Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 17/02/2023
KARAR TARİHİ : 16/05/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Talep eden talep dilekçesinde özetle: Müvekkilinin mali müşavir olduğunu ve müvekkiline ait iş yerinin, …. tarihinde yaşanan deprem felaketi nedeniyle ciddi şekilde hasar gördüğünü ve ağır hasarlı olarak binaya girişlerin yasaklanmış olduğunu ve yıkım kararı verildiğini, mali müşavirlik faaliyetini yürüten müvekkilin işletmesi ve mükelleflerine ait defterlerin büyük bir zarar görmüş olup ulaşılamaz hale geldiğinden bahisle müvekkiline ve mükelleflerine ait 2023 yılı ve geçmiş yıllara ait (2012 Yılı da dahil olmak üzere bu yıla kadar) tüm defter, fatura ve sair belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesi talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Talep, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.”
Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).
Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7).
Talep eden serbest öali müşavir olup tacir değildir. Belirtilen maddede zayi belgesinin tacir tarafından talep edilebileceği vurgulanmıştır. Maddede açık düzenleme bulunduğundan kanun boşluğundan söz edilemez. Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 29.05.2015 tarih ve 2015/5074-11683 E.K., 28.04.2014 tarih ve 2014/274-7901 E.K., 21.04.2008 tarih ve 2007/4039 E., 2008/5380 K.sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere tacir olmayan kişilerin, TTK’nın 82. maddesi kapsamında zayi belgesi istemeleri mümkün olmadığından aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir. (Aynı yönde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesinin 30.12.2022 tarih, 2022/2228 Esas, 2022/1835 Karar sayılı kararı)
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Talebin REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair talep eden vekilinin yüzüne karşı verilen karara karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip Hakim