Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
TEMSİLCİ :

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 21/02/2023
KARAR TARİHİ : 04/09/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ….tarihinde …. 2 deprem nedeniyle sitelerinin 2 bloğunun yıkıldığını, … blok arka kısım yıkıldığından, kolluk kuvvelerince binanın yıkılma tehlikesi olduğundan içeri girişin yasaklandığını, bu nedenle iş yerlerinde bulunan şirketlerinin kuruluş tarihinden bu güne kadar olan( 2004 ile 2022) tarihlerine kadar olan resmi belgelerinin ve büro mobilya elektronik eşyalarına ulaşılmadığından enkaz kaldığını, İlgili yıllara ait tüm mal alış ve satış faturalarının, yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, karar defteri, ortaklar pay defteri ve mali mühürün zayi olduğunu, taraflarına ait …Mah. … Cad. … Blok Kat:… …. adresindeki … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi İsimli, … ticaret sicil numaralı ticari işletmesinin zayi olan evrakları için zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER :
1-Kolluk tutanağı,
2-Gelir İdaresi Başkanlığının cevabi yazısı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, ticari defterlerin zayi olduğundan bahisle zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
Buna göre, TTK’nın 82/7.maddesi gereğince ticari defter ve belgelerin zayiinin istenebilmesi için öncelikle tacirin saklama yükümlülüğünü usulüne uygun yerine getirip getirmediği, ticari defter ve belgelerin korunması amacıyla gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği ve ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelip gelmediği hususlarının irdelenmesi gerekir. Bir başka ifadeyle davacının tutmak ve saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeleri özenle koruması ve bu konuda basiretli bir tacir gibi davranması gerekir.
Somut olayda, talep eden şirket, … ilinde …. tarihinde meydana gelen depremde ticari faaliyetlerinin devam ettiği işyerinin ağır hasar gördüğünü, … sitesi … blok arka kısım yıkıldığından kolluk kuvvelerince, binanın yıkılma tehlikesine binaen içeri girişe izin verilmediğini, bu nedenle iş yerlerinde bulunan şirketlerinin kuruluş tarihinden bu güne kadar olan( 2004 ile 2022) tarihlerine kadar olan resmi belgelerin, ilgili yıllara ait tüm mal alış ve satış faturalarının, yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, karar defteri, ortaklar pay defteri ve mali mührün kaybolduğunu iddia ederek zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Davacı şirket temsilcisinin duruşmaya iştirakle alınan beyanında; “defter onaylarının yapıldığı noterleri tam olarak bilmiyorum, çünkü muhasebeciler yapmaktadır, muhasebecim kaçmıştır” dediği görülmüştür.
Mahkememizce yapılan değerlendirmede; çekişmesiz yargı işi niteliğinde olan ve resen araştırma ilkesinin hakim olduğu eldeki davada, davacı tarafa, hakkında zayi belgesi isteminde bulunulan yıllara ait defterlerin açılış onaylarının sorulduğu, cevaben “defter onaylarının yapıldığı noterleri tam olarak bilmiyorum, çünkü muhasebeciler yapmaktadır, muhasebecim kaçmıştır” denildiği, oysa bilindiği üzere bir tacirin basiretli bir iş adamı gibi davranmakla yükümlü olduğu, Noter tasdik durumu ve bu minvalde varlığı bilinmeyen defterler hakkında zayi belgesi verilemeyeceği değerlendirilmekle davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken … TL harçtan peşin alınan kısmın mahsubu ile bakiye … TL’nin davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan harç ve yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Talep halinde artan avansın iadesine,
Dair; davacı temsilcisinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.

Katip Hakim