Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2020/939 – 2022/1553
T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2020/939
KARAR NO : 2022/1553

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

KARAR TARİHİ : 17/11/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 17/11/2022
Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 29/11/2019 tarih, 2018/1228 Esas, 2019/1577 Karar sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili, dava konusu 31/12/2017 keşide tarihli 71.000,00 TL bedelli çekin keşideci davalı Özkonyalı Tekstil.. Ltd. Şti. tarafından müvekkiline düzenlenerek teslim edildiğini, müvekkili şirketin de çeki cirolayarak ticaret yaptığı dava dışı ….. Ltd.Şti.’nin yetkilisi Abdulkerim Evci’ye verdiğini, çek bedelini davalı keşideciden haricen tahsil ederek dava konusu çeki davalı keşideciye iade ettiğini, davalı keşidecinin de kendisine geçen bu çeki yeniden cirolamadan ve müvekkilinin cirosunu iptal etmeden tedavüle sokarak dava dışı Tiniteks Tekstil Konfeksiyon..Ltd. Şti.’ye verdiğini, müvekkili ile dava dışı Tiniteks Tekstil.. Ltd.Şti. arasında herhangi bir ticari ilişkinin olmadığını, ayrıca çek üzerinde yapılan tarih ve miktar değişiklikleri keşideci şirketi yetkilisi tarafından yapılmadığını, zira keşideciye ait olmayan bir paraf ile çekin keşide tarihi 09.02.2018 olarak değiştirildikten uzun bir zaman sonra, bankaya ibraz süresi geçen çeki bankaya ibraz edilebilmek için, 09.02.2018 olan keşide tarihi, üçüncü kez, tahrifatla 09.08.2018 olarak değiştirildiğini, senette mevcut olan çıkıntı veya senet altındaki silinti keşideci tarafından ayrıca tasdik edilmemişse yok hükmünde olduğundan değişiklik öncesi duruma göre değerlendirme yapılacağı için, gerek ilk ve gerçek keşide tarihi olan 31.12.2017 tarihine göre, gerekse sonradan usulsüz olarak değiştirilen 09.02.2018 tarihine göre, çekin bankaya ibraz süresi geçtikten sonra ibraz edildiği için kambiyo senedi vasfinı kaybettiğini ileri sürerek icra takibine konu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı banka vekili, dava konusu çekin dava dışı Tini Tekstil..Ltd Şti’nin müvekkiline olan kredi borcuna karşılık ciro yoluyla temlik alındığını, müvekkilinin çekin iyiniyetli meşru hamili olduğunu belirterek davanın reddine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
CEVAP: Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARAR ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacı defterlerinin usul ve yasaya uygun tutulduğu, çekin defterlerde kayıtlı olduğu, çek giriş bordosu incelendiğinde çek bedelinin 71.000 T.L olduğu keşide tarihinin 31.12.2017 olduğu, bu hali ile davacı tarafından … Ltd.Şti’ne 11.10.2017 tarihinde çıkış yaptığı, Demkay ile Özkonyalı arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, çek incelendiğinde keşidecisi Özkonyalı Tekstil, lehtarı Demkay Tekstil olduğu, çekin arka tarafında lehtarın lehtardan sonra Tiniteks Tekstil Konf.Mak.San.Tic.Ltd.Şti cirosu ve bankanın imzasının bulunduğu tek çizgi ile keşide tarihinin 09.08.2018 olarak düzeltildiği bedelin 37.375 olarak düzeltildiği kenarlara paraf atıldığı, çekin Tiniteks firması tarafından bankaya temlik edildiği, çek sebebi ile davacı davalı Özkonyalı Tekstil’e ve Tiniteks firmasına borcu bulunmadığı gibi Tiniteks firması ile ticari ilişkisi dahi olmadığı, çekin değiştirilmiş keşide tarihli ve bedel ile davacı defterlerinde de kayıtlı olmadığı, çek keşide tarihinden önce Lokman Evci Teksil Ltd.Şti’ne teslim edildiği, davacının davasında haklı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne icra takibine konu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine, kötü niyet tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı ile davalı banka vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
A-Davalı banka vekilinin istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin çeki şekli hamil sıfatlarını ve ciro silsilesini kontrol ederek devraldığını, çekin iyi niyetli meşru hamili olduğunu, davacının iddiasını ispatlayamadığını belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını istemiştir.
B-Davacı vekilinin katılmalı istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu çekin keşide ve miktar hanesinde tahrifat yapıldığını, parafların keşideciye ait olmadığını, çekin kambiyo senedi vasfını yitirdiğini ve bedelinin ödendiğini bilen ve/veya bilmesi gereken davalı bankanın kötü niyetli olduğunu, kötü niyet tazminatı talebinin reddinin doğru olmadığını belirterek ilk derece mahkemesinin kararının düzeltilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE
Dava, icra takibine konu çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçe doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı davacı ile davalı banka vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
HMK 355 maddesi gereğince, istinaf edenin istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile ilgili nedenlerle sınırlı olmak üzere istinaf incelemesi yapılmıştır.
Somut olayda, dava konusu çekin davalı keşideci Özkonyalı Tekstil..Ltd Şti tarafından davacı adına 31.10.2017 keşide tarihli 77.000 TL olarak düzenlenerek teslim edildiği, davacının dava dışı Lokman Evci Tekstil..Ltd Şti isimli firmaya olan borcuna karşılık çekin cirolanarak bu firmaya verildiği, bu firmanın da çek bedelini davalı keşideciden haricen tahsil ederek çekin keşideciye iade edildiği, bu kez çekin keşide ve miktar hanesinde tahrifat yapılarak yeniden tedavüle koyulduğu, çekteki parafların keşideciye ait olmadığından ilk keşide tarihine göre ibraz süresinin geçmiş olduğu iddia edilerek menfi tespit isteminde bulunmuş; davalı hamil banka ise iddiaları kabul etmeyerek davanın reddini savunmuştur.
Dosyada kapsamından, davacı ile davalı Özkonyalı Tekstil..Ltd Şti arasında ticari ilişkinin olduğu, davacının dosyaya sunmuş olduğu çek suretinden dava konusu çekin verildiği ilk halinde, keşide tarihinin 31.12.2017, çek bedelinin 71.000,00-TL, keşidecinin davalı Özkonyalı Tekstil…Ltd.Şti, lehtarı davacı Demkay Tekstil.. Ltd.Şti olduğu, davacının ticari defterlerinde davalı Özkonyalı Tekstil…Ltd.Şti’den alınan dava konusu çekin 26.04.2017 tarihinde kayıtlara işlendiği, aynı çekin 11.10.2017 tarihinde çıkış yapıldığı, bu kez çekin keşide ve miktar hanesi çizilerek keşide tarihi 09.08.2018, çek bedeli 37.375,00 TL olarak paraflandığı, çekin arkasında davacı lehtarın cirosundan sonra gelmek üzere dava dışı Tiniteks Tekstil Konf.Ltd Şti’nin ve davalı bankanın cirolarının bulunduğu ve bankaya ibrazında karşılığının bulunmadığına ilişkin şerhin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davacı, çekin keşideciye iade edildiği, sonradan keşide ve bedel hanesi değiştirilerek yeniden tedavüle sokulduğu, keşide ve bedel hanesindeki parafın keşideciye ait olmadığı, sahte olduğu iddia edilmekle; çekin üzerindeki davacı lehtar cirosunun yukarıda belirtilen banka ibrazından önce gerçekleştiğinden kendi cirosunu iptal etmeyen davacının, çekteki ciro silsilesine uygun olarak çeki iktisap etmiş olan iyiniyetli üçüncü kişilere karşı sorumluluğu devam ettiğinin kabulü gerekir.
Ne var ki; dava konusu çekte tahrifat iddiası yönünden herhangi bir inceleme yapılmamıştır. Zira senet metninden anlaşılabilen bütün defiler mutlak defi olup herkese karşı ileri sürülebilir. Şayet çekteki parafın keşideciye ait olmadığının tespiti halinde, keşide tarihi değişikliği sonrası çekte yeni bir imzası bulunmayan davacı TTK m.748 gereği, “Değişiklikten önceki metinden sorumlu” olacağından; ilk keşide tarihi olan 31.12.2017 tarihine göre çekin yasal süresi içinde bankaya ibraz edilip edilmediğinin araştırılması gerekir. Çekin davacı yönünden süresinde ibraz edilmemiş olması durumunda, TTK m.796 ve 808 gereği, davalı banka kambiyo hukukuna dayalı olarak davacıya müracaat hakkını kaybettiği gibi davacı ile davalı banka arasında temel ilişki de bulunmadığından çeke dayalı talep hakkının olmadığının kabulü gerekir.
Hal böyle olunca, ilk derece mahkemesince dava konusu çekin keşide tarihi olan 09.08.2018 tarihi itibariyle davalı keşideci şirket yetkilisi tespit edilerek atılan bu tarihteki paraf ya da imzanın da kendisine ait olup olmadığı hususlarının sorulması gerektiğinde bu kişinin belirtilen tarihlere yakın tarihli imzalarının bulunabileceği yerlerden imza incelemesine esas mukayese imzalarının toplanarak paraf ya da imzaların bu kişiye ait olup olmadığı hususunun tespit edilerek ve yapılacak bu tespite göre dava konusu çekin süresinde ibraz edilip edilmediği hususları üzerinde de durularak tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usule aykırıdır.
Açıklanan bu nedenlerle davalı banka vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1.a.6 maddesi uyarınca, kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, davacı vekilinin istinaf sebebinin bu aşamada incelenemesine yer olmadığına dair karar verilmiştir.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
Davalı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun KABULÜ ile;
1-Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 29/11/2019 tarih, 2018/1228 Esas, 2019/1577 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-6100 sayılı HMK. 353/1-a-6 maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE,
3-Davacı vekilinin istinaf sebeplerinin bu aşamada incelenemesine yer olmadığına,
4-Davalı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harcının istek halinde yatırana iadesine,
5-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harcı ve istinaf kanun yolu başvurma harcının davacıya iadesine,
6-Taraflarca istinaf yargılama gideri yapılmadığından, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, peşin olarak yatırılan istinaf giderinin yatırana iadesine,
7-Karar tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi. 17/11/2022

M