Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/07/2022
KARAR TARİHİ :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, müvekkilinin …. Mah. . .. Cad. …. adresinde faaliyet gösteren kapalı halı sahayı işlettiğini, müvekkiline ait kapalı halı saha … Sigorta tarafından …. başlangıç ve … bitiş tarihli …. poliçesi ile Ticari ve . Riskler Paket Sigorta Poliçesi yaptırıldığını, müvekkiline ait halı sahanın … tarihindeki fırtınada zarar gördüğünü ve çökme tehlikesi yaşadığını, müvekkilinin halı sahada meydana gelen hasar nedeniyle halı sahayı çalıştıramadığını, müvekkili tarafından sigorta şirketine yapılan başvurunun eksik sigorta bulunduğundan dolayı ödeme yapmadığını, müvekkili tarafından eksik sigorta yaptırılmadığını, davalı sigorta şirketinin bu hususta müvekkiline herhangi bir kusur yükleyemeyeceğini, davalı sigorta şirketinin rayiç bedel üzerinden müvekkilinin meydana gelen zararını karşılamakla yükümlü olduğunu, davalı sigorta şirketi tarafından ayrıca hasarın %10’u asgari … USD tenzili muafiyet uygulanacağını ve muafiyetin … TL olduğunu belirttiğini, müvekkilinin hazırlamış olduğu sözleşmede tenzili muafiyet şartı konulmadığını, sözleşmenin en sonunda not olarak konulan bu şartın müvekkil açısından haksız şart niteliğinde olduğunu ve kabul edilemeyeceğini, ayrıca söz konusu hasarın fırtınada meydana gelmesi ve kurda meydana gelen aşırı yükseliş durumunun mevcut sözleşmeye uygulanması durumunda müvekkili aleyhinde aşırı bir dengesizlik olduğunun açık olduğunu, Mazıdağı Asliye Hukuk Mahkemesinin …. Değişik İş sayılı dosyası ile müvekkiline ait halı sahada keşif yapılarak bilirkişi raporu alındığını, davalı sigorta şirketi tarafından müvekkiline ait zarar hasar anında ödenmediğinden müvekkilin mevcut piyasalarda meydana gelen fiyat artışları karşısında fiili ödeme tarihindeki zararının aşırı yükselmiş olacağını, bu nedenle meydana gelen zararın fiili ödeme zamanı dikkate alınarak hesaplanması gerektiğini, nitekim ödemenin yapılmamış olmasının nedeninin davalıdan kaynaklandığını ve bu zararın davalı tarafından karşılanması gerektiğini ileri sürerek ve harca esas değeri … TL göstererek fazlası saklı müvekkiline ait halı sahada meydana gelen hasarın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ibe birlikte davalı sigorta şirketinden tahsilini istemiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili, müvekkil şirket aleyhine ikame edilen davayı kabul etmenin mümkün olmadığını, her ne kadar da değişik iş dosyasında, … TL zararın meydana geldiği bildirilmiş olsa dahi taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını, bilirkişilerin yapmış olduğu hesaplamanın afaki yazılmış olup, piyasa araştırmasının yeterli yapılmadığını, delillendirmediklerini, poliçe adresi ve riziko adresinin farklı yerler olması nedeni ile oluşan zararın kapsam dışı olduğunu, kabul etmemekle birlikte poliçede yer alan … dolar muafiyet uygulanmadığını, davacının eksik sigorta bildiriminde bulunduğunu, hesaplamasında Çevre Şehircilik Bakanlığı Yapı Tarifesinde halı saha verilerini dosyaya sunmadığı gibi hesaplama maliyetinin imalatçı firmadan veya benzeri firmadan sorulmadan hesaplama yaptığını beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Taraflarca dosyaya sunulan deliller incelenmiş, sigorta poliçesi, Mazidağı Asliye Hukuk Mahkemesinin …. D. İş sayılı dosyası celp edilerek dosya arasına kazandırılmış, poliçede yazılı adresle rizikonun gerçekleştiği adresin aynı yer olup olmadığının tespiti amacıyla talimat yoluyla Mazidağı Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılarak bilirkişi raporu alınmış, davaya konu uyuşmazlığın çözümü bakımından inşaat mühendisi ve sigortacı bilirkişiden bilirkişi heyeti oluşturularak bilirkişi raporu alınmıştır.
Dava, Ticari ve Sınai Riskler Paket Sigorta Poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Dosya içerisinde yer alan Ticari ve Sınai Riskler Paket Sigorta Poliçesi incelendiğinde, poliçenin düzenlenme tarihinin …. tarihli olduğu, sigortalı sigorta ettirenin davacı … olduğu, poliçenin başlangıç tarihinin …, bitiş tarihinin ise … tarihi olarak gösterildiği, sigorta konusu risk bigilerinde; adresin … Mah. … Sok. …. Bina/Daire No:…. olarak, yapı tarzının “Çelik veya Betornarme Karkas Yapılar” olarak, bina brüt m2’si “….” olarak ve faaliyet cinsi “Açık Halı sahalar” olarak ve sigorta bedelinin … TL olarak gösterildiği, poliçede Yangın Sigortası Genel Şartları kapsamında yer alan Dahili Su, Fırtına, Kar Ağırlığı, Kara ve Hava Taşıtları Çarpması, Duman ve Dolu yağışından kaynaklı meydana gelen zararların ek teminatla poliçe kapsamına alındığı, sigorta poliçesi düzenlendiği aynı tarihte ek zeyilname düzenlendiği, poliçe ve eki zeyilnamede Tarımsal Kalkınma ve Destekleme Kurumu adına dain ve mürtehin kaydı bulunduğu anlaşılmaktadır.
Mazidağı Asliye Hukuk Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyası incelendiğinde; elde ki dosyanın davacısı tarafından …. tarihli dilekçe ile yapmış olduğu delil tespit talebinde, poliçe kapsamında olduğu belirtilen halısahanın … tarihinde meydana gelen fırtına nedeniyle halı sahanın çökme tehlikesi yaşadığı ve hasar gördüğünden bahisle hasar tespiti isteminde bulunduğu, mahkemece … tarihinde yapılan keşif sonucu iki inşaat mühendisi tarafından düzenlenen …. tarihli bilirkişi raporunda, delil tespit tarihi itibarıyle yapılan piyasa araştırmasına dayalı olarak hasar bedelinin … TL olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Delil tespit dosyasının içinde yer alan davalı sigorta şirketine hitaben düzenlenmiş … tarihli eksper raporunun sonuç kısmında; sigortalı halı sahanın hasar gören brandanın ve bağlantı demirlerinin yenilenmesi ve hasarın giderileceği kanaatine varıldığı, ekspertiz raporunun piyasanın koşulları göz önünde bulundurularak sonuçlandırıldığı, poliçe üzerinde yapılan incelemede; poliçe içeriğinde sigortalı tarafından beyanında belirtilen adresin … Mh. .. … Cd. N: …. adresi olduğu, poliçede yazılı riziko adresinin ise …. Mh. … Sk. … …/… adresi olduğu, poliçe ön yüzünde açık halı saha olarak kaydı olduğu, yapılan düzeltme ile kapalı halı saha olarak değiştirildiği, poliçe ön yüzünde bina değerinin … TL ile teminat altına alındığı görülmüşse de, imalatçı firmadan …. TL değerinin olduğu bilgisinin alındığı, eksik sigortanın bulunduğu, eksik sigorta tutarının .. TL x%58=.. TL olduğu, poliçede fırtına klozu bulunduğu, kloz gereği fırtına şiddetinin uygun olduğu, poliçe içeriğinde; “Beher fırtına, yangın, yıldırım, inflak, kar ağırlığı hasarlarında hasarın %10’u asgari … USD tenzili muafiyet uygulanacaktır.” düzenlemesi bulunduğu, hasar tarihindeki Merkez Bankası döviz kuru 1 USD=… TL, 1 Euro=… TL olduğu, … USD x ..=… TL muafiyet uygulandığı, eksik sigorta uygulandıktan sonra hasar bedelinin … TL olduğu, muafiyet rakamının ise .. TL olduğu, poliçe gereği hasarın muafiyet altı olduğu belirtildiği anlaşılmaktadır.
Mahkememizce Türkiye Tarımsal Kalkınma ve Destekleme Kurumuna yazılan müzekkereye cevaben, dain-i mürtehin haklarının son bulduğu, ancak tazminat tutarının ödenmesi hususunda kurum muvafakati aranıyor ise davacıdan tahsil edilmesi gereken bir alacakları bulunmadığından tazminat tutarının ödenmesi için muvafakat verilmesinde bir sakınca bulunmadığı bildirilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; taraflar arasında düzenlenen sigorta poliçesinde yer alan adres ile riziko adresinin aynı olup olmadığı ve/veya rizikonun gerçekleştiği adresteki halı sahanın poliçe kapsamına dahil olup olmadığı, poliçe kapsamında olduğunun kabulü halinde meydana gelen hasarın miktarı, eksik sigorta bulunup bulunmadığı, poliçede yer alan hasar miktarının asgari %10’u oranında asgari …. USD tenzili muafiyet uygulanacağına yönelik düzenlemenin davacı yönünden haksız şart oluşturup oluşturmadığı, buradan varılacak sonuca göre davacının poliçe kapsamında tazminat talep edip edemeyeceği, edebilecekse miktarına ilişkindir.
Davalı taraf poliçede yazılı adres ile rizikonun gerçekleştiği adresin farklı olduğunu ve hasarın poliçe teminatı kapsamında olmadığını ileri sürmüştür. Mahkememizce, poliçede yazılı adresle rizikonun gerçekleştiği adresin aynı yer olup olmadığının tespiti amacıyla talimat yoluyla Mazidağı Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılarak bilirkişi raporu alınmıştır. Yapılan keşif sonucu düzenlenen …. tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu halı sahanın …. Mahallesinde, arsa nitelikli, …. m2 yüzölçümlü, … ada … parsel nolu taşınmaz içerisinde kaldığının tespit edildiği, Mekansal Adres Kayıt Sisteminde (MAKS) … Mahallesi .. … Caddesi No:… adresinde kaldığının görüldüğü, poliçede belirtilen … Mahallesi … Sokak No:… adresle rizikonun gerçekleştiği … Mahallesi .. .. Caddesi No:… adresin farklı adresler olduğu görülmüştür. Poliçede belirtilen …yuva Mahallesi … Sokak No:…. adresin sigorta ettiren kişinin ikamet adresi olduğunun düşünüldüğü mütalaa edilmiştir.
Mahkememizce Mazıdağı İlçe Emniyet Müdürlüğüne yazılan müzekkereye istinaden yapılan araştırma sonucu düzenlenen tutanakta, Mazıdağı İlçesi … Mah. yer alan halı sahanın davacı tarafından işletildiği, poliçede yazılı adresin davacının ev adresi olduğu bilgisine ulaşıldığı belirtilmiştir.
Her ne kadar davalı tarafça poliçede yazılı adres ile rizikonun gerçekleştiği adresin farklı olması nedeniyle hasarın poliçe kapsamında olmadığı ileri sürülmüş ise de, poliçenin beyana dayalı olarak düzenlenmiş olması, sigorta ettirenin davacı ve poliçede yazılı adresin davacının ikamet adresi olması, poliçede sigorta konusu risk bilgilerine ilişkin kısımda yapı tarzının Çelik veya Betornarme Karkas Yapılar, bina brüt alanının … m2 ve faaliyet cinsinin halı saha olarak gösterilmesi ve kolluk araştırma tutanağında Mardin İli .. İlçesinde 1 adet halı saha işletildiğinin belirtilmesi karşısında davaya konu edilen halı sahada meydana gelen hasarın poliçe kapsamında olduğunun kabulü gerekir.
Mahkememizce, davaya konu sigortalı halı sahada meydana gelen hasarın poliçe hükümleri ve tabi olduğu genel şartlar göz önünde bulundurularak hasar mikarının tespiti amacıyla dosyanın 1 inşaat mühendisi ve 1 sigortacı bilirkişiden oluşturulacak bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Dosyaya sunulan …. tarihli bilirkişi raporunda özetle; halı sahada meydana gelen hasarının nedeninin fırtına hasarı olduğu ve poliçe kapsamında teminat altına alındığı, Mazıdağı Asliye Hukuk Mahkemesinin …. D.İş dosyasına sunulan bilirkişi raporunda tespit edilen ölçümler ve tutarların hasar tarihindeki rayiç değerlere uygun olduğu ve bu kapsamda hasar miktarının … TL olduğu, dosyaya sunulan sigorta poliçesinde eksik sigorta uygulanmayacağına ilişkin açıklama bulunmadığı, dava dosyasında teminat bedelinin artış yapıldığına ilişkin ek/zeyilname bulunmadığı, sigorta poliçesinde enflasyon klozu/özel not bulunmadığından fırtına hasarının meydana geldiği tarihteki bina teminat değerinin …. TL olduğu, sigorta konusu halı sahanın sabit tesisinin yapım maliyetinin sigorta eksperi tarafından yapılan … TL tespitin hasar tarihindeki rayiç bedellere uygun olduğu, buna göre sigorta bedelinin … TL, sigorta değerinin ise … TL olduğu, eksik sigorta bedelinin … TL, eksik sigorta oranın ise %58 oranında olduğu, poliçe özel şartında fırtına hasarında hasarın %10’u oranında ve asgari … USD muafiyet uygulanacağının düzenlendiği, hesaplanan hasar tutarı ve muafiyet uygulaması özel şartı dikkate alınarak dava konusu hasar tutarına uygulanacak muafiyet tutarının … TL olduğu, hasar miktarı olan … TL’den muafiyet tutarı olan .. TL mahsup edildiğinde bakiye kalan miktarın … TL olduğu mütalaa edilmiştir.
Davacı taraf poliçede yer alan tenzili muafiyete ilişkin düzenlemenin haksız şart olduğunu ileri sürmüştür. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Aydınlatma Yükümlülüğü” başlıklı 1423/2. maddesi “(1) Sigortacı ve acentesi, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce, gerekli inceleme süresi de tanınmak şartıyla kurulacak sigorta sözleşmesine ilişkin tüm bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının özel olarak dikkat etmesi gereken hükümleri, gelişmelere bağlı bildirim yükümlülüklerini sigorta ettirene yazılı olarak bildirir. Ayrıca, poliçeden bağımsız olarak sözleşme süresince sigorta ilişkisi bakımından önemli sayılabilecek olayları ve gelişmeleri sigortalıya yazılı olarak açıklar. (2) Aydınlatma açıklamasının verilmemesi hâlinde, sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasına ondört gün içinde itiraz etmemişse, sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış olur. Aydınlatma açıklamasının verildiğinin ispatı sigortacıya aittir. (3) Hazine Müsteşarlığı, çeşitli ülkelerin ve özellikle Avrupa Birliğinin düzenlemelerini dikkate alarak, tüketiciyi aydınlatma açıklamasının şeklini ve içeriğini belirler.” düzenlemesine yer verilmiştir. Elde ki davada, sigorta poliçesi ve ek zeyilname … tarihinde düzenlenmiş ve davaya konu hasar … tarihinde meydana gelmiştir. 6102 sayılı TTK 1423/2 maddesinde düzenlendiği şekilde, aydınlatma açıklamasının verilmemesi halinde sigorta ettirenin 14 gün içinde itiraz edebileceği, edilmemesi halinde sözleşmenin poliçede yazılan şartlarla yapılmış olduğunun kabulü gerekecektir. Davacı tarafından sözleşmeye yasal süresi içinde herhangi bir itirazda bulunulmamıştır. Bu nedenle poliçede yazılı tenzili muafiyet oranı ve asgari miktarına yönelik düzenleme davacı yönünden bağlayıcıdır.
Eksik sigorta, kısmi rizikonun gerçekleştiği anda, sigorta bedelinin sigorta konusu malın gerçek değerinden düşük olması ve o ölçüde zararın kısmen tazmini halinde söz konusudur. Eksik sigorta, sigorta değerinin, sigorta konusu malın gerçek değerinden bilinçli olarak düşük gösterilmesiyle söz konusu olabileceği gibi, poliçe süresi içerisinde malın gerçek değerinin enflasyon veya başka bir sebeple yükselmesiyle de ortaya çıkabilir. Sigorta değeri (TTK.m.1460), sigorta konusu mal üzerindeki çıkarın para ile anlatımıdır. Sigorta bedeli ise (TTK.m.1461), sigortacının sorumlu olduğu en yüksek tutarı belirleyen primin hesaplanmasında rol oynayan, tarafların anlaşmasıyla belirlenen miktardır. Eksik sigorta, sigorta bedeli ve sigorta değeri birlikte dikkate alınarak belirlenir. Eksik sigortanın uygulanması için riziko anında sigorta bedelinin sigorta değerinden düşük olması, bu düşüklüğün önemli ölçüde olması ve tam hasarın söz konusu olmaması gerekir (Yar. 11. HD.’nin 15.02.2018 tarihli ve 2022/906 E.-2023/1087 K. Sayılı ilamı).
Davaya konu sigorta poliçesinin beyan esasına göre düzenlendiği ve poliçede sigorta bedelinin …. TL olarak gösterildiği ve davacı tarafından bu miktar üzerinden hesaplanan sigorta piriminin yatırıldığı, hasar sonrası düzenlenen eksper raporunda ise sigorta değerinin … TL olduğu ve yargılama aşamasında alınan bilirkişi raporunda da bu tespitin yerinde olduğunun mütalaa edilmiştir. Bu kapsamda da mahkememizce bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere sigorta bedelinin sigorta değerine oranlanması sonucu %58 oranında eksik sigorta bulunduğu kabul edilmiştir. Poliçe kapsamında teminat altına alınan halı sahanın … tarihinde meydana gelen fırtına hasarı sonucu hasar gördüğü taraflar arasında ihtilafsızdır. Hasar miktarının tespitine yönelik olarak davacı tarafça … tarihinde delil tespit talebinde bulunulmuş ve bilirkişilerce delil tespit talep tarihi itibarıyle piyasa şartları esas alınarak hasar miktarı … TL olarak hesaplanmış, yargılama aşamasında alınan bilirkişi raporunda da bu tespitin hasar tarihindeki rayiç bedellere uygun olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda, mahkememizce hasar tarihi itibarıyle davaya konu halı sahada meydana gelen hasar miktarı …. TL olarak kabul edilmiştir. Bilirkişilerce eksik sigorta uygulanması gerektiği belirtilmiş ancak hesaplamada %58 oranında eksik sigorta uygulanmamış olması nedeniyle raporun sonuç kısmındaki hesaplamaya mahkememizce iştirak edilmemiştir. … TL olarak kabul edilen hasar miktarına %58 oranında eksik sigorta uygulandığında eksik sigorta bedeli … TL olarak hesaplanmış, bu miktarında … TL hasar bedelinden mahsup edilmesi sonucu bakiye kalan miktar .. TL’dir. Poliçe ve eki zeyilname gereğince asgari uygulanması gereken … USD’nin hasar tarihindeki döviz kuru üzerinden TL karşılığı … TL’dir. Bu halde, eksik sigorta uygulanması sonucu bakiye kalan hasar miktarı asgari uygulanması gereken tenzili muafiyet miktarının altında olduğundan davacının poliçe kapsamında talep edebileceği herhangi bir tazminat alacağı bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle açılan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu gereği dava açılırken 80,70 TL harç alındığı anlaşıldığından, 80,70 TL harcın karar tarihinde yürürlükte bulunan … TL harçtan mahsubu ile … TL harcın davacıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan … TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Arabuluculuk aşaması görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığından, 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen … TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
6-Davacı yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim