunu madde 160’da zimmetle ilgili sorumluluk düzenlenmiş yine İİK madde 68 ( ek madde 9/11/1988- 3494/4 madde ) “borçlu cari hesap kısa orta ve uzun vadeli işleyen kredilerde krediyi kullandıran tarafın krediyi kullanan tarafa kredi sözleşmesinde belirtiği adresine kredi sözleşmesinde yazılı faiz taahhüt dönemlerini takip eden 15 gün içerisinde hesap özetini noter aracılığıyla göndermek zorunda olduğu banka yöneticilerinin de müşterilerine cari hesap ekstrelerini müşterilerine ulaştırmadıkları gerek kredi açtırdıklarında veya kullandırdıklarında gerekli özeni göstermeyerek basiretli davranmadıklarından sorumlu oldukları kuşkusuzdur. … Bankasının çalışanı …’nun usulsüz açtığı kredi nedeniyle banka … Firmasına meydana gelen 1.500.000 TL’lik kredi borcundan dolayı meydana gelen açık nedeniyle ödemede bulunmuştur. Ancak bu paranın da nihayetinde usulsüz işlemlerle kardeşi …’ın hesaplarına aktarılmıştır. Bu açığın … Bankası tarafından kapatılması adam çalıştıranın sorumluluğundan kaynaklandığı ve bankaca zaten bu açığında kapatıldığı, ancak …’nun … Firmasıyla … İnşaat arasında Cumhuriyet Başsavcılığınca alınan esas bilirkişi raporunun 8. Sayfa ilk paragrafında belirtildiği üzere her iki firma arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmaksızın “EFT işleminde arsa alımı adı altına EFT yapılmış olduğu … Bank çalışanı … tarafından usulsüz açılan bu hesaba aktarım yapıldığı bilirkişi raporunun yine kardeşi …’ın … Bank nezdinde ki kendi müşterileri olan … İnşaat… Ltd Şti’nin hesaplarındaki usulsüz işlemlerin açığa çıkmasını engellemek amacıyla … İnşaat firmasının bilgisi olmaksızın …numaralı hesaba transfer yapıldığı işte tam da burada davacı tarafın sebepsiz zenginleşme davasına dayanak teşkil ettirdiği …’ın personeli olduğu … Bank’ın kendi personeli olan …’in zimmetine geçirtiği paranın kendileri tarafından 1.500.000 TL’nin ödenmemiş olsaydı … Bank’ın …’ın açığını kapatacağı yine … Ltd. Şti hesaplarına bu paranın da … tarafından aktarılması nedeniyle her iki davalının sebepsiz zenginleştiği iddiasıyla dava açılmıştır.
TBK 77. Maddede “Haklı bir sebep bulunmaksızın bir başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.” devamı 78. Madde de ise ” Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse bunu ancak kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir.” 78. Madde de açıkça anlatıldığı gibi …. Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse; davacı … Bankasının kendi personeli olan …’nun adam çalıştıranın sorumluluğundan dolayı kendi personelinin zimmetinden kaynaklı … firmasına 1.500.000 TL meblağı ödemek suretiyle kendi müşterisinin açığını kapatmıştır. Bu yükümlüğünü yerine getirdikten sonra … ile …’ın … Bank ve … İnşaatın bilgisi ve oluru dışında iki kardeş arasındaki zimmet ve usulsüz para transferleri nedeniyle gerek davalılar … Bank ve … İnşaatın sorumluluğuna gidilemeyeceği ve sebepsiz zenginleştikleri de kabul edilemeyeceğinden davacının bu davalılara yönelik açtığı davanın reddine ” şeklinde karar vermiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; … Bank A.Ş.’nin eski çalışanlarından … tarafından gerçekleştirilen suiistimal nitelikli eylemlerin müvekkili Banka müşterisi … firmasının hesabından gönderdiği 1.500.000.-TL’nin … Bank A.Ş. tarafından müvekkili Bankaya iade edilmesi gerektiğini, banka çalışanı tarafından gerçekleştirilen zimmete para geçirme mahiyetindeki işleme konu tutarın (davaya konu) 1.500.000,00-TL müvekkili banka hesaplarından … Banka A.Ş.’ye gönderilmemiş olsa idi, mevduatı iade etme borcu altında olan … Bank A.Ş. müşterisinin hesabından suiistimal edilen tutarın … Ltd. Şti’ye iade etmek durumunda kalınacağını, … Bank personelinin zimmete geçirdiği tutarın esasında banka müşterisi olan … Ltd. Şti’nin gerçek hesabına yatırdığı mevduat olduğunu, yapılan müteakip işlemlerin bu zimmetin ortaya çıkmasını geciktirdiğini, … Bank A.Ş. Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından eski personelleri … hakkında düzenlenen 19.04.2018 tarihli ön kanuni soruşturma raporun son bölümünde belirtildiği üzere; “olası Bankamız risklerine binaen, adı geçenin malvarlığına ve diğer bankalar, yatırım şirketleri v.b. finans kuruluşu nezdindeki hesaplarına ihtiyati tedbir talebinde bulunulması” önerildiğini, henüz bir zarara uğramamış olan Bankanın söz konusu işlemler için sebepsiz zenginleştiğinin ve bu parayı iade etmek zorunda kalacağından hareket ederek işlemleri yapan personelden bu paranın tahsilatı için girişimlerde bulunulacağının anlaşıldığını, … Bank Erzurum Şubesi nezdindeki … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti.‘nin hesabına gönderilen 1.500.000-TL’nin, … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti.‘nin çeşitli gerçek EFT işlemlerinde kullanılması ile davalılar … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti. sebepsiz zenginleştiğini, Türk Borçlar Kanunu’nun 117/II. Maddesinde de açıkça belirtildiği üzere; hukuken kötüniyetli davalılar … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti. ve … Bank A.Ş.’nin sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği tarih olan 30.05.2017 tarihinde temerrüde düşmüş bulunduğunu, Davalılar … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti. ve … Bank A.Ş.; müvekkili Bankanın eski çalışanı … … tarafından zimmetine geçirilen ve … İnş. Taah. Tic. Ve Ltd. Şti.‘nin … Bank A.Ş. nezdindeki hesabına 30.05.2017 tarihinde aktarılan 1.500.000-TL’nin, 30.05.2017 tarihinden itibaren işleyen avans faiziyle birlikte müvekkili Bankaya ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu belirterek kararın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE:
Dava, sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olup, davacı … Bankası’nın Erzurum Ticari Şubesi müşteri hizmetleri yöneticisi …’nun banka müşterisi … İnşaat Ltd.Şti’nin adına sahte kredi tahsis ederek 1,5 milyon TL’yi davalı … Bank Erzurum Şubesinde bulunan diğer davalı … Ltd.Şti’nin hesabına gönderdiğini, dava dışı …’nun bu işlemi davalı … Bank çalışanı kardeşi …’ın … Bank müşterisi … Ltd.Şti’nin adına sahte kredi açarak zimmetine geçirmesi nedeniyle bu kredinin kapatılması amacıyla kullandığını, davacı bankanın müşterisi … İnşaat Ltd.Şti.’nin zararını davacı bankanın karşıladığını ancak davalıların sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek 1,5 milyon TL zararın davalılardan ayrı ayrı tahsilini talep etmiştir.
Davalılar özetle davanın reddini savunmuş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü davacı vekili istinaf etmiştir.
Davalı … İnşaat Ltd. Şti yönünden; davacı bankanın çalışanı … tarafından davacı bankanın müşterisi … İnşaatın hesabından müşterinin rızası dışında bir para gönderilmiş ise de, ceza soruşturması aşamasında alınan dosya içerisindeki 27.06.2018 tarihli bilirkişi, bankaların teftiş kurulu raporları ve ceza dosyası kapsamındaki ifadeler ve Erzurum …… Ağır Ceza Mahkemesinin 2018/…. E.-2018/…. K. Sayılı kararı birlikte değerlendirildiğinde, davalı … Bank çalışanı …’ın, davalı … Bank müşterisi … İnş.Metal Ltd.Şti’nin hesaplarını suistimal ederek çektiği 1.298.900,00 TL parayı kardeşi davacı banka çalışanı …’na verdiği, daha sonra … … Ltd.Şti’nin hesap açıklarını kapatmak için 17.10.2016 tarihinde davalı … İnşaat Ltd.Şti’nin adına 1.5 milyon TL usulsüz şekilde şirketin bilgisi dışında kredi açtığı, bu parayla diğer suistimal ettiği firmaların hesaplarını kapattığı, daha sonra davalı … Ltd.Şti’nin 25.05.2017 tarihinde … Bankası hesabından … Bank A.Ş hesabına gönderdiği 1.5 milyon TL ile 17.10.2016 tarihinde kullandığı krediyi kapattığı, davalı … Ltd.Şti’nin hesabındaki açığın fark edilmemesi için ise davacı bankada çalışan kardeşi …’nun davacı bankanın müşterisi … İnşaatın adına sahte belgelerle kredi çekerek temin ettiği 1.5 milyon TL’yi … İnşaatın hesabına 30.05.2017 tarihinde gönderdiği anlaşılmıştır. Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür (TBK’nın 77/1-1.cümlesi) somut olayda davalı … Ltd.Şti.’nin sonuç olarak malvarlığında bir artış olmadığı ve zenginleşmediği, davacı banka ve davalı banka çalışanlarının suistimale konu işlemlerinin davalı şirketin bilgi ve gözetimi dışında gerçekleştiği, diğer taraftan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 990. maddesi uyarınca para ve hamile yazılı senetleri iyiniyetle iktisap etmiş olan kimseye karşı taşınır davası açılamayacağı(Yargıtay 11. H.D. 2016/2980 E.-2017/2998), bu durumda, davalı … İnşaat Ltd. Şti.’nin sebepsiz zenginleşmediğinin kabulü ile hakkında açılan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Davalı … İnş.Ltd. Şti. hakkında açılan davanın reddine yönelik davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmemiştir.
Davalı … Bank A.Ş yönünden; Davacı … bankası çalışanı …’nun, davacı bankanın müşterisi … İnşaat adına sahte belgelerle şirketin bilgisi dışında 30.05.2017 tarihinde kredi açarak 1.5 milyon TL gönderdiği, davacı vekili istinaf dilekçesinde davalı … Bank’ın müşterisi … Ltd.Şti’ye olan sorumluluğu kapsamında pasifinin azalması suretiyle sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek, davacı bankanın müşterisi … İnşaata sorumluluğu kapsamında ödediği 1.5 milyon TL’nin davalıdan tahsilini talep etmiş ise de dava ve geri isteme tarihi itibariyle davalının elinden dava konusu 1.5 milyon TL’nin çıktığı ve … Ltd.Şti’ne geçtiği, sebepsiz zenginleşen, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında kalanı geri vermekle yükümlü olduğu (TBK m.79/1) Davalı … Bank’ın iyiniyetli olmadığı iddiasının ispat edilemediği sonucuna ulaşılarak, davalı … Bank A.Ş hakkında açılan davanın reddine yönelik davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmemiştir.
Bu itibarla sonuç olarak; ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı banka vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-İlk derece mahkemesinin hükmü usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/(1)-b-1. maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-İstinaf başvurusu aşamasında alınması gereken 80,70-TL karar harcından peşin alınan 44,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 36,30-TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-İstinaf kanun yolu başvurusunda bulunan tarafça bu aşamada yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-Gerekçeli kararın taraflara tebliği ile harç tahsil müzekkeresi işlemlerinin Dairemizce yerine getirilmesine,
6-Kararın kesinleştirme ve gider avansı ikmali/iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirilmesine,
7-Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 361. ve 362. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi zarfında Yargıtay’a temyiz yolu açık olmak üzere 28/01/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.