Emsal Mahkeme Kararı Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/387 E. 2023/109 K. 27.01.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :

DAVALI :
VEKİLLERİ :

DAVA İHBAR OLUNAN :
VEKİLİ :

DAVA : İtirazın İptali (Trafik Kazasından Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 14/03/2022
KARAR TARİHİ :

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Trafik Kazasından Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, dava dışı …. Sigorta A.Ş. Tarafından kasko sigorta poliçesi düzenlenen davalıya ait … plaka sayılı aracın …. tarihinde sebebiyet verdiği trafik kazası nedeniyle müvekkile ait … plaka sayılı aracın hasara uğradığını, kazanın meydana gelmesinde davalıya ait araç sürücüsünün %100 kusurlu olduğunu, kaza sonrası müvekkile ait araçta …. TL maddi hasar meydana geldiğini, müvekkilin aracında … TL değer kaybı oluştuğunu, davalı şirkete yapılan başvuruya rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığını, kasko poyiçesinde yer alan ihtiyari mali mesuliyet klozu kapsamında değer kaybının ödenmesi için sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapıldığını, sigorta tahkim komisyonunca … TL değer kaybına hükmedildiğini, poliçede yer alan kolzda üst limit …. TL olduğunu, aşan kısmın tahsili için Diyarbakır İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası üzerinden başlatılan icra takibinin davalının haksız itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ve takibin devamı ile davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
Davalı vekili, kazanın müvekkil sigorta şirketinin çalışanı ….’nin sevk ve idaresinde iken meydana gelmesi nedeniyle müvekkile husumet yöneltilemeyeceğini beyan ederek usul ve esas yönünden davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Dava dışı …’ye dava ihbar edilmiştir.
Taraflarca dosyaya deliller incelenmiş, … plaka sayılı aracın tramer kayıtları ile trafik tescil bilgileri, Sigorta Tahkim dosyası, … plaka sayılı araca ait kasko poliçesi ile, hasar dosyası ve yapılan ödemelere dair dekontlar ile Diyarbakır İcra Dairesinin …. esas sayılı takip dosyası celp edilerek dosya arasına kazandırılmış, davaya konu kazanın meydana gelmesinde kusun ve davaya konu kaza nedeniyle davacıya ait araçta değer kaybı meydana gelip gelmediğine ilişkin Ankara ATK’dan bilirkişi raporu alınmıştır.
Dava, trafik kazasından kaynaklı davacıya ait araçta oluştuğu ileri sürülen değer kaybının tahsili için kazaya sebebiyet verdiği iddia edilen aracın işleteni aleyhine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Taraflar tacir olduğundan uyuşmazlığın tacirlerarası haksız fiilden kaynaklandığı ve uyuşmazlığın çözümünde mahkememizin görevli olduğu kabul edilerek işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
… tarihinde davacıya ait … plaka sayılı araç ile davalıya ait … plaka sayılı araç arasında davaya konu kazanın meydana geldiği, … plaka sayılı aracın davaya konu kaza tarihini de kapsar şekilde dava dışı …. Sigorta A.Ş. Tarafından kasko sigorta poliçesinin düzenlendiği, kaza sonrası düzenlenen eksper raporuna göre davacıya ait araçta KDV dahil toplam … TL hasar meydana geldiği, elde ki dosyanın davacısı tarafından … plaka sayılı aracın kasko sigorta poliçesini düzenleyen …. Sigorta A.Ş. Aleyhine değer kaybının tazmini için sigorta tahkime başvuru yapıldığı, sigorta hakem heyetince bilirkişi raporu alınmaksızın poliçede ihtiyari mali mesuliyet üst limitinin …. TL olması nedeniyle bu bedele hükmedildiği, karara karşı sigorta şirketine tarafından itirazda bulunulduğu, itiraz hakem heyetince alınan bilirkişi raporuna göre, ZMMS genel şartları ekinde yer alan formülasyona göre değer kaybının …. TL, reel olarak piyasa şartlarına göre ise değer kaybının … TL olarak hesaplandığı, her iki miktarında poliçede yazılı teminat miktarının üzerinde olması nedeniyle … TL değer kaybına karar verilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle itirazın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davaya konu kazanın meydana gelmesinde davalıya ait aracın sürücüsünün kusurunun bulunup bulunmadığı, davacıya ait araçta meydana gelen hasar nedeniyle dava dışı sigorta şirketi tarafından değer kaybına ilişkin yapılan ödemeden daha fazla bedelde değer kaybı oluşup oluşmadığı, buradan varılacak sonuca göre davacının değer kaybı talep edip edemeyeceğine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” düzenlemelerine yer verilmiştir. Anılan yasal düzenlemeler gereğince davalı işleten, araç sürücüsünün kusuru nedeniyle meydana gelen trafik kazalarında üçüncü kişilere verilen zararı karşılamakla yükümlüdür.
Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden, …. tarihinde saat saat … sıralarında sürücü …. sevk ve idaresindeki … plaka sayılı otomobil ile …Caddesi üzerinden …. Caddesi istikametine doğru seyir halinde iken olay mahalli 355. sokak kavşağına geldiği sırada aracının ön kısmı ile; istikametine göre sağ taraftan …. Sokak istikametinden gelerek …. Caddesine çıkış yapan sürücü … sevk ve idaresindeki … plaka sayılı kamyonetin sol yan kısmına çarpması sonucu dava konusu trafik kazasının meydana geldiği anlaşılmaktadır.
Kaza sonrası ilgili kolluk birimi tarafından düzenlenen kaza tespit tutanağında, kazanın meydana gelmesinde davalıya ait araç sürücüsü …’nin 2918 sayılı KTK.’nun 57/1-B maddesinin 5. Bendinde düzenlenen tali yoldan ana yola çıkarken ana yoldan gelen araçlara ilk geçiş hakkını vermemesi kuralını ihlal ettiği belirtilmiş, davacıya ait araç sürücüsünün kusuru olup olmadığına ilişkin herhangi bir değerlendirmeye verilmemiştir.
Davaya konu kazada kusur ve davacının aracında değer kaybı oluşup oluşmadığı yönünden Ankara ATK’dan bilirkişi raporu alınmış, bilirkişi raporunda kusura ilişkin; … İl Sağlık Müdürlüğü …. Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin …. tarihli laboratuvar sonuçlarına göre sürücü …’nin kanında …. promil alkol olduğu belirtildiği, sürücü ….’nın sevk ve idaresindeki otomobil ile meskun mahalde gece vakti seyir halinde iken olay mahalli kavşağa yaklaştığı sırada; mahalde kendisine hitaben bulunan “Anayol-Tali Yol” trafik levhasını dikkate alarak seyrini her an tedbir alabilecek vaziyette sürdürmediği, istikametine göre sağ tarafından gelerek anayola çıkış yapan diğer sürücü idaresindeki araca karşı zamanında etkin tedbir almadığı olayda %20 oranında kusurlu olduğu, sürücü …’nin sevk ve idaresindeki kamyonet ile meskun mahalde gece vakti seyir halinde iken yola gereken dikkatini vermesi, olay mahalli kavşaktan anayola çıkış yapmadan önce; kavşak başında kendisine hitaben bulunan “Yol Ver” trafik levhasını dikkate alarak durması, ilk geçiş hakkını istikametine göre sol tarafından düz seyirle gelen diğer sürücü idaresindeki araca vermesi, yolun müsait olduğu durumda anayola çıkışını dikkatli bir şekilde yapması gerekirken bu hususlara riayet etmediği, gerekli kontrolleri yapmadan dikkatsizce yola çıkış yaptığı sırada meydana gelen kazanın oluşumunda %80 oranında kusurlu olduğu mütalaa edilmiştir. Raporun kusura yönelik bu kısmının mahkememizce denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu değerlendirilmiş ve kazanın oluşumunda davacıya ait araç sürücüsünün %20 oranında, davalıya ait araç sürücüsünün ise %80 oranında kusurlu olduğu kabul edilmiştir.
Trafik kazası neticesinde oluşan değer kaybı “gerçek zarar” olduğundan, zarar TBK hükümlerince ve Yargıtay tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde belirlenmelidir. Anayasa Mahkemesi’nin … tarihli ve 2019/40 E., 2020/40 K. sayılı Kararı ile, 2918 Sayılı Yasanın 90. Maddesinin birinci cümlesinde yer alan “…ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda…” ibaresinin ve ikinci cümlesinde yer alan “…ve genel şartlarda…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiş olması, Anayasa Mahkemesi kararlarının, devam eden uyuşmazlıklar açısından uygulanacak olması karşısında, hesaplamanın ZMMS Genel Şartları ekindeki hesaplama yöntemine göre yapılamayacağından, bu nedenle öncelikle değer azalması veya değer kaybının belirlenmesinde dikkate alınması gereken ölçütler her olayın somut özelliğine göre değişebilecek ise de aracın markası, özellikleri ve model yılı, kullanım amacı, kullanım süresi, yıpranma payı, aracın gördüğü hasarın ağırlığı ve hasara uğrayan bölgeleri, hasarın giderilmesinde kullanılan parçaların niteliği (orijinal olup olmadığı) hususları değer kaybında göz önüne alınmalı, aracın hasarsız hali ile onarıldıktan sonraki değer arasındaki fark bilirkişi tarafından değerlendirilerek, değer kaybı olup olmadığı belirlenmelidir.
