Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 02/11/2021
KARAR TARİHİ : 22/05/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ……… Müdürlüğünün bünyesinde çalışmakta iken iş akdi feshedilen …. … tarafından Kurumları aleyhine işçilik alacağının talebiyle açılan davada, Diyarbakır …. İş Mahkemesi’ nin …… tarihli E. …, K…. sayılı kararıyla “davanın kısmen kabulüne” karar verildiğini, Karar aleyhine taraflarından tehiri icra talebiyle temyize başvurulduğunu, ancak söz konusu kararda hükmolunan alacak kalemlerinin davacı tarafından Diyarbakır …. İcra Müdürlüğü’nün …. Esas sayılı icra dosyasıyla ilamlı icra takibine konulması neticesinde icra dosyasına tehir-i icra kararı alınmasını teminen ….. tarihinde taraflarınca ….-TL nakit teminatın yatırıldığını, Söz konusu karara karşı yaptığı temyiz başvurusu neticesinde Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin…..tarih, ….-E, ….-K sayılı kararı ile hükmün “onanmasına” karar verildiğini, işçiyi çalıştıran firmalardan 4857 sayılı kanunun 112 nci maddesinin altıncı fıkrasına göre sözleşme sürelerine ait kıdem tazminatı tutarlarını Kurumları hesabına yatırılması hususunda tebligat yapıldığını, kurumları tarafından davacı alacaklı ….. .’e ödenmek durumunda kalınan toplam ….-TL’nin işçiyi çalıştıran yukarıda bilgileri bulunan firmalardan sorumlulukları oranında Kurum hesabına yatırmalarının istenildiğini, ancak firmalar tarafından sorumlu oldukları söz konusu tutarların yatırılmadığını, davalı firmaların çalışanı olan Servet Yener’e ödenen toplam ….-TL’nin asıl muhatabının ve ödemesi gereken yükümlüsünün davalı şirketler olduğunu, Sosyal Güvenlik mevzuatına uygun hareket etmek, çalışanlarının her türlü mevzuattan kaynaklanan haklarını yerine getirmekle yükümlü olduğu belirtilen davalı şirketlerin buna aykırı hareket ettiğini, kurumlarının çalışanı olmayan ve davalı şirketlerin çalışanı olan Servet Yener’in sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklı talebiyle karşı karşıya kalındığını, kurumlarınca imzalanan sözleşmeler gereği davalı firmalara söz konusu kalemleri ihale bedeli kapsamında ödediklerini, böylece aynı hususlara ilişkin mükerrer ödeme yapılması durumunun da söz konusu olduğunu, Sözleşmelerin muhtelif maddelerinde ise, işçinin her türlü ücret ve benzeri tüm alacaklarının yüklenici tarafından karşılanacağının ve idareye bu ücretler nedeniyle bir sorumluluk yüklenemeyeceğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığını, neticeten rücuen tahsil talep ve dava etmiştir.
DELİLLER:
1-Diyarbakır 3. İş Mahkemesinin …… Esas sayılı dosyası,
2-Dava dışı …..’e ait SGK kayıtları,
3-Aktüerya bilirkişisinin ….. tarihli raporu,
4-Dava konusu hizmet alım sözleşmeleri,
5-Arabuluculuk tutanağı,
6-Diyarbakır 3. İcra Müdürlüğü’nün …… Esas sayılı dosyası.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava; davacının 4734 ve 4735 sayılı yasa hükümlerine göre davalılar ile arasında imzaladığı sözleşmeden kaynaklı olarak dava dışı işçinin işçilik alacakları talebiyle ikame ettiği davada, dava dışı işçi lehine hükmedilen işçilik alacaklarının cebri icra yoluyla dosyamız davacısından tahsili neticesinde yapılan ödemenin davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı kurum ile davalı şirketler arasında temizlik konusunda ihale yöntemi ile hizmet alımı gerçekleştirildiği, 4857 sayılı İş Kanun 2’inci maddesinin 6’ıncı fikrası uyarınca işçi alacakları noktasında davacı ile hizmet alımı gerçekleştirdiği davalıların, işçilere karşı asıl işveren-alt işveren sıfatı kazandığı ve asıl işveren sıfatı ile davacı kurumun dava dışı işçinin alacağı noktasında müteselsil borçlu olacağı anlaşılmaktadır. 6098 sayılı TBK’nın 62’inci maddesi, müteselsil sorumluluğu iç ilişkide düzenlemiş ve “Tazminatın kendi payına düşeninden fazlasını ödeyen kişi, bu fazla ödemesi için, diğer müteselsil sorumlulara karşı rücu hakkına sahip ve zarar görenin haklarına halef olur.” denilmiştir.
Güncel yargı içtihatlarında tanımlandığı üzere, Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı Müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır. İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler, işverene karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde İş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır. İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Somut olayda davacı ile davalılar arasında imzalanan sözleşmelerin incelenmesinden;
-Davalı …… Şti ile akdedilen (…..—…..) sözleşmede;
“16- SORUMLULUK: Sözleşme konusu temizlik işinin yürütülmesi ve firmanın bu işle ilgili olarak çalıştıracağı personel bakımından ceza ve hukuk yasaları ile iş kanunu, vergi kanunları, sosyal sigortalar mevzuatı ile ilgili sair yasalar, belediye nizamnameleri vesair tüzük ve nizamname hükümlerinin uygulanmasından doğacak her türlü mali ve hukuki sorumluluk doğrudan doğruya firmaya aittir. ” düzenlemesinin,
– Davalı …. Şti ile akdedilen (….—……) …. Bölge Müdürlüğüne Bağlı Hizmet Binalarının Temizlik İşlerine Ait Sözleşmede;
“16- SORUMLULUK: Sözleşme konusu temizlik işinin yürütülmesi ve firmanın bu işle ilgili olarak çalıştıracağı personel bakımından ceza ve hukuk yasaları ile iş kanunu, vergi kanunları, sosyal sigortalar Mevzuatı ile ilgili sair yasalar, belediye nizamnameleri vesair tüzük ve nizamname hükümlerinin uygulanmasından doğacak her türlü mali ve hukuki sorumluluk doğrudan doğruya firmaya aittir.” düzenlemesinin,
Davalı ….. Şti ile akdedilen (……-….) Hizmet Alımları Tip Sözleşmesinde;
“23-Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları – İlgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnameni altıncı bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür.” düzenlemesinin,
Davalı … Şti ile akdedilen (…..-…….) … Bölge Müdürlüğünün Genel Temizlik Hizmeti Alımına Ait Sözleşmede;
“23-Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları – İlgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin altıncı bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür.” düzenlemesinin,
Davalı … Şti ile akdedilen (….-…..) ….. Müdürlüğü Birim Fiyat Hizmet Alım Sözleşmesinde;
“22.1 Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları: İlgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnameni altıncı bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür.” düzenlemelerinin yer aldığı görülmüştür.
Dosyanın tevdi edildiği aktüerya bilirkişisinin ….. tarihli raporunun incelenmesinden; dava dışı işçinin SGK hizmet dökümünün ve bünyesinde çalıştığı iş yeri ünvan listesinin tablolar halinde detaylı olarak açıklandığı, Diyarbakır …. İş Mahkemesinin …. Esas sayılı dosyasının ve Diyarbakır 3. İcra Müdürlüğü’nün ….. Esas sayılı dosyasının kalem kalem hesap dökümüyle açıklandığı, kıdem tazminatı ve kıdem tazminatı faizi yönünden her bir davalının sözleşme süresi üzerinden hesaplama yapıldığı, bunun isabetli olduğunun Mahkememizce değerlendirildiği, rücu talep edilen diğer alacak kalemleri yönünden tablo halinde her bir davalının sorumluluğunun denetime elverişli, açık ve anlaşılır vaziyette açıklandığı görülmekle bilirkişi raporu hükme esas alınmıştır.
Eldeki davada, dava dışı işçinin bünyesinde çalıştığı tüm sorumlu şirketlere husumet yöneltilmediği anlaşılmış, davanın bilirkişi hesap raporu doğrultusunda davalı Araçlar … Ltd. Şti. dışında husumet yöneltilen şirketler hakkında sorumlu oldukları tutar üzerinden kabulüne karar verilmiş, dava dışı işçinin Araçlar … Ltd. Şti.’nde bir çalışması SGK kayıtlarından görülememiş, adı geçen şirketle akdedilmiş bir hizmet alım sözleşmesinin de davacı tarafça sunulmadığı anlaşılmakla, adı geçen davalı şirket bakımından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine,
a) … TL’lik rücu talebine konu alacağın dava tarihi olan …. tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … Hizmetler İnşaat Konfeksiyon ….Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’ den alınarak davacıya ödenmesine,
b) … TL’lik rücu talebine konu alacağın dava tarihi olan ….. tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı … Sosyal Hizmetler Elektrik Özel Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketin’ den alınarak davacıya ödenmesine,
c) 1.772,75 TL’lik rücu talebine konu alacağın dava tarihi olan …. tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalı …. İnşaat Medikal …. Hizmetler Elektrik Özel Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketin’ den alınarak davacıya ödenmesine,
d) Davalı ….. Nak. Yemek Üretim Hizmetleri Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketine karşı açılan davanın REDDİNE,
2- Alınması gereken … TL harçtan, peşin alınan kısmın mahsubu ile bakiye 944,56 TL’nin davalılardan … Hizmetler İnşaat Konfeksiyon ….. Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., … Sosyal Hizmetler …. Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve …. İnşaat ……Güvenlik Hizmetleri .. Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafın ödediği 59,30 TL başvurma harcı, 492,06 TL peşin harç ve 8,50 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 559,86 TL’nin davalılar … Hizmetler İnşaat Konfeksiyon….Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., … Sosyal Hizmetler …. Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve …… Makina Sosyal Hizmetler …Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan …. TL posta, tebligat gideri ve bilirkişi ücreti toplamının davalılar … Hizmetler İnşaat Konfeksiyon …. Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., … Sosyal Hizmetler … Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve …… Makina Sosyal Hizmetler … Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalılar tarafından karşılanan bir gider bulunmadığından anılan hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6- Davacı taraf davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalılar … Hizmetler İnşaat Konfeksiyon …. Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., … .. Hizmetler …Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve …… Sosyal Hizmetler …Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den alınarak davacı tarafa verilmesine,
7- 6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği Adalet Bakanlığı tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen iki taraf için iki saatlik ücret tutarı karşılığı olan 1.360,00-TL arabulucu ücretinin kabul red oranına göre belirlenen 992,66 TL’sinin davalılar … Hizmetler İnşaat Konfeksiyon… Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., … Sosyal Hizmetler …Güvenlik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve …… Sosyal Hizmetler … Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den tahsili ile Hazineye gelir kaydına, bakiye 367,34 TL’sinin davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
8- HMK.’nın 333. maddesi ve HMKY’nin 47. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının yazı işleri müdürü tarafından ilgilisi hesap numarası bildirilmiş ise hesabına aktarılmasına, aksi halde masrafın gider avansından karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilerek iadesinin sağlanmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim