Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :

DAVALILAR :

VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 14/12/2021
KARAR TARİHİ : 19/06/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili Kurumun, 233 sayılı KHK uyarınca kurulmuş bir kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu; bina ve eklentilerinin güvenliğinin sağlanmasını ihale yöntemiyle özel güvenlik şirketlerinden satın aldığını, Özel güvenlik hizmetinde, ihale edilen her bir yüklenici firmanın ihale konusu hizmeti yürütmek üzere çalıştıracağı işçileri kendilerinin belirlediğini, söz konusu firmalarla yapılan sözleşmeler gereği işe alma ve işten çıkarma yetkileri ile bundan doğacak sorumluluğun bu firmalara ait bulunduğunu, İhale makamı olan Müvekkili Kurumun, hizmet alımı için ihaleye çıkarak, söz konusu güvenlik işini ihale usulü gereği en uygun teklifi veren firmaya bıraktığını ve bu firmanın kendi çalıştırdığı işçileri ile bu hizmeti verdiğini, Kendi işçileri açısından doğacak sorumlulukların bu firma tarafından yerine getirilmesi gerektiğini, Dava dışı … (Tc No:…) adlı özel güvenlik işçisinin, müvekkili kurumun özel güvenlik işlerini üstlenen davalı şirketler bünyesinde …-21/07/2018 tarihleri arasında çalıştığını, … tarihinde yüklenici firmaya iadesi yapıldığını ve yüklenici firma tarafından da iş akdinin sona erdirildiğini, Dava dışı işçi tarafından Batman 1.İş Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında açmış olduğu işe iade davasında verilen … sayılı işe iade kararının Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi’nin …. esas ve … sayılı kararı ile kesinleştiğini, Kesinleşen karara istinaden mahkeme vekalet ücretine ilişkin dava dışı işçi vekili tarafından Batman 3.İcra Müdürlüğü’nün …. sayılı dosya ile başlatılan icra takibine istinaden müvekkili kurum tarafından ilgili icra dosyasına …. tarihinde … TL ödeme yapıldığını, Yapılan ödemeden dava dışı işçiyi en son istihdam eden davalılardan … ve Sist.Tic Ltd. Şti. ve STK Güvenlik Sistemleri … Tic.Ltd.Şti’nin müşterek ve müteselsil sorumluluğunun söz konusu olduğunu, Dava dışı … (Tc No:…)’e .. tarihinde arabuluculuk sürecindeki anlaşmaya istinaden toplam … TL ödeme yapıldığını, Yapılan ödemenin … TL’sinin kıdem tazminatına ilişkin ödendiğini, .. TL’sinin ihbar tazminatına ilişkin ödendiğini ve …. TL’sinin ise Batman 1.İş Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında açmış olduğu işe iade davasında verilen işe iade kararının gereği davalı alt işveren firmalarca yerine getirilmemesinden dolayı işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti karşılığı olarak ödendiğini, Dava dışı … (Tc No:…) çalıştığı süre içinde; …. tarihleri arasında … Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. —… Hizmetleri Ltd. Şti ve …. Güvenlik Sistemleri …. Tic.Ltd.Şti. arasında kurulan iş ortaklığı ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde, … tarihleri arasında … . … Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd, Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmelere istinaden ilgili firmalar bünyesinde…. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firma bünyesinde, …. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı (….. llik Adi ortaklığı) ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde, …. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firma bünyesinde, … tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı ( 7 Tepe İş ortaklığı) ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde,…. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı (Has 7 Kule İş ortaklığı) ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili …. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic, Ltd. Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı (Haskent iş ortaklığı) ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde, ….tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde, …. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve…Hizmetleri Ltd. Şti arasında kurulan iş ortaklığı ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde, …. tarihleri arasında… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve …. Güvenlik Sistemleri …. Güvenlik Tic.Ltd.Şti arasında kurulan iş ortaklığı ile Müvekkili İdare arasında imzalanan sözleşmeye istinaden ilgili firmalar bünyesinde, Müvekkili İdare ile firma arasında imzalanan sözleşmeye istinaden çalıştığını, Dava dışı işçinin doğrudan kurum çalışanı olmadığını, kurum güvenlik hizmetlerini yerine getirmek üzere ihale alan yukarıda detaylı olarak yer verilen işverenler bünyesinde çalıştığını, İhale üzerinde kalan detaylarına yer verdiği alt işverenler tarafından ihale konusu güvenlik hizmetini yerine getirdiğini, yapılan görevlendirme sonucu kurum güvenlik hizmetlerinde çalıştığını, Müvekkili Kurum tarafından dava dışı işçiye ödenen bedelin davalı şirketler tarafından müvekkili Kuruma ödenmesi gerektiğini, Yine davalıların dava dışı işçiye işçilik alacaklarını ödememeleri nedeniyle müvekkili kurum tarafından dava dışı işçinin arabulucuya müracaatı sonucunda varılan anlaşmaya istinaden ödenmek zorunda kalınan davalıların sebebiyet verdiği arabuluculuk ücretinden de davalıların sorumluluğunun olduğunu, alt işveren firmaların çalıştırdıkları işçilerin yüklenici elamanı olduğunu ve bu kapsamda doğrudan sorumluluğu olduğunu, neticeten rücuen tazminat talep etmiştir.
DELİLLER:
1-Arabuluculuk Tutanağı,
2-Taraflar arasında akdedilen sözleşme, ihale evraklarını içeren CD,
3-Dava dışı işçiye ait hizmet döküm cetveli,
4-Batman 3. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası,
5-Bilirkişi raporu,
6-Batman 1. İş Mahkemesi’nin …. esas sayılı kararı ve kesinleşme şerhi.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava; davacının 4734 ve 4735 sayılı yasa hükümlerine göre davalılar ile arasında imzaladığı sözleşmeden kaynaklı olarak dava dışı işçinin işçilik alacakları talebiyle ikame ettiği davada, dava dışı işçi lehine hükmedilen işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre tazminatı, işçilik alacakları ve bu dava nedeniyle ödenen yargılama giderleri ile vekalet ücretinin dosyamız davacısından tahsili neticesinde yapılan ödemenin davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; dava dışı … tarafından Batman 1.İş Mahkemesinin …. Esas, …. Karar sayılı dosyası ile … İş Ortaklığı, Toprak Mahsülleri Ofisi Genel
Müdürlüğü , … Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti , … Güvenlik Hiz. Ltd. Şti aleyhine işe iade istemli dava açıldığı, mahkemece işe iade kararı verildiği, akabinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi’nin …. Esas, …Karar
sayılı dosyası ile kararın kaldırılmasına karar verildiği ve yeniden kurulan hükümde dava dışı işçinin tekrar işe iadesine karar verilmekle kararın kesinleştiği, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi’nin …. esas , …. Sayılı ilamı ile davacının işe iadesine, işe başlatılmaması durumunda brüt 12.177,00 TL işe
başlatmama tazminatına, 8.799,24 TL boşta geçen süre tazminatına, 546,80 TL yargılama gideri ve
4.080 TL vekalet ücretine karar verildiği görülmüştür.
Dava dışı …’in eldeki davanın davacısı idare aleyhine Batman İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile
başlattığı icra takibi neticesinde, idarenin …. tarihinde … TL ödeme yaptığı, ayrıca … tarihinde …. TL ve … tarihinde
.. TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Dosya içerisinde Toprak Mahsülleri Ofisi Genel Müdürlüğü’nün davalı şirketler ile imzaladığı … güvenlik hizmeti satın alımına ait sözleşmeler ve hizmet satın alımına ait teknik şartnamenin bulunduğu, söz konusu şartnamenin davalı şirketler tarafından imzalandığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafından dosyaya CD içerisinde sunulan belgelerin yapılan incelenmesinde;

-…. tarihleri arasında ihalenin …. Güvenlik – … Güvenlik.- ….Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.İş Ortaklığı tarafından alındığı,

-… tarihleri arasında ihalenin …. Güvenlik -… Güvenlik İş Ortaklığı tarafından alındığı,
-…. tarihleri arasında ihalenin … Güvenlik – …Güvenlik İş Ortaklığı tarafından alındığı,
-…tarihleri arasında ihalenin … Tic. Ltd. Şti. tarafından alındığı,
-… tarihleri arasında ihalenin… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti – …Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı (Has ILİK Adi Ortaklığı ) tarafından alındığı,
-….. tarihleri arasında ihalenin… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. tarafından alındığı,
-… tarihleri arasında ihalenin… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. …Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı (7 Tepe iş
ortaklığı) tarafından alındığı,

-… tarihleri arasında ihalenin… Eğitim
Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. …Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı (Has 7
Kule iş ortaklığı) tarafından alındığı,

-… tarihleri arasında ihalenin… Eğitim
Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. -…Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı (Haskent iş ortaklığı) tarafından alındığı,
-…. tarihleri arasında ihalenin… Eğitim
Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. -…Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı (… iş ortaklığı) tarafından alındığı,
-…. tarihleri arasında ihalenin… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. -…Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı
(Ulusoylar iş ortaklığı) tarafından alındığı,
-… tarihleri arasında ihalenin… Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. – …Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti ortaklığı (Has iş ortaklığı) tarafından alındığı anlaşılmıştır.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün …. tarihli Hizmet Dökümünün yapılan incelenmesinde;
Dava dışı …’in, taraflar arasında imzalanan ….. Güvenlik Hizmet Alımına ait sözleşme gereğince yüklenici davalıların
idareye verdiği güvenlik hizmeti çerçevesinde … yıl …. ay 18
gün işçi olarak çalışmış olduğu görülmüştür.
Hizmet döküm cetvelinin tetkiki ile Davacının alt işverenler nezdinde çalışmasını gösterir tabloya dosyaya mübrez bilirkişi raporunda detaylı olarak yer verilmiştir.

Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin …. tarih, …. Esas, …. Karar sayılı kararında da ayrıntılı olarak açıklandığı ve Mahkememizce de anılan karara atıf yapılmak suretiyle iştirak edildiği üzere;
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir.

Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Taraflar arasındaki sözleşmede aksi düzenlenmemiş ise işçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması nedeniyle davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.

Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.

Buna göre dosya kapsamında bulunan SGK kayıtları ve hizmet sözleşmeleri uyarınca dava dışı işçinin davalı şirket nezdinde çalışırken iş akdinin sonlandırıldığı ve yukarıda yer verilen ilkeler uyarınca iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşen ve dava dışı işçiye ödenen işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre tazminatı, işçilik alacakları (kıdem tazminatı hariç) ve vekalet ücreti kalemlerinden oluşan miktardan son işveren, kıdem tazminatı ve arabuluculuk ücretinden ise işçiyi çalıştıran şirketlerin kendi dönemleri ile sınırlı olmak üzere sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.

Öte yandan, davacı ve davalılar tacir olup dava konusu alacak tarafların ticari işletmesi ile ilgili olduğundan dava konusu alacak için ticari (avans) faizine hükmedilmiştir. (Bkz. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin … tarihli ve….E… K. sayılı kararı).
Dava dışı işçi işe iade talepli olarak iş mahkemesinde açmış olduğu davada davalının da taraf olduğu nazara alındığında davalı şirketin ayrıca temerrüde düşürülmesi gerekmediği, bu sebeple hükmedilen tazminat için ödeme tarihinden itibaren faize hükmedilmiştir. (Bkz. Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin ….1 tarihli ve … E. …. K., ……. tarihli ve ….6 E.,… K. sayılı kararı) Islah edilen kısımlar bakımından ise ıslah tarihinden itibaren faize karar verilmiştir.
Güncel yargı içtihatları doğrultusunda bilirkişinin yarı yarıya sorumluluğa yönelik hesaplamalarına itibar edilmemiş, bilirkişi raporunda belirtilen 2. ihtimale göre hesaplama ve davacı vekilinin ıslah dilekçesiyle talep ettiği tutarlar isabetli görülmekle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile;
a-Davacı vekilinin kıdem tazminatı ve arabulucu ücret toplamı karşılığı olarak talep ettiği 10,00 TL’nin ödeme tarihi olan 0…. tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, bakiye 840,66 TL’lik kısmının ise ıslah tarihi olan ….tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan … Alarm Cihazları Ltd. Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
b-Davacı vekilinin kıdem tazminatı ve arabulucu ücret toplamı karşılığı olarak talep ettiği …. TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, bakiye … TL’lik kısmının ise ıslah tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan…. Eğt. Alarm Cihazları Ltd. Şti ve…Hizmetleri Ltd. Şti.’den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
c-Davacı vekilinin kıdem tazminatı ve arabulucu ücret toplamı karşılığı olarak talep ettiği 130,00 TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, bakiye … TL’lik kısmının ise ıslah tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan…. Eğt. Alarm Cihazları Ltd. Şti,…Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. ve .. .. Sistemleri .. … Tic.Ltd.Şti’ den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
d-Davacı vekilinin kıdem tazminatı ve arabulucu ücret toplamı karşılığı olarak talep ettiği 20,00 TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, bakiye … TL’lik kısmının ise ıslah tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan…. Eğt. Alarm Cihazları Ltd. Şti ve STK Güvenlik Sistemler…. Tic.Ltd.Şti’ den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
e-Davacı vekilinin talep ettiği 5.663,70 TL vekalet ücretinin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılar… Alarm Cihazları ve Sistemleri Ltd. Şti. ve .. .. Sistemleri .. ….lik Tic.Ltd.Şti’den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
f-Davacı vekilinin talep ettiği … TL ihbar tazminatı ve işe başlatmama ve boşta geçen süreye yönelik tazminat toplamının ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılar… Alarm Cihazları ve Sistemleri Ltd. Şti. ve . .. Sistemleri … Tic.Ltd.Şti’den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 3.480,67 TL harçtan peşin alınan kısmın mahsubu ile bakiye 2.610,48 TL peşin harcın davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafın ödediği 59,30 TL başvurma harcı, 870,19 TL peşin harç ve ıslah harcı toplamı, 8,50 TL vekalet harcı, bilirkişi ücreti, posta ve tebligat gideri toplamı olan 873,50 TL olmak üzere toplam … TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4- Davacı taraf davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5- 6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği Adalet Bakanlığı tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen iki taraf için iki saatlik ücret tutarı karşılığı olan .-TL arabulucu ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6- HMK.’nın 333. maddesi ve HMKY’nin 47. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının yazı işleri müdürü tarafından ilgilisi hesap numarası bildirilmiş ise hesabına aktarılmasına, aksi halde masrafın gider avansından karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilerek iadesinin sağlanmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim