Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :

DAVALI :
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/01/2022
KARAR TARİHİ : 21/06/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekilinin iddialarının ve bunların dayanaklarının özetle; Davalı şirket nezdinde …nolu Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi yaptırmak suretiyle 2020/2021 üretim sezonu için … ili … İlçesi … Köyü … Ada/Parseldeki mercimek ürününü sigortalatmış olduğunu, akabinde tüm bölgede meydana gelen kuraklık nedeniyle müvekkilinin .. İlçesi … Köyü ….. ada/parselde ekmiş olduğu mercimeğinden ürün alamamış olduğunu, müvekkilinin bu durumu ve meydana gelen zararının karşılanması için davalı ile iletişime geçmesine rağmen sonuç alamamış ve zararının giderilmemiş olduğunu, yargılama sırasında re’sen göz önünde bulundurulacak nedenler karşısında; HMK 107. madde gereğince belirsiz alacak davası olarak açtığı bu davada fazlaya ilişkin hakları, dava ve ıslah hakkları saklı kalmak koşulu ile; Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi kapsamında meydana gelen kuraklık nedeniyle davacının uğramış olduğu 1.000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı Sigorta Şirketi vekili Cevap Dilekçesinde özetle; Davacı, …numaralı Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigorta Poliçesinin sigortalısı olduğunu, bu sigorta ile kapsama alınan risklerin, ÇKS’ye kayıtlı kuru tarım alanlarında üretimi yapılan buğday ürününde köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybının, köy bazında kabul edilen eşik verim değerine kadarı teminat altına alınmış olduğunu, yürürlükteki mevzuat gereği, Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi uygulamalarında, risk inceleme ve hasar tespit işlemleri sadece Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Eksperleri tarafından yürütülmekte olduğunu, Devlet Destekli Tarım Sigortaları uygulamalarındaki hasar tespit işlemlerinde; Tarım ve Orman Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlüklerinin ya da başka kurumların tespit ve değerlendirme faaliyeti bulunmadığını, ilgili yıl için, köy bazında belirlenen referans parsellerde Havuz eksperleri tarafından yapılacak verim tespitleri ile belirlenen köyün gerçekleşen ortalama verim değerinin, köyün eşik verim değerinin altında olması durumunda; köyde bulunan ve Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası yaptıran tüm sigortalı üreticiler tazminat almaya hak kazanmakta olduğunu, 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu’nun 4. maddesiyle, tarım sektörünü tehdit eden risklerin belirli bir bölümünü teminat altında alan, sigorta primlerinin bir kısmı devlet tarafından karşılanan, tarım sigortalarının ülke genelinde yaygınlaşmasını hedefleyen, tüzel kişiliği haiz Tarım Sigortaları Havuzu kurulmuş olduğunu, 5363 sayılı kanunun 9. maddesi gereğince, müvekkil şirket, Tarım Sigortaları Havuzu’nun işleticisi olduğunu, Tarım Sigortaları Havuzu kar amacı gütmeyen bir kuruluş olduğunu, TARSİM olarak adlandırılan tarım sigortaları sistemi, diğer sigorta sistemlerinden farklı olduğunu, havuzda yer alan sigorta şirketleri riskin %100’ünü havuza devrettikleri için sistemde kar-zarar ortaklıkları söz konusu olmadığını, başka bir ifade ile sigorta şirketlerinin hasarın ödenmemesinden doğrudan bir menfaat sağlamalarının söz konusu olmadığını, sistemin, sigortacıların kurduğu bir işletici şirket eliyle yürütülmekte olduğunu, bu işletici şirketin de kar amacı gütmemekte olduğunu, hasarın ödenip ödenmemesinin şirkete bir kazanç sağlamamakta olduğunu, davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiş olduğu anlaşıldı.
DELİLLER:
1-Köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri,
2-…. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne müzekkere cevabı
Dosyaya sunulan Köy Bazlı Kuraklık verim sigorta poliçeleri incelendiğinde; davacı ile davalı sigorta şirketi arasında … İli, ….. İlçesi, … Köyü …. ada/parsel nolu taşınmazlara ilişkin …/2021 başlangıç tarihli, …/2021 bitiş tarihli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçeleri düzenlendiği, poliçelerde köy ortalama veriminin 150 (kg/da), köy eşik verim değerinin ise 105 (kg/da) olarak yazılı olduğu anlaşılmaktadır.
… İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne yazılan müzekkere cevabında;
İlçe Müdürlüklerince yaşanan kuraklığın etkilerini (ürün verim kaybı) incelemek amacıyla yapılan çalışmada, ilçelerinde yağışa dayalı koşullarda ve yaygın olarak üretimi yapılan hububat ve baklagil bitkilerinin ürün kayıplarını sahada gözlem, inceleme ve yerinde ürün verim tespiti yapılarak köy/mahalle ürün verim ortalaması olarak belirlenmiş olduğunu, 2021 yılı üretim dönemi ürün verim kaybı yüzde oranları ve ürün kaybı miktarları 2020 yılı üretim dönemi ilçe İVA (İstatistik Verim Ağı) ürün verimleri ile kıyaslanarak elde edilmiş olduğunu, Ürün satış fiyatları ürün hasat dönemi peşin satış piyatı olup Tarım ve Orman Bakanlığının Tarım Ürünleri Maliyet Sisteminden (TAMSİS)’den alınmış olduğu, … İlçesi …. Mahallesinde yapılan hasar tespit çalışmaları neticesinde ise, mercimek ürününde %53 verim kaybı yaşandığı, yaşanan bu verim kaybı oranı sonucunda üreticinin üretim yapmış olduğu taşınmazlarda mercimek ürününün dekara verim ortalamasının 85 kg/da olarak belirlendiği ve ayrıca ilçenin 2021 yılına ilişkin mercimek ürün satış fiyatlarının da 8,00 TL/kg olduğunun anlaşılmış olduğu.
Davalı sigorta şirketi tarafından dosyaya sunulan ….. İli, …. İlçesi, Merkez-…. Köyüne ilişkin TARSİM Devlet Destekli Kuraklık Verim Sigortası Köy Bazında Kuraklık Gözlem-Verim Tespit Raporu incelendiğinde; köy ortalama veriminin 150 (kg/da), köy eşik verim değerinin 105 (kg/da), tespit edilen verimin ise 105 (kg/da) olduğu, 2021 yılı Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Kapsamında belirlenen köy verim değerinin köy eşik verim değerinden yüksek veya eşit olması nedeniyle tazminata esas verim kaybının bulunmadığının tespitine yer verildiği anlaşılmaktadır.
DEĞERLENDİRME:
Dava, Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçelerinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasında …./2021 başlangıç, …. bitiş tarihli …. İli …. İlçesi … Köyü … ada/parsel numaralı taşınmazlara ilişkin Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçeleri düzenlendiği, sigorta poliçelerinde köyün ortalama veriminin 150 (kg/da), eşim verim değerinin ise 105 (kg/da) yazılı olduğu, TARSİM tarafından görevlendirilen eksper tarafından …. gözlem tespit tarihli düzenlenen raporda, tespit edilen ortalama verimin 105 (kg/da) olması nedeniyle tazminata esas verim kaybının bulunmadığının yazılı olduğu, …. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından 2021 yılı mercimek ürününe ilişkin yapılan hasar tespit çalışmaları neticesinde; .. Köyü kırmızı mercimek üretiminde %53 verim kaybı yaşandığı ve dekara verim ortalamasının 85 kg/da olarak tespit edildiği dosya kapsamında anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davaya konu devlet destekli köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri kapsamında davacının hasar bedeli talep edip edemeyeceği, edebilecekse miktarına ilişkindir.
Dosyaya sunulan sigorta poliçelerinin “Sözleşmenin Konusu” başlıklı kısmında, sigorta poliçesi ile TARSİM’in, kuru tarım alanlarında üretimi yapılan kırmızı mercimek ürününde poliçe kapsamında teminat altına alınan risklerin, köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybını, poliçede belirtilen köy bazında verim değerlerinin ortalaması esas alınarak teminat altına aldığı ve sigortalının parsel bazlı verim kaybı taleplerinin dikkate alınmayacağı, ayrıca sigortaya konu ürünün poliçede yazılı teminatlar ve poliçeye ekli matbu Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları ile Tarife ve Talimatlar dahilinde sigorta edildiğinin hüküm altına alındığı yazılıdır.
Poliçede atıf yapılan Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları’nın A.3.1.a maddesinde, köyün ortalama veriminin, TÜİK ve TARSİM verileri esas alınarak tespit edilen verim değerini, A.3.1.b maddesinde, köyün eşik verim değerinin, köyün ortalama veriminin %70’i esas alınarak belirlenen değeri, A.3.1.c maddesinde köyün gerçekleşen verim ortalamasının, ilgili yılın hasat döneminde TARSİM eksperleri tarafından köyün referans parsellerinde belirlenen verimlerin ortalamasını ve A.3.1.ç maddesinde, referans parselin, TARSİM eksperleri tarafından köyün gerçekleşen verim ortalamasının tespitinde kullanılacak parselleri ifade ettiği belirtilmiş, A.3.3.2 maddesinde de, tazminat hesabında referans parsellerde belirlenen verimin esas alınacağı, eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitlerinin dikkate alınmayacağı açıklanmış ve referans parsellere yönelik işbu hüküm Genel Şartların B.3. maddesinde verim tespiti başlığı altında yer verilen açıklamalarla bir kez daha vurgulanarak hükme bağlanmıştır.
Yine dosyaya sunulan poliçelerin “Tazminat Ödemesi Başlıklı” kısmında, tazminat ödemesinde, söz konusu köye ait ilgili yılda Tarım Sigortaları Havuzu tarafından belirlenen gerçekleşen verim ortalaması ile ilçenin eşik verim değeri arasındaki farkın baz alınacağı, ilgili yıl için ilçenin gerçekleşen verim ortalamasının, ilçenin eşik verim değerinin altında kalması durumunda ilçede bulunan tüm sigortalı üreticilerin tazminat almaya hak kazanacağı, ilçenin gerçekleşen verim ortalamasının ilçenin eşik verim değerine eşit veya üzerinde olması durumunda ise ilçede bulunan sigortalı üreticilere herhangi bir tazminat ödemesi yapılmayacağı düzenlenmiş olup, aynı hususlar genel şartların B.4.1 ve B.4.2 maddelerinde de vurgulanmıştır.
Gerek taraflar arasında imzalanan poliçe hükümleri gerekse poliçenin atıfta bulunduğu Genel Şartlar tarafları bağlayıcı nitelikte olup, tazminat hesabının da poliçe ve Genel Şartlar uyarınca hesaplanması gerekir. Nitekim, benzer uyuşmazlıklar hakkında, poliçe hükümleri ile genel şartların bağlayıcı olduğu Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesinin 25/02/2021 tarihli ve 2020/1701E.-2021/363 K. Sayılı ilamı ile Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 22.06.2021 tarihli ve 2020/2062 E.-2021/5307 K. sayılı ilamında da vurgulanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar, yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; davaya konu sigorta poliçelerinde köyün ortalama veriminin 150 (kg/da), eşik verim değerinin ise 105 (kg/da) yazılı olduğunun, TARSİM verilerine göre … İlçesi … Köyü mercimek üretiminde 2021 yılında gerçekleşen ortalama verimin 105 (kg/da) olduğunun ve bu değerin köyün eşik verim değeri ile eşit olduğunun, tarafları bağlayıcı nitelikte olan sigorta poliçeleri ve genel şartlar uyarınca davacının tazminat talep etme hakkı bulunmadığının anlaşılmasına göre davanın reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi ekli kararda açıklandığı üzere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının karşıladığı harç ve yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, artan avansın davacıya iadesine,
4- Davalı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/4 maddesi uyarınca belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan masraf bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6- HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
Dair tarafların yokluğunda verilen karara karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim