Emsal Mahkeme Kararı Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/524 E. 2022/2334 K. 20.09.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/01/2022
KARAR TARİHİ : 20/09/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “Davalı şirket nezdinde …. nolu Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi yaptırmak suretiyle …/2021 üretim sezonu için …. ili … İlçesi …. Köyü …. Ada/Parseldeki mercimek ürününü sigortalatmıştır. Akabinde tüm bölgede meydana gelen kuraklık nedeniyle müvekkil … İlçesi …. Köyü … ada/parselde ekmiş olduğu mercimeğinden ürün alamamıştır. Müvekkil bu durumu ve meydana gelen zararının karşılanması için davalı ile iletişime geçmesine rağmen sonuç alamamış ve zararı giderilmemiştir. Kuraklık ile ilgili bilgi ve belgeler ….2021 tarihli dilekçemize ekli olarak davalı sigorta şirketine … barkod nolu posta ile PTT vasıtasıyla gönderilmek suretiyle zararın tazmini talep edilmiş olup bu evraklar davalı şirket tarafından teslim alınmış ve verdikleri …2021 tarihli cevabi yazıda talep edilen taşınmazlarda verim kaybı oluşmadığından bahisle talebimizin kabul edilemeyeceğini bildirmişlerdir. Bu kapsamda fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak üzere 1.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini ” Talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili dava dilekçesinde özetle;Davacı, …. ili …. ilçesi …. mahallesinde kayıtlı Arpa tarlası için …-….-…-…. ve …. no lu bitkisel ürün poliçesi, …-…-….-… ve …. da alan, ….-…-….-…. ve … kg/da verim değerleri ve 1,63 TL birim bedel, beyanı ile tanzim ettirmiş, Ancak sigortalıya ait parseller için 2021 yılında Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası düzenlenmemiş. Tazminata esas olan konu, poliçelerde satın alınan teminatlar ile ilgili olup, teminata alınmayan riskler sonucunda oluşan kayıplar teminat kapsamı dışında değerlendirilmiş. Bu nedenle kuraklık sebebiyle yaşanan kayıplar kuraklık poliçesi düzenlenmediği için teminat kapsamı dışında değerlendirilmiş. müvekkil şirket aşağıda da görüleceği üzere poliçe kesilmesinden sonra davacı sigortalıyı ilgili sigortaya ilişkin bilgilendirme noktasında yükümlülüğünü yerine getirmiş ve sigortalı TTK 1423′ uncu maddesinin ikinci fıkrasında hükmolunan süre içinde her hangi bir itirazda bulunmadığından sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış kabul edilmiş Sigorta ettiren davacı poliçe kapsamında kendisine iletilen talimatlara ilişkin basit bir göz gezdirme ile bu farkı anlayıp kendisine tanınan yasal sürede cayma hakkını kullanabilir yahut: kendisine kesilen poliçede değişiklik ve iptal yapabilirken sigortalı olarak üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeyen davacı ilgili hasarın oluştuğu tarihe kadar primlerini de düzenli ödemek sureti ile ilgili sigortaya ilişkin hiçbir itirazda bulunmamış. Bu nedenle de davacı sigortalının müvekkil kurum nezdinde yapmış olduğu sigorta poliçesi geçerliliğini korumuş ve doğal olarak yaptırdığı köy bazlı bir kuraklık sigortasının olmaması nedeniyle davacı yana kuraklık hasarına ilişkin bir ödeme yapılmamış. Yukarıda açıkladığımız nedenlerle, davacı sigortalının haksız taleplerinin reddi gerektiği. Ancak kabul manasına gelmemek üzere, aksi kanaatte herhangi bir tazminat ödenmesine karar verilmesi durumunda, davaya konu poliçede yer alan muafiyet ve müşterek sigorta hükümlerinin uygulanması gerektiği kabul manasına gelmemek üzere, herhangi bir tazminata hükmedilmesi halinde zeyilname ve prim iadesinin dikkate alınması gerektiği bu nedenle davanın reddi talep edilmiştir,
DELİLLER:
1-Köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri,
2-Bismil İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne müzekkere cevabı
Dosyaya sunulan Köy Bazlı Kuraklık verim sigorta poliçeleri incelendiğinde; davacı ile davalı sigorta şirketi arasında …. İli, …. İlçesi, …. Köyü … ada/parsel nolu taşınmazlara ilişkin …. başlangıç tarihli, …/2021 bitiş tarihli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçeleri düzenlendiği, poliçelerde köy ortalama veriminin 150 (kg/da), köy eşik verim değerinin ise 105 (kg/da) olarak yazılı olduğu anlaşılmaktadır.
Bismil İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne yazılan müzekkere cevabında;
İlçe Müdürlüklerince yaşanan kuraklığın etkilerini (ürün verim kaybı) incelemek amacıyla yapılan çalışmada, ilçelerinde yağışa dayalı koşullarda ve yaygın olarak üretimi yapılan hububat ve baklagil bitkilerinin ürün kayıplarını sahada gözlem, inceleme ve yerinde ürün verim tespiti yapılarak köy/mahalle ürün verim ortalaması olarak belirlenmiş olduğunu, 2021 yılı üretim dönemi ürün verim kaybı yüzde oranları ve ürün kaybı miktarları 2020 yılı üretim dönemi ilçe İVA (İstatistik Verim Ağı) ürün verimleri ile kıyaslanarak elde edilmiş olduğunu, Ürün satış fiyatları ürün hasat dönemi peşin satış piyatı olup Tarım ve Orman Bakanlığının Tarım Ürünleri Maliyet Sisteminden (TAMSİS)’den alınmış olduğu, …. İlçesi Ataköy Mahallesinde yapılan hasar tespit çalışmaları neticesinde ise, mercimek ürününde %53 verim kaybı yaşandığı, yaşanan bu verim kaybı oranı sonucunda üreticinin üretim yapmış olduğu taşınmazlarda mercimek ürününün dekara verim ortalamasının 85 kg/da olarak belirlendiği ve ayrıca ilçenin 2021 yılına ilişkin mercimek ürün satış fiyatlarının da 8,00 TL/kg olduğunun anlaşılmış olduğu.
Davalı sigorta şirketi tarafından dosyaya sunulan …. İli, … İlçesi, …. Köyüne ilişkin … Devlet Destekli Kuraklık Verim Sigortası Köy Bazında Kuraklık Gözlem-Verim Tespit Raporu incelendiğinde; köy ortalama veriminin 150 (kg/da), köy eşik verim değerinin 105 (kg/da), tespit edilen verimin ise 105 (kg/da) olduğu, 2021 yılı Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Kapsamında belirlenen köy verim değerinin köy eşik verim değerinden yüksek veya eşit olması nedeniyle tazminata esas verim kaybının bulunmadığının tespitine yer verildiği anlaşılmaktadır.
DEĞERLENDİRME:
Dava, Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçelerinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasında …./2021 başlangıç, …./2021 bitiş tarihli …. İli …. İlçesi …. Köyü … ada/parsel numaralı taşınmazlara ilişkin Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçeleri düzenlendiği, sigorta poliçelerinde köyün ortalama veriminin 150 (kg/da), eşim verim değerinin ise 105 (kg/da) yazılı olduğu, …. tarafından görevlendirilen eksper tarafından …./2021 gözlem tespit tarihli düzenlenen raporda, tespit edilen ortalama verimin 105 (kg/da) olması nedeniyle tazminata esas verim kaybının bulunmadığının yazılı olduğu, … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından 2021 yılı mercimek ürününe ilişkin yapılan hasar tespit çalışmaları neticesinde; … Köyü kırmızı mercimek üretiminde %53 verim kaybı yaşandığı ve dekara verim ortalamasının 85 kg/da olarak tespit edildiği dosya kapsamında anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davaya konu devlet destekli köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri kapsamında davacının hasar bedeli talep edip edemeyeceği, edebilecekse miktarına ilişkindir.
Dosyaya sunulan sigorta poliçelerinin “Sözleşmenin Konusu” başlıklı kısmında, sigorta poliçesi ile …’in, kuru tarım alanlarında üretimi yapılan kırmızı mercimek ürününde poliçe kapsamında teminat altına alınan risklerin, köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybını, poliçede belirtilen köy bazında verim değerlerinin ortalaması esas alınarak teminat altına aldığı ve sigortalının parsel bazlı verim kaybı taleplerinin dikkate alınmayacağı, ayrıca sigortaya konu ürünün poliçede yazılı teminatlar ve poliçeye ekli matbu Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları ile Tarife ve Talimatlar dahilinde sigorta edildiğinin hüküm altına alındığı yazılıdır.
Poliçede atıf yapılan Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları’nın A.3.1.a maddesinde, köyün ortalama veriminin, TÜİK ve TARSİM verileri esas alınarak tespit edilen verim değerini, A.3.1.b maddesinde, köyün eşik verim değerinin, köyün ortalama veriminin %70’i esas alınarak belirlenen değeri, A.3.1.c maddesinde köyün gerçekleşen verim ortalamasının, ilgili yılın hasat döneminde TARSİM eksperleri tarafından köyün referans parsellerinde belirlenen verimlerin ortalamasını ve A.3.1.ç maddesinde, referans parselin, TARSİM eksperleri tarafından köyün gerçekleşen verim ortalamasının tespitinde kullanılacak parselleri ifade ettiği belirtilmiş, A.3.3.2 maddesinde de, tazminat hesabında referans parsellerde belirlenen verimin esas alınacağı, eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitlerinin dikkate alınmayacağı açıklanmış ve referans parsellere yönelik işbu hüküm Genel Şartların B.3. maddesinde verim tespiti başlığı altında yer verilen açıklamalarla bir kez daha vurgulanarak hükme bağlanmıştır.
Yine dosyaya sunulan poliçelerin “Tazminat Ödemesi Başlıklı” kısmında, tazminat ödemesinde, söz konusu köye ait ilgili yılda Tarım Sigortaları Havuzu tarafından belirlenen gerçekleşen verim ortalaması ile ilçenin eşik verim değeri arasındaki farkın baz alınacağı, ilgili yıl için ilçenin gerçekleşen verim ortalamasının, ilçenin eşik verim değerinin altında kalması durumunda ilçede bulunan tüm sigortalı üreticilerin tazminat almaya hak kazanacağı, ilçenin gerçekleşen verim ortalamasının ilçenin eşik verim değerine eşit veya üzerinde olması durumunda ise ilçede bulunan sigortalı üreticilere herhangi bir tazminat ödemesi yapılmayacağı düzenlenmiş olup, aynı hususlar genel şartların B.4.1 ve B.4.2 maddelerinde de vurgulanmıştır.
Gerek taraflar arasında imzalanan poliçe hükümleri gerekse poliçenin atıfta bulunduğu Genel Şartlar tarafları bağlayıcı nitelikte olup, tazminat hesabının da poliçe ve Genel Şartlar uyarınca hesaplanması gerekir. Nitekim, benzer uyuşmazlıklar hakkında, poliçe hükümleri ile genel şartların bağlayıcı olduğu Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesinin …./2021 tarihli ve …E.-… K. Sayılı ilamı ile Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin …2021 tarihli ve …. E.-… K. sayılı ilamında da vurgulanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar, yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; davaya konu sigorta poliçelerinde köyün ortalama veriminin 150 (kg/da), eşik verim değerinin ise 105 (kg/da) yazılı olduğunun, TARSİM verilerine göre … İlçesi …. Köyü mercimek üretiminde 2021 yılında gerçekleşen ortalama verimin 105 (kg/da) olduğunun ve bu değerin köyün eşik verim değeri ile eşit olduğunun, tarafları bağlayıcı nitelikte olan sigorta poliçeleri ve genel şartlar uyarınca davacının tazminat talep etme hakkı bulunmadığının anlaşılmasına göre davanın reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi ekli kararda açıklandığı üzere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının karşıladığı harç ve yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, artan avansın davacıya iadesine,
4- Davalı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/4 maddesi uyarınca belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan masraf bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6- HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
7-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Dair tarafların yokluğunda verilen karara karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim