Emsal Mahkeme Kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2023/195 E. 2023/292 K. 09.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. .. BAM … HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No:..
T.C.
.
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : .
KARAR NO.

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN :.
ÜYE : .
ÜYE : .
KATİP : .

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI : .
ARA KARAR TARİHİ : .

DAVACI :
DAVALI :.

DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ :.
KARAR YAZIM TARİHİ : .

Davalı vekili tarafından yukarıda belirtilen ara karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca yapılan ön inceleme sonucu eksiklik bulunmadığı anlaşılmış olmakla dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde gereği görüşülüp düşünüldü:

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı kurum tarafından müvekkiline.. tarihinde tebliğ edilen.. sayı ve icra ödemelerinin ilgili şirketlere rücusu hakkında yazı ile… İş Mahkemesinin .. E., .. K. sayılı dosyası ile verilen karara dayalı olarak .. İcra Müdürlüğünün ..E. sayılı dosyası ile ilamlı icra takibi başlattığını ve bu dosya konusu borcun davalı kurum tarafından ödendiğini, ödenen .. TL bedelin 10 gün içerisinde kurum hesabına yatırılmasını aksi halde kurum nezdinde bulunan alacak ve teminatların nakde çevrileceğinin müvekkiline ihtar edildiğini,… İş Mahkemesinin.. E. sayılı dosyasının davacısının .., davalılarından birinin .. diğerinin ise müvekkili şirket olduğunu, bu dosyadan verilen karar ile ödenmesi gerekli bir miktar para alacağının hüküm altına alındığını ve dosya borcundan işbu davanın davalısı.. sorumlu tutulduğunu,… İş Mahkemesi ..0 E. sayılı dosyası ile verilen kararın, alacaklı tarafça … İcra Dairesi .. E. sayılı dosyası ile ilamlı icra takibine konu edildiğini, davalı ..ın borçlu kılındığı … İş Mahkemesi. E. sayılı dosyası ile verilen kararın müvekkil şirketçe tehir-i icra talepli olarak istinaf edildiğini ancak icra dosyasının diğer borçlusu ve iş bu dosyanın davalısı olan .’ın, .. İcra Müdürlüğünün .. E. sayılı dosyasının borç miktarını tamamen ödemiş olup dosyanın infaz ile kapatıldığını, davalı ..’ın, dosya borcunu ödedikten sonra ödediği bu bedeli müvekkilden talep etmiş olsa da, talep tarihi itibariyle davalının bu bedeli müvekkilden talep etme hak ve yetkisi bulunmadığını, icra dosyasına dayanak karara karşı müvekkili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğundan borcun dayanağı kararın henüz kesinleşmediğini, öte yandan uyuşmazlık konusu olan ve .. İş Mahkemesinin .. E. sayılı dosyası ile görülen işin “.” . kayıt nolu ihalesine ait olup bu ihaleye ilişkin davalının elinde müvekkiline ait hiçbir teminat bulunmadığını, dolayısıyla davalının hukuksuz olarak bir ihale kapsamında meydana geldiğini iddia ettiği zarar bedelini başka bir ihaleye ait bir teminattan kesinti yapmaya çalıştığını, davalı kurumun varsa uğradığı zararı ancak rücu ilişkisini başlatmak suretiyle ve mahkemeler önünde ileri sürmek durumunda olduğunu, davalının uyuşmazlığı başka bir ihaleye ait teminattan kesinti yapılmak suretiyle çözmeye cevaz veren sözleşme içeriği ve hukuki düzenleme bulunmadığını ileri sürerek davalı kurumun.” ihtarında belirttiği üzere; ..İş Mahkemesinin. E. sayılı dosyası sebebiyle davalı elinde bulunan müvekkiline ait teminat ve teminat mektuplarının nakde çevrilmemesi için dava kesinleşinceye kadar ihtiyati tedbir kararı verilmesine, talep tarihi itibariyle müvekkili şirketin . TL bedel yönünden davalı tarafa borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece . tarihli tensip ara kararı ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin, dosya kapsamı, mevcut delil durumuna göre kabulü ile; .sayılı, icra ödemelerinin ilgili şirketlere rücusu konulu talep yazısı gereği, davacı kurum bünyesinde bulanan, davalıya ait teminat ve teminat mektuplarının nakde çevrilmemesi için dava kesinleşinceye kadar ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili cevap ve tedbire itiraz dilekçesinde, dava dışı .grubuna ait. davacı .-davacı şirketin personeli olarak- trafo işletme teknisyeni olarak çalışmaya başladığını, davacı yüklenici şirketin, işe başlarken görev yapacak olan personeller ile kendi arasında iş sözleşmesi imzaladığını, dava dışı .. müvekkili şirketin değil, davacı şirketin çalışanı olduğunu, sözleşmenin devamı sırasında ..n .. tarihinde geçirmiş olduğu iş kazası neticesinde .. kendisine bağlanan peşin sermaye değerli gelir, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve tedavi gideri alacağının rücuen tahsili için müvekkili kuruma ve davacı şirkete karşı … İş Mahkemesinin .. E. sayılı dosyasında dava açıldığını, söz konusu davada verilen ..arihli karar .. TL peşin sermaye değerli gelir alacağının, .. TL geçici iş görmezlik alacağının ve ..TL tedavi gideri alacağının faizleri ile birlikte müvekkili kurumdan ve davacı şirketten müştereken ve müteselsilen alınarak SGK’ya ödenmesine karar verildiğini, ayrıca SGK lehine .. TL vekalet ücretine hükmedilmiş olup verilen kararın taraflarca istinaf edildiğini ve halen istinaf aşamasında olduğunu, … İş Mahkemesince verilen kararın, alacaklı SGK vekilince … İcra Müdürlüğünün ..E. Sayılı dosyasında ilamlı icra takibine konu edilerek müvekkili kuruma icra emri gönderildiğini ve müvekkili kurumca toplam dosya borcu olan ..TL’nin.. tarihinde icra dairesine ödendiğini, ödenen bu bedelden davacı şirket sorumlu olduğundan .. tarihli, ..sayılı ve “İcra Ödemelerinin İlgili Şirketlere Rücusu Hk. (… İcra Müdürlüğü.E.)” konulu yazısı ile . TL’nin müvekkili kuruma ödenmesi, aksi halde bu bedelin davacı şirketin müvekkili kurumda bulunan alacak/teminatlarından tahsil edileceği hususunun ihtar edildiğini, davacı şirketi ile müvekkili arasında imzalanan .. tarihli açık ihale usulü ile yapılan götürü bedel sözleşmesi ve eki şartnameleri hükümlerine göre ödenen bedelden yüklenici olan davacı şirketin sorumlu olduğunu, işin davacıya anahtar teslim olarak ihale edildiğini, davacının teminatının iadesi için üzerine düşen görevleri yerine getirmediğini, davacı işçilerinin kıdem ve ihbar tazminatlarını dahi ödemediğini, teminatın iadesine ilişkin sözleşme hükümleri gereğince kıdem tazminatlarını ödemeyen davacının teminat mektubunun iadesi mümkün olmadığı, bu nedenle mahkemece verilen tedbir kararının kaldırılması gerektiğini, davacı tarafın dava dilekçesinde, müvekkili kurumda dava konusu işe ait herhangi bir teminat bulunmadığını, rücuya konu bedelin bu işe ait teminattan değil de başka ihalelere ait teminatlardan kesinti yapılmaya çalışıldığını iddia ettiğini ancak bu iddianın gerçeği yansıtmadığını, davacı şirketin davaya konu olan .. grubuna ait .. seri nolu 147.200 TL bedelli, .. seri nolu 10.000,00 TL bedelli, ..seri nolu 10.000,00 TL bedelli ve ..seri nolu 25.000,00 TL bedelli 4 adet kesin teminat mektubunun bulunduğunu, davacı tarafın iddiasının aksine icraya konu ilamın kesinleşmeden icra takibine konu edilemeyecek ilamlardan olmadığı gibi müvekkilinin tehiri icra kararı almak zorunda olmadığını, zira tehiri icra kararı alabilmek için dosyaya teminat mektubu sunarak alacağın garanti edilmesi gerektiğini, ayrıca somut olayda ihtiyati tedbir koşullarının oluşmadığını, diğer yandan verilen ihtiyati tedbir kararının hangi teminat mektupları bakımından verildiğinin belli olmayıp genel olarak davacının teminat mektuplarına ilişkin verildiğini, müvekkili kurumun ülke çapında 22 adet Bölge Müdürlüğü ve Genel Müdürlük olmak üzere kurulmuş olup davacı şirketin birden fazla bölgede birden fazla işe ilişkin müvekkili kurumda birçok teminat mektubu olabilceğini, yalnızca dava konusu işe ilişkin olarak 4 adet teminat mektubunun mevcut olduğunu, yüklenici firmalar tarafından verilen teminat mektuplarının sözleşmede de açıkça yazıldığı üzere davacı işçilerinin işçilik alacaklarının ve sözleşmede yazılı diğer sorumluluklara ilişkin alacakların ödenmemesi durumunda işçilerin ve müvekkili kurumun zarara uğramasının önlenmesi amacıyla davacıdan sözleşme gereği alındığını, davacının sözleşmeye ilişkin sorumluluklarını yerine getirmediğini ve açıkça sözleşme hükümlerine riayet etmediğini, fakat ihtiyati tedbir kararı nedeniyle teminat mektuplarının nakde çevrilmesi mümkün olmadığından müvekkili kurumun alacağının tehlikeye girdiğini, diğer yandan davaya konu teminat mektuplarının süreli olup belli bir tarihe kadar geçerli olduklarını ve bu teminat mektuplarının geçerlilik süresi içerisinde nakde çevrilmedikleri takdirde geçersiz olacaklarını ve müvekkilinin zarara uğrayacağını savunarak davanın reddini ve verilen tedbir kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece duruşmalı yapılan değerlendirme neticesinde .. tarihli ara karar ile itiraza konu ihtiyati tedbir şartlarına ilişkin değişiklik olmayıp, ihtiyati tedbire itirazın yerinde olmadığı gerekçesiyle, ihtiyati tedbire itirazın reddine karar verilmiştir.
Ara karara karşı, davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İstinaf talebinde bulunan davalı vekili, cevap dilekçesini tekrar ederek somut olayda ihtiyati tedbir koşullarının oluşmadığını, tedbir kararının teminat mektubunun temel fonksiyonunu ortadan kaldırdığını,verilen ihtiyati tedbir kararının hangi teminat mektupları bakımından verildiğinin belli olmayıp genel olarak davacının teminat mektuplarına ilişkin karar verildiğini, ihtiyati tedbir kararı nedeniyle davacının sözleşme ile kendisine yüklenen edimleri yerine getirmekten imtina edebilme serbestisine kavuştuğunu, diğer yandan davaya konu teminat mektuplarının süreli olup belirli bir tarihe kadar geçerli olduklarını ve geçerlilik süresi içerisinde nakde çevrilmedikleri takdirde geçersiz olacaklarını, ihtiyati tedbirin teminatsız olarak verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, mahkemece itirazın reddine karar verilirken hiçbir yasal gerekçe gösterilmediğini, icra dosyasına ödenen bedelin tamamından yüklenici olan davacının sorumlu olduğunu savunarak kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE:
HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde;
Dava, dava dışı işçinin geçirmiş olduğu iş kazası neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumunca dava dışı işçiye bağlanan peşin sermaye değerli gelir, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve tedavi gideri alacağının taraflardan rücuen tahsiline yönelik… İş Mahkemesinin .. Esas .. Karar sayılı karar gereği hükmedilen bedelin .. İcra Müdürlüğünün .. E. sayılı ilamlı icra takibine konu edilmesi sonucu davalı tarafça 26/08/2022 tarihinde icra dosyasına ödenen toplam .. TL’nin, davacıdan rücuen tahsiline yönelik davalı tarafça gönderilen .. sayılı ihtar yazısı gereğince davalı tarafa borçlu olmadığının tespitine yönelik menfi tespit davası olup davacı tarafın ihtiyati tedbir talebine istinaden mahkemece, davalı kurum bünyesinde bulanan, davacıya ait teminat ve teminat mektuplarının nakde çevrilmemesine yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmiştir.
İhtiyati tedbir kararına yönelik itiraza ilişkin mahkemece, itirazın reddine karar verilmiş olup davalı vekilince karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Uyuşmazlık, mahkemece verilen tedbir kararının usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dosya kapsamı uyarınca, taraflar arasında 154k kv.iletim trafo merkezlerinin (bakım ve güvenlik hizmetleri hariç) işletilmesinin hizmet alım yoluyla yapılmasına yönelik götürü bedel sözleşmesi akdedildiği, dava dışı işçi ..’ın .. tarihinde geçirmiş olduğu iş kazası neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumunca dava dışı işçiye bağlanan peşin sermaye değerli gelir, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve tedavi gideri alacağının rücuen tahsili için işveren olan davacı ve davalı şirket aleyhine… İş Mahkemesinin . E. sayılı dosyasında açılan dava neticesinde .tarihli ve . Karar sayılı karar ile. TL peşin sermaye değerli gelir alacağının, 3 TL geçici iş görmezlik alacağının ve .TL tedavi gideri alacağının faizleri ile birlikte .. ile …..AŞ’den müştereken ve müteselsilen alınarak SGK’ya ödenmesine karar verildiği, verilen kararın alacaklı SGK vekilince .. İcra Müdürlüğünün ..2 E. sayılı dosyasında borçlular .i. ile.den tahsili için ilamlı icra takibine konu edildiği,….AŞ tarafından toplam dosya borcu olan 121.295,05 TL’nin 26/08/2022 tarihinde icra dairesine ödendiği anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK’nin onuncu kısmının birinci bölümünde düzenlenen ihtiyati tedbir müessesesi, 389. madde başlığında “Geçici Hukuki Korumalar” olarak vasıflandırılış ve aynı maddenin birinci fıkrasında “mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir” şeklinde şartları belirtildikten sonra takip eden maddelerde bu konudaki talep, verilecek karar ve içereceği hususlar ile takip edilmesi ve yapılması gerekli usul işlemleri açıklanmıştır.
6100 sayılı HMK m. 390/3 hükmünde tedbir talep eden tarafın, davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorunda olduğu ifade edilmiştir. Madde gerekçesinde ise, HMK m. 390/3 hükmündeki düşürülmüş ispat ölçüsü çerçevesinde, tam kanaat değil, kuvvetle muhtemel, yaklaşık bir kanaat yeterli görülmektedir. Ancak, yaklaşık ispatla yetinilmiş olması, ispatın aranmayacağı ya da ispat kurallarının tamamen dışına çıkılacağı anlamına gelmez. Bir taraf iddiasını mahkeme önüne ne kadar inandırıcı şekilde getirirse getirsin, bu sadece bir iddiadan ibarettir. İddia edilen vakıanın sabit yani doğru kabul edilebilmesi için, ispat yükü üzerine düşen tarafın, bunu kanundaki delil sistemi içinde yine kanunun aradığı ispat ölçüsü çerçevesinde ispat etmesi gerekir.
İhtiyati tedbir kararı verilirken, tedbir isteyen haksız çıktığı takdirde, ihtiyati tedbirden dolayı karşı tarafın ve üçüncü kişilerin uğrayacakları zararlar için bir teminat alınmasına da karar verilecektir. Talep, resmi bir belgeye, başkaca bir kesin delile dayanıyor ya da durum ve koşullar gerektiriyorsa, mahkeme gerekçesini açıkça belirterek teminat alınmamasına da karar verebilecektir (HMK m.392/1).
Öncelikle, mahkemece gerekçe belirtilmeksizin teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Öte yandan dosya kapsamında bulunan ihale sözleşmesi, şartname ve diğer belgeler nazara alındığında ihtiyati tedbir talep eden davacının bu aşamada haklılığını yaklaşık olarak ispat edemediği ve ihtiyati tedbir koşullarının somut olayda oluşmadığı anlaşılmakla, itirazın kabulü yerine gerekçesiz bir şekilde reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının istinaf talebinin kabulü ile HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak itirazın kabulüne dair yeninden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
I-) Davalı vekilinin istinaf isteminin KABULÜNE, ilk derece mahkemesinin 01/12/2022 tarihli ara kararının KALDIRILMASINA, 6100 sayılı HMK m. 353/1-b-2 hükmü gereğince YENİDEN HÜKÜM KURULMASINA, Buna göre;
1-) Davalı vekilinin ihtiyati tedbir kararına itirazının KABULÜ ile ..tarihli tedbir kararının kaldırılmasına,
2-) Karar gereğinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
II-) İstinaf kanun yoluna başvuran davalı tarafından yatırılan istinaf karar harcının talep halinde yatırana iadesine,
III-) İstinaf kanun yoluna başvuran davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince asıl davada yapılacak yargılamada değerlendirilmesine,
IV-) 6100 sayılı HMK’nın 7035 sayılı Kanun ile değişik 359/4 maddesi uyarınca kararın kesin olmaması nedeniyle Dairemizce taraflara tebliğine,
dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 362/1- hükmü gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 16/03/2023

.
Başkan
.
¸e-imzalıdır
.
.
Üye
.
¸e-imzalıdır

Üye

Katip

¸e-imzalıdır