Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/10/2022
KARAR TARİHİ : 26/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, müvekkil tarafından Diyarbakır ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel ve … ada … parsel sayılı taşınmazlarda mercimek ekimi yapıldığını ve ürünün kuraklıktan etkilenmesi halinde … ve … nolu poliçeler ile davalı şirket nezdinde … tarihinde sigortalattırdığını, müvekkilin aynı zamanda dava konusu arazileri dışında farklı arazilerini de sigortattırdığını, buna ilişkin poliçe örneklerinin ekte sunulduğunu, 2022 yılının kurak geçmesi nedeniyle müvekkile sigorta poliçelerinden kaynaklı kuraklık ödemesi yapıldığını, yapılan ödemeler incelendiğinde eksik ödeme yapıldığının farkedildiğini, yapılan ödemelerin müvekkilin arazilerinin bulunduğu köy olan … köyü değil de … köyüne göre yapıldığınının anlaşıldığını, her iki köy arasında köy bazlı kuraklık verim oranlarının farklılık gösterdiğini, bunun üzerine müvekkil tarafından davalı şirkete başvuru yapılarak söz konusu yanlışlığın düzeltilerek eksik ödemenin yapılması talebinde bulunmuş ise de talebin davalı şirket tarafından reddedildiğini, müvekkilin 2022 ÇKS kayıtlarında tüm arazilerinin Diyarbakır/… Köyüne bağlı gözüktüğünü, … köyünde yer alan … ada … parsel ve … ada … nolu parsellerin Tarsim sisteminde … olarak gözüktüğünü, ilgili parseller ile … Köyü arasında hiçbir bağ olmadığını, bu durumun sistemsel hatadan kaynaklandığını, müvekkilin ekmiş olduğu mercimek arazilerini sigorta yaptığı dönemde yine buğday arazilerini de kuraklık için sigorta ettirdiğini, sistemsel hatanın sadece mercimek ile ilgili ortaya çıktığını, davalı şirkef tarafından … tarih … sayılı yazı ile ödemelerin ÇKS kayıtlarına göre yapıldığı yönünde cevap verilmiş ise de, dilekçe ekinde sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde ödemenin ÇKS kayıtlarına göre yapılmadığının açıkça anlaşılacağını, ÇKS kayıtlarında … köyünde olan parsellerin poliçe de … köyü olarak gözüktüğünü, mahkemeniz nezdinde yapılacak bilirkişi incelemesi ile her iki köy arasındaki köy bazlı kuraklık verimleri arasındaki farkın ortaya çıkacağını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkile … ve … nolu poliçeler kapsamında yapılmayan eksik ödemelerden şimdilik … TL’nın ödeme tarihinden (…) itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası, sigortanın kapsamı, tabi olduğu genel şartlar ile tarife ve talimatlar hakkında genel açıklama yaparak, 2021 yılında Diyarbakır İli … İlçesi … köyünde kırmızı mercimek ürününde yapılan arazi tespitlerine göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalamasının … kg. ve tazminata esas verimin de … kg. olarak belirlendiğini, bu doğrultuda …nolu poliçe için … tarihinde …TL, … nolu poliçe için ise … TL hasar tazminatı ödendiğini, 2021 yılında Diyarbakır İli…İlçesi … köyünde belirlenen parsellerde yapılan gözlem ve incelemeler neticesinde … köyünde yapılan incelemelerin, alınan örneklerin ve ortalama verim hesabına esas değerlerin ekli eksper raporunda belirtildiğini, yapılan incelemelerin, tarih ve koordinat bilgisi içeren fotoğraflarla kayıt altına alındığını, … köyü için ilan edilen ve poliçede belirtilen eşik verim değerinin ise … kg/da’ olduğunu, köyün gerçekleşen verim ortalaması köyün eşik verim değerinden düşük olduğundan sigortalıya hasar tazminatı ödendiğini, davacının, Tarım Sigortaları Havuzu Eksperlerinin yaptığı tespitler yerine İl/ilçe Tarım Müdürlüklerinin belirlediği hasar oranlarının kabul edilmesi talebinin mümkün olmadığını, yapılan işlemlerde hata bulunmadığını, parsele özgü verim düşüklüklerinin poliçe teminatı dışında olduğunu, davacının, eksperlerin yaptığı tespitler yerine il/ilçe hasar tespit komisyonları veya il/ilçe tarım ve orman müdürlüklerinin belirlediği hasar oranlarının kabul edilmesi gerektiği iddiası mevzuata aykırı olduğunu beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Taraflarca dosyaya sunulan deliller incelenmiş, davaya konu edilen … ve … nolu poliçeler ile hasar dosyaları,… yılı kırmızı mercimek ürününe ilişkin davalı TARSİM nezdinde …yılı kırmızı mercimek ürününe ilişkin Diyarbakır İli … İlçesi … ile …’a yönelik oluşturulan kuraklık raporları, Diyarbakır ili … ilçesi … Mah. …ada … parsel ile … ada … parsel sayılı taşınmazların ve Diyarbakır ili …ilçesi … Mah. … ada … parsel ile… ada … parsel sayılı taşınmazlara yönelik tapu kayıt örnekleri ve davacıya ait …yılı ÇKS kayıtları celp edilerek dosya arasına kazandırılmış, Diyarbakır ili … ilçesi … Mah. yönelik değerler üzerinden hesaplama yapılması için ziraat mühendisi tarafından hazırlanan bilirkişi raporu dosyaya sunulmuştur.
Dava, köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacıya ait 2022 yılı ÇKS kayıtlarının incelenmesinden, Diyarbakır İli … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel nolu taşınmazın kullanım şeklinin kırmızı mercimek olduğu, tapu alanının … da, tasarruf alanının … da ve kullanım alanının … da olarak yer aldığı,… ada … nolu parselin de kullanım şeklinin kırmızı mercimek olduğu, tapu alanının … da, tasarruf alanının … da ve kullanım alanının … da olarak kayıtların yer aldığı,
Tapu kayıt örneklerinin incelenmesinden Diyarbakır İli Sur İlçesi … Mahallesi … ada … parsel nolu taşınmazın alanının … m2, … ada … parsel nolu taşınmazın alanının ise … m2 olduğu,
Uyuşmazlığa konu edilen poliçelerin incelenmesinden, … nolu poliçede, sigortalı taşınmazın Diyarbakır İli… İlçesi … Köyü … ada … parsel olarak gösterildiği, sigortalı taşınmazın alanının … dekar, köy ortalama veriminin … kg/da, köy eşik verim değerinin … kg/da, ürün birim fiyatının ise …TL/kg olarak gösterildiği, … poliçede ise, sigortalı taşınmazın Diyarbakır İli … İlçesi …Köyü … ada … parsel olarak gösterildiği, sigortalı taşınmazın alanının …dekar, köy ortalama veriminin … kg/da, köy eşik verim değerinin … kg/da, ürün birim fiyatının ise … TL/kg olarak gösterildiği,
Tarsim Eksperleri tarafından; Diyarbakır İli… İlçesi … Köyü 2022 ylılı kırmızı mercimek ürünü hakkında hazırlanan köy bazında kuraklık gözlem-verim tespit raporunda, köy ortalama veriminin …kg/da, köy eşik verim değerinin … kg/da, tespit edilen verimin … kg/da, tazminata esas verim kaybının ise … kg/da olarak tespit edildiği, Diyarbakır İli …İlçesi … Köyü 2022 ylılı kırmızı mercimek ürünü hakkında hazırlanan köy bazında kuraklık gözlem-verim tespit raporunda ise, köy ortalama veriminin … kg/da, köy eşik verim değerinin … kg/da, tespit edilen verimin … kg/da, tazminata esas verim kaybının ise … kg/da olarak tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sigorta poliçesinin düzenlenmesi esnasında davacı tarafından davalı sigorta şirketine hatalı bildirim yapılıp yapılmadığı, davalı sigorta şirketi tarafından poliçede taşınmazın mevkisinin yanlış olarak girilip girilmediği, Diyarbakır İli … İlçesi … İle …arasında hasar oranı yönünden farklılık bulunup bulunmadığı, buradan varılacak sonuca göre davacının sigorta poliçesi kapsamında tazminat talep edip edemeyeceğine ilişkindir.
2022 yılı Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlarının “Sigortanın Konusu” başlıklı A.1 maddesinde, “Bu sigorta ile Tarım Sigortaları Havuzu, 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu’nun 12’nci maddesine istinaden, Cumhurbaşkanı kararı ile kapsama alınan risklerin, Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı kuru tarım alanlarında üretimi yapılan buğday, arpa, çavdar, yulaf, ritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluk ürünlerinde köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Tarım Sigortaları Havuzu verileri esas alınarak tespit edilen eşik verim değerine kadar teminat altına alır. Sigortalının poliçede belirtilen parseline özgü verim kayıp talepleri dikkate alınmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan yasal düzenlemeden de açıkça anlaşılacağı üzere poliçenin düzenlenmesinde sigorta yaptıracak kişinin ÇKS kayıtlarının esas alınacağı belirtilmiştir.
Davacıya ait 2022 yılı ÇKS belgelerinde …ada …parsel ve … ada …parsel nolu taşınmazların Diyarbakır İli …İlçesi … olarak gösterildiği, tapu kayıtlarında da davacının bu taşınmazlara hissedar olduğu, poliçelerde belirtilen sigortalı taşınmazın kullanım alanlarının da ÇKS kayıtlarındakilerle uyumlu olduğunun anlaşılması karşısında poliçelerde sigortalı taşınmazın Diyarbakır İli …İlçesi …değil de …olarak gösterilmesi poliçesinin düzenlenme aşamasında meydana gelen maddi hatadan kaynaklandığının kabulü gerekir. Öte yandan, TARSİM eksperleri tarafından 2022 yılı kırmızı mercimek üretimine ilişkin olarak gerek Diyarbakır İli …İlçesi …, gerek Diyarbakır İli …İlçesi…köyüne ilişkin olarak hazırlanan kuraklık gözlem-verim tespit raporlarında her iki köyün ortalama veriminin … kg/da ve köy eşik verim değerlerinin … kg/da olduğu belirtilmiş olması karşısında davalı TARSİM’in eksik sigorta prim bedeli alındığından da bahsedilemez. Bu durumda davacının poliçe kapsamında tazminat talep edip edemeyeceğinin Diyarbakır İli …İlçesi …ilişkin veriler esas alınarak değerlendirilmesi gerekir.
Davacının …Köyü verileri esas alınarak tazminat alacağının bulunup bulunmadığının hesaplanması için ziraat mühendisi bilirkişiden rapor alınmıştır. Bilirkişi tarafından poliçede belirtilen alan ve yine poliçede belirtilen birim fiyat üzerinden değerlendirme yapılarak düzenlenen bilirkişi raporunda, …nolu poliçeye konu olan … ada … parsel nolu taşınmaza ilişkin hasar mikatırının …TL, …nolu poliçeye konu olan … ada … parsel nolu taşınmaz için hasar miktarı …TL olmak üzere toplamda …TL olarak tespit edilmiş ve davalı sigorta şirketince davadan önce … ada … parsel için ödenen …TL ile …nolu parsel için ödenen …TL mahsup edildiğinde aradaki farkın …TL olarak tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamanın, poliçeye, Köy Bazlı Kuraklı Verim Sigortası Genel Şartları ile Tarife ve Talimatlara uygun olması karşısında mahkememizce denetime ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiştir. Davalı TARSİM, poliçe ve genel şartlar gereğince tespit edilen verim ile köy eşik verim değeri arasında meydana gelen verim kaybı nedeniyle oluşan zararı karşılamakla yükümlü olup, bilirkişi raporunda yapılan hesaplama sonucu tespit edilen bedel üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
Faiz başlangıcına ilişkin olarak; davaya konu edilen poliçelerin başlangıç tarihleri …, bitiş tarihleri ise …tarihlidir. Poliçelerde hasat tarihleri …tarihi olarak gösterilmiştir.
2022 yılı Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlarının “Tazminatın Ödenmesi” başlıklı B.5 maddesine göre, köyün gerçekleşen verim ortalamasının ilanından itibaren 30 gün içerisinde tazminat tutarının sigortalıya ödeneceği belirtilmiştir.
TARSİM eksperi tarafından düzenlenen kuraklık verim tespit raporunda verim tespit tarihi …tarihi olarak gösterilmiştir. … Köyünün gerçekleşen verim ortalamasının ilanına dair dosyada herhangi bir bilgi ve belge bulunmamaktadır. Davalı vekili tarafından cevap dilekçesinde, poliçeler kapsamında yapılan ödemelerin …tarihinde yapıldığı beyan edilmiştir. Her ne kadar … köyünün gerçekleşen verim ortalamasının ilan edilip edilmediğinin ve/veya ilan edilmiş ise hangi tarihte ilan edildiğine ilişkin dosyaya yansıyan herhangi bir bilgi ve belge bulunmasada, poliçenin geçerlilik süresi, verim tespitinin yapıldığı tarin ve davalı sigorta şirketince ödemenin yapıldığı tarih gözetildiğinde talep edilen tazminatın muaccel hale geldiğinin kabulü gerekir. TBK.’nun 117.maddesi gereğince muaccel bir borcun borçlusunun alacaklının ihtarı ile temerrüde düşeceği açık olup, davacı tarafından eksik tazminatın ödenmesi için davalıya … tarihinde başvuru yapıldığı ve davalı tarafından … tarihli cevabı yazı ile ödeme yapılmayacağının bildirildiği gözetildiğinde, mahkememizce faiz başlangıç tarihi … tarihi olarak kabul edilmiş ve davanın belirsiz alacak davası olduğu gözetildiğinde nihai olarak kabul edilen alacağın tamamına davalı sigorta şirketinin temerrüt tarihi olan …tarihinden itibaren avans faizi işletilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE, … TL’nın temerrüt tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 3.601,97 TL peşin harçtan, başlangıçta yatırılan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 3.521,27 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL başvuru harcı ile 80,70 TL peşin harç olmak üzere 161,40 TL’nın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından 104,75 TL tebligat ve posta masrafı ve 900,00 TL bilirkişi masrafı olarak sarf edilen toplamda 1.004,75 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 9.200,00 vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Arabuluculuk aşaması görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığından 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 3.120,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
7-Davacı yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı

Katip Hakim