Ankara ATK’nan alınan bilirkişi raporunda değer kaybına ilişkin olarak; dava konusu … plakalı aracın …. Model … Marka … 1.6 TDI … DSG … tipli otomobil olduğu, dosyada mevcut … tarihli ekspertiz raporuna göre, … plakalı aracın .. Model .. Marka Passat … TDI .. DSG Impression tipli otomobilde mevcut kaza sonucu Malzeme+İşçilik+KDV dahil toplam … TL’lik hasar meydana geldiği, aracın kaza sırasında … km’de olduğu ve kaza tarihindeki piyasa rayiç bedelinin …. TL olduğu dikkate alındığında toplam .. TL değer kaybı olduğunun belirtildiği, aracın (GİB Kasko Değer Listesi) ile yapılan piyasa araştırması, serbest piyasa koşullarına göre kaza tarihi itibariyle hasarsız haldeki ikinci el rayiç değerinin .. TL civarı olduğu, aracın yaşı (2 Yaş), markası, modeli, kaza anındaki km’si (..), tespiti yapılan hasar miktarı (…-TL), hasar geçmişi, hasarlı kısımların özelliği, yapılan tamirat, hasarlı araç fotoğrafları da değerlendirildiğinde dava konusu araçta … TL değer kaybı meydana geleceği mütalaa edilmiştir. Anılan ilkeler doğrultusunda değer kaybının tespitine yönelik dosyaya sunulan ATK raporu bu yönden de mahkememizce benimsenmiş ve davaya konu kaza nedeniyle davacının aracında oluşan değer kaybı .. TL kabul edilmiştir.
Elde dosyanın davalısı, sigorta tahkim komisyonuna yapılan başvurunun tarafı değildir. Sigorta tahkim komisyonuna yapılan başvuru üzerine verilen karar miktar yönünden kesin olarak verilmesi nedeniyle kanun yolu denetiminden geçerek kesinleşmediğinden mahkememiz yönünden bağlayıcı olmadığı gibi dosya içerisinde yer alan bilirkişi raporları da elde ki dava yönünden kesin delil niteliğinde değildir. Ne var ki, elde ki dosyanın davacısı sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapan taraftır. İtiraz hakem heyetince değer kaybının tespitine yönelik alınan bilirkişi raporuna itirazda bulunduğuna dair dosyaya yansıyan herhangi bir bilgi ve belge bulunmamaktadır. Davacı, hem icra takibi başlatırken hem de elde ki davayı açarken değer kaybının … TL olduğunu zımni olarak kabul etmiştir. Bu nedenle, değerlendirme .. TL üzerinden yapılmıştır.
Davadan önce dava dışı .. Sigorta aleyhine hükmedilen … TL mahsup edilerek değer kaybının ödenmesi için takip başlatılmış ve dava açılmıştır. Bu durumda bakiye değer kaybı miktarı … TL’dir. Davalı işleten, sürücünün kusuru oranında tazminatla yükümlü olup, sürücünün %80 kusuruna isabet eden miktar … TL’dir. Davacının talep edebileceği asıl alacak miktarı bu miktar olarak kabul edilmiştir.
Davanın haksız fiilden kaynaklanmasına ve tarafların tacir olmasına göre, davacının kaza tarihinden takip tarihine kadar avans faizi talep etme hakkı bulunmaktadır. Bu kapsamda davacının … TL işlemiş faiz talep edebileceği kabul edilmiştir.
Takibe konu alacağın yargılamayı gerektirmesi nedeniyle icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile davalının Diyarbakır İcra Dairesinin … esas sayılı dosyasında ödeme emrine yaptığı itirazın, … TL asıl alacak, … TL işlemiş faiz olmak üzere toplam … TL miktarla İPTALİNE, takibin bu miktar üzerinden ve takip talebinde belirtilen şartlarla DEVAMINA,
2-Davacının fazlaya ilişkin isteminin REDDİNE,
3-Koşulları oluşmadığından davacının icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
4-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken … TL peşin harçtan, başlangıçta yatırılan … TL harcın mahsubu ile bakiye … TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 80,70 TL başvuru harcı ve peşin harç olarak yatırılan 512,33 TL olmak üzere toplamda .. TL’nın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından tarafından yargılama gideri olarak yapılan 121,25 tebligat, posta ve müzekkere gideri ve …. TL ATK gideri olmak üzere toplamda toplamda .. TL yargılama giderinin kabul/red oranı dikkate alınarak .. TL’lik kısmının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin ise davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan …. TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Arabuluculuk aşaması görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığından, 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen … TL arabuluculuk ücretinin. Kabul/red oranı dikkate alınarak … TL’lik kısmının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, bakiye .. ‬TL’lik kısmının ise davacıdan tahsili hazineye irad kaydına,
8-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim