Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ

T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/845
KARAR NO : 2022/295
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/01/2019
NUMARASI : 2014/493 Esas, 2019/14 Karar
DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 04/03/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 07/03/2022

Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 09/01/2019 tarih, 2014/493 Esas, 2019/14 sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkilinin şehirlerarası otobüs taşımacılığı işi yaptığını, davalı firmada 16 adet otobüs çalıştırdığını ancak ücretlerini alamadığı için daha önce Bursa 7.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/255 esas sayılı dosyasında dava açtığını, müvekkilinin araçları davalı firmada çalıştırmak üzere aldığını ancak davalı firmanın kredi ve vade imkaları daha uygun olduğu için davalı firma üzerinden araçların satın alındığını, taraflar arasında satış devir vaadi ve vaadinin kabulü kontratı yapıldığını, taraflar arasındaki anlaşmaya göre 36 aylık kullanım bedelini ve ayrıca sözleşmede yazılı ücretleri ödeyeceğini, bunun karşılığında araçların davacıya devir edileceğini, müvekkilinin üzerine düşen edimlerini yerine getirdiğini, ödemesi gereken ödemeleri yaptığını, davalıya her ay ödenmesi gereken 7.033,00 TL. lik taksitlerin davalı tarafından davacı alacağından mahsup edildiğini, sözleşmenin 3.maddesinde aylık ödenmesi gereken 3.500 TL. lik kullanım bedellerininde müvekkili tarafından ödendiğini, davalının müvekkiline olan borçlarının tahsili için Bursa 7.Asl.Tic.Mah. 2013/255 esas sayılı dosyasında dava açıldığını, davalının müvekkiline ait olan 5 adet otobüsü hukuka aykırı olarak müvekkilinin elinden alındığını, halen teslim edilmediğini, 5 adet otobüsün müvekkiline iadesine, bu taleplerinin kabul edilmemesi halinde, otobüsler alınırken Temsa firmasına ödenen Euro cinsi paranın Türk Lirası karşılığı olan peşinat tutarları için ilk olarak 10.000,00 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davalı firma tarafından müvekkili alacağından mahsup edilen aylık 7.033,00 TL ‘nin ilk olarak 10.000,00 TL ‘sinin, ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, her ay davalı firmaya otobüsler için ödenen aylık 3.500,00 TL’lik kira bedelinin 10.000,00 TL’sinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, otobüslerin davalı tarafça götürülmesi nedeniyle müvekkilinin uğramış olduğu kar kaybından ilk olarak 10.000,00 TL ‘nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah dilekçesi ile Temsa firmasına ödenmek üzere müvekkilinin hakedişlerinden yapılan kesintiler toplamı için 10.000,00 TL. lik davasını ıslah ederek 418.102,09 TL., otobüslerin aylık kira bedelleri için ödenen 10.000,00 TL. nin tahsili için açtıkları davayı ıslah ederek 72.723,77 TL olmak üzere toplam talebini 460.825,86 TL arttırarak, 490.825,86 TL olarak ıslah etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davayı kabul etmediklerini, müvekkilinin davacının sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirdiği iddiasının yerinde olmadığını, davacının Temsa şirketine ödemesi gerektiği paraların ödenmediğini, müvekkilinin Temsa şirketine ödemesi gereken paraları ödediğini, her ay davalının ödemesi gereken 7.033,00 TL ‘lik taksitlerin davacı cari hesabından kesildiği iddiasının da doğru olmadığını, davacının müvekkili şirkete cari hesaptan kaynaklanan borcu olduğunu, davacının iadesini talep ettiği kullanım hakkı bedellerinin de davacıya iade edilemeyeceğini, davacının bu dönem içinde otobüsleri kullandığını, davacının araçlarından 4 tanesinin müvekkiline iade ettiğini, 16 DR 049 pkalalı aracın dava dışı Mehmet Irmak’a olan borcu nedeniyle haciz edilerek yakalandığını, bu borcun müvekkili tarafından ödenmesi üzerine araç üzerindeki yakalamanın kaldırılarak müvekkiline aracın teslim edildiğini, davacı ile müvekkili arasında imzalanan toplam 6 adet sözleşmenin haklı sebeplerle fesh edildiğini, davacının kazanç kaybı talebinin de hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, dava konusu yapılan herbir araç için tarafların alacak ve borçları ayrı ayrı hesaplanmak suretiyle yapılan hesaplamalar doğrultusunda davacının otobüslerin mülkiyeti için ödediği 418.102,09 TL ile fazladan tahsil edilen aylık kira bedeli olan 72.723,77 TL olmak üzere toplam 490.825,86 TL alacaklı olduğu, davacı sözleşme süresince dava konusu araçları kullandığı için ödediği kira bedelinin iadesini isteyemeyeceği, ancak bilirkişi raporunda hesaplanan ve yukarıda açıklanan kullanmadığı süreler için hakedişlerinden kira bedeli olarak fazladan yapılan toplam 72.723,77 TL tutarındaki kesintinin iadesini talep edebileceği, sözleşme davacının kusuru nedeniyle davalı tarafından haklı olarak fesih edildiğinden davacı kar kaybı talebinde bulunamayacağı gerekçeleriyle davacının ıslah talepli davasının kısmen kabulüne, davacının hakedişlerinden yapılan kesinti bedeli 418.102,09 TL., otobüslerin aylık kira bedeli olan 72.723,77 TL. olmak üzere toplam 490.825,86 TL’nın 20.000,00 TL’sının dava tarihi olan 26/02/214 tarihinden, bakiyesinin ise ıslah tarihi olan 08/06/2018 tarihinden itibaren işletilecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının diğer taleplerinin reddine dair karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; dosya kapsamında birden fazla bilirkişi raporu aldırıldığı, aldırılan raporların tamamının birbirinden farklı ve ciddi çelişkiler içerdiği, bu çelişkiler giderilmeden karar verildiği, taleplerinin hiç bir raporda karşılanmadığı gibi itirazlarının da değerlendirilmediğini, bilirkişilerin hükme dayanak yapılan raporlarında Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde açılan dava ile eldeki davanın birleştirilerek rapor tanzim edildiğini, oysa dosyalar arasında birleştirme kararı bulunmadığını, bilirkişilerin her iki dosyaya aynı raporu sunduklarını, kararın sonuç kısmında hata yapılarak müvekkilinin borçlu çıkarıldığını, bilirkişilerden talep edilen hususlarda inceleme yapılmadığını, tediye makbuzuyla ödeme almadıklarını, imzaları olmayan hiçbir ödemeyi, belgeyi, faturayı, tediye makbuzunu, virmanı kabul etmediklerini belirtmelerine rağmen bu konuda inceleme yapılmadığını, bilirkişilerden özellikle tediye makbuzları ve tek taraflı belgesiz ödemeler ile yapılan virmanların tespitini talep ettiklerini, ancak bilirkişi incelemesiyle hiçbir taleplerinin karşılanmadığını, incelenmesini talep ettikleri belgelerin davalı şirketin resmi internet sitesinde bulunan müvekkiline ait araçlar ile ilgili sayfaların incelenmesi halinde iddialarının doğruluğunun kanıtlanacağını,bilirkişilerin yaptığı inceleme sonucunda müvekkile ait hakedişlerden hem aylık 3.500,00 TL. kira parası adı altında kesinti yapıldığını, hem de her otobüsün hak edişinden aylık 7 bin TL. civarında kesinti yapıldığını tespit ettikleri, Temsa firmasından otobüslerin aylık taksit ödemelerinin ne kadar olduğunun da sorulmasını istedikleri gerekçesi ile istinaf isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili istinaf dilekçesi ile; davanın açıldığı tarih itibariyle yürürlükte olan HMK. 109/2.maddesine aykırı nitelik arz eden dava dilekçesinin usulden reddi gerekirken, davanın esasına girilmesinin hatalı olduğu, hatalı bilirkişi raporu esas alınarak hüküm verildiği, taraflar arasındaki sözleşmeler tahtında müvekkili şirketin kira alacaklarını talep hakkının olduğu, müvekkili şirketin davacıdan alacaklı olduğu sabit iken, davacı tarafa bir bedel ödeme yükümlülüğü altına sokulmasının kabul edilemez olduğu, takas mahsup talep hakkının yok sayıldığı gerekçeleriyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep ederek istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; davacıya ait otobüslerin mülkiyeti için ödenen bedel, kar kaybı ve fazla talep edildiği ileri sürülen aylık kira bedelinden kaynaklı alacak davasıdır.
İnceleme, 6100 sayılı HMK. 355. madde uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Davacı dava dilekçesinde plakalarını bildirdiği otobüslerden bir kısmının kiralama sözleşmesi ile, bir kısmının davalı şirket adına kayıtlı olup, peşinat ve taksitlerinin kendisi tarafından ödendiği iddiası ile çalıştırdığını, bir kısmının ise kendi adına kayıtlı araçlar olduğunu belirterek son 6 yıldır çalıştırdığı otobüslerin ticari gelirlerinin davalı şirket uhdesinde kaldığını, bu alacakların ödenmesini istediğinde davalı şirketin kendisini borçlu çıkardığını ve 5 otobüsü usülsüz biçimde alıp götürdüğü ileri sürerek alacak talebinde bulunmuştur.
Davalı taraf ise plakası belirtilen otobüslerinin şirket bünyesinde çalıştırıldığı iddiasının doğru olduğunu, ancak cari hesap ve kıymetli evraktan doğan borçların davacı tarafından ödenmediğini bu nedenle davalının davacıya borcu olmadığını savunmuştur.
Yargılama aşamasında mahkemece rapor ve ek raporlar alındığı, en son hükme dayanak yapılan 20/10/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda sonuç olarak; davacının davalıya 490.825,86 TL. borcunun olduğunun belirtildiği mahkemece bu miktar üzerinden hüküm kurulduğu ancak hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının davaya konu otobüsler için davalı tarafa 1.024.391,00 TL. ödeme yaptığı, kira tutarları ve 200.000,00 TL.lik ödeme de dikkate alınarak davalının ticari defterleri ve kayıtları incelenmek suretiyle davalının davacıdan alacağının tutarının 606.288,91 TL. olduğu, bu hesabın detayının araç plakaları altında yazıldığı, davacı …’nın 1.097.114,77 TL. alacağından mahsup edilerek sonuçta davacının davalıya 490.825,86-TL borcunun olduğunun belirtildiği anlaşılmış ise de,
Dosyanın incelenmesinde; taraflar arasındaki davacıya ait otobüslerin davalı firmada çalışmasından kaynaklı elde edilene gelir nedeni ile açılan alacak davasına konu Bursa 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/390 Es. sayılı davasının mahkemece celp edilip incelenemediği, Uyap sisteminden yapılan incelemede mezkur dosyada davanın reddine ilişkin verilen hükmün Dairemizin 21/12/2021 tarih, 2019/178 Es.-2021/1824 Karar sayılı ilamı ile kaldırılmasına karar verildiği, kaydın incelenmesinde tarafları aynı olan ve aynı ticari ve hukuki ilişkiye dayanan dosyaların arasındaki fiili ve hukuki irtibat nedeni ile birleştirilip birleştirilmeyeceği hususu değerlendirilerek, sonuca göre dosyaya sunulan deliller ve ticari defterler ayrıntılı olarak incelenerek tarafların itirazlarını da değerlendirir şekilde ve dosyada mevcut diğer raporlar ile aradaki çelişkiyi giderir mahiyette rapor alınması suretiyle karar verilmesi gerekirken mahkemece rapor esas alınarak karar verilmesi yerinde değildir.
Açıklanan gerekçelerle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK. 353/1-a-6 maddesi gereğince dosyanın mahkemesine iadesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
Davacı ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
1-Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 09/01/2019 tarih, 2014/493 Esas, 2019/14 sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-6100 sayılı HMK. 353/1-a-6 maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE,
3-Davacı ve davalı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harçlarının, istek halinde yatırana iadesine,
4-Yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesi tarafından verilecek olan esas kararda dikkate alınmasına,
5-Karar tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi.04/03/2022

…
Başkan
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Katip
…
¸e-imzalıdır