Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ
T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2020/1447
KARAR NO : 2023/933
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI : 2018/989 Esas, 2019/1098 Karar
KARAR TARİHİ : 18/10/2019
DAVACI
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ : 02/06/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/06/2023
Davacı vekili tarafından yukarıda belirtilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca yapılan ön inceleme sonucu eksiklik bulunmadığı anlaşılmış olmakla dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde gereği görüşülüp düşünüldü:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili, müvekkili aleyhine Bursa 2. İcra Müdürlüğünün 2018/6121 Esas sayılı dosyasında 9 adet bono ve 3. İcra Müdürlüğünün 2016/16242 Esas sayılı dosyasında 1 adet bono için davalı tarafça kambiyo senetlerine özgü takip başlatıldığını, davalının müvekkilini Ocak 2015’te kurulan ancak dava tarihinde faal olmayan şahıs firması olan Cazibe Et isimli firmaya toptan et satacağı vaadiyle kandırdığını, müvekkilinin firması Cazibe Et için et toptancısı olan davalından alacağı etlere karşılık takibe konu 10 adet bonoyu düzenleyerek davalıya verdiğini ancak davalının mal teslimi yapmadığını, davalının akraba ve arkadaşlarıyla kurudukları ve organik bağı bulunan şirketler vasıtasıyla organize bir şekilde bankaları ve piyasayı dolandırmak suretiyle haksız kazanç elde ettiğini, davalının %50 ortağı ve imza yetkilisi olduğu Etsa Market Nakliyat Et ve Et Ürünleri…Ltd.Şti. hesabına keşide edilen çeklerde müvekkilinin imzasını taklit ettiğini, müvekkilinin imzası taklit edilen çekler nedeniyle haksız icra takiplerine maruz kaldığını, işbu dava konusu bonoların et satma bahanesiyle alınmasının asıl nedeninin de bu sahte cirolu çeklere karşı müvekkilinin hak aramasının önüne geçmek olduğunu, müvekkilinin Etsa Market …Ltd.Şti.ile müvekkilinin hiçbir ticari ilişkisinin olmadığını ileri sürerek her iki takip yönünden müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf süresi içerisinde davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; davanın, kambiyo senedine karşı açılmış menfi tespit davası olup davacının çekin dosya davalısına avans olarak verildiğinin ileri sürdüğünü, kambiyo senedinin ticari defterlerde kaydının bulunmaması onun bedelsiz ya da avans verildiği anlamına gelmeyeceğini, diğer yandan çek bir ödeme aracı olup mevcut borcun tediyesi amacıyla verildiğinin kural olarak kabulü gerektiğini, açıklanan kuralın aksinin davacı yanca usulüne uygun delillerle/ yazılı delil ile kanıtlanması gerekmekte olup davacı tarafça ispata yarar bir yazılı delil sunulmadığından, ispat külfeti üzerinde olan davacı tarafça çekin avans olarak verildiği kanıtlanamadığından davanın reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İstinaf talebinde bulunan davacı vekili, HMK’nın 222.maddesi uyarınca usulüne uygun tutulmuş ticari defterlerin davayı ispata yaraya yazılı deliller olduğunu, dava dilekçesinde delil olarak ticari defterlere dayanılmasına ve defter incelemesi talep edilmiş olmasına rağmen mahkemece talebin reddedildiğini ve defter incelemesi yapılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu, ticari defterler incelenseydi bonoya karşılık müvekkiline mal teslim edilmediği, fatura dahi kesilmediği, bu bonoların bedelsiz olduğunun tespit edileceğini, davalının iddia ettiği şekilde taraflar arasında bir çek alışverişi bulunmamakta olduğundan olmayan çekin karşılığı olarak bono verilmesi de mümkün olmadığını, davalının hukuki ilişkiyi kabul etmekle birlikte bono ilişkisinin başka bir hukuki ilişkiden kaynaklandığını iddia ettiğini, bu durumda ispat yükünün yer değiştireceğini, davalının çeke karşılık bono alındığı iddiasını ispatla mükellef olup ispat yükünün hangi taraf üzerinde olduğu ve yer değiştirip değiştirmediğinin de mahkeme tarafından incelenmediğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE:
HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde;
Dava, icra takibinden sonra açılmış menfi tespit talebine ilişkindir.
Davacı taraf, takibe konu bonoların davalıya avans olarak verildiğini ancak davalı tarafça mal teslimi yapılmadığını bu nedenle bonoların bedelsiz olduğunu ileri sürerek menfi tespit talebinde bulunuş olup mahkemece, ispat yükünün davacıda olduğu, iddiasını yazılı deliller ile ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Menfi tespit davalarında ispat yükü kural olarak alacaklıdadır. Ancak davalının alacağı senede dayanıyorsa ispat yükü yer değiştirerek senetten dolayı borçlu olmadığını iddia eden davacı tarafa düşer. Kambiyo senetleri sebepten mücerret olduğundan borçlu olunmadığının ispat yükümlülüğü davacı borçluya aittir. Karine olarak bir kambiyo senedinin mevcut bir borcun ifası veya itfası amacıyla verildiği kabul edilir. Kambiyo senetleri birer ödeme aracıdır. Borçlu, bonoların avans olarak verildiği ancak karşılığında mal teslim edilmediğinden bonoların bedelsiz kaldığını yönündeki iddiasını yazılı delil ile ispatlamalıdır.
Somut olayda davacı taraf dava dilekçesinde, davalının ortak ve yetkilisi olduğu dava dışı Etsa Market…Ltd.Şti.nin ticari defterlerine delil olarak dayanmış ise de dava dışı şirketin davanın tarafı olmadığı gibi takip ve dava konusu bonolarda da herhangi bir sıfatının da bulunmadığı, dava konusu bonoların keşidecisinin davacı, lehtarının da davalı olduğu, davalının tacir olduğuna ilişkin dosya kapsamında bir bilgi ve belge bulunmadığı nazara alınmakla, davacı vekilinin ticari defterlerin incelenmeden eksik araştırma ile hüküm kurulduğu yönündeki istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir.
Bu itibarla, ispat yükü üzerinde olan davacı taraf, dava konusu bonoların bedelsiz olduğu yönündeki iddiasını yazılı ve kesin delil ile ispatlayamamış olup mahkemece davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Dairemizce yapılan değerlendirmede; ilk derece mahkemesinin kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddî olay ve hukukî değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davacı vekilinin istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı anlaşıldığından istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın m. 353/1-b-1 hükmü gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-) Davacı vekilinin ilk derece mahkemesinin yukarıda anılan kararına yönelik istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 179,90 TL istinaf karar ve ilâm harcından davacı tarafından peşin olarak yatırılan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 125,50 TL harcın davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
3-) İstinaf eden davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-) İstinaf incelemesi duruşma açılmadan yapıldığından vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-) 6100 sayılı HMK’nın 7035 sayılı Kanun ile değişik 359/4 maddesi uyarınca kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK’nın m. 362/1-a hükmü uyarınca miktar itibariyle kesin olmak üzere, oybirliği ile karar verildi. 08/06/2023
…
Başkan
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…dır