Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :

DAVALI
TASFİYE MEMURU :
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : 25/09/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; …Müdürlüğü bünyesinde çalışmakta iken iş akdi feshedilen… tarafından kurumları aleyhine işçilik alacağı talebiyle açılan davada, Diyarbakır 3. İş Mahkemesi’ nin … tarihli E. …, K…. sayılı kararıyla “davanın kısmen kabulüne” karar verildiğini, karar aleyhine taraflarından tehiri icra talebiyle temyize başvurulduğunu, ancak söz konusu kararda hükmolunan alacak kalemlerinin davacı tarafından Diyarbakır 3. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasıyla ilamlı icra takibine konulması neticesinde … tarihinde taraflarınca ödenen …-TL rücuan tahsili talepli davalı …, …, … İnşaat firmaları aleyhine Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esasına kayden açılan dava kapsamında, Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu tanzim olunan ve dosyaya sunulan 11 sayfadan ibaret … tarihli Bilirkişi Raporu gereğince, davalı …, …, … İnşaat firmalarının sorumluluğunun …-TL olarak tespit edildiğini, bakiye …-TL’sinin işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı sorumlulukları bulunan diğer firmalardan rücu edilebileceğinin belirtildiğini, gerek sözleşme hükümleri, gerek müteselsil sorumlulukta iç ilişkiye yönelik yasal düzenlemeler ve gerekse Yüksek Mahkemenin emsal mahiyetinde uygulamaya yönelik yeknesak kararları çerçevesinde, kurumları tarafından davalı firmaların çalışanı olan …’e ödenmek durumunda kalınan toplam …-TL’nin asıl muhatabı ve ödemesi gereken yükümlüsü alt işveren yüklenici firmalar olduğunu, emsal kararlar ve sözleşme hükümleri gereğince işçiyi çalıştıran ve bu nedenle çalıştırdıkları dönemle sınırlı sorumlulukları bulunan davalı firmalardan payına isabet eden tutarların tahsili gerektiğini, … Güvenlik mevzuatına uygun hareket etmek, çalışanlarının her türlü mevzuattan kaynaklanan haklarını yerine getirmekle yükümlü olan davalı şirketlerin buna aykırı hareket ettiğini, bunun neticesinde de kurumlarının hiçbir şekilde yükümlüsü ve sorumlusu olmadığı halde, kurumlarının çalışanı olmayan ve davalı şirketin çalışanı olan …’in sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklı talebiyle karşı karşıya kaldıklarını, …-TL’yi ödemek zorunda kaldıklarını, kurumlarının imzalanan sözleşmeler gereği davalı firmaya söz konusu kalemleri ihale bedeli kapsamında ödemiş olduğundan, böylece aynı hususlara ilişkin mükerrer ödeme yapılması durumu da söz konusu olduğunu, davanın kabulünü, fazlaya ilişkin tüm haklarının saklı kalmak kaydıyla davalı firmalar çalışanı davadışı işçi …’e ödenen ve firma sorumluluğunda olan toplam …-TL ödemenin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren hesaplanacak ticari avans faiziyle birlikte tahsilini, tensiple birlikte ek dava kapsamındaki işbu dava ile Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının birleştirilmesini, yargılama masrafları ve vekâlet ücretinin de davalılara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP; Davalılara usulüne uygun tebligata rağmen, davaya cevap dilekçesi sunmadıkları anlaşılmıştır.
DELİLLER:
1-Diyarbakır 3. İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası,
2-Dava dışı …’e ait SGK kayıtları,
3-Aktüerya bilirkişisinin … tarihli raporu,
4-Dava konusu hizmet alım sözleşmeleri,
5-Arabuluculuk tutanağı,
6-Diyarbakır 3. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası.
Aktüerya Bilirkişisinin Mahkememizin … Esas Sayılı dosyasına sunduğu … Tarihli Raporunda Özetle; Davacı tarafça dosyaya sunulan hizmet sözleşmelerinin … ve …. tarihleri arasında akdedilen sözleşmeler olup toplamda 5 yıllık bir çalışmayı kapsadığını, dava dışı işçinin iş mahkemesince hükme bağlanan alacaklarının ise … tarihleri arasındaki 15 yıllık çalışmalarını kapsadığını, dava dışı işçinin davalılar bünyesindeki çalışma sürelerinin SGK Hizmet Dökümüne göre tespit edildiğini ve hesaplamaya esas alındığını, dava dışı işçinin yapmış olduğu çalışmanın, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na dayalı olarak imza edilen sözleşmeye dayandığının dosya kapsamından anlaşılması ve ayrıca dosyadaki bilgi ve belgelerinde (SGK kayıtları, bir kısım sözleşmeler, iş dosyası) bu hususu desteklediğini, sözleşme olmayan dönemlere ilişkin yarı yarıya sorumluluk esasına dair görüşten vazgeçildiğini, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na dayalı yapılan sözleşme ekinde yer alması zorunlu olan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 38’inci maddesinin 6’ıncı fıkrasının varlığı, tam sorumluluk esasına göre rücu edilebilmesi için yeterli görüldüğünü, davacı tarafça yapılan kıdem tazminatı ödemesi, dava dışı işçinin davalı şirketler bünyesindeki çalışma sürelerine oranlamak sureti ile hesaplandığını, yıllık izin ücreti ise feshe bağlı alacak olduğundan bu alacak kaleminin tamamından son işverenin sorumlu olacağı şekilde hesaplama yoluna gidildiğini, ilam vekalet ücreti ve yargılama gideri ödemesinden her bir davalının sorumlu olduğu tutar belirlenirken, iş mahkemesi tarafından hüküm altına alınan kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretinden, her bir davalının sorumlu olduğu tutar dikkate alındığını, zira ilam vekalet ücreti ile yargılama giderindeki sorumluluk belirlenirken dava dışı işçinin davalılar bünyesindeki çalışma sürelerinin hesaplamada esas alınması halinde son işverenin sorumluluk tutarının düşeceğini, düşen bu payın diğer davalılara dağılacağını, ilam vekalet ücreti ile yargılama gideri, iş mahkemesince hüküm altına alınan alacaklar üzerinden tayin edildiği için bu alacak kalemlerinden her bir davalının sorumlu olduğu tutarın, iş mahkemesince hüküm altına alınan asıl alacaklardan her bir davalının sorumlu olduğu miktar oranında belirlenmesi gerektiğini, aynı şekilde icra takibi sonrası doğan alacak kalemleri de kesinleşen miktarlardaki sorumluluk oranına göre dağıtıldığını, Diyarbakır 3. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasından çıkarılmış olan hesap raporunda dosyanın yekun borcunun …. TL olduğunun görüldüğünü, Vakıfbank’ın … tarihli dekontundan davacının dosyaya … TL yatırılmış olduğu anlaşılmakla birlikte fazladan yatırılan … TL’nin tehiri icra talebinden kaynaklı 90 günlük faize ilişkin olduğu anlaşılmakta olduğunu, hesap raporu ve ödeme emrinin, dayanak ilamla uyumlu olduğu anlaşıldığından, davacı tarafça ödenen … TL’nin tamamı rücu hesabına konu edildiğini, tüm sorumlu şirketlere husumet yöneltilmediğinden dava konusu talep edilen ödemenin … TL’nin, bakiye tutar olan … TL’den sorumlu olan şirketlere karşı husumet yöneltilmediği yönünde görüş ve kanaat bildirmiştir.
Eldeki davada bilirkişi raporunda ifade edilen … TL bakımından davalı şirketler aleyhine rücuen tahsil talep edildiği anlaşılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava; davacının 4734 ve 4735 sayılı yasa hükümlerine göre davalılar ile arasında imzaladığı sözleşmeden kaynaklı olarak dava dışı işçinin işçilik alacakları talebiyle ikame ettiği davada, dava dışı işçi lehine hükmedilen işçilik alacaklarının cebri icra yoluyla dosyamız davacısından tahsili neticesinde yapılan ödemenin davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı kurum ile davalı şirketler arasında temizlik konusunda ihale yöntemi ile hizmet alımı gerçekleştirildiği, 4857 sayılı İş Kanun 2’inci maddesinin 6’ıncı fikrası uyarınca işçi alacakları noktasında davacı ile hizmet alımı gerçekleştirdiği davalıların, işçilere karşı asıl işveren-alt işveren sıfatı kazandığı ve asıl işveren sıfatı ile davacı kurumun dava dışı işçinin alacağı noktasında müteselsil borçlu olacağı anlaşılmaktadır. 6098 sayılı TBK’nın 62’inci maddesi, müteselsil sorumluluğu iç ilişkide düzenlemiş ve “Tazminatın kendi payına düşeninden fazlasını ödeyen kişi, bu fazla ödemesi için, diğer müteselsil sorumlulara karşı rücu hakkına sahip ve zarar görenin haklarına halef olur.” denilmiştir.
Güncel yargı içtihatlarında tanımlandığı üzere, Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı Müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır. İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler, işverene karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde İş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır. İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Mahkememizin eldeki davayla bağlantılı … Esas sayılı dosyasında, dava dışı işçinin bünyesinde çalıştığı tüm sorumlu şirketlere husumet yöneltilmediği anlaşılmış, anılan dosyada alınan bilirkişi raporu akabinde sorumluluk yöneltilmesi gereken şirketlerin anlaşılmasına binaen eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dosyanın tevdi edildiği aktüerya bilirkişisinin … tarihli raporunun incelenmesinden; dava dışı işçinin SGK hizmet dökümünün ve bünyesinde çalıştığı iş yeri ünvan listesinin tablolar halinde detaylı olarak açıklandığı, Diyarbakır 3. İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasının ve Diyarbakır 3. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının kalem kalem hesap dökümüyle açıklandığı, kıdem tazminatı ve kıdem tazminatı faizi yönünden her bir davalının sözleşme süresi üzerinden hesaplama yapıldığı, bunun isabetli olduğunun Mahkememizce değerlendirildiği, rücu talep edilen diğer alacak kalemleri yönünden tablo halinde her bir davalının sorumluluğunun denetime elverişli, açık ve anlaşılır vaziyette açıklandığı görülmekle bilirkişi raporu hükme esas alınmış ve davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın kabulüne,
a) …. TL’lik rücu talebine konu alacağın dava tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … GÜVENLİK HİZMETLERİ ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’ den alınarak davacıya ödenmesine,
b) .. TL’lik rücu talebine konu alacağın dava tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … GÜVENLİK HİZMETLERİ ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’den alınarak davacıya ödenmesine,
c) .. TL’lik rücu talebine konu alacağın dava tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … TEMİZLİK YEMEK HİZMETLERİ İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’den alınarak davacıya ödenmesine,
2-Alınması gereken .. TL harçtan peşin alınan kısmın mahsubu ile bakiye 351,70 TL harcın davalılardan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafın ödediği .. TL başvurma harcı, … TL peşin harç, .. vekalet harcı, .. TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam … TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4- Davacı taraf davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen … TL vekalet ücretinin davalılar taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5- HMK.’nın 333. maddesi ve HMKY’nin 47. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının yazı işleri müdürü tarafından ilgilisi hesap numarası bildirilmiş ise hesabına aktarılmasına, aksi halde masrafın gider avansından karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilerek iadesinin sağlanmasına,
6-Arabuluculuk aşaması görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığından, 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen … TL arabuluculuk ücretinin davalılardan tahsili ile hazineye irad kaydına,
Dair, tarafların yokluğunda 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim