Emsal Mahkeme Kararı Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/923 E. 2023/854 K. 10.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 08/06/2022
KARAR TARİHİ : 10/10/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; …. tarihinde .. Cad. … Mah. Buğday Pazarı mevkinde ilerlerken … ‘ na ait olan … plaka sayılı … marka araç … ‘ ya çarptığını ve hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen … kurtarılamadığını, kazası sonucu, hayatını kaybeden …’nın müvekkili ile yaşadığını, … müvekkiline hem maddi destek hem de ev işlerinde manevi destek sağladığını, müvekkilinin eşinin vefatıyla yaşadığı üzüntü ve elemin yanında bir de bu şekilde maddi sıkıntılar içerisine düştüğünü, açtıkları davanın kabulünü, tahkikat sonucunda HMK 107 gereği destekten yoksun kaldığının kesin olarak belirlenmesinin mümkün olduğu anda arttırılmak üzere 10 TL destekten yoksun kalma tazminatının ve 10 TL cenaze giderinin haksız fiilin gerçekleştiği tarih olan …. tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Destekten yoksun kalmış sayılabilmek için o kişinin desteğin bakma niteliğindeki yardımına muhtaç olması gerektiğini, davacı gerçekten yoksulluk içinde ve bakıma muhtaç değilse, destek tazminatına hak kazanamamakta olduğunu, hiçbir şekilde davanın kabulü anlamına gelmemek kaydıyla müvekkili sigorta şirketin sorumluluğu sigortalı aracı işletenin kusur oranı ile sınırlı olduğundan dava konusu trafik kazasının meydana gelmesinde sürücünün kusurunun açık bir şekilde tespit edilmesi gerektiğini, davanın hiçbir şekilde kabulü anlamına gelmemek kaydıyla, tazminat hesabında esas alınması gereken hesap tablosu başta olmak üzere tüm hususların tespit edilmesi ve hesaplamada dikkate alınması gerektiğini, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında müvekkil şirketten manevi tazminat isteminde bulunulamayacağını, poliçede cenaze ve defin giderlerine ilişkin açık bir hüküm mevcut olmadığından müvekkili sigorta şirketinin bu giderlere ilişkin bir sorumluluğu bulunmamakta olduğunu, davacı, müvekkili şirkete eksik evrakla başvuru yapmış olup, hiçbir şekilde davanın kabulü anlamına gelmemek kaydıyla faiz başlangıç tarihinin dava tarihi olarak kabul edilmesi gerekmekte olduğunu, getiri/gelir kaybı gibi kazaya bağlı oluşan yansıma veya dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilebilecek tazminat talepleri teminat kapsamı dışında yer almakta olduğunu, mahkememiz nezdindeki haksız ve hukuka aykırı davanın reddini, esasa girilmesi halinde kusur tespitinin yapılabilmesi için dosyanın Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi’ne sevkini, davacının desteğin bakma niteliğindeki yardımına muhtaç olup olmadığının tespit edilmesini, davacının destek olunan konumunda bulunması halinde destekten yoksun kalma tazminatı hesabının aktüerler siciline kayıtlı bilirkişi kanalı ile yapılmasını, cenaze ve defin giderleri ile manevi tazminata ilişkin poliçe ve Genel Şartlar uyarınca sigorta şirketinin teminatı olmaması nedeniyle sorumluluğu bulunmadığından davacının bu taleplerinin reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ:
1-Silvan Cumhuriyet Savcılığının …..soruşturma sayılı dosyası; mahkememiz dosyasının içerine alınmış olup, davalı nezdinde sigortalı araç sürücüsünün taksirle ölüme neden olma suçundan şüpheli olarak yer aldığı, dosyada soruşturma aşamasında … tarihinde trafik bilirkişisinden kusur raporunun alındığı alınan kusur raporunda araç sürücüsü …..’nun tali kusurlu, yaya müteveffa …’nın asli kusurlu olduğu ve tüm dosya kapsamına binaen savcılığın ….. sayılı iddiame numarası ile taksirle yaralama suçundan iddianame düzenlemiş olduğu anlaşılmıştır.
2- … plakalı araca ait Trafik Sigorta Poliçesi; davalı sigorta şirketi nezdinde aracın …. tarihleri arasında ZMMS kapsamında sözleşmesinin bulunduğu, davalı sigorta şirketine …. tarihinde başvuru yaptığını ve hasar dosyası evraklarını sunmuş olduğu anlaşılmıştır.
3- Silvan Belediye Başkanlığından gelen müzekkere cevabına göre vatandaşlara cenaze ve defin hizmetine ilişkin hizmetin sağlandığı ve buna istinaden bir ücret alınmadığı belirtilmiştir.
4- Davacının nüfus aile kayıt örneği incelendiğinde davacı …’nın müteveffanın eşi olduğu, müteveffanın çocuklarının yaşça büyük olduğu ve müteveffanın ölüm tarihinde başkaca desteğinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
5- Arabuluculuk tutanağı dava açmadan önce Silvan Arabuluculuk Bürosunca …..dosya numarası ile …. tarihinde tarafların anlaşamadığına dair son tutanak düzenlendiği anlaşılmıştır.
6- Mahkememizce trafik bilirkişisi tarafından düzenlenen …. tarihli bilirkişi raporunda özetle; sürücü … (… plakalı) nun Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 109.maddesinde yer alan kuralları ihlal etmiş olduğu, anlaşıldığından meydana gelen kazada ASLİ KUSURLU olduğu, yaya …’nın ise 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunun 68.maddesinde ve Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 138.maddesinde yer alan açıklaması yukarıda genişçe yapılan kuralları ihlal etmiş olduğu anlaşıldığından meydana gelen kazada TALİ Kusurlu olduğu belirtilmiştir. Davalı vekilinin …. tarihinde alınan bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi sunmuş olduğu, mahkememizce yapılan değerlendirmede Silvan Cumhuriyet Savcılığının ….. soruşturma sayılı dosyası ile mahkememizce trafik bilirkişisinden işbu rapor arasında bir çelişki olduğundan çelişkinin giderilmesi için Ankara ATK’dan rapor tanzimi yoluna gidilmiştir.
7- Ankara ATK tarafından 3 kişilik alanında uzman bilirkişi heyetinden alınan ….. tarihli bilirkişi raporunda özetle; Mevcut verilere göre; sürücü … idaresindeki kamyonet ile meskun mahalde, gündüz vakti seyri sırasında kavşak mahalline yaklaştığında hızını mahal şartlarına göre ayarlaması, görüş alanını kontrolü altında bulundurması, kavşak mahallinden geçiş yapmak isteyen yayaya ilk geçiş hakkını vermesi gerekirken bu hususlara riayet etmediği, mevcut seyir durumu ile tedbirsiz bir şekilde seyri sırasında sağ tarafındaki kavşak başından kaplamaya giren müteveffa yayaya sol şerit üzerinde çarptığı anlaşılmakla gerçekleşen olayda asli kusurlu; müteveffa yaya … kaplama üzerinden karşıdan karşıya geçmeden evvel taşıt yolu üzerindeki araçların hız ve mesafe durumlarını gözetmesi, geçişi boyunca yol üzerinde kontrollerini sürdürmesi gerekirken bu hususlara riayet etmediği, yaklaşmakta olan araca rağmen kontrolsüz ve tedbirsiz bir şekilde kaplamaya girerek kendi can güvenliğini tehlikeye düşürdüğü olayda tali kusurlu olduğu buna göre de sürücü …’nun %70(yüzde yetmiş) oranında, müteveffa yaya …’nın %30(yüzde otuz) oranında kusurlu olduğu belirtilmiştir.
9- Bilirkişi Aktüerya Uzmanı… tarafından tanzim edilen 06/02/….. tarihli bilirkişi raporunda özetle; Müteveffanın2…. kaza tarihi itibari ile yaşının 74 yıl 1 ay olduğu, muhtemel yaşam süresi sonunun … yıl … ay olduğu, bakiye ömrünün .. yıl …. ay olacağı; destekten yoksun kalan davacı eşin ise olay tarihindeki yaşının …. yıl 1 ay olduğu, kalan muhtemel ömrün …. yıl 7 ay olacağı, yeniden evlenme ihtimalinin %0 olduğu bu verilere göre de …..yıl eşinden destek alacağı, asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamaya göre de toplam … desteğinden yoksun olduğunun belirtildiği hesap edilmiştir.
Alınan rapor hüküm tarihine en yakın veriler dikkate alınmadan hazırlandığından davacı vekilinin talebi üzerine yeniden ek rapor aldırılmıştır.
10- Bilirkişi Aktüerya Uzmanı… tarafından tanzim edilen …. tarihli ek bilirkişi raporunda özetle; güncel asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamaya göre de toplam …-TL desteğinden yoksun olduğunun belirtildiği hesap edilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunun güncel asgari ücret tarifesine göre alınmış olduğu anlaşılmakla ve raporun denetime elverişli olduğu anlaşılmakla alınan aktüer bilirkişi raporu hükme esas alınmıştır.
11- Davacı vekili mahkememize sunduğu …. ve …. tarihli dilekçesi ile bedel artırım taleplerini sunmuştur. Sunulan dilekçeler her ne kadar belirli hale getirme dilekçesi olarak ibraz edilmiş ise de güncel içtihatlarda belirli hale getirme dilekçesinin dava dosyasına bir defa sunulabileceği anlaşılmakla, davacı vekilinin 04/08/2023 tarihli dilekçesi ıslah dilekçesi olarak değerlendirilmiştir.
DOSYA İÇERİSİNDE BULUNAN TÜM DELİL VE BELGELER BİR ARADA DEĞERLENDİRİLDİĞİNDE;
Dava destekten yoksun kalma tazminatı ile cenaze ve defin giderlerine ilişkin tazminat davasıdır.
Dava konusu uyuşmazlık ; müteveffa ile davalı nezdinde sigortalı araç sürücünün kusur durumunun tespiti ile davacı …’nın destekten yoksun kalma tazminatı şartlarının oluşup oluşmadığı, müteveffanın sağlığında desteğinden yararlanıp yararlanamadıkları, buna göre, müteveffanın ölümü ile destek zararının ortaya çıkıp çıkmadığı, tazminatın miktarı ve cenaze ile defin giderlerinin oluşup oluşmadığının tespiti ve tahsiline ilişin olduğu anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı nazara alındığında kazanın … günü, saat 11.30 sıralarında sürücü … idaresindeki … plakalı kamyonet ile … caddesini takiben … istikametine doğru seyir halinde iken olay mahalli kavşağa geldiğinde aracının sağ ön kısımları ile, seyrine göre sağ tarafındaki 740.sokak üzerinden gelip kaplamaya girerek karşıdan karşıya geçmek isteyen müteveffa yaya …’ya çarpması neticesinde müteveffanın ölümüne konu trafik kazası meydana gelmiştir.
a) Destekten yoksun kalma tazminatı açısından:
Destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir.
TBK’nun 53/3. maddesinde sözü edilen destek kavramı hukuksal bir ilişkiyi değil, eylemli bir durumu hedef tutar ve ne hısımlığa ne de yasanın nafaka hakkındaki hükümlerine dayanır; sadece eylemli ve düzenli olarak geçimini kısmen veya tamamen sağlayacak şekilde yardım eden ve olayların akışına göre eğer ölüm vuku bulmasaydı, az çok yakın bir gelecekte de bu yardımı sağlayacak olan kimse destek sayılır. Bununla birlikte destekten yoksun kalan kimse devamlı ve gerçek bir ihtiyaç içerisinde bulunmalıdır. Genel olarak bakım ihtiyacı, sosyal düzeye uygun olan yaşamın devamını sağlamak için gerekli olanaklardan yoksun kalmayı anlatır. Eğer ölenin eylemli olarak baktığı davacı, ölüm yüzünden bu bakımın sağladığı yaşama düzeyinin altına düşmüş olursa, ihtiyaç bulunma koşulu gerçekleşmiş sayılır. Burada önemli olan, destekten yoksun kalan kimsenin ve ailesinin temsil ettiği sosyal ve ekonomik düzeye göre normal karşılanan giderlerdir (Yargıtay HGK’nun 21/04/1982 gün ve 1979/4-1528 E,1982/412 K, sayılı kararı).
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” düzenlemelerine yer verilmiştir. Araç sürücüsü kusuru nedeniyle meydana gelen zararları karşılamakla yükümlü olduğu gibi, anılan yasal düzenlemeler gereğince, davalı sigorta şirketi de, düzenlenen sigorta poliçesi ile sigortalı aracın sürücüsünün kusuru nedeniyle meydana gelen trafik kazalarında üçüncü kişilere verilen zararı, zararın türüne göre poliçede belirtilen teminat üst limiti ile üstlenmiştir.
2918 Sayılı Yasanın 3.maddesine göre işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydı ile satışta alacısı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama , ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufta bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır. Aynı yasanın 85.maddesine göre bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne sebep olursa motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olur. TBK 49.maddesine göre kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür.
Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre davacı eşin murisin desteğinden pay aldığı karine olarak kabul edilmektedir. Aksini ispat yükü davalı üzerindedir. Anayasa Mahkemesi’nin 17/07/2020 tarih 2019/40 Esas 2020/40 Karar sayılı kararıyla 2918 sayılı KTK’nın 90. ve 92. maddelerinde “genel şartlara” atıf yapan cümlelerin iptaline karar verilmiş ve bu karar 09/10/2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olmasıyla birlikte, Yargıtay 17. Hukuk Dairesince zarar görenlerin cismani zarar ve destekten yoksun kalma tazminatı alacağının hesaplanmasında TRH 2010 ve %10 artırım %10 iskonto yöntemi benimsenmiş olup TRH 2010 yaşam tablosunun uygulamasından vazgeçilmemiştir (Yargıtay 17.HD.’nin 2019/5206 E. 2020/8874 K. 22/12/2020 tarihli ilamı). Bu şekilde destekten yoksun kalma tazminatının hesabında TRH 2010 Tablosu’na göre bakiye ömür sürelerinin belirlenmesi, % 1,8 teknik faiz uygulanmadan, %10 artırım %10 iskonto yöntemine göre hesaplama yapılması gerektiğinden hükme esas alınan bilirkişinin prograsif rant yönetime göre yaptığı hesap raporunun hesaplama yönetimi itibariyle doğru olduğu, mahkememizce alınan ….. tarihli trafik bilirkişisi raporunun ve çelişki üzerine alınan … tarihli ATK dan alınan kusur raporunun dosya kapsamı itibari ile uyumlu olduğu, davalı sigorta şirketinin ZMMS kapsamında destekten yoksun kalma tazminatından sorumlu olduğu anlaşılmakla davacının iddiasını ispat ettiği kanaatine varılmıştır.
Davacı vekili tarafından dava öncesinde tazminat talebi ile KTK’nın 97. maddesi uyarınca davalı sigorta şirketine başvuruda bulunulduğu, başvuru dilekçesinin … tarihinde tebliğ olduğu, başvuru tarihinden 8 iş gün sonrasında temerrüte düşeceği anlaşılmış … tarihinden itibaren belirli hale getirilen talep için faize hükmedilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere davacı vekilince 04/08/2023 tarihinde verilen ikinci dilekçe içtihatlar doğrultusunda ıslah dilekçesi kabul edilerek kalan kısma ıslah tarihinden itibaren talep doğrultusunda işleyecek yasal faiz işletilmiştir.
b) Cenaze ve defin giderlerine ilişkin olarak;
Cenaze giderleri talebinin ise davacı tarafça belgeleriyle ispat edilmediği, mahkememizce yapılan araştırmada ise belediye tarafından zorunlu cenaze ve defin giderlerinin karşılandığı anlaşılmakla anılan talebin ispat olunamamakla reddine karar verilmiştir.

HÜKÜM:
DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
1- … destekten yoksun kalma tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, …. temerrüt tarihi ….Tarihinden itibaren, kalan kısma(…) ise ıslah tarihi …’nden itibaren yasal faiz işletilmesine,
2- Davacının defin ve cenaze giderlerine ilişkin talebinin reddine,
3- Alınması gereken ….- TL harçtan, alınan 80,70TL peşin harç, … ıslah harcı ve … tamamlama harcının mahsubu ile bakiye … TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafın ödediği 80,70 TL başvurma harcı, 80,70TL peşin harç, … ıslah harcı ve … tamamlama harcı olmak üzere toplam … TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan … TL posta, tebligat gideri, … dosya masrafı, … bilirkişi ücreti, .. ATK faturası olmak üzere toplamının kabul red oranına göre belirlenen … TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye tutarın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından karşılanan bir gider bulunmadığından anılan hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7- Davacı taraf davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen … TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
8-Davalı taraf davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 10,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
9- 6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği Adalet Bakanlığı tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen iki taraf için iki saatlik ücret tutarı karşılığı olan …-TL arabulucu ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
10-HMK.’nın 333. maddesi ve HMKY’nin 47. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının yazı işleri müdürü tarafından ilgilisi hesap numarası bildirilmiş ise hesabına aktarılmasına, aksi halde masrafın gider avansından karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilerek iadesinin sağlanmasına,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda verilen karara karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim