Emsal Mahkeme Kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2019/1870 E. 2021/1710 K. 09.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 5. HUKUK DAİRESİ
T.C.
BURSA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO :….
KARAR NO : ….
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : …. Esas, … Karar
DAVACI : 10-…
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : HASIMSIZ
DAVANIN KONUSU : Zayi Belgesi Verilmesi
KARAR TARİHİ : 09/12/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/12/2021

…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. tarih … Esas …. sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde;
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkil şirketin Türk Ticaret Kanunu uyarınca tutmak zorunda olduğu defter ve belgelerden olan …. yevmiye nolu … tarihli 2012 yılı hesap dönemine ait … sayfa karar defteri ile …. yevmiye nolu 2012 yılı hesap dönemine ait …sayfa ortaklar pay defterinin kaybolduğunu, alınan defterlerin açılış tasdiklerinin yapılmış olup defterlerin müvekkiln şirket tarafından kullanıldığını, müvekkil şirket tarafından, defter ve belgeleri saklama hususunda basiretli tacir olmanın gerektirdiği bütün önlem ve tedbirleri alınmış olmasına karşın bu belgelerin