Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLLERİ :

DAVALI :

DAVA : Tazminat (Trafik Sigorta Sözleşmesi Kaynaklı Rücuen)
DAVA TARİHİ : 20/09/2022
KARAR TARİHİ : 26/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Trafik Sigorta Sözleşmesi Kaynaklı Rücuen) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, sürücü … sevk ve idaresindeki …palaka sayılı aracın Diyarbakır İli istikametinden …İli istikametine seyir halinde iken yol yapım çalışmasından dolayı yolun gidiş gelişli olduğu km’ye geldiğinde karşı yönden gelen trafiğin geçtiği esnada aracının ön kısımlarıyla, …İli istikametinden …İli istikametine seyir halinde olan …’in sevk ve idaresindeki … plaka sayılı aracın ön kısmına çarpması soncu iki araçlı, yaralanmalı ve maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini,… tarihinde düzenlenen kaza tespit tutanağına göre, kazanın oluşumunda … plaka sayılı araç sürücüsü …’ın 2918 sayılı Karayolları Trafik kanununun 56/1-a (şerit izleme ve değiştirme kurallarına uymamak) maddesini ihlal ettiği, yol çalışmasından dolayı yolun gidiş gelişli olduğu yerdeki uyarı ve işaretlemeler eksik olduğundan (yolu geliş ve gidiş olarak ayıran yol boyu reflektif delinatör bulunmadığından) yolun yapım, bakım ve onarımdan sorumlu kurum ve kuruluşun Karayolları trafik yönetmeliğinin 11-a (Yapı ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak tedbirleri almak ve aldırmak) maddesini ihlal ettiğinin belirlendiğini, kaza sonrasında, … Cumhuriyet Başsavcılığı… nolu soruşturma dosyasında düzenlenen … tarihli bilirkişi raporuna göre kazanın meydana gelmesinde …’ın asli kusurlu, yolun bakım ve onarımından sorumlu kurum ve kuruluşun tali kusurlu olduğunun belirtildiğini, kaza sonrası …. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan eksper raporunda aracın piyasa rayiç değerinin … TL, sovtaj bedelinin ise …TL olduğunun tespit edildiğini ve sonuç olarak …TL hasar bedeli belirlendiğini, …TL’nın kazaya sebebiyet veren …plaka sayılı aracın zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesini düzenleyen dava dışı sigorta şirketi tarafından ödendiğini, bakiye kalan …TL’nın ödenmesi için kazaya sebebiyet veren …plaka sayılı aracın kasko sigorta poliçesini düzenleyen davalı sigorta şirketine yapılan başvuru üzerine …TL ödeme yapıldığını, bakiye kalan …TL’nın ödenmediğini, enflasyon oranı, dünyada egemen olan ekonomik sıkıntılar sebebi ile araçların değerinin çok artması, paranın alım gücü dikkate alınarak özellikleri belirlenen davaya konu müvekkile ait aracın yargılama sırasında ekspertiz incelemesi yapılmak üzere bilirkişiye tevdi edilerek güncel piyasa değeri üzerinden aracın sovtaj değeri ile araçta meydana gelen değer kaybının hesaplanması gerektiğini, yargılama sırasında gerçek zararının daha fazla tespit edileceğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla belirsiz alacak davası olarak şimdilik …TL’nın davalılardan müteselsilen tahsilini istemiş, yargılama sırasında talep sonucunu …TL’na yükseltmiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili, davacının belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararı bulunmadığını, zamanaşımının dolduğunu, davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybında müvekkili şirketin sorumluluğunun bulunmadığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla tazminatın uzman sigorta eksperi tarafından hesaplanması gerektiğini, müvekkil şirketin sorumluluğunun sigortalının kusuru oranında ve ihtiyari mali mesuliyet teminat limiti ile sınırlı olarak doğduğunu, poliçe kapsamında davacıya …TL ödeme yapıldığını, kusur durumunun tespiti için uzman kişilerden bilirkişi raporu alınması gerektiğini, kasko sigortası genel şartları ve poliçe özel şartları uyarınca hasar tarihinde aracın piyasa rayiç değerinin uzman sigorta eksperince belirlenmesi gerektiğini, aracın hasar tarihi itibari ile piyasa rayiç değerinin belirlenmesi son derece önemli olduğunu, müvekkili şirketin faizden sorumluluğunun bulunmadığını beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı …vekili, davanın haksız fiilden kaynaklandığını ve müvekkilinin tacir olmadığını ve davacı ile arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını, davacının belirsiz alacak davası açmasında hukuki yararı bulunmadığını, müvekkilinin kazanın oluşumunda kusurunun bulunmadığını, talebin sigorta şirketine yöneltilmesi gerektiğini, soruşturma aşamasında alınan bilirkişi raporunda karayollarına da kusur atfedildiğini, müvekkil tacir olmadığından avans faizi talep edilemeyeceğini, yasal faizde talep edilmediğinden faize hükmedilemeyeceğini beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Taraflarca dosyaya sunulan deliller incelenmiş, …plaka sayılı aracın davalı …Sigorta A.Ş. nezdinde düzenlenen genişletilmiş kasko sigorta poliçesi ile hasar dosyası, yapılan ödemelere dair belgeler, davacıya ait …plaka sayılı aracın tramer kayıtları, davacıya ait aracın trafik tescil bilgileri celp edilerek dosya arasına kazandırılmış, tarafların iddia ve savunmaları kapsamında makine mühendisinden bilirkişi raporu alınmıştır.
Öncelikle davacı tarafından davaya konu edilen tazminat kaleminin değer kaybı mı, yoksa aracın güncel piyasa değeri ile sovtaj bedeli tespit edildikten ve yapılan ödemeler mahsup edildikten sonra bakiye kalan tazmini mi istemine ilişkin olduğunun değerlendirilmesi gerekir. Her ne kadar davacı vekili dava dilekçesinin içeriğinde değer kabı ibaresine yönelik açıklamalarda bulunduğunu beyan etmiş ve ön inceleme aşamasında uyuşmazlık bu şekilde nitelendirilmiş ise de, yine dava dilekçesi içeriğinden davacı tarafça kaza sonrası aracın rayiç bedeli ile sovtaj bedelinin ödendiğinin ve yapılan ödemeler mahsup edildikten sonra bakiye kalan zararın …TL olduğunu belirterek bu miktarın gerçek zararı karşılamadığını ileri sürerek enflasyon ve araç piyasasındaki artıştan bahsederek açılan davada aracın güncel piyasa değeri ile sovtaj bedeli belirlenerek araçta meydana gelen değer kaybının hesaplanmasının talep edilmesinin anlaşılması karşısında buradaki zararın hasar bedeli olarak değerlendirilmesi gerektiğinin kabulü gerekir.
Dava, trafik kazasından kaynaklı davacının aracında oluşan hasara bağlı pert-total işlemi uygulanarak aracın rayiç bedeli ile sovtaj bedeli tespit edildikten hesaplanan hasar bedelinin enflasyon ve araç piyasasında yaşanan artış nedeniyle gerçek zararı karşılamadığından bahisle aracın güncel değeri ile sovtaj bedelinin tespiti ile bulunacak bedelden yapılan ödemeler mahsup edildikten sonra bakiye kalan bedelin kazaya sebebiyet verdiği iddia edilen aracın zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesinde yazılı teminat limitini aşan kısmın, yine kazaya sebebiyet verdiği iddia edilen aracın kasko sigorta poliçesinde yer alan ihtiyari mali mesuliyet klozu teminatı kapsamında davalı sigorta şirketinden tahsili istemine ilişkindir.
…plaka sayılı aracın …-…tarihleri arasında geçerli olmak üzere davalı sigorta şirketi tarafından kasko sigorta poliçesinin düzenlendiği, kasko poliçesinde yer alan ihtiyari mali mesuliyet klozu ile kaza başına maddi ve bedensel zarara yönelik …TL ile sınırlı olmak üzere teminat limiti düzenlendiği, kaza tespit tutanağına göre …tarihinde davaya konu kazanın meydana geldiği, kaza sonrası düsenlenen ekspertiz raporuna göre, davacıya ait aracın …TL, sovtaj bedelinin ise …TL olduğu, sovtaj bedeli düşüldükten sonra …TL olarak belirlendiği, dosya içerisinde yer alan …tarihli mutabakatnameye göre zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi kapsamında dava dışı …Sigorta tarafından davacıya …TL ödendiği, yine davacı tarafından kasko sigorta poliçesinde yer alan ihtiyari mali mesuliyet klozu kapsamında davalı sigorta şirketine …tarihinde yapılan başvuru üzerine hasar dosyası açıldığı ve yapılan incelemeler sonucu davacıya …tarihinde …TL ödendiği, arabuluculuk aşamasının görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığı dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, zamanaşımının dolup dolmadığı, davaya konu kazanın meydana gelmesinde davalı sigorta şirketi tarafından kasko sigorta poliçesi düzenlenen araç sürücüsünün kusurlu olup olmadığı, kaza sonrası düzenlenen eksper raporunda davacıya ait aracın piyasa rayiç değeri ile sovtaj bedelinin tespitinin yerinde olup olmadığı, davacı tarafından güncel veriler esas alınarak aracın rayiç bedeli ile sovtaj bedeli tespit edildikten ve yapılan ödemeler mahsup edildikten sonra bakiye kalan ve ZMMS limitinin üzerinde kalan bedeli tazminat olarak talep edip edemeyeceğine ilişkindir.
Davaya konu kazanın …tarihinde gerçekleşmiş ve davanın 2918 sayılı KTK.’nun 109.maddesinde düzenlenen 2 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açılmış olduğunun anlaşılmasına göre davalı sigorta şirketinin zamanaşımı def-i yerinde görülmemiş, işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
Davalılardan sürücü …’ın sorumluluğu haksız fiile dayalı olup, kusuru nedeniyle meydana gelen trafik kazalarında üçüncü kişilere verilen zarardan zarara katılımı olan üçüncü kişilerle birlikte zararın giderilmesinde müteselsilen sorumlu olduğu gibi, kazaya sebebiyet veren aracın zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketi 2918 sayılı KTK.’nın 91/1., 85/1. ve 85/5. maddeleri gereğince, zararın poliçe kapsamında teminat altına alınan zararlardan olması halinde, zararın türüne göre poliçede belirtilen teminat üst limiti ile üstlenmiş olup, bu kapsamda dava dışı Ak Sigorta tarafından ZMMS üst limiti dahilinde davacıya …TL ödeme yapıldığından bakiye poliçe limiti bulunmamaktadır.
Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının sigorta teminatının kapsamı başlıklı 1. maddesinde sigortacı aracın işletenine yükletilebilecek hukuki sorumluluğu poliçe teminatı kapsamında olmak şartıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası haddi üstünde kalan kısmını poliçede yazılı azami miktara kadar temin edeceği düzenlenmiştir. İhtiyari mali sorumluluk sigortası bir sorumluluk sigortası türü olup sorumluluk sigortaları sigortalının üçüncü şahıslara vereceği zararlar sonucu, ödemekle yükümlü olacağı tazminatların güvence altına alındığı sigortalardır. Başka bir deyişle sorumluluk sigortası sigorta ettirene sorumluluk hukuku hükümlerinden doğan tazminat taleplerine karşı koruma sağlar. Yapılan açıklamalar gereğince davalı …Sigorta A.Ş. sigortalının kusuru nedeniyle oluşan ve zorunlu mali sorumluluk sigortasını aşan ve ihtiyari mali mesuliyet poliçesinde belirtilen miktarla sınırlı olmak üzere zarar görene tazminat ödemekle yükümlüdür.
Kaza tespit tutanağına göre, …tarihinde saat …sıralarında sürücü …’ın sevk ve idaresindeki … palaka sayılı aracıyla Diyarbakır İli istikametinden … İline seyir halindeyken yol yapım çalışmasından dolayı yolun gidiş gelişli olduğu bölüme geldiğinde karşı yönden gelen trafiğin şeridine geçtiği sırada …İli istikametinden …istikametine seyir halinde olan sürücü …’in sevk ve idaresindeki … plaka sayılı araca çarpması sonucu davaya konu kazanın meydana geldiği, kazanın oluşumunda … plaka sayılı araç sürücüsü …’ın 2918 sayılı KTK.’nun 56/1-A maddesinde düzenlenen şerit izleme ve değiştirme kuralını ihlal ettiği, yol çalışmasından dolayı yolun gidiş-geliş olduğu yerdeki uyarı ve işaretlemelerin eksik olması (yolu geliş ve gidiş olarak ayıran yol boyu reflektif delinatör bulunmadığından) yolun yapım, bakım ve onarımından sorumlu kurum veya kuruluşun Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 11-A maddesinde düzenlenen Yapım ve sakımdan sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak tedbirleri almak ve aldırmak kuralını ihlal ettiğinden kusurlu olduğu belirtilmiştir.
Kaza tespit tutanağının içeri ve kazanın meydana gelme şeklinden, davaya konu kazanın meydana gelmesinde davalı …’ın kusurunun bulunduğu, davacıya ait araç sürücüsünün ise kendisine atfedilebilecek herhangi bir kusur bulunmadığının kabulü gerekir.
Müteselsil borçluluk; alacaklının, borcun tamamının ifasını birden çok borçludan ve dilediğinden isteyebildiği, borcun tamamı ifa edilinceye kadar borçluların hepsinin sorumlu olduğu bir borç ilişkisidir. Kanundan kaynaklanan teselsül, müteselsil borçluluğun doğrudan doğruya bir kanundan kaynaklanması halidir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) “Müteselsil sorumluluk” ana başlığını, “Dış ilişkide” alt başlığını taşıyan 61. maddesinde yer almaktadır. Madde; “Birden çok kişi birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde, haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümler uygulanır.” düzenlemesini içermektedir.
Böylece kanun koyucu birden fazla kimsenin müşterek kusurlarıyla bir zarara sebebiyet vermesi halinde, bu kimselerin zarara uğrayana karşı müteselsilen sorumlu olmalarını öngörmüştür. Aynı haksız eylemden değişik hukuki nedenlerle sorumlu olanlardan her biri 6098 sayılı TBK’nın 61. maddesi uyarınca, zarar nedeniyle davacıya karşı müteselsil (zincirleme, dayanışmalı) olarak sorumlu durumundadırlar. Aynı Kanun’un 163. maddesine göre alacaklı, borcun tamamının veya bir kısmının ifasını dilerse borçluların hepsinden, dilerse yalnız birinden isteyebilir.
Müteselsil sorumlulukta, kural olarak borçlulardan her biri borcun tamamından sorumludur. Nitekim, 2918 sayılı KTK.nun 88/1 maddesinde trafik kazası nedeniyle müteselsil sorumluluk öngörülmüştür. TBK.nın 167. maddesi uyarınca, sorumluların iç ilişkide kusur oranına göre, birbirlerine rücu hakları da mevcuttur.
Yapılan bu açıklamalar karşısında, her ne kadar kaza tespit tutanağında, yolun bakım ve onarımından sorumlu kurum veya kuruluşa da kusur atfedilmiş ise de, kazanın meydana gelmesinde davalı …..’ın kusurlu olduğunun kabul edilmesi ve davacıya ait araç sürücüsünün kusurunun bulunmadığının kabul edilmesi karşısında, yol bakım ve onarımından sorumlu idarenin kusurunun bulunup bulunmadığının veya kusurlu ise oranının tespiti açısından tahkikat yapılmasına gerek görülmemiştir.
Gerek zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları gerekse kara taşıtları kasko sigortası genel şartlarında, hasara uğrayan aracın hasar tarihi itibarıyle piyasa rayiç değerine hesaplama yapılması gerekir.
Makine mühendisi tarafından dosyaya sunulan bilirkişi raporunda, … plakalı aracın … tarihinde yapmış olduğu kaza sonucu oluşan hasarda kullanılamaz durumda olduğu, araçta büyük çapta hasar meydana geldiği, kaporta ve şasi kısımlarında hasar oluştuğu ve buna bağlı aerodinamik yapısının zarar gördüğü, oluşan hasarın onarımı için yapılan piyasa araştırması sonucunda yedek parça ve işçilik toplam …TL (KDV Dahil) olarak onarılabileceğinin belinlendiği, davaya konu aracın onarım işlemlerinin yapılabilir düzeyde olduğu ancak onarımının yapılması halinde onarım bedelinin yüksek bir bedel olacağı için onarımının ekonomik olmayacağı ve dava konusu aracın pert olarak değerlendirilmesinin uygun olacağı, piyasa araştırması sonucunda aracın onarım bedelinin rayiç bedelinin %…) oranında olduğu, piyasa araştırması sonucunda aynı özelliklere sahip emsal bir aracın …TL bedel ile temin edilebileceği ve sovtaj (hurda) bedelinin ise …TL ile temin edilebileceği göz önünde bulundurulduğunda, (…- …-…-…) = … TL davacının zararı bulunduğu mütalaa edilmiştir.
Elde davada, davacı tarafça her ne kadar aracın güncel değeri ile sovtaj bedeli tespit edilerek ve yapılan ödemeler mahsup edildikten sonra bakiye kalan kısmın tahsili talep edilmiş ise de, kaza sonrası düzenlenen ekspertiz raporunda kaza tarihindeki verilere göre aracın piyasa değerinin … TL, sovtaj bedelinin ise …TL olduğu, sovtaj bedeli rayiç aracın rayiç bedelinden mahsup edildiğinde zararın …TL olduğu tespit edilmiş ve davacı herhangi bir ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin bu yöne ilişkin mutabakatnameyi imzalamıştır. Yapılan bu tespit artık davacı yönünden bağlayıcıdır. Öte yandan, gerek kaza tarihindeki zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları gerekse kara taşıtları kasko sigortası genel şartlarında, hasara uğrayan aracın hasar tarihi itibarıyle piyasa rayiç değerine göre hesaplama yapılması gerektiği gözetildiğinde, ZMMS poliçe kapsamında yapılan …TL ile davalı sigorta şirketi tarafından davadan önce yapılan …TL mahsup edildiğinde davacının talep edebileceği tazminat miktarı … TL’dir. Bu miktar üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, …TL’nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, kabul edilen alacağa davalı …A.Ş yönünden temerrüt tarihi olan …tarihinden itibaren, davalı … yönünden haksız fiil tarihi olan … tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine,
2-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 1.919,51 TL peşin harçtan, başlangıçta yatırılan 80,70 TL peşin harç ile ıslah harcı olarak yatırılan 604,54 TL’nin mahsubu ile bakiye 1.234,27 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 80,70 TL başvuru harcı ve 80,70 TL peşin harç ile ıslah harcı olarak yatırılan 604,54 TL’nın toplamı olan 765,94 TL’nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından 299,00 TL tebligat, posta ve müzekkere gideri ile 1.000 TL bilirkişi gideri olarak sarf edilen toplamda 1299,00 TL yargılama giderinin kabul/red oranı dikkate alınarak 1.002,69 TL’lik kısmının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin ise davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 8.300,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine,
8-Arabuluculuk aşaması görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığından, 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.660,00 TL arabuluculuk ücretinin. Kabul/red oranı dikkate alınarak 1.281,35 TL’lik kısmının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına, bakiye 378,65 ‬TL’lik kısmının ise davacıdan tahsili hazineye irad kaydına,
9-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mankemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim