Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
1. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2023/1206
KARAR NO : 2023/1811
KARAR TARİHİ : 29/09/2023
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI : 2022/516 Esas – 2023/322 Karar
TARİHİ : 03/04/2023
DAVA : İpotek (İpoteğin Kaldırılması (Fekki)
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ………’ye ait Erzurum ili … ilçesi … mahallesi … Ada … parsel numaralı ile tapuya kayıtlı taşınmaz … Tapu Müdürlüğü tarafından düzenlenen 03.04.2018 tarih … yevmiye nolu resmi senet ile davalı lehine … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti ‘nin bayilik nedeni ile oluşacak borçlarına teminat olmak üzere ipotek edildiğini, 03.04.2018 tarih … yevmiye nolu resmi senedin 1. Maddesi “… Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti.’ın … … Sanayi ve Ticaret A.Ş ile yapmış olduğu ve ileride yapacağı ticari ilişkilerden namına açılmış ve açılacak olan bilcümle borçlu ve alacaklı ve ileride yapacağı ticari ilişkilerden ve … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti.’ın’nin merkez ve bölgelerinin borçlu, keşideci, muhatap ciranta, aval, kefil müşterek borçlu yediemin ve sair sıfatlarla imzasını havi olarak işleme kabul ettiği kambiyo senedi, mukavele, sözleşme, taahhütname vesaire işlemlerinden dolayı doğmuş ve doğacak borçlarına karşılık…” şeklinde olduğunu, … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. ile olan bayilik sözleşmesinin sona erdiğini ve … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti.’nin davalıya herhangi bir borcunun bulunmadığını, … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. İle davalı arasındaki bayilik iş ilişkisinin bittiğinin Erzurum .. Noterliği’nin 16/01/20.. tarih… keşide tarihli ihtarnamesi ve İzmir …… Noterliği’nin 30/01/20… tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile belli olduğunu, tüm bu açıklanan nedenler göz önünde bulundurularak Erzurum ili … ilçesi … mahallesi … Ada … parsel numaraları ile tapuya kayıtlı taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ipoteğin fekki talep edilen taşınmaz malikinin … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olduğunu, ipoteğin fekki davasında davacı sıfatı ipotek şerhinin bulunduğu taşınmazın malikine ait olduğunu, somut olayda ise taşınmaz maliki … Yapı Malz. İnş. Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olmasına rağmen davanın …… tarafından açıldığını, davacı olarak gözüken ………’nin taşınmaz maliki olmaması nedeniyle ipoteğin fekkini talep etmek hakkı bulunmadığını, davalı müvekkil şirket … Boya A.Ş. ile … Yapı Ltd. Şti. arasında daha eskiye dayanan bir ticari ilişki bulunmadığını, taraflar ticari faaliyete ilişkin olarak en son 04/10/2018 tarihli Toptan Dağıtım Sözleşmesini akdettiklerini, iş bu sözleşme ile … Yapı Ltd. Şti., davalı müvekkil şirket … Boya’nın dağıtıcılığını üstlenmekle … Boya’nın ürün portföyünde bulunan (otomotiv boyaları hariç olmak üzere) … markalı ürünlerin toptan satışını yapmayı taahhüt ettiğini, … Yapı Ltd. Şti., 2018 yılı sonunda ekonomik durumunun bozulmaya başlaması sebebiyle Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/516 Esas sayılı dosyası üzerinden konkordato talebinde bulunduğunu, … Yapı Ltd. Şti. ‘nin ekonomik durumunun bozulması ve konkordato talep etmesi neticesinde sözleşme gereğince kendisinden beklenen satışı gerçekleştiremediğini, … Yapı Ltd. Şti. ‘nin sözleşme ile kendisinden beklenilen satışı gerçekleştirememesi sebebiyle müvekkil şirket … Boya basiretli bir tacir gibi davranma sorumluluğuna uygun olacak şekilde piyasa içerisinde kendi ürünlerinin satışını arttıracak önlemler almak zorunda kaldığını, bu kapsamda bölgeye davacı şirket dışında ilave bir dağıtıcı tayin ettiğini, bunun üzerine … Yapı Ltd. Şti. tarafından Erzurum…… Noterliği’nin 16.01.2020 tarih ve… yevmiye numarası ile gönderilen ihtarname ile sözleşmenin … Boya tarafından yeni bir dağıtıcılik tayin edilerek sona erdirildiğini, stoklardaki ürünlerin satışının artık mümkün olamayacağı bu nedenle de stoklardaki ürünlerin güncel fiyatları üzerinden alınmasının ihtar edildiğini, davalı şirket … Boya A.Ş.’nin satış bölge piyasası içerisinde kendi ürünlerinin satışını arttıracak nitelikte aldığı önlemleri karşısında bölgeye … Yapı Ltd. Şti. dışında ilave bir dağıtıcı tayin etmesinin sözleşmenin feshi sonucunu doğurmayacağını, tüm bu açıklamalar göz önünde bulundurularak öncelikle husumet yokluğundan davanın reddine, aksi takdirde hukuki ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; “… davacı vekili davanın sehven yanlış davacı adına açıldığını, davanın … Yapı Malzemeleri İnş. Taah. Nak. Tic ve San. LTD. ŞTİ tarafından açılması gerektiğini belirterek taraf değişikliği talebinde bulunmuştur. Taraf değişikliğini düzenleyen 6100 Sayılı HMK’nın 124. Maddenin içeriğinde ve gerekesinde de açıkça belirtildiği üzere; görülmekte olan davanın davalısından bir başka kişiye davanın yöneltilmesi, yeni davalıya karşı davanın yürütülmesi imkanı tanınmaktadır. Yani görülmekte olan davada taraf değişikliği davalının değiştirilmesi olarak yasada belirtilmiştir. 6100 Sayılı HMK’nın 124/4 maddesinde “davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine” denilmek suretiyle taraf değişikliğinin ancak davalı sıfatında yapılabileceğini açıkça düzenlemektedir. Her ne kadar davacı, yanlış kişi adına dava açıldığını belirterek davacı tarafın değiştirilmesi talebinde bulunmuş ise de; yasada davacının değiştirilmesine imkan tanıyan düzenlemenin bulunmadığı, taraf değişikliğinin ancak davalı sıfatında yapılabileceği anlaşılmakla davacının bu talebi hakkında her hangi bir işlem yapılmamıştır. Bu haliyle davacı, davanın yanlış kişi adına açıldığını açıkça beyan etmekle ve davaya konu ipoteğin fekkine ilişkin taşınmazın davacı adına kayıtlı olmadığı anlaşılmakla davacının bu davada aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı sonucuna varılmakta olup davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın husumet nedeniyle REDDİNE, …” şeklinde karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafın maddi hataya dayalı olarak gerçek kişi gösterildiği, taşınmazın malikinin şirket olmasına rağmen şirketin yetkilisi ve hakim ortağının davacı olduğunu, HMK. 124 maddesi gereği taraf değişikliği talep ettiklerini, yapılan maddi hatanın dürüstlük kurallarına aykırı olmadığını, vekalet ücretinin de hatalı olarak belirlendiğini beyan ederek kararın kaldırılmasını istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, ipoteğin kaldırılması isteğine ilişkindir.
Davacı, aralarındaki sözleşme gereğince davalı şirket ile bayilik ilişkilerinin bulunduğunu, bu kapsamda davalı şirket lehine taşınmazda ipotek kurulmasına rağmen taraflar arasındaki ticari ilişkinin sonlandırılması ve davalı tarafa borçlarının bulunmamasından dolayı taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasını istemiş, davalı davacının kayıt maliki olmadığından aktif dava ehliyeti bulunmadığını ayrıca ticari ilişkinin devam ettiğini belirterek davanın reddini savunmuş, Mahkemece, ipoteğin kaldırılmasının ancak malik tarafından istenebileceği ve davacının kayıt maliki olmadığı gerekçesiyle davanın husumet yokluğundan reddine dair verilen karar, davacı vekilince istinaf edilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişmeli … ada … parsel sayılı taşınmazda davalı şirket lehinde 03.04.2018 tarihinde 800.000 TL bedelli ipotek tesis edildiği, taşınmazın kayıt malikinin … Yapı Ltd. Şti. olup adı geçen şirketin Ticaret Sicil Memurluğu kayıtlarından ve oda sicil kayıtlarından müdürünün ve yetkili temsilcisinin davacı olduğu, davacı vekilinin 21.11.2022 havale tarihli dilekçesinden davacının maddi hataya dayalı olarak davacı gerçek kişi olarak beyan edildiği, taşınmazın davacı gerçek kişinin yetkili ve hakim ortağı olduğu şirkete ait olması nedeniyle HMK.’nın 124. maddesi gereği taraf değişikliği talebinde bulunduğu açıktır.
Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124. maddesi “Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır. Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hâkim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” hükmünü düzenlemiştir.
Somut olayda; davacı vekilinin dava dilekçesi ile ipoteğin kaldırılması talep edilen taşınmazın maliki olarak … Yapı Ltd. Şti adına dava açması gerekirken sehven şirketin müdürü ve temsilcisi olan davacı gerçek kişi adına dava açmış olup dosya içeriğinde sözleşme dahil belgelerin şirket adına düzenlenmiş olması, getirtilen kayıtlardan davacının şirketin müdürü ve temsilcisi olduğunun anlaşılması, davacı vekilince taraf değişikliği talep edilerek davacı gerçek kişi ile birlikte davacı şirkete ait vekaletnamenin sunulması karşısında HMK.’nın 124. maddesi kapsamında kabul edilebilir bir yanılgıya dayalı olduğu anlaşılarak Mahkemece taraf değişikliği sağlanarak yargılamaya devam edilmesi gerekirken husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. ( Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 28/09/2022 tarihli 2021/27028E – 2022/10991K sayılı ilamı)
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353-(1)/a-6 maddesi uyarınca kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile, HMK’nın 353-(1)/a-6 maddesi uyarınca, Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/516 E – 2023/322 K sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
3-Davacı tarafından yatırılan 179,90-TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
4-İstinaf incelemesi esnasında yapılan yargılama giderlerinin yeniden yapılacak yargılamada ele alınmasına,
5-Kararın tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda 6100 sayılı HMK’nun 362/1-g maddesi gereğince kesin olmak üzere oy çokluğu ile karar verildi.29/09/2023
MUHALEFET ŞERHİ
Davacı tarafın değişikliğine ilişkin talebin HMK 124 kapsamında olup olmadığı uyuşmazlığın konusunu oluşturmaktadır.
HMK 124. maddesinde davada taraf değişikliği müessesesi düzenlenmiştir. Öte yandan, 6100 sayılı HMK’da davaya dahil edilme (dahili davalı – dahili davacı) diye bir müessese bulunmayıp, ıslah suretiyle dahi tarafın değiştirilemeyeceği genel usul kuralıdır. Bir başka anlatımla zorunlu dava arkadaşlığı hariç bir kimseye dahili dava yoluyla taraf sıfatı verilmesi olanaksızdır. Davada taraf olmayan kimse veya kişi hakkında hüküm kurulamaz. (Yargıtay 1.HD. 2021/1364E, 2022/725K-Yargıtay 6.HD. 2022/4584E, 2023/1768K Emsal nitelikteki kararlar)
Davacı gerçek kişinin açtığı davada kayıt maliki dava dışı şirketin HMK 124 kapsamında taraf olarak eklenmesinin talep edildiği, tapu kaydında gözüken kişinin yanlış gösterilmesinde HMK 124 uygulama olanağının bulunmadığı, HMK 124. maddesi kapsamında davacı taraf yönünden haklı bir yanılgının bulunmadığı, kayıt maliki şirket hakkında usulüne uygun bir dava açılmadığı açık olmakla açılan davanın reddinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı kanaatini taşıdığımdan çoğunluk görüşüne katılmıyorum.