Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ
T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2020/543
KARAR NO : 2023/58

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 15/01/2020
NUMARASI : 2018/92 Esas, 2020/43 Karar

DAVACILAR : 1-…
2-… – …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : Hasımsız
DAVA : Çek İptali
KARAR TARİHİ : 26/01/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 26/01/2023

Bursa 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin 15/01/2020 tarih, 2018/92 Esas, 2020/43 Karar
sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
DAVA: Davacılar vekili, müvekkili şirketin merkez işyerinde 07.01.2018 günü meydana gelen hırsızlık olayı neticesinde, şirket kasasından yüklü miktarda nakit para, çok sayıda çek ve şirketin nama yazılı pay senetleri çalınmak suretiyle zayi olduğunu ileri sürerek 1-) 26.07.2016 tarihli 87.369,00 TL bedelli çek; 2-) 23.08.2016 tarihli 70.000 TL bedelli çek; 3-) 23.08.2016 tarihli 16.958,00 TL bedelli çek; 4-) 22.04.2016 tarihli 17.619,13 TL bedelli çek; 5-) 26.01.2016 tarihli 90.580,00 TL bedelli çek; 6-) 18.02.2016 tarihli 102.000 TL bedelli çek ; 7-) 22.04.2016 tarihli 78.000 TL bedelli çek; 😎 30.03.2015 tarihli 23.000 TL bedelli çek; 9-) 15.12.2016 tarihli 62.000 TL bedelli çek; 10-) 23.12.2016 tarihli 91.000 TL bedelli çek; 11-) 14.02.2017 tarihli 120.000 TL bedelli çek; 12-) 19.09.2015 tanzim ve 01.12.2015 vadeli 83.6000 TL bedelli bono; 13-)15.10.2016 tarihli 78.750,00 TL bedelli çek; 14-) 18.05.2017 tarihli 39.000 TL bedelli çek; 15-) 18.07.2017 tarihli 23.300,00 TL bedelli çek; 16-) 09.07.2016 tarihli 85.927,00 TL bedelli çek; 17-) 14.07.2016 tarihli 88.072,00 TL bedelli çeklerden ve davacı şirkete ait nama yazılı beheri 1.000,00 TL itibari değerde 1 pay karşılığında 1.000,00 TL bedelli 20 adet hisse senedi; beheri 1.000,00 TL itibari değerde 5 pay karşılığında 5.000,00 TL bedelli 20 adet hisse senedi; beheri 1.000,00 TL itibari değerde 10 pay karşılığında 10.000,00 TL bedelli 38 adet hisse senedi ve beheri 1.000,00 TL itibari değerde 25 pay karşılığında 25.000,00 TL bedelli 20 adet hisse senedi dolayısıyla anılan çeklerin ve hisse senetlerinin zayi nedeniyle iptallerine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARAR ÖZETİ
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, bankalardan çeklerin akıbetlerinin ve çek sebebiyle müracaat olup olmadığının araştırıldığı, gerekli ilanlar yapılmış olmasına rağmen ilan ve bekleme süreleri içinde çekler ile ilgili olarak müracaat da vaki olmadığı, davacının talebinde haklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile keşidecisi Aydil-San Petrol Akaryakıt İnş. Madencilik Nakliye Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan 19/01/2015 keşide tarihli 83.600 TL bedelli ve lehtarı Ozanlar Enerji A.Ş olan bononun zayi sebebiyle iptaline, yine Halkbankası Çaycumu Şubesi nezdindeki hesaptan 09/07/2016 tarihinde Alagöller Madencilik İnş ve Yapı Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti. Tarafından keşide edilen 9396962 numaralı 85.297,00 TL bedelli ve lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan çekin zayi sebebiyle iptaline, Yapı Kredi Bankası Bursa Şubesi nezdindeki hesaptan davacı tarafından keşide edilen 15/10/2016 tarihli 78.750 TL bedelli çek yönünden davanın reddine, diğer çekler yönünden çeklerin ibraz edildiği ve davanın konusuz kaldığı gözetilerek esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ:Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinin yeterli olmadığını, 15/10/2016 tarihli 78.750 TL bedelli çek yönünden davanın neden reddedildiğinin gerekçede yer verilmediğini, talep edilen tüm çeklerin iptaline karar verilmesi gerekirken bazı çekler yönünden davanın konusuz kaldığına veya reddine karar verilmesinin doğru olmadığını belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE
Dava, 6102 sayılı TTK’ nın 757/1 maddesi uyarınca zayi nedeniyle hasımsız olarak açılan çek iptali istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince yukarıda açıklanan gerekçe doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu karara davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İstinaf incelemesi HMK.nun 355. maddesi uyarınca istinaf sebebleri ile sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılmıştır.
TTK’nın 818/1-s maddesi yollamasıyla çekler hakkında da uygulanması gereken aynı kanunun 758. maddesinde “(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. (2) Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır” , 759. maddesinde “(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. (2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.” ve 763. maddesinde “(1) Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Anılan yasal düzenleme karşısında hasımsız olarak açılan zayi nedeniyle çek iptali davalarında, talep eden çekin yasal hamili olduğunu ve çekin rızası dışında elinden çıktığını yaklaşık olarak ispat etmesi gerekir.
Somut olayda, davacı tarafın talebe konu zayi olduğu iddia ettiği çeklerin suretlerini dosyaya sunduğu, bononun ve çeklerin yasal unsurlarını haiz olduğu, talebe konu çeklerden 15/10/2016 tarihli 78.750 TL bedelli çekin keşidecisinin davacı şirket olduğu, 26/01/2016 tarihli 90.580-TL bedelli çekte ise, davacıların herhangi bir sıfatla yer almadığı gibi çekin Zeliha Özdemir tarafından bankaya ibraz edildiği, diğer çeklerin ise davacı tarafından bankaya ibraz edildiği dosyaya sunulan banka yazı cevaplarından anlaşılmaktadır.
Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi edildiği durumlarda, senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK 651.ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmadığından talebe konu 15/10/2016 tarihli 78.750 TL bedelli çek yönünden davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı bulunmamaktadır.
Çek iptali istemlerinde, yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, 6102 sayılı TTK’nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa’nın 758. maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulundurana karşı davacı tarafa istirdat davası açmak üzere süre verilmesi, bu süre içerisinde istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığı düşünülerek esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına; açılmaması halinde ise, çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulması gerekir (Yargıtay 11. HD 31.10.2016 tarihli 2015/11662- 2016/8538 E.K; aynı Dairenin 23.05.2016 tarihli 2015/10802- 2016/5494 E.K sayı ilamları).
Somut olayda, talebe konu çeklerden 26/01/2016 tarihli 90.580-TL bedelli çek yönünden davacı tarafça çeki ibraz eden hamil Zeliha Özdemir’e istirdat davasının açıldığına ilişkin dosyada herhangi bir bilgi veya belgeye rastlanılmadığından bu çek yönünden talebin reddi gerekmiştir.
Bu durumda, davacının talebe konu 15/10/2016 tarihli 78.750 TL ve 26/01/2016 tarihli 90.580-TL 2 adet çek dışında diğer tüm çeklerin ve bononun yasal hamili olduğu ve rızası dışında elinden çıktığı yaklaşık ispat ölçüsünde ortaya konulmuş olmakla usulüne uygun olarak ilanları da yapılmış olduğundan davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan bu nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca, kısmen kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle;
Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE; istinaf incelemesine konu İlk Derece Mahkemesi kararının HMK’nın 353(1)b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
Talebin KISMEN KABULÜ ile;
1-Halkbank/9809 Çaycuma/Zonguldak Şubesi- keşidecisi … İnşaat ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş..Ltd Şti olan Çaycuma /26.07.2016 tarihli, 87.369 TL bedelli 9549475 nolu çekin;
2-Halkbank/9809 Çaycuma/Zonguldak Şubesi- keşidecisi … İnşaat ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş..Ltd Şti olan Çaycuma/23.08.2016 tarihli, 70.000 TL bedelli 9737531 nolu çekin;
3-Halkbank/9809 Çaycuma/Zonguldak Şubesi- keşidecisi … İnşaat ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş..Ltd Şti olan Çaycuma/23.08.2016 tarihli, 16.958 TL bedelli 9737532 nolu çekin;
4-Denizbank/2480 Tuzla Tersane/ Tuzla İstanbul Şubesi- keşidecisi Dalsan Liman İnşaatı San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı Ceres Enerji Dış Ticaret Ltd Şti olan İstanbul/22.04.2016 tarihli, 17.619,13 TL bedelli C1-8381618 nolu çekin;
5-Akbank /0736 Acıbadem /İstanbul Şubesi- keşidecisi Ceres Enerji Dış Ticaret Ltd.Şti., lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş..Ltd Şti olan İstanbul/18.02.2016 tarihli, 102.000 TL bedelli Z9075485 nolu çekin;
6-TC Ziraat Bankası/0019 Adapazarı Şubesi /Sakarya Şubesi- keşidecisi Petrol Day.Tük.Mal. San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı … olan Sakarya/22.04.2016 tarihli, 78.000 TL bedelli 0393951 nolu çekin;
7-Finasbank/0162 Garajlar Şubesi/Bursa- keşidecisi …., lehtarı … olan Bursa/30.03.2015 tarihli, 23.000 TL bedelli 0444514 nolu çekin;
8-T.İş Bankası /2432 Gebze Oto San. Şubesi/Kocaeli – keşidecisi … Otomotiv Yedek Parça..Ltd Şti., lehtarı Nurullah Çolak olan Kocaeli /15.12.2016 tarihli, 62.000 TL bedelli 3005273 nolu çekin;
9-TEB Tuzla Şubesi – keşidecisi … Otomotiv Yedek Parça..Ltd Şti., lehtarı Nurullah Çolak olan İstanbul/23.12.2016 tarihli, 91.000 TL bedelli 6988067 nolu çekin;
10-T.İş Bankası /2432 Gebze Küçük Sanayi Şubesi – keşidecisi … Otomotiv Yedek Parça..Ltd Şti., lehtarı Tayfun Bektaş olan Kocaeli /14.02.2017 tarihli, 120.000 TL bedelli 3005119 nolu çekin;
11-Keşidecisi Aydil San Petrol Akaryakıt İnş…Ltd Şti, aval vereni Mehmet Araz, lehtarı Ozanlar Enerji AŞ olan, 19.09.2015 tanzim ve 01.11.2015 vadeli 83.600 TL bedelli bononun;
12- TEB Çarşı İzmit Şubesi – keşidecisi …, lehtarı … olan İzmit/18.05.2017 tarihli, 39.000 TL bedelli 6966608 nolu çekin;
13- Qnb Finansbank/0917 Ataşehir Şubesi-keşidecisi … ve Yapı Malzemeleri..Ltd Şti., lehtarı Turan Berkay Demir olan İstanbul/18.07.2017 tarihli, 26.300 TL bedelli 0388158 nolu çekin;
14- Halkbank/9809 Çaycuma/Zonguldak Şubesi- keşidecisi … İnşaat ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş..Ltd Şti olan Çaycuma/09.07.2016 tarihli, 85.927 TL bedelli 9396962 nolu çekin;
15- Halkbank/9809 Çaycuma/Zonguldak Şubesi- keşidecisi … İnşaat ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti., lehtarı Burakağ Petrol Ürünleri Enerji İnş..Ltd Şti olan Çaycuma/14.07.2016 tarihli, 88.072 TL bedelli 9223276 nolu çekin; 6102 sayılı TTK’nın 818/1-s maddesinin atfı ile aynı yasanın 764/1. Maddesi uyarınca İPTALİNE,
16-Talebe konu edilen 15/10/2016 tarihli 78.750 TL ve 26/01/2016 tarihli 90.580-TL 2 adet çek yönünden davanın REDDİNE
İlk derece yargılamasına ilişkin olarak;
a-Alınması gerekli olan 179,90 TL harçtan peşin yatırılan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 144,00 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
b-Talep sahibi tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
c-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca talep edene iadesine,
İstinaf yargılamasına ilişkin olarak;
a-Talep eden vekilince yatırılan istinaf karar harcının istemi halinde kendisine iadesine,
b-Talep eden tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
c-Kararın tebliği ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi. 26/01/2023

…
Başkan
…
e-imzalı
…
Üye*
…
e-imzalı
…
Üye
…
e-imzalı
…
Katip
…
e-imzalı