Emsal Mahkeme Kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2022/2260 E. 2022/2043 K. 22.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. … BAM … . HUKUK DAİRESİ
T.C.

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… . HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : …
DAVACI : … – … –
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : HASIMSIZ
DAVANIN KONUSU : Tespit İstemli (Zayi Nedenine Dayalı)
KARAR TARİHİ : …
KARAR YAZIM TARİHİ : …
… Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih, … Esas, … sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dilekçesi ile; müvekkilinin, muhatabı … A.Ş. /… Şubesinden almış olduğu çek koçanındaki … seri nolu çekin keşide etmek için koparıp un firmasına vermek için hazırladığı esnada … Mah. … Cad. … adresindeki şubesinden yaklaşık 1 hafta önce imzasız ve tamamen boş olarak kaybolduğunu, aramalara rağmen bulunamadığını, müvekkilinin fırın ve kafeterya işletmecisi olduğunu, … işletmeleri bulunduğunu, yasa çek sahibine yani keşideciye çek iptali davası açma yetkisi vermediğinden maddi ve hukuksal olguların değerlendirilmesi neticesinde dava konusu çekin müvekkilin elinden rızası hilafına çıktığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, talep edenin çekin keşidecisi olduğu, zayi nedeni ile iptale ilişkin TTK’nun 757 ve devamı maddeleri hükümlerinin burada uygulanmasının söz konusu olmaması ve davacının bu davada hukuki yararı bulunmaması sebebiyle davanın ve ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; dava dilekçesinde davanın çek iptali davası olmadığının açıkça belirtildiğini, ancak mahkemece tespit davası yargılamasına devam edilerek esas hakkında bir karar vermesi gerekirken, davayı çek iptali davası olarak değerlendirerek vermiş olduğu kararın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE:
Dava; imzasız boş haldeki çek yaprağının rıza hilafına elden çıktığının tespiti istemine yöneliktir.
İlk derece mahkemesince, davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurmuştur.

İnceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Tespit davası, genel olarak 6100 sayılı HMK’nın 106. maddesinde düzenlenmiş olup, tespit davası yolu ile mahkemeden bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığı yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilebilir, dolayısıyla konusunu yalnız hak veya hukuki ilişkiler oluşturur. Bir hukuki ilişki için önemli olsalar bile maddi vakıalar (olaylar ve olgular) yalnız başına tespit davasının konusunu oluşturamazlar (HMK m. 106/3).
Nitekim, 6100 sayılı HMK’nın 106. maddesine ilişkin gerekçesinde “Tespit davaları, uygulamada sıkça müracaat edilen bir dava türüdür. Çoğu kere de bir geçici hukuksal koruma türü olan delil tespiti kurumuyla karıştırılmaktadır. Bu genel tanımlama ile tespit davasının hukukumuzda caiz olduğu ve delil tespitinden tümüyle farklı bir kurum olduğu hususuna, uygulamada duyulan tereddüt giderilmek suretiyle açıklık kazandırılmıştır.” şeklindeki açıklamaya yer verilerek, devamında maddi vakıaların tek başına tespiti istenildiği takdirde tespit davasına değil, delil tespiti kurumuna başvurulması gerektiğine işaret edilmiştir.
Tespit davalarında davacının amacı ve dolayısıyla talep sonucu, bir hak veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun veyahut içeriğinin belirlenmesi olup, hak veya hukuki ilişkinin varlığı yahut yokluğu tespit davası açılabilmesi için yalnız başına yeterli değildir. Bundan başka, tespit davasının dinlenebilmesi (esasına girilebilmesi için), konusunu oluşturan hak veya hukuki ilişkinin var olup olmadığının mahkemece hemen tespit edilmesinde davacının korunmaya değer güncel bir hukuki yararının bulunması gerekir (HMK m. 106/2).
Bu açıklamalar uyarınca; davacı tarafından eldeki dava ile imzasız boş çek yaprağının rızası hilafına elinden çıktığının tespiti talep edilmekte olup, talep bu şekli ile ileri sürülen maddi vakıanın (hukuki olay) bulunup bulunmadığının belirlenmesine yöneliktir. Yukarıda da açıklandığı üzerine maddi vakıalar tek başına tespit davasının konusunu oluşturmaz. Bu nedenle, salt maddi vakıaya yönelik tespit davası açmakta hukuki yararın bulunmadığı anlaşılmakla sonuç itibariyle doğru karara yönelik davacı istinaf başvurusunun reddi gerektiği değerlendirilmiştir.
Dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenlere, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında; mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmamasına, HMK.’nun 355. maddesi uyarınca; kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmaması nazara alınarak; davacı vekilinin istinaf başvurusunun açıklanan nedenlerle esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Davacı istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK 353/1-b/1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken harç peşin alındığından, ayrıca alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan istinaf giderlerinin üzerinde bırakılmasına, artan gider avansının talebi halinde davacıya iadesine,
4-Harç ve karar tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu HMK’nın 362/1-ç maddesi uyarınca oy birliği ile kesin olarak karar verildi.


Başkan

e-imza

Üye

e-imza

Üye

e-imza

Katip

e-imza