Emsal Mahkeme Kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2019/630 E. 2022/1247 K. 06.10.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ
T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/630
KARAR NO : 2022/1247
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/11/2018
NUMARASI : 2013/334 Esas, 2018/1506 Karar
Dv. …
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 06/10/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 10/10/2022
Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/11/2018 tarih, 2013/334 Esas, 2018/1506 sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkilin davalıdan alacaklı olduğunu, müvekkili ile davalı arasında var olan ticari ilişki sonrasında müvekkilin davalıdan elektronik kontrol sistemi ile elektronik basamak kontrol sistemleri satın aldığını, satış işlemlerinin fatura karşılığında yasal zemin üzerinde yapıldığını, davalıdan alınan ekipmanların arızalı çıkması sonucunda müvekkilin davalıya mailler marifetiyle bildirildiğini, davalının ürünlerin iadesinin ve tamirinin mümkün olduğunun bildirildiğini, ürünlerin yerine yenilerinin gönderileceğinin bedel iadesinin yapılamayacağının bildirildiğini, ekipmanların davalı tarafından geri alınarak bedel iadesi için ve arızalı olanların tamiri için harcanan işçilik bedelinin ödenmesi için müvekkili tarafından iade ve işçilik faturaları kesilerek davalıya gönderildiğini, davalının Sakarya 1. Noterliğinin 07/12/2011 tarih 22028 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile müvekkile gönderilen tüm faturaları aynen iade ettiğini, müvekkilin davalıya Kadıköy 26. Noterliğinin 13/12/2011 tarih 2303 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ayıplı malların geri iade alınması ve bedellerinin ödenmesinin talep edildiğini, ekipmanların arızalarının tespiti bakımından Tuzla Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/3 değişik iş dosyası ile tespit yapıldığını, dava konusu ekipmanın çalışmadığının bilirkişi raporu uyarınca tespit edildiğini, arızalı malların toplam tutarı olan 71.237,54 TL’nın iadesi, malzemelerin tamiri için harcanan işçilik bedeli olan 31.781,62 TL olmak üzere toplam 103.019,16 TL’nm faizi ile birlikte ödenmesine, 50.000,00 TL manevi zararın davalıdan ikmaline karar verilmesi için Sakarya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/564 esas sayılı dosyası ile, diğer parti aynı vasıftaki malların devamı olan 64.906,00 TL mal bedelinin ödenmesi için İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/1386 esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, her iki davanın da derdest olduğunu, müvekkilin davalıdan 159.157,65 TL alacağı var iken davalı tarafından müvekkil aleyhine icra takibi başlatıldığını ileri sürerek davanın kabulü ile müvekkilin söz konusu senedin borçlusu olmadığının tespitine, teminat karşılığında vezneye yatan paranın davalıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararına, davalının kötü niyetli olmasından dolayı %40 tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacının aynı konuya dayalı önceki tarihlerde açılmış olan Sakarya ve İstanbul mahkemelerinde davalar bulunduğunu, aynı gerekçe ile Bursa mahkemesinde 3. bir dava açılmasının hukuken mümkün olmadığını, davacının itiraz nedenlerinin menşei satın aldıkları emtiaların ayıplı olduğuna ilişkin olduğunu, Bursa 2. İcra Müdürlüğünün 2013/11450 sayılı icra dosyasından davacının haberi olmasına rağmen süresinde itiraz etmediğini, davacının farklı bir firmadan satılmış olan ürünlerin muadilini daha ucuza aldığından eldeki ürünleri bu nedenle müvekkile iade etmek istediğini ileri sürerek öncelikle derdestlik yönünden reddine, haksız davanın zamanaşımı ve esastan reddine, icra takibi tedbiren durdurulduğundan kötü niyetli davacının %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğundan, icra takibine konu cari hesap ekstresinden kaynaklanan alacağın varlığı ve miktarının 4721 sayılı TMK’nın 6. maddesi ve 6100 sayılı HMK. 200. maddesine göre lehine hak iddia eden davalı tarafta olduğu, diğer taraftan taraflar arasında TTK. m. 87/2 anlamında yazılı bir cari hesap sözleşmesinin bulunmadığı, taraflar arasındaki ilişkinin, uygulamada sıkça karşılaşılan “açık hesap” ilişkisinin olduğundan davalı alacaklının cari hesap ekstresine konu faturalar sebebiyle alacaklı olduğunun ispatı için faturaların ticari defterlerde kayıtlı olması tek başına yeterli olmadığı, ticari kayıtların dayanağı belgelerin de (sevk irsaliyesi v.s.) ibrazı gerektiği, davalının ticari defterler üzerinde yapılan incelemede ticari defterlerin kapanış tasdiki bulunmadığından davalı lehine delil teşkil etmeyeceği, (Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2016/8756 Esas ve 2017/2924Karar sayılı Kararda açıkça vurgulandığı üzerine) dolayısıyla davalının ileri sürdüğü defterlerinde lehine 40.000 TL. alacak kaydı iddiasının yerinde olmadığı, davacının ticari defterler üzerinde yapılan bilirkişi incelemede davalıdan alacaklı olduğu ve açılan iş bu menfi tespit davasında, Bursa 2. İcra Müdürlüğünün 2013/11450 esas sayılı icra takibine konu cari hesap ekstresine dayalı fatura alacağının ispat yükünün davalıda olup alacağın varlığı ve miktarının ispat edilemediği gerekçeleriyle davanın kabulune, davalının icra takibinde kötü niyetli olduğunun tespit edilemediği gerekçesiyle kötü niyet tazminatının reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiğinde müvekkil şirketin sevk irsaliyelerini ibraz etmesi ya da bilirkişi tarafından sevk irsaliyelerinin incelenmesine ilişkin bir karar verilmediği, ticari defterlerin incelemesi sırasında ise mali müşavir bilirkişi tarafından da sevk irsaliyeleri incelenmek üzere müvekkil şirketten istenilmediği, bilirkişi tarafından yapılan eksik ve yetersiz incelemeye dayalı rapora göre karar verilmesi usule ve yasaya aykırı olduğu, dosva kapsamı detaylı olarak incelendiğinde davaya konu faturalara konu malların zaten davacı tarafa teslim edilmediğine ilişkin bir iddia da bulunmadığı, dava konusu faturalara konu mallarla ilgili davacı taraf malları teslim aldıklarını ve işbu malların ayıplı olduğunu ileri sürdüğü, bu ayıp iddiası doğrultusunda davacı taraf, müvekkil şirketin kesmiş olduğu faturaları iade gösterdiği, fakat bu iade faturaların müvekkil şirketin ticari defter kayıtlarında bulunmadığı, ayıp iddiasına ilişkin açılan davaların reddine ilişkin kararların Yargıtay 19. Hukuk Dairesi tarafından onanarak kesinleştiği, davacının ticari defterlerinden iade olarak gösterdiği faturaların ayıp iddiası ileri sürülen mallara ilişkin faturalar olduğu, iade faturalar da yer alan malların davacıya teslim edildiği gerekçeleri ile istinaf isteminde bulunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, menfi tespit talebine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK. 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosyanın incelenmesinde; davalı tarafından davacı hakkında 31/12/2013 tarihli cari hesap ekstresinde ödenmeyen borca dayalı olarak 22/11/2013 tarihinde icra 15.845,63 TL. tutarlı takibi başlatıldığı, davacı tarafa ödeme emrinin tebliğ edildiği, yasal süre içinde itiraz edilmediğinden icra takibinin kesinleştiği, bu sebeple davacı tarafından istinafa konu menfi tespit davası ile davalıya cari hesap ekstresinden kaynaklanan borcu olmadığına dair dava açıldığı,
Davacı defterlerinde yapılan bilirkişi incelemesinde; TTK. hükümleri uyarınca ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin süreleri içerisinde yaptırılmış olduğu, ticari defterlerin birbirlerini teyit ettiği tespit edildiği, ticari defterlerinin sahibi lehine delil olabileceği, davacının icra takip tarihi olan 22/11/2013 tarihi itibariyle davalıdan 159.157,65 TL alacaklı durumda olduğunun bildirildiği,
Davalının ticari defterleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesinde ise davalı Yılka Elektronik Elektrik Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi’ nin 2011 yılı ticari defterlerinin kapanış onayları olmadığı, davalı tarafından, davacı şirkete 2011 yılı içinde toplam 23 adet fatura tanzim edildiği, faturaların toplamının 92.111,02 TL olduğu, davalının,davacıdan 31.12.2011 tarihin de 52.111,02 TL. nakit tahsilat yaptığı, davalının davacıdan 40.000.- TL. alacaklı olarak 2012 yılına devrettiği yasal defterlerinden tespit edildiği,

Taraflar arasında ayıplı mal iddiasına ilişkin Sakarya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/564 Esas-2013/433 Karar sayılı davası ile Sakarya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/262 Esas- 2016/315 Karar sayılı alacak davalarında ; mahkemece sözleşmede tarafların imzasının bulunmadığı, ayıplı ürünlerin davalıya ait olduğunun ispatlanamadığı, davacının deposunda bulunan ürünlerden davalının sorumlu tutulamayacağı gerekçeleri reddine karar verilmiş, mezkur kararlar Yargıtay 19. Hukuk Dairesi tarafından onanarak kesinleşmiş olduğu, bu sebeple taraflar arasındaki ticari satıma konu emtianın ayıplı olması ve iadesine konu davaların kesinleşmiş olması bu hususların yeniden incelenip değerlendirilmesine imkan bulunmadığı,
Menfi tespit davalarında kural olarak ispat yükü davalıda olup, alacaklı olduğunu ispat edecektir. Yine cari hesap hareketlerine dayalı alacak iddialarında alacak kalemlerine dayanak olan faturadaki malların davalıya teslim edildiğini ispatı gerekecektir. Teslim belgesi ile ispat edilemeyen fatura taraf defterlerinde kayıtlı ise teslim edildiğini göstermektedir. Davalı ise ödeme iddiasını ödeme belgesi ile birlikte ispat edecektir. Ödeme belgesi olmayıp alacaklının defterinde kayıtlı olan tahsilatların ise ödendiği anlamına gelir.
Yerel mahkemece teslime ilişkin belge sunulmadığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; karar yerinde değildir. Zira taraflara ait 2011 yılı ticari defterlerin incelenmesinde davalı tarafından kesinlen toplam 22 adet faturanın davacı defterlerinde kayıtlı olduğu, teslimin hususunun davalı tarafça ispatlandığı, davacı tarafça ödemeye ilişkin belge sunulmadığı gibi davalı defterlerinde kayıtlı olmadığı, yine davacının açıkça ve ayrıca yemin deliline dayanmadığı, bu sebeplerle yerel mahkemece davanın reddine karar vermesi gerekirken, hatalı şekilde kabulüne karar vermesi isabetli olmayıp buna ilişkin davalı tarafın istinafı yerinde görülmekle, yine karar tesisi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden yerel mahkeme kararının bu yönü ile kaldırılarak, davanın reddine dair yeniden hüküm tesisine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Davalı vekilinin istinaf talebinin KABULÜ ile;
2-Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/11/2018 tarih, 2013/334 Esas, 2018/1506 sayılı kararının KALDIRILMASINA, kaldırılan karar yerine geçmek üzere yeniden HÜKÜM TESİSİ İLE,
3-Davanın REDDİNE,
-Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 80,70 TL. harcın, peşin olarak alınan 317,65 TL harçtan mahsubu ile artan 236,95 TL. harcın istek halinde davacıya iadesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT. uyarınca belirlenen 9.200 TL. maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
-Peşin olarak yatırılan gider avanslarından kullanılmayan tutarların hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
İstinaf Yargılaması ve Harç Yönünden;
1-İstinaf karar harcının istek halinde davalıya iadesine,
2-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına, artan gider avansının talebi halinde iadesine,
3-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
4-6100 sayılı HMK. 359/4. maddesine göre karar tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi.06/10/2022


Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır