Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :

DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
DAVA TARİHİ : 13/09/2022
KARAR TARİHİ : 10/07/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … A.Ş. tarafından Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçesi ile teminat altına alınan … İli, … İlçesi, … Köyü, … ada … parselde kâin, müvekkiline ait tarladaki mercimek (kırmızı-sertifikalı tohumluk) ürünü; …..ada … parselde kâin tarladaki mercimek (kırmızı-sertıfıkah tohumluk ürünü (EK …- …, … nolu poliçeler), … ada … parselde kain tarladaki arpa ürünü; …..ada … parselde kain tarladaki arpa ürünü; (EK …- …, … nolu poliçeler), … ada … parselde kain tarladaki buğday (sertifikalı tohumluk) ürünü; …..ada … parselde kain tarladaki buğday (sertifikalı tohumluk) ürünü; …..ada kâin tarladaki buğday (sertifikalı tohumluk) ürününün (EK …- …, …, …) Kuraklığa bağlı olarak hasar gördüğünü, Kuraklık hasarının meydana geldiğinin açık olduğunu, … eksperi tarafından anılan köyde; Mercimek (kırmızı-sertifikalı tohumluk) ürünü için tazminata esas 32 kg/da (128,57) verim kaybı bulunduğunun tespit edilmesine karşın … İlçe Hasar Tespit Komisyonunca (EK-2) hasar oranının tespit edildiğini, Arpa ürünü için tazminata esas verim kaybının … tarafından 57 kg/da (‘422,62) tespit edilmesine karşın … İlçe Hasar Tespit Komisyonunca 466 hasar oranı tespit edildiğini, (Ek 2 Buğday (sertifikalı tohumluk) ürünü için ise tazminata esas verim kaybının … tarafından 33 kg/da (*413,87) tespit edilmesine karşın … İlçe Hasar Tespit Komisyonunca 471 hasar oranının tespit edildiğini, Sigortalı müvekkilinin uğramış olduğu kuraklık hasar oranının hatalı belirlendiğini, bu nedenle mercimek, arpa ve buğday ürünü bakımından hasar tazminatının ödenmesi amacıyla …..tarihli dilekçelerinde davalı şirkete başvurulduğunu ancak talep ettiği tazminatların ödendiğini, … vekillerinin verdiği cevaplarda tüm işlemlerin mevzuata ve mevcut duruma uygun yapıldığını belirttiklerini neticeten zararının tazminini talep ve etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı … … …, … – … – … – … – … – … – … numaralı Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigorta Poliçesinin sigortalısı olduğunu, … …..tarih ve 31315 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tarım Sigortaları Havuzu Tarafından …..Yılında Kapsama Alınacak Riskler, Ürünler ve Bölgeler ile Prim Desteği olduğunu, …..Yılında … ili … ilçesi Merkez-… köyünde buğday ürününde yapılan arazi tespitlerine göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalamasının 205 kg. ve tazminata esas verimin de 33 kg. olarak belirlendiğini, Bu doğrultuda … no’lu poliçe için … tarihinde … TL, … no’lu poliçe için 8.048,54 TL, … no’lu poliçe için 6.641,76TL hasar tazminatı ödendiğini, …..yılında … ili … ilçesi Merkez-… köyünde belirlenen parsellerde yapılan gözlem ve incelemeler neticesinde …..köyünde incelemeler yapıldığını, alınan örnekler ve ortalama verim hesabına mesnet değerlerin ekli eksper raporunda belirtildiğini, yapılan incelemeler; tarih ve koordinat bilgisi içeren fotoğraflarla kayıt altına alındığını, Merkez- … köyü için ilan edilen ve poliçede belirtilen eşik verim değerinin ise 238 kg/da’ olduğunu, köyün gerçekleşen verim ortalamasının köyün eşik verim değerinden düşük olduğunu, sigortalıya hasar tazminatı ödendiğini, Arpa ürününde yapılan arazi tespitlerine göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalamasının 195 kg. ve tazminata esas verimin de 57 kg. olarak belirlendiğini, Bu doğrultuda … no’lu poliçe için … tarihinde 5.419,7TL, … no’lu poliçe için 6.923,17TL hasar tazminatı ödendiğini, Merkez-… köyünde yapılan incelemeler ile alınan örnekler ve ortalama verim hesabına mesnet değerler ekli eksper raporunda belirtildiğini, ilan edilen ve poliçede belirtilen eşik verim değerinin ise 252 kg olduğunu, Köyün gerçekleşen verim ortalamasının köyün eşik verim değerinden düşük olduğundan sigortalıya hasar tazminatının ödendiğini, Kırmızı mercimek (sertifikalı tohumluk) ürününde yapılan arazi tespitlerine göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalamasının 80kg. ve tazminata esas verim de 32kg. olarak belirlendiğini, Bu doğrultuda … no’lu poliçe için … tarihinde …, … no’lu poliçe için … hasar tazminatı ödendiğini, Belirtilen eşik verim değerinin ise 112kg olduğunu, Köyün gerçekleşen verim ortalaması köyün eşik verim değerinden düşük olduğundan sigortalıya hasar tazminatı ödendiğini, Davacının, Tarım Sigortaları Havuzu Eksperlerinin yaptığı tespitler yerine İl/ilçe Tarım Müdürlüklerinin belirlediği hasar oranlarının kabul edilmesi talebinin kabul edilmediğini, Yapılan işlemlerde hiçbir hatanın bulunmadığını, neticeten davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçelerinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı / sigortalı … … …, … İli … İlçesi,
a) Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, …/… ada/parselde …..da. alanda ekili … çeşidi Buğday(Setifikalı Tohumluk) ürünü için, ….-… tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan … numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
b) Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, …… ada/parselde .. da. alanda ekili …..çeşidi Buğday(Sertifikalı Tohumluk) ürünü, …-… tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan … numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
c) Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, …../… ada/parselde 76,640 da. alanda ekili … çeşidi Buğday(Setifikalı Tohumluk) ürünü için, ..-…. tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan … numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
Tarafların imzalamış olduğu, … köyü sınırları içinde bulunan …/…, …../… ve …../… parsellerde .. da., .. da ve … alanlar için düzenlenmiş olan … , … ve … nolu poliçeler için sigortalanan ürün buğday (Sertifikalı Tohumluk) için Köy ortalama verimin …..kg/da, Köy eşik verim değerinin 238 kg/da, ürün birim fiyatının 2,10 TL/kg, arazi yüksekliği 501-750 metre, ekim tarihinin …, hasat tarihlerinin …. olduğu ve yukarıda bahsi geçen değerler üzerinden prim ödemesi yapılmış olduğu,
d)Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, …/… ada/parselde … da. alanda ekili …..çeşidi Arpa ürünü için, …-… tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan … numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
e)Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, 162/… ada/parselde … da. alanda ekili …..çeşidi Arpa ürünü için, …-…. tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan … numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
Tarafların imzalamış olduğu, … köyü sınırları içinde bulunan …/… ve …../… parsellerde .. da. ve …. alanlar için düzenlenmiş olan … ve … nolu poliçeler için sigortalanan arpa ürünü için Köy ortalama verimin 360 kg/da, Köy eşik verim değerinin 252 kg/da, ürün birim fiyatının …,70 TL/kg, arazi yüksekliği 501-750 metre, ekim tarihinin …, hasat tarihlerinin … olduğu ve yukarıda bahsi geçen değerler üzerinden prim ödemesi yapılmış olduğu,
f)Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, …/… ada/parselde … da. alanda ekili …. çeşidi Kırmızı Mercimek(Sertifikalı Tohumluk) ürünü için, …-… tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan …..numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
g)Merkez-… Köyü sınırları içinde bulunan, …../… ada/parselde …..da. alanda ekili …. çeşidi Kırmızı Mercimek(Sertifikalı Tohumluk) ürünü için, …-… tarihleri arasını kapsayacak bir şekilde, … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları hükümlerine göre tanzim edilmiş ve taraflarca imzalanmış olan … numaralı poliçe ile kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerine karşı, kuru tarım alanları için yapılabilen Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile sigortalatmış olduğu,
Tarafların imzalamış olduğu, … köyü sınırları içinde bulunan …/… ve …../… parsellerde … da. ve …..alanlar için düzenlenmiş olan … ve … nolu poliçeler için sigortalanan arpa ürünü için Köy ortalama verimin …..kg/da, Köy eşik verim değerinin …..kg/da, ürün birim fiyatının …..TL/kg, arazi yüksekliği …..metre, ekim tarihinin …, hasat tarihlerinin … olduğu ve yukarıda bahsi geçen değerler üzerinden prim ödemesi yapılmış olduğu anlaşılmıştır.
Yine, tarafların imzalamış olduğu, … ve … tarih ve …, …, …, …, …, … ve … numaralı poliçelerin SÖZLEŞME KOŞULLARI bölümünde;
“Bu sigorta ile Tarım Sigortaları Havuzu, kuru tarım alanlarında üretimi yapılan Buğday-Arpa- Kırmızı Mercimek ürününde Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası kapsamında teminat altına alınan risklerin köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı, poliçede belirtilen köy bazında verim değerlerinin ortalaması esas alınarak tespit edilen eşik değerine kadarı teminat altına alır. Sigortalının parsel bazlı verim kayıp talepleri dikkate alınmaz.
Poliçede çeşidi, yetiştirildiği alanı, hasat tarihi ve diğer ayrıntıları yazılmış olan ürünü, poliçede yazılı teminatlar ve bu poliçeye ekli matbu Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Tarife ve Talimatlar dahilinde ….sigorta edilmiştir.” denilmiştir.
