Emsal Mahkeme Kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2019/1905 E. 2021/1822 K. 21.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No:…. – …
T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … Esas, …Karar

DAVACI : ….
VEKİLİ : Av….
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Tespit
KARAR TARİHİ : 21/12/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 21/12/2021

… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih,… Esas, … Karar
sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında… altında … imzalandığı, sözleşmenin 3/6.sayfasında kiralanan vinçlerin kapasiteleri ve bu kapasitelere göre ödenecek kira bedelleri belirlendiği, davalının 36 tane vinç getirerek çalışmaya başladığı, vinçlerin kapasitelerinin kuşku uyandırması üzerine davalıdan söz konusu vinçlerin ruhsat – karneleri istenilerek kapasitelerinin resmi kayıt ile belgelendirilmesi istendiği, davalının ise müvekkilinin oyalayarak bu isteği yerine getirmediği, davalı tarafça çalışma ücreti karşılığı alacağı bulunduğundan bahisle müvekkilinden talepte bulunduğu ve 11/07/2018 günü vinçleri çalıştırmadığı, bu durumun tutanakla tespit edildiği, …. Noterliğinin 11/07/2018 gün … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmenin fesh edildiği, davalının da vinçlerini ertesi gün alarak fabrika sahasını terkettiği, … Hukuk Mahkemesinin …D. İş sayılı dosyası ile yapılan tespit ve sunulan bilirkişi raporu ile davalı tarfaça iş sahasında kullanılan vinçlere ait etiket bilgileri tespit edilen vinçlerin 1 adet 13.230 kg, 9 adet 18.999 kg, 1 adet 21.300 kg, 1 adet 23.700 kg, 2 adet 30.000 kg, 1 adet 31.000 kg, 1 adet 35.300 kg, 1 adet 37.890 kg ve 1 adet 60.000 kg olup; bu vinçlerin sözleşmeye uygun olmadığının tespit edildiği, etiket bilgileri tespit edilemeyen diğer vinçler ile ilgili vinçleri üreten imalat firmalarına yazı yazılmak sureti ile vinçlerin katalog bilgilerinin istenilerek sahte etiket bilgisi ihtiva eden diğer vinçlerin de kapasitelerine uygun olmadığının ve tüm vinçlerin kapasitelerinin ne olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP ; görev yönünden itiraz edilmiş, sözleşmenin …. Sözleşmesi Başlığı altında … Sözleşmesi olarak imzalandığını, davaya bakmaya görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğunu, davanın esası yönünden davacı tarafın müvekkili kiraya veren şirketin sözleşmede kapasiteleri yer alan ve kiralama konusu vinçlerin istihap hadlari ile ilgili yanıltıcı bilgiler verdiği ve vinçlerin kapasitelerini gösterir hanelerin ve resmi kayıtların ibraz edilmediği ve bu konuda gerçek bilgiler verilmediğinden bahisle ve iddiası ile vinç kapasitelerinin vinç üretici şirketlere yazılar yazılarak etiket bilgileri ve katalogları toplanılarak tespit edilmesini talep etmiş ise de davacının bu konuda daha önce … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdığını, öte yandan müvekkili tarafından taraflar arasında düzenlenen davacı yana ait çimento fabrikası inşaat sahasında çalıştırılmak üzere kiralanan müvekkili şirkete ait vinçlerin aylık kapasite raporlarının Makine Mühendisleri Odasından görevlendirilen uzmanlar aracılığı ile düzenli olarak yapıldığını ve davacı tarafın da bu kapasite raporlarından aynı şekilde bilgilendirildiğini, taraflar arasında düzenlenen sözleşme ile kiralama fiyatlarının vinç tonajlarına göre belirlendiğini, taraflar arasında doğan uyuşmazlık sonrasında davacı tarafın sözleşmede belirlenen kira bedellerinin yüksek olduğundan bahisle ödemeyerek yasak olmasına rağmen başka bir firmalar ile kira ilişkisi içerisine girdiklerini ve sözleşmeyi haksız ve tek taraflı olarak fesherek müvekkili şirketin şantiye sahasından dışarıya çıkarmaması üzerine müvekkili tarafından Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarına ilişkin kira bedeli faturalarının düzenlenerek davacı şirkete gönderildiğini, ancak cari hesaptan kaynaklı alacağın davacı tarafça ödenmemesi üzerine … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibinin başlatıldığını, yapılan itiraz üzerine itirazın iptali davasının … Sulh Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile ikame edildiğini, bu kez davacının iş bu tespit davasını açmış ise de; bu konuda açılmış bir eda davası var iken davacının eldeki davada davaya cevap dilekçesi yolu ile ya da karşı dava açmak sureti ile talep ve beyanlarını ileri sürebilecek iken bu şekilde bir tespit davası açmasında hukuki yararının bulunmayacağı nedeniyle öncelikle davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle ve dava şartı yokluğundan usulden reddine, aksi halde davacı tarafça müvekkili tarafından gönderilen faturalara ve kapasite raporlarına süresi içinde itiraz etmediğinden; açılan haksız davanın esastan reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ;
Her ne kadar davacı tarafça, taraflar arasında düzenlenen vinç kiralama sözleşmesi kapsamında davalı tarafça sözleşmenin feshedildiği 11/07/2018 gününe kadar inşaat sahasında çalıştırılan vinçlerin sözleşmedeki vasıf ve özelliklere sahip olmadığı, etiket bilgilerinin sahte olduğu, üretici vinç firmalarına yazılar yazılarak katalog bilgilerinin ve etiket bilgilerinin tespit edilmek sureti ile kapasitelerinin tespit edilmesi talep edilmiş ise de; taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi kapsamında davalı tarafın doğan hakediş alacağının faturalandırılarak davacı tarafa gönderildiği ve ödenmediğinden bahisle başlatılan icra takibine itirazın iptali nitelikli bir eda davasının taraflar arasında derdest olup; eda davasının söz konusu olduğu iş bu halde davacının davalı olduğu anılan dava dosyasında kullanılan vinçlerin kapasitelerinin sözleşmeye uygun bulunmayıp, etiket bilgilerinin kendilerine verilmediği, bu nedenle sözleşmeye aykırılıkların tespit edilerek haklı ve haksız fesih durumlarının sözleşmenin taraflar bakımından alacak hüküm ifade eden maddelerinin işletilmesi bakımından tespiti ve yine düzenlenen ve alacak konusu yapılan kira bedeli faturalarının uygunluğunun tespitinin, anılan dava dosyasında davaya cevap dilekçesi, karşı dava dilekçesi ile ileri sürülebilecek hususlardan olduğu ve eda davası açılan konuda yeniden tespit davası açılamayacağından; davanın esasına ilişkin başka bir incelemeye girişilmeksizin davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; davalı şirket ile müvekkil şirket arasında “uzman ekip sözleşmesi” başlığı altında vinç (36 adet) ve operatör kapsayacak şekilde hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, hizmet alım sözleşmesinin bedelinin, vinçlerin tonaj kapasitesine göre belirlendiğini, yapılan tespit bilirkişi raporunda vinçlerin , davalı şirketin ifade ettiği tonajda olmadığı, sözleşme şartlarına uygun olmadığı, bir kısmının ise kataloğunun olmadığı, davalının belge ve bilgi vermediğinin rapor edildiğini, yapılan tespit sonucu davalı firmanın birkaç vinç için sunduğu fatura ve belgelerin gerçeği yansıtmadığı ve sahte olabileceği kuşkusunun doğduğunu, Dava dilekçesinde, belgelerin sahteliğinin ileri sürüldüğünü, eda davası ile elde edilecek bir talebin söz konusu olmadığını, talebin vinçlerin gerçek doğru kapasitelerinin tespiti, vinçlerle ilgili sunulan belgelerin sahte olup olmadığının tespiti talebine ilişkin olduğunu, bu tespit edildiği zaman çekişmenin bu tespite göre çözümleneceğinin tartışmasız olduğunu, davalıya hiçbir belgeye dayanmadan güven üzerine 34 adet vinç için ücreti ödendiğini, bu vinçlerin bir kaçı için sunduğu faturanın gerçeği yansıtmadığını, davalı yanca verilen tonaj belgelerinin sahte olma ihtimalinin güçlü olduğunu, davacı yanca , davalı firmaya yapılan fazla ödemenin ne kadar olduğunun bilinmesinin mümkün olmadığını, HMK 106 ilk cümlesi uyarınca belgede sahtelik iddiası varsa tespit davasında hukuki yarar vardır hükmü gereğince davada hukuki yararın bulunduğunu, belirterek yerel mahkemenin yasa ve usule aykırı kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Dava, taraflar arasında düzenlenen Uzman Ekip Sözleşmesi başlığı altındaki Vinç Kiralama Sözleşmesine dayalı davacı taraf inşaat şantiye sahasına getirilen vinçlerin sözleşmeye uygun olmayıp; kapasitelerinin ve sözleşmeye aykırılıklarının tespit edilmesi istemini içeren tespit davasıdır.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Davalı tarafça taraflar arasında kira sözleşmesi söz konusu olduğundan bahisle görev itirazında bulunulmuş ise de;yerel mahkemenin gerekçesinde de belirtildiği üzere , tarafların tacir olduğu, yapılan işin de ticari iş niteliğinde olduğu, bununla birlikte sözleşmede sadece vinç kirası söz konusu olmayıp sözleşme kapsamında vinçlerin operatörleri ile birlikte inşaat sahasında hizmet vermek üzere kiralandığı, hizmet sözleşmesinin söz konusu olduğu nazara alınarak davanın Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiği anlaşılmakla davalı tarafın göreve yönelik itirazı yerinde değildir.
Dosya kapsamı içerisindeki bilgi ve belgeler, ilk derece mahkeme gerekçesinde dayanılan deliller ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, sözleşme ilişkisi kapsamında davalı tarafın doğan hakediş alacağının faturalandırılarak davacı tarafa gönderildiği ve ödenmediğinden bahisle başlatılan icra takibine itirazın iptali nitelikli bir eda davasının taraflar arasında derdest olup; eda davasında davaya konu edilen sözleşmeye konu vinçlerin sözleşmeye uygun olmayıp; kapasitelerinin ve sözleşmeye aykırılıklarının bulunup bulunmadığının ileri sürülebilecek hususlardan olduğu ve eda davası açılan konuda tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı, HMK 106/3 maddesinde belirtildiği üzere maddi vakıaların tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamayacağı anlaşıldığından, yerel mahkeme kararı ve gerekçesi yerindedir.
Bu itibarla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b/1. maddesine göre esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Davacının istinaf isteminin 6100 sayılı HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gerekli 59,30 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan istinaf giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına, artan gider avansının talebi halinde iadesine,
4-Kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi. 21/12/2021


Başkan

(e-imza)

Üye

(e-imza)

Üye

(e-imza)

Katip

(e-imza)