Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. DİYARBAKIR BAM 5. HUKUK DAİRESİ
T.C.
DİYARBAKIR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1891
KARAR NO : 2021/1443

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVANIN KONUSU : İhtiyati Haciz
KARAR TARİHİ : 24/12/2021

Taraflar arasında görülen davada Mahkemece *** tarihli ihtiyati haciz ara kararının reddine dair verilen kararın istinaf incelemesi ihtiyati haciz isteyen vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup incelendikten sonra:
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
İhtiyati haciz talep eden vekili, maden ruhsatı sahibi (ihtiyatî haciz isteyen) ile rödovansçı/işletmeci (aleyhine ihtiyatî haciz istenilen) *** . Şti. arasında Diyarbakır *** Noterliğinin *** tarihli ve *** yevmiye sayılı işlemi ile onaylı “*** İli Dahilinde Bulunan *** Ruhsat Sayılı Maden Sahasının Rödovans Mukabilinde İşletmeye Verilmesine Dair Sözleşme” başlıklı rödovans sözleşmesi imzalandığını, ihtiyati haciz isteyen tarafından da adı geçen Sözleşmenin 7/a maddesindeki “masrafı işletmeciye ait olmak üzere ruhsat sahibi tarafından yapılacak işler” kapsamında maden ruhsatı sahibi (ihtiyatî haciz isteyen) tarafından yapıldığı ve bedelinin ödenmediği iddia edilen işlerin bedelleri için ihtiyatî haciz talebinde bulunmuştur.
Mahkemece *** tarih, *** d.iş sayılı kararla; taraflar arasında düzenlenen sözleşme uyarınca talep eden tarafça ileri sürülen alacağın varlığının ve miktarının yargılamayı gerektirdiği, ihtiyati haczin şartlarından olan yaklaşık ispata yönelik kanaatin oluşmadığı, buna yetecek bilgi ve belgenin bulunmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
İhtiyati haciz talep eden vekili, ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için taraflarınca ispat şartının sağlandığını, dosya kapsamında müvekkili tarafından yapılan harcamaların dekontlarıyla birlikte yer aldığını, müvekkilinin yapmış olduğu harcamalar nedeniyle mağdur duruma düştüğünü, müvekkilininin mağduriyetinin bir nebze de olsa giderilmesi adına ihtiyati haciz kararı verilmesi gerektiğini belirterek ihtiyati haciz talebinin reddine dair kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı gözetilerek Dairemizce yapılan incelemede:
Dava, rödovans sözleşmesi kapsamında ödenmeyen bedel yönünden ihtiyati haciz istemine ilişkin olup, istinaf başvuru sebep ve gerekçeleri ile kamu düzeni kapsamında Daire önüne gelen ve öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; görevli mahkemenin belirlenmesidir.
Anayasanın 37. maddesine göre, “Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz”.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’unun (HMK) 1. maddesine göre, “Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.” 114/c maddesine göre, mahkemenin görevli olması dava şartıdır. 115. maddesine göre, “Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir.” Dolayısıyla görev konusunun, mahkemelerce her aşamada resen gözetilmesi gerekir.
Rödovans, maden ruhsat alanlarının, hukuki hak ve sorumlulukları kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile özel veya tüzel bir kişiye, bir süre tahsis edilmesi durumunda, maden ocağının işletilmesini üstlenen özel veya tüzel kişinin, esas ruhsat sahibine, ürettiği her bir ton maden için ödemeyi taahhüt ettiği meblağ” olarak tanımlanmaktadır. Rödovans sözleşmesine Maden Kanunu’nda özel bir düzenleme olmadığı için, taraflar arasında bu şekilde düzenlenen rödovans sözleşmesi 6098 sayılı TBK’nın m. 357 vd. (818 Sayılı BK’nın m. 270 vd.) hükümlerinde düzenlenen hasılat (ürün) kirasına ait hükümler uygulanır. (Yargıtay 6. HD’nin, 22/05/2014, E. 2013/15333, K. 2014/6622; 10. HD’nin 14/09/2021, E. 2020/10991, K. 2021/10186; 8. HD’nin 16/06/2020, E. 2016/19248, K. 2020/3557 tarih ve sayılı kararları).
01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK’nun 4/1-a maddesine göre “Kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda” Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Bu yasal çerçevede, somut olayda, taraflar arasındaki rödovans sözleşmesi bulunmakta olup ihtiyati haciz isteyen tarafından bu sözleşme kapsamında ödenmeyen bedel yönünden ihtiyati haciz talep edilmiştir. Uyuşmazlık davacının ileri sürdüğü hasılat kirası mahiyetindeki rödovans sözleşmesinden kaynaklandığına göre eldeki davada Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Öyleyse, Mahkemece eldeki dava yönünden Sulh Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan ihtiyati haciz isteminin görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken ihtiyati haciz talebinin esası hakkında karar verilmesi usul ve esas yönlerden hukuka aykırı olup; sair istinaf başvuru gerekçeleri bu aşamada değerlendirilmeksizin HMK’nin 353/1-a.3 maddesi uyarınca mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı;
1) İhtiyati Haciz İsteyen … vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesinin *** tarih ve *** D.iş Esas – *** K. sayılı kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’unun 353/1-a.3 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
2) İhtiyati Haciz İsteyen … yönünden Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik kararı verilmek üzere dosyanın Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3) İhtiyati Haciz İsteyen tarafından yatırılan istinaf karar ve ilam harcının isteği halinde iadesine,
4) HMK’nin 331/2. maddesi gözetilmek suretiyle istinaf yolu başvuru giderlerinin yeniden verilecek hükümde değerlendirilmesine, kullanılmayan istinaf giderinin karşı yana iadesine,
Dava dosyası üzerinden yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda, HMK’nin 362/1-a maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oybirliği ile 24/12/2021 günü karar verildi.