Yine, tarafların imzalamış olduğu poliçelerin TAZMİNATIN HESABI bölümünde;
“a) Tazminat ödemesinde, söz konusu köye ait ilgili yılda Tarım Sigortalan Havuzu tarafından belirlenen “Köyün gerçekleşen verim ortalaması” ile “Köyün eşik verim değeri” arasındaki fark baz alınır.
b) İlgili yıl için Köyün gerçekleşen verim ortalamasının, Köyün eşik verim değerinin altında kalması durumunda köyde bulunan tüm sigortalı üreticiler tazminat almaya hak kazanır. Köyün gerçekleşen verim ortalamasının köyün eşik verim değerine eşit veya üzerinde olması durumunda ise köyde bulunan sigortalı üreticilere herhangi bir tazminat ödemesi yapılmaz.
c) Tazminat tutarı, köyün gerçekleşen verim ortalaması ile köyün eşik verim değeri arasındaki farkın, poliçede belirtilen ekili alanın ve ürün birim fiyatının çarpılmasıyla bulunur.” denilmiştir.
Tarafların imzalamış olduğu ve tarafları bağlayıcı özelliği olan poliçelerde; köy ortalama verimi, köyün eşik verim değeri ve ürün birim fiyatına göre Örnek Tazminat hesaplarına tablolar halinde yer verilmiş ve dosyada mübrez bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Ayrıca anılan poliçelerde, “… Rizikonun gerçekleşmesinin, sigortalı ürün üzerindeki sonuçlarının tespit edilebilmesi için ürünün fenolojik evre olarak hasat döneminin beklenmesi zorunludur.
-Köyün Gerçekleşen Verim Ortalamasının ilanından itibaren kesinleşmiş olan tazminat miktarı, en geç …..gün içerisinde sigortalıya ödenir..” hükümleri bulunduğu anlaşılmıştır.
Poliçenin yasal dayanaklarından biri olan ve poliçe ekinde sigorta ettirene teslim edilen …..yılında geçerli olan “Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık verim Sigortası Genel Şartları”nın Sigortanın Konusunun tarif edildiği A…. bölümünde;
“…- Bu sigorta ile Tarım Sigortaları Havuzu, 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu’nun 12’nci maddesine istinaden, Cumhurbaşkanı kararı ile kapsama alınan risklerin, Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı kuru tarım alanlarında üretimi yapılan buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluk ürünlerinde köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Tarım Sigortaları Havuzu verileri esas alınarak tespit edilen köyün eşik verim değerine kadar teminat altına alır. Sigortalının poliçede belirtilen parseline özgü verim kayıp talepleri dikkate alınmaz.
2-Bu genel şartların uygulanmasında, “Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları “ dikkate alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Gerek taraflar arasında imzalanan poliçe hükümleri gerekse poliçenin atıfta bulunduğu Genel Şartlar tarafları bağlayıcı nitelikte olup poliçe ve Genel Şartlar uyarınca tazminat hesabında esas alınacak olan köyün gerçekleşen verim ortalamasının her yıl hasat döneminde Tarım Sigortaları Havuzu tarafından belirlenen referans parsellerde yapılan tespitler sonucunda belirleneceği anlaşılmaktadır.
Yürürlükteki mevzuat gereği, Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi uygulamalarında, tazminata esas risk inceleme ve hasar tespit işlemleri sadece Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) eksperleri tarafından yürütülebilmektedir. Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi uygulamalarındaki hasar tespiti işlemlerinde, Tarım ve Orman Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlükleri ya da başka kurumlar tespit ya da değerlendirme faaliyetinde bulunmamaktadır. Devlet Destekli İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlarının A.3.2 maddesinin 2. Fıkrası hükmü gereği Tarım Sigortaları Havuzu adına görevlendirilen eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitleri dikkate alınmamaktadır.
Tarafların imzalamış olduğu poliçelerde ve poliçe ekinde sigortalıya verilmiş olan …..yılında geçerli olan Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar ile Tarife ve Talimatlarında, Teminat altındaki Risk kaynaklı tazminatın hangi şartlarda nasıl hak dileceği ve tazminatın hesaplanmasında kullanılmakta olan Köyün eşik verim değeri ve bu değerin hesaplanmasında esas alınan köy ortalama verim değerlerinin tespitinin nasıl yapılacağı belirlenmiştir.
Neticeten Mahkememizce yapılan değerlendirmede; dosyada mübrez bilirkişi raporunun denetime elverişli, açık ve anlaşılır olduğu, bu yönüyle yapılan hesaplamalara itibar edildiği, bilirkişi raporu ışığında davacı tarafa ödenen tutarın ödenmesi gereken tutarla örtüştüğü, herbir poliçe için ayrı ayrı yapılan tazminat hesaplamaları sonrasında tespit edilen hakedilen tazminat miktarlarının davalı tarafça ödenen tutarla birbirini doğruladığı anlaşılmakla davacının bakiye bir tazminat alacağı kalmadığından aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
…-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken …..TL harçtan peşin alınan kısmın mahsubu ile bakiye … TL’nin davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
3-Karar kesinleştiğinde artan gider avansının davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ve ödenen harçların kendi üzerinde bırakılmasına,
5- Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap edilen 100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Arabuluculuk sürecinin görüşme sonucunda anlaşamama ile sonuçlandığı anlaşılmakla; 6325 Sayılı HUAK’nun 18/A-13 maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen … TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde … Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim