Emsal Mahkeme Kararı Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/2197 E. 2023/100 K. 25.01.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :

DAVALILAR :

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 21/12/2021
KARAR TARİHİ :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili Mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; …. Müdürlüğü tarafından yapılan hizmet alımı ihaleleri kapsamında davalı firmalar bünyesinde …. – …. tarihleri arasında temizlik işçisi olarak çalışmakta iken emeklilik nedeniyle iş akdi feshedilen …. (TCKN: ….) tarafından, kurumları aleyhine işçilik alacağı (kıdem tazminatı) talebiyle açılan davada, Diyarbakır 1. İş Mahkemesi’nin …. tarihli, … Esas – …Karar sayılı kararıyla “Davanın Kabulüne” karar verilmiş, söz konusu karar Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 25/06/2019 tarihli, …. Esas – …. Karar sayılı kararı ile onanarak kesinleştiğini, kararda hükmolunan alacak kalemlerinin davacı tarafından Diyarbakır 7. İcra Müdürlüğü’nün ….Esas sayılı icra dosyasıyla ilamlı icra takibine konulması neticesinde ise kurumları tarafından toplam …. TL (,,,,-TL’si 10/03/2016 tarihinde, ….-TL’si …. tarihinde olmak üzere) ödenerek dosya borcunun kapatıldığını, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 61 inci ve 62 nci maddeleri ve ayrıca davalı firmalarla Kurumumuz arasında imzalanan sözleşmelerin ilgili hükümleri gereğince, kurumları tarafından davalı firmalar çalışanı davadışı işçi …e ödenmek durumunda kalınan toplam …. TL’nin, işçiyi çalıştıran davalı firmalardan mevzuat, emsal kararlar ve sözleşme hükümleri gereğince rücu edilmesi kapsamında yapılan tebligatların da neticesiz kalması üzerine, dava şartı zorunlu arabuluculuk kapsamında başvurulan arabuluculuk süreci de anlaşamama ile neticelenmiş, 23/11/2021 – 2020/121886 No.lu son tutanak düzenlendiğini, dosyaya sundukları muhtelif tarihli Kamu İhale Mevzuatı gereğince düzenlenen tip sözleşmelerin ilgili hükümlerinde, işveren yüklenicinin iş mevzuatı, vergi mevzuatı ve SGK mevzuatı kapsamında işçi-işveren ilişkisinden kaynaklı doğabilecek her türlü mali ve hukuki sorumluluğun doğrudan yükleniciye ait olacağını, bu hususta müvekkil kuruma herhangi bir sorumluluk yüklenmeyeceğini kabul ve taahhüt ettiğine dair hükümler yer aldığını, gerek sözleşme hükümleri, gerek müteselsil sorumlulukta iç ilişkiye yönelik yasal düzenlemeler ve gerekse yüksek mahkemenin emsal mahiyetinde uygulamaya yönelik yeknesak kararları çerçevesinde, kurumları tarafından davalı firmalar çalışanı davadışı işçi …e ödenmek durumunda kalınan toplam …. TL’nin asıl muhatabı ve ödemesi gereken yükümlüsünün davalı şirketler olduğunu, çünkü Sosyal Güvenlik mevzuatına uygun hareket etmek, çalışanlarının her türlü mevzuattan kaynaklanan haklarını yerine getirmekle yükümlü olan davalı şirketlerin buna aykırı hareket ettiğini, bunun neticesinde de kurumlarının hiçbir şekilde yükümlüsü ve sorumlusu olmadığı halde, kurumları çalışanı olmayan ve davalı şirketlerin çalışanı olan …ün sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklı talebiyle karşı karşıya kalmış, neticesinde de …. TL’yi ödemek zorunda kaldığını, ayrıca, kurumlarının imzalanan sözleşmeler gereği davalı firmalara söz konusu kalemleri ihale bedeli kapsamında ödemiş olduğundan, böylece aynı hususlara ilişkin mükerrer ödeme yapılması durumu da söz konusu olduğunu, davacının çalışmaları, davalı firmalarla imzalanan ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı sözleşmesine dayandığını, sözleşmenin “Yüklenicinin Sözleşme Konusu İş İle İlgili Çalıştıracağı Personele İlişkin Sorumlulukları” başlıklı 23. maddesinde; “Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin Altıncı bölümünde belirlenmiş olup, yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür” hükmüne yer verildiğini, Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 38. maddesinde ise, işçinin ücret ve benzeri tüm alacaklarının yüklenici tarafından karşılanacağı ve idareye bu ücretler nedeniyle bir sorumluluk yüklenemeyeceğine ilişkin düzenlemeler yer aldığını, neticede çalışanı üzerindeki mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeyen davalı şirketlere karşı, davalılar çalışanı …e ödemiş oldukları toplam miktarın tahsili amacıyla davalı şirketlere rücu etme zorunluluğunun hâsıl olduğunu belirtmiş, bu nedenle re’sen gözetilecek diğer hususlar çerçevesinde, fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak üzere, davalarının kabulüyle, davalı firmalar çalışanı davadışı işçi …e ödenmek durumunda kalınan toplam … TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren (…-TL’si …. tarihinde, ….-TL’si … tarihinde olmak üzere) hesaplanacak avans faiziyle birlikte her bir davalı firmanın kendi dönemiyle sınırlı sorumluluğu oranında davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : Dava dilekçesi, Diyarbakır 1. İş Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dava dosyası, Diyarbakır 7. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı icra dosyası, dava dilekçesi ekinde sunulan sözleşmeler, ödeme dekontları, …-…. nolu arabuluculuk son tutanağı, bilirkişi raporu.
GEREKÇE :
Dava; davacının …. ve 4735 sayılı yasa hükümlerine göre davalılar ile arasında imzaladığı sözleşmelerden kaynaklı olarak dava dışı işçinin işçilik alacakları talebiyle ikame ettiği davada, dava dışı işçi lehine hükmedilen kıdem tazminatının cebri icra yoluyla dosyamız davacısından tahsili neticesinde yapılan ödemenin davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Dava dışı işçinin davalılar nezdinde çalıştığı, akabinde emekli olmak suretiyle iş akdinin son bulduğu, kıdem tazminatına ilişkin dava açtığı, davada dosyamız davacısının davalı konumunda olduğu, Diyarbakır 1. İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında davanın kabulüne kararı verildiği, anılan kararın kesinleştiği, anılan davada dava dışı işçi lehine hükmedilen kıdem tazminatının dosyamız davacısından icra kanalıyla tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan değerlendirmede;
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve fer’ilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
İşveren tarafından bu ödemelerin fer’i mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar. (benzer nitelikte karar için bakınız: Yargıtay 23.Hukuk Dairesi Esas: 2019/832 Karar: 2020/1788 Karar Tarihi: 12.03.2020 )
Mahkememizce alınan …. tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere;
” Davalıların hizmet süresine göre sorumlulu oldukların dönemin tespiti:
Sözleşmeler ve SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı ……..Ltd.Şti. …-… tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı ….Ltd.Şti. …-… tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı …İnş.Med…….San.Tic.Ltd.Şti. …-… tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
Sözleşmeler ve SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı… …….Ltd.Şti. ..-…. tarihleri arası .. günden sorumlu olduğu,
Sözleşmeler ve SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı … Sosy……Ltd.Şti. …. tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
Sözleşmeler ve SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı ….Ltd. Şti. …. tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı ……. Tic. Ltd. Şti. tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
Sözleşmeler ve SGK Hİzmet dökümüne göre Davalı ……Ltd.Şti. … tarihleri arası … günden sorumlu olduğu,
Yukarıda yapılan tespitler ve açıklamalar doğrultusunda Davalı … …..Ltd. Şti. ….= … gün ve varsa ihbar tazminatı, Davalı … ….Ltd. Şti ….=…. gün, Davalı… ….Ltd. Şti. … gün Davalı ….Ltd. Şti. … gün ve Davalı ….. Tic. Ltd. Şti. .. günden sorumlu olacaktır.
TESPİT EDİLEN GÜNLÜK ÜCRET ÜZERİNDEN DAVALILARIN SORUMLULUĞU :
…. Tarihli İlk Yapılan Ödeme Olan …. İçin Tarafların Sorumluluğu :
Gün Sayısı Günlük Üc. Toplam
Davalı … …..Ltd. Şti. … ₺… ₺….Davalı … ….Ltd. Şti. 772 ₺3,69 ₺2.846,36
Davalı… ….Ltd. Şti. ₺… ₺…
Davalı … ….Ltd. Şti. … ₺… ₺..
Davalı … ….. Tic. Ltd. Şti. .. ₺… ₺…
Toplam … ₺….
…. İkinci yapılan ödeme olan … TL İçin Tarafların Sorumluluğu :
Gün Sayısı Günlük Üc. Toplam
Davalı … …..Ltd. Şti. … ₺…. ₺…Davalı … ….Ltd. Şti. .. ₺… ₺…
Davalı… ….Ltd. Şti. … ₺… ₺….
Davalı … ….Ltd. Şti. … ₺…. ₺…
Davalı … ….. Tic. Ltd. Şti. .. ₺… ₺….
Toplam … ₺….” şeklinde olduğu anlaşılmış alınan raporun dosya kapsamı itibari ile uyumlu olduğu, denetime elverişli olduğu kanaati ile kabulüne karar verileceği kanaat edilerek davanın rapor doğrultusunda kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
Gerekçeli kararın yazımı sırasında C bendi için; … TL’lik kısmın …. den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine şeklinde yazılması gerekirken sehven …TL şeklinde yazılmış olduğu ve bu hususun kısa karar gerekçeli karar arasında çelişkiye mahal vermemesi adına değiştirilmediği, yargılama giderlerinin ….TL hükmü üzerinden hesap edildiği, bu hususun istinafta değerlendirileceği anlaşılmakla bu hususa değinmekle yetinilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-DAVANIN KABULÜ İLE;
A) -…. TL’lik kısmın …. itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …Hizmetler İnşaat Konfeksiyon … Taahhüt Sanayi Ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak davacıya ödenmesine,
– .. TL’lik kısmın …’den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …Hizmetler İnşaat Konfeksiyon … Taahhüt Sanayi Ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak davacıya ödenmesine,
B)… TL ‘lik kısmın …den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …Hizmetler Elektrik … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya ödenmesine,
– … TL’lik kısmın …’den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …Hizmetler Elektrik … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya ödenmesine,
C) – …. TL’lik kısmın …. itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine,
– … TL’lik kısmın …’den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine,
D)-…. TL’lik kısmın … itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya ödenmesine,
– … TL’lik kısmın …’den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya ödenmesine,
E)-… TL’lik kısmın …. itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … Sağlık Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine,
-…. TL’lik kısmın …’den itibaren itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … Sağlık Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine,
F)Davalılardan … Hizmetleri Taahhüt Ve Ticaret Limited Şirketi yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
2- Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli ….-TL karar ve ilam harcından peşin alınan … harcın mahsubu ile bakiye …-TL’nin aşağıda belirtilen miktarlar üzerinden alınarak Hazineye gelir kaydına, davalılar tarafından yapılan yargılama giderinin üzerilerinde bırakılmasına,
i-…-TL’nin davalı …Hizmetler İnşaat Konfeksiyon … Taahhüt Sanayi Ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak,
ii-…-TL’nin davalı …Hizmetler Elektrik … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinden alınarak,
iii-..-TL’nin davalı … … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak,
iv-..-TL’nin davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak,
v-…-TL’nin davalı … Sağlık Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketiden alınarak,
3-Davacı tarafından yapılan .. bilirkişi ücreti, …-TL posta ve tebligat masrafı, … TL peşin harç, 8,5 TL vekalet harcı olmak üzere toplam …-TL’nin aşağıda belirtilen miktarlar üzerinden alınarak davacıya verilmesine,
i-…-TL’nin davalı …Hizmetler İnşaat Konfeksiyon … Taahhüt Sanayi Ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak,
ii-…-TL’nin davalı …Hizmetler Elektrik … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinden alınarak,
iii-….-TL’nin davalı … … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak,
iv-…-TL’nin davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak,
v-…-TL’nin davalı … Sağlık Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketiden alınarak,
4- i-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan …-TL vekalet ücretinin davalı …Hizmetler İnşaat Konfeksiyon … Taahhüt Sanayi Ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak davacıya ödenmesine,
ii-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan …-TL vekalet ücretinin davalı …Hizmetler Elektrik … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya ödenmesine,
iii-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan …-TL vekalet ücretinin davalı … … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine,
iv-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan …-TL vekalet ücretinin davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya ödenmesine,
v-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan …-TL vekalet ücretinin davalı … Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketiden alınarak davacıya ödenmesine,
5-6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği Adalet Bakanlığı tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen iki taraf için iki saatlik ücret tutarı karşılığı olan 1.400,00 TL’nin aşağıda belirtilen miktarlar üzerinden alınarak ile hazineye irat kaydına,
i-..-TL’nin davalı …Hizmetler İnşaat Konfeksiyon … Taahhüt Sanayi Ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak,
ii-..-TL’nin davalı …Hizmetler Elektrik … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinden alınarak,
iii-..-TL’nin davalı … … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketiden alınarak,
iv-…-TL’nin davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak,
v-..-TL’nin davalı … Sağlık Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketiden alınarak,
6-Kararın talep halinde Yazı İşleri Müdürü tarafından taraflara tebliğine,
7-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde, müracaat etmeleri halinde kalemde, müracaat etmemeleri halinde dosyaya hesap numarası bildirmiş ise hesaba aktarmak sureti ile, hesap numarası da bildirilmemiş ise masrafı gider avansından karşılanmak sureti ile PTT vasıtasıyla adreste ödemeli olarak taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yokluğunda verilen karara karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim