Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Sigorta (Ziraat Sigortası Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 04/10/2022
KARAR TARİHİ : 14/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Sigorta (Ziraat Sigortası Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili Mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; ….. A.Ş. tarafından Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçesi ile teminat altına alınan ….. köyü ….. ada ….. parselde ekili ….. ürünü ile aynı köyde ….. ada ….. parsel,….. ada ….. parsel ve ….. ada …..parselde ekili ….. ürünleri, kuraklığa bağlı olarak hasar gördüğünü, yüksek oranda kuraklık hasarının meydana geldiği açık olmasına rağmen ….. eksperi tarafından ….. ürünü için yüzde 0, ….. ürünü için ise sadece yüzde 34,45 oranında tazminata esas verim kaybı bulunduğu tespit edildiğini, ….. İlçe Hasar Tespit Komisyonu ise ….. için yüzde 61, …..için yüzde 79 oranında hasar oranını tespit ettiğini, sigortalı müvekkilin uğramış olduğu kuraklık hasar oranının hatalı belirlenmesi sebebiyle ….. TL hasar farkı tazminatının ödenmesi amacıyla ….. ve ….. tarihlerinde davalı şirkete başvurulduğu ancak talep ettikleri hasarın ödenmediğini, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu SA/1. Maddesi uyarınca dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olduğundan, Mahkemeye iş bu davayı açmadan önce arabulucuya başvurulduğunu, Diyarbakır Arabuluculuk Bürosunun ….. arabuluculuk nolu dosyasında, anlaşılamadığına dair ….. tarihli tutanak düzenlendiğini belirtmiş, bu nedenle fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak ve ileride artırmak kaydıyla belirsiz alacak davası olarak açtıkları işbu davada şimdilik ….. TL ürün hasarının, ….. tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …..’den tahsili ile davacıya verilmesini Mahkememizden talep etmiştir.
CEVAP : Davalı sigorta vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle ; İlçe Tarım Müdürlüklerinin ve İlçe Hasar Tespit Komisyonlarının Tarım Sigortaları Havuzu tarafından düzenlenen poliçelerin teminat kapsamını veya teminat kapsamında hasarın meydana gelip gelmediğini tespit etme gibi bir amaçları, yetki ve görevleri olmadığından, bu içerikte bir incelemede yapmadıklarını, dolayısıyla poliçe teminatı kapsamında inceleme içermeyen tutanakların peşinen kabulü yoluna gidilmesi sigortacılık mevzuatına ve poliçe hükümlerine tamamen aykırı olduğunu, Yargıtay’ın yerleşik içtihadları da İlçe Müdürlüklerince yapılan tespitlerin hükme esas alınamayacağı yönünde olduğunu, bu nedenlerle haksız davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, başvuru ve hasar dosyası, poliçe, ….. saha raporlar TÜİK verileri Meteoroloji kayıtları, Ticaret Borsası ürün fiyatları, vs…
GEREKÇE :
Dava, ilçe bazlı kuraklık verim sigorta poliçelerine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası çeşidi ile, Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olup sigortalan kuru tarım alanlarında üretimi yapılan hububat vs. gibi ürünlerde, ilçe bazında gerçekleşen aşırı nem, aşırı yağış, don, sıcak ısı dalgası, sıcak rüzgar ve tarımsal kuraklık riskleri nedeniyle doğrudan meydana gelen verim kayıplarının giderilmesi amaçlanmakta olup üründeki verim kaybının o ilçe için belirlenen yıllık ortalama verim değerinin %70’i olarak belirlenen eşik verim değerinin altında kalması halinde sigorta teminatı devreye girmekte ve o ilçe bazında sigortalı çiftçilerin tümüne poliçe kapsamında tazminat ödemesi yapılmaktadır. Taraflar arasındaki ihtilafın, ….. döneminde dava konusu poliçelere konu taşınmazların bulunduğu ….. ilçesi genelinde kuraklık rizikosuna bağlı olarak gerçekleşen zarar nedeniyle ….. ürünü için tazminat ödenmesinin gerekip gerekmediği; davalı tarafından ….. ürünü için yapılan ödemenin hasar oranının ve birim fiyatın düşük hesaplandığından bahisle yetersiz ödemeye dayalı olup olmadığı; poliçe kapsamındaki rizikonun gerçekleşmesine bağlı olarak hasar oranının tespitinde ….. tarafından atanan eksperler tarafından belirlenen oranın mı yoksa İlçe Hasar Tespit Komisyonunca belirlenen oranın mı esas alınacağı, tazminatın hesaplanmasında poliçede yazan ürün birim fiyatının mı yoksa rayiç birim fiyatın mı esas alınacağı, buradan varılacak sonuca göre davacının tazminat talep edip edemeyeceği, edebilecekse miktarı ile faiz başlangıç tarihine ilişkin olduğu görülmektedir.
5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 11/1 maddesinde sigorta sözleşmelerinin ana muhtevasının, müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenleneceğinin hüküm altına alındığı ve tazminat ödemelerinin de poliçe özel ve konuya ilişkin sigorta genel şartlarına göre belirlenip yapılması gerektiği açıktır. Dava konusu sigorta poliçelerinde ve bu poliçelerin eki niteliğindeki Devlet Destekli İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları’nın sigortanın konusuna ilişkin A.1. maddesinde sigortalının poliçede belirtilen parseline özgü verim kayıp taleplerinin dikkate alınmayacağı belirtilmiş, A.3.1.c maddesinde ise tazminat hesabına esas teşkil eden ilçenin gerçekleşen verim ortalaması, ilgili yılın hasat döneminde tarım sigortaları havuz eksperleri tarafından ilçenin referans parsellerinde belirlenen verimlerin ortalaması olarak tanımlanmış, aynı maddenin (ç) bendinde de referans parsellerin havuz eksperleri tarafından belirleneceği, A.3.2.2. maddesinde de tazminat hesabında referans parsellerde belirlenen verimin esas alınacağı, eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitlerinin dikkate alınmayacağı açıklanmış, referans parsellere yönelik işbu hükümler Genel Şartların B.3. maddesinde verim tespiti başlığı altında yer verilen açıklamalarla bir kez daha vurgulanarak hükme bağlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, ….. yılında ….. ili ….. İlçesi….. Köyünde ….. ürününde yapılan tespitlere göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalamasının ….. kg ve tazminata esas verimin de ….. kg olarak belirlendiği, bu doğrultuda ….. no.lu poliçe için…..TL, ….. no.lu poliçe için …..-TL ve ….. no.lu poliçe için …..-TL hasar tazminatı ödendiği; ….. yılında ….. İli….. İlçesi ….. Köyünde ….. ürününde gerçekleşen verim ortalaması eşik verim değerinin üzerinde olduğundan hasar tazminatı ödenmediği anlaşılmıştır.
Davacı tarafın itirazları kuraklığa bağlı hasar tespiti yapan ilçe müdürlükleri tespitlerinin esas alınması gerektiği, Tarsim Eksperlerince yapılan tespitlerin hangi kıstasa göre belirlendiğinin taraflarıyla paylaşılmadığını, yapılan işlemlerin denetime kapalı olduğunu, ….. eksperlerinin …..le bağı olduğu dikkate alındığında bağımsız hareket ettiklerinin söylenemeyeceğini, fenoloik gözlemin bir günde olamayacağını; referans parselleri belirleme, çember atma, başakları sayma, nümune torbasına koyma, başakları tanelerine ayırma ve hassas terazide tartma işlemlerinin doğru ve usulüne uygun şekilde yapıldığını davalı kurumun ispat etmesi gerektiğini, genel şartların A.3.2 maddesinin kamu düzenine aykırılık ve gabin nedeniyle geçersiz olduğunu, meteorolojik verilerin kuraklığın çok yüksek olduğunu gösterdiğini, TÜİK verilerinin köyde yaşanılan kuraklığı ispatladığını, müvekkilinin poliçede brim fiyatını belirleme şansı olmadığından gerçek zararının karşılanması gerektiğini, sigorta bedelinin sigorta şirketi tarafından belirlendiği durumlarda eksik sigorta kuralının uygulanmayacağını, temerrüt tarihinin ….. olması gerektiğini ileri sürmüştür.
Tüm dosya kapsamı ve yapılan açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, Sigortacılık Kanunu m. 11/1 gereğince genel şartların uygulanmamasına yönelik iddianın yerinde olmadığı, ….. eksperleri ile ilgili olarak ileri sürülen hususların somutlaştırılması ve yapılan tespitlerinin somut olarak hangi hususlarla ilgili olarak yanlış veya eksik yapıldığının davacı tarafça ispat edilmesi gerektiği, bütün işlemlerin doğru ve usulüne uygun şekilde yapıldığını ispat külfetinin davalı kurum üzerinde olduğunu kabulünün mümkün olmadığı, davalı tarafça Uyap üzerinden ilgili bilgi, belge ve fotoğrafların sunulduğu, usulsüz işlem iddiası varsa öncelikle bunu davacı tarafın ileri sürmesi ve ispat etmesi gerektiği, poliçe özel ve sigorta genel şartları hükümlerinin açıklığı ve tarafları bağlayıcılığı karşısında tarım sigortaları havuz eksperlerince gerçekleştirilen referans parsel belirlenmesine ve bu parsellerdeki hasat döneminde gerçekleşen verim ortalamasının saptanmasına yönelik işlemlerle ilgili olarak ileri sürülen hususlara itibar edilmediği, nitekim yüksek mahkemenin kararlarında bu hususa işaret edildiği (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 22.06.2021 tarih ve 2020/2062 E.-2021/5307 K. sayılı ilamı), öte yandan poliçelerdeki tazminat hesabı maddesinde, tazminat tutarının, köyün gerçekleşen verim ortalaması ile köyün eşik verim değeri arasındaki farkın, poliçede belirtilen ekili alanın ve ürün birim fiyatının çarpılmasıyla bulunacağı hükme bağlandığı, bu yöndeki davacı iddiasının da yerinde olmadığı ( benzer Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 25.06.2018 tarih ve 2016/10958 E.-2018/4784 K. sayılı ilamı), açıklanan sebeplerle davanın reddi gerektiğinden aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;,
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacının dava açarken toplamda 161,40 TL harç yatırdığı anlaşıldığından peşin harcın mahsubu ile bakiye kalan 80,70 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
6-Dosyada mevcut gider avansının bakiye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda verilen karara karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde, mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim