Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACILAR :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Sigorta (Ziraat Sigortası Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 01/11/2021
KARAR TARİHİ : 03/06/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Sigorta (Ziraat Sigortası Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
Davacı vekili, müvekkilleri …. ve …. ile …. Sigorta Anonim Şirketi arasında ayrı ayrı … ili … ilçesinde bulunan tarlalardaki ürünler için …2021-….2021 tarihleri arasında geçerli olmak üzere Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçeleri düzenlendiğini, müvekkillerin tarlalara ektiği ürünlerden kuraklık nedeniyle yeterli düzeyde verim alamadığını, bunun üzerine müvekkillerin ilgili sigorta şirketine ve davalı …’e yaptıkları başvuru üzerine;…….. numaralı poliçe kapsamında 49.708,00 TL, … numaralı poliçe kapsamında 1.873,00 TL, … numaralı poliçe kapsamında 2.396,00 TL, …. numaralı poliçe kapsamında 2.527,00 TL, … numaralı poliçe kapsamında 369,00 TL, … numaralı poliçe kapsamında 2.927,00 TL, …. numaralı poliçe kapsamında 251,00 TL, ….0 numaralı poliçe kapsamında 310,00 TL, …. numaralı poliçe kapsamında 15.438,00 TL, .. numaralı poliçe kapsamında 2.730,00 TL, …. numaralı poliçe kapsamında 5.460,00 TL, … numaralı poliçe kapsamında 310,00 TL, ….numaralı poliçe kapsamında 1.689,00 TL, ….numaralı poliçe kapsamında 45.618,00 TL ve .. numaralı poliçe kapsamında 873,00 TL olmak üzere dava konusu parseller için ödeme yapıldığını, davalı tarafından yapılan zarar hesabının hatalı ve eksik, bu nedenle de yapılan ödemelerin yetersiz olduğunu, davalı şirketin buğday ve kırmızı mercimek için kilogram başına baz aldığı ücretin de son derece düşük olduğunu, müvekkillerle müzakere yapılmaksızın ve tek taraflı olarak düzenlenen poliçelerde kırmızı mercimek için kilogram başına 3,50 TL, buğday için de 1,90 TL olarak değerlendirme yapılmış ise de, müvekkillerin en az %80’lik verim kaybından sonra kalan ve hasat edilen kırmızı mercimeği kilogramı 6,50 TL’den, buğdayı ise kilogramı 2,75 TL’den sattığını, 2020-2021 üretim periyodunda ülke genelinde yaşanan kuraklığın tarımsal üretimde çok büyük kayıplara neden olduğunu, Tarım Orman Bakanlığının İl ve İlçe Müdürlükleri ile Ziraat Odalarının saha taramalarında kuraklığın çok yüksek boyutlarda olduğu, hububat ve baklagil ekim alanlarında %80’in üzerinde oranlarda verim kayıplarının yaşandığının tespit edildiğini, müvekkillerin sigortalanan tarlalarının toplam alanının yaklaşık olarak 613 dönüm olduğunu, bahse konu alanın büyüklüğü ve verim kaybının %80’lerin üzerinde olması nedeniyle yapılan ödemelerin çok düşük olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkili ….. yönünden her bir sigorta poliçesi için ayrı ayrı 10,00 TL olmak üzere toplamda 30,00 TL’nın, diğer müvekkili ….. yönünden her bir sigorta poliçesi için ayrı ayrı 10,00 TL olmak üzere toplamda 120,00 TL’nın, poliçelerde hasat tarihi olarak belirtilen …..2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortasında, köy ortalama veriminin ürün bazında TÜİK tarafından ilan edilen son 7 yıldaki en yüksek 5 yılın ortalaması baz alınarak hesaplanan verimi ifade ettiğini, köy eşik verim değerinin ise, köyün ortalama veriminin yüzde 70’i esas alınarak belirlenen verimi ifade ettiğini, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları B.3. maddesi uyarınca verim tespitlerinin ….. tarafından belirlenen referans parsellerde gerçekleştirildiğini, tazminat hesabında referans parsellerde ….. eksperinin belirlediği verimin esas alınması gerektiğini, bu sigorta türünde ilgili yıl için köyün gerçekleşen verim ortalamasının, köyün eşik verim değerinin altında kalması durumunda köyde bulunan tüm sigortalı üreticilerin tazminata hak kazandığını ve parsele özgü verim kayıplarının dikkate alınmadığını, Devlet Destekli Kuraklık Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife Ve Talimatlarının 4. Maddesine göre, tazminat tutarının, köyün gerçekleşen verim ortalaması ile köyün eşik verim değeri arasındaki farkın, poliçede belirtilen ekili alanın ve ürün birim fiyatının çarpılmasıyla bulunduğunu, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale ve bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarının sap unsurunu teminat kapsamına alan üreticiler için sap tazminat tutarının, Tablo.1’deki oranlar uygulanarak belirlendiğini, davacılar adına düzenlenen poliçelere konu köylerde gerçekleşen verim değerinin, eşik verim değerinden düşük olduğunun tespit edildiğini ve Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve talimatlarının 4. Maddesi kapsamında hesaplanan sigorta tazminatının davacılara ödendiğini, müvekkilinin sigorta poliçelerinden kaynaklanan sorumluluğun tamamını yerine getirdiğini beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı sigorta şirketine ve …. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davaya konu edilen köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri ile eksper raporu ve 2020-2021 yılına ilişkin …. İlçesi ile Kıralan Mevkiine ilişkin ortalama verim değerlerine ilişkin kayıtlar dosya arasına kazandırılmış, sigorta poliçeleri kapsamında davacılara eksik ödeme yapılıp yapılmadığının tespiti amacıyla Ziraat Mühendisi bilirkişi tarafından hazırlanan bilirkişi raporu dosyaya sunulmuştur.
Dosyaya sunulan köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri incelendiğinde; davacı ….. ile dava dışı …. Sigorta A.Ş. arasında … İli, … İlçesi, poliçelerde ürün çeşidi, köy, ada ve parsel numarası belirtilen taşınmazlara ilişkin ….., ….., …. nolu, davacı ….. ile dava dışı … Sigorta A.Ş. arasında …. İli, …. İlçesi, poliçelerde ürün çeşidi, köy, ada ve parsel numarası belirtilen taşınmazlara ilişkin ….., …, ……, ….., …., …, …, …., ,,,,,,, ….., ,,,,, ve ….. nolu, …../2021 başlangıç, …../2021 bitiş tarihli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçeleri düzenlendiği, poliçelerde ürün çeşidine göre köy ortalama veriminin, köy eşik verim değerinin ve hasar meydana gelmesi halinde ürün birim fiyatının ve tazminat hesabının nasıl yapılacağına ilişkin düzenlemelere yer verildiği anlaşılmaktadır.
….. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne yazılan müzekkere cevaben gönderilen …..2022 tarihli yazıda; ….. İlçesi Kıralan mahallesi kuraklık tespiti 2020-2021 üretim sezonuna ait yapılan tespit sonucu kayıt altına alınan tutanağın yazı ekinde gönderildiğinin bildirildiği, …….2022 tarihli cevabı yazıda ise; dekara ürün verimleri, satış fiyatları cetvelleri ile münavebe belgelerinin yazı ekinde gönderildiği, ayrıca 2021 yılına ilişkin yaşanan kuraklık nedeniyle Bakanlık yazısının da, yazı ekinde gönderildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Sigorta poliçesi kapsamında davacılara eksik ödeme yapılıp yapılmadığının tespiti amacıyla alınan …….2022 tarihli bilirkişi raporunda; davaya konu edilen taşınmazlara ait sigorta poliçesi kapsamında eksik ödeme yapılıp yapılmadığına ilişkin’ taraflar arasında imzalanan sigorta genel şartları kapsamında değerlendirilmesi sonucu, 0,55 TL’lik ödenmeyen bir hesaplama farkı oluştuğu ve davacı ….. ait ….. İli …. İlçesi …. mahallesinde bulunan …. nolu taşınmaz üzerinde 2021 yılı üretim sezonunda ekili bulunan 16,639 da alan üzerinde Kırmızı Mercimek ürünü için düzenlenen ….. poliçeye ait ödeme bilgisi dava dosyasında bulunmadığından, ödenip ödenmediği bilinmediğinden, ödeme yapılmadığı tespiti halinde, hesaplamada davalı idareye ait Köy Bazlı Kuraklık Verim Sonuçları göre hesaplanan değerler baz alınarak 1.135,61 TL eksik ödeme tutarı hesaplandığı, davacı vekili tarafından ….. nolu poliçenin 873,00 TL olarak ödendiğinin ifade edildiği, diğer taşınmazlar ile ilgili sigorta poliçesi yapıldığı, ….. üzerinden tazminat bedelinin ödendiğinin tespit edildiği, 0,55 TL’lik farkın hesaplama yuvarlama kaynaklı olabileceğine yönelik rapor düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Davalı vekili rapora karşı sunmuş olduğu beyan ve itiraz dilekçesinde; bilirkişinin hatalı olarak ……. numaralı poliçe için poliçede yer almayan yan ürün için hesap yaptığını, bu nedenle yapılan hesaba itiraz ettiklerini, … numaralı poliçe için 873,66 TL sigorta tazminatı hesaplandığını ve 220,08 TL prim mahsup edilerek yapılan ödemeye ilişkin dekontta sunmak suretiyle 653,58 TL’nin …..2021 tarihinde ödendiğini, bilirkişi tarafından yapılan hesap doğrultusunda hatalı hesaplanan yan ürün tutarının ve 873,66 TL’ırı mahsubuyla bakiye tutarrı kalmadığını beyan etmiştir.
Dava, Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçelerinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacılar ile davalı arasında ayrı ayrı … İli …..İlçesi, poliçelerde ürün çeşidi, köy, ada ve parsel numaraları belirtilen taşınmazlara ilişkin Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçeleri düzenlendiği, sigorta poliçelerinde köylerin ürünün çeşidine göre ortalama verimlerinin, eşik verim değerlerinin ve tazminat hesabının nasıl yapılacağının yazılı olduğu, …. tarafından görevlendirilen eksperler düzenlenen raporlarda 2021 yılı hasat dönemine ilişkin ürün çeşidine göre gerçekleşen köy ortalama verim değerlerinin tespit edildiği, davalı tarafından poliçelerde yazılı köy ortalama eşik verim değeri ile eksper tarafından tespit edilen 2021 yılına ilişkin gerçekleşen köy ortalama verim değerleri arasındaki verim kaybının yine sigorta poliçelerinde belirtilen ürün birim fiyatı üzerinden Devlet Destekli Kuraklık Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife Ve Talimatlarının 4. maddesine göre hesaplama yapılarak ödendiği dosya kapsamından ve alınan bilirkişi raporundan anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davaya konu devlet destekli köy bazlı kuraklık verim sigorta poliçeleri kapsamında …. eksperleri tarafından tespit edilen 2021 yılına ilişkin gerçekleşen köy ortalama verim değerlerine göre sigorta poliçelerinde belirtilen ürün birim fiyatı üzerinden yapılan hesaplamaların bağlayıcı olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre davacının tazminat talep edip edemeyeceği, edebilecekse miktarına ilişkindir.
Dosyaya sunulan sigorta poliçelerinin “Sözleşmenin Konusu” başlıklı kısmında, sigorta poliçesi ile ….’in, kuru tarım alanlarında üretimi yapılan tarım ürününde poliçe kapsamında teminat altına alınan risklerin, köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybını, poliçede belirtilen köy bazında verim değerlerinin ortalaması esas alınarak teminat altına aldığı ve sigortalının parsel bazlı verim kaybı taleplerinin dikkate alınmayacağı, ayrıca sigortaya konu ürünün poliçede yazılı teminatlar ve poliçeye ekli matbu Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları ile Tarife ve Talimatlar dahilinde sigorta edildiğinin hüküm altına alındığı yazılıdır.
Poliçede atıf yapılan Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları’nın A.3.1.a maddesinde, köyün ortalama veriminin, TÜİK ve .. verileri esas alınarak tespit edilen verim değerini, A.3.1.b maddesinde, köyün eşik verim değerinin, köyün ortalama veriminin %70’i esas alınarak belirlenen değeri, A.3.1.c maddesinde köyün gerçekleşen verim ortalamasının, ilgili yılın hasat döneminde …. eksperleri tarafından köyün referans parsellerinde belirlenen verimlerin ortalamasını ve A.3.1.ç maddesinde, referans parselin, …. eksperleri tarafından köyün gerçekleşen verim ortalamasının tespitinde kullanılacak parselleri ifade ettiği belirtilmiş, A.3.3.2 maddesinde de, tazminat hesabında referans parsellerde belirlenen verimin esas alınacağı, eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitlerinin dikkate alınmayacağı açıklanmış ve referans parsellere yönelik işbu hüküm Genel Şartların B.3. maddesinde verim tespiti başlığı altında yer verilen açıklamalarla bir kez daha vurgulanarak hükme bağlanmıştır.
Yine dosyaya sunulan poliçelerin “Tazminat Ödemesi Başlıklı” kısmında, tazminat ödemesinde, söz konusu köye ait ilgili yılda Tarım Sigortaları Havuzu tarafından belirlenen gerçekleşen verim ortalaması ile köyün eşik verim değeri arasındaki farkın baz alınacağı, ilgili yıl için ilçenin gerçekleşen verim ortalamasının, ilçenin eşik verim değerinin altında kalması durumunda ilçede bulunan tüm sigortalı üreticilerin tazminat almaya hak kazanacağı, ilçenin gerçekleşen verim ortalamasının ilçenin eşik verim değerine eşit veya üzerinde olması durumunda ise ilçede bulunan sigortalı üreticilere herhangi bir tazminat ödemesi yapılmayacağı düzenlenmiş olup, aynı hususlar genel şartların B.4.1 ve B.4.2 maddelerinde de vurgulanmıştır.
Öte yandan, Devlet Destekli Kuraklık Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife Ve Talimatlarının “Tazminat Hesabı” başlıklı 4. Maddesinde, tazminat tutarının, köyün gerçekleşen verim ortalaması ile köyün eşik verim değeri arasındaki farkın, poliçede belirtilen ekili alanın ve ürün birim fiyatının çarpılmasıyla bulunacağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale ve bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarının sap unsurunu teminat kapsamına alan üreticiler için sap tazminat tutarı, Tablo.1’deki oranlar uygulanarak belirleneceği vurgulanmıştır.
Gerek taraflar arasında imzalanan poliçe hükümleri gerekse poliçenin atıfta bulunduğu Genel Şartlar tarafları bağlayıcı nitelikte olup, tazminat hesabının da poliçe ve Genel Şartlar uyarınca hesaplanması gerekir. Nitekim, benzer uyuşmazlıklar hakkında, poliçe hükümleri ile genel şartların bağlayıcı olduğu Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesinin …/2021 tarihli ve …1E.-… K. Sayılı ilamı ile Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 22.06.2021 tarihli ve 2020/2062 E.-2021/5307 K. sayılı ilamında da vurgulanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar, yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; 2021 yılı hasat döneminde … eksperleri tarafından belirlenen referans parsellerde gerçekleşen ortalama verimin köyün eşik verim değerinin altında kalması nedeniyle eşik verim değer ile gerçekleşen köy ortalama verim değeri arasındaki farkın tarifede belirtilen hesap tablosu esas alınarak davacılara tazminat ödemesinin yapılmış olmasına, tarafları bağlayıcı nitelikte olan poliçe hükümleri, genel şartlar ve tarife gereğince yapılan hesaplama sonucu davacılara eksik ödeme yapılmadığının anlaşılmasına göre, davanın reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Ayrıntılı Olarak Yukarıda Açıklanan Sebeplerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına.
4-Davalı tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davacılar tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacılara iadesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bululanan AAÜT gereğince hesaplanan 30,00 TL vekalet ücretinin davacı Selahattin Çoban’dan, 120,00 TL vekalet ücretinin ise davacı Abdullah Çoban’dan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Arabuluculuk aşaması görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığından 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00 TL arabuluculuk ücretinin davacılardan alınarak hazineye irat kaydına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mankemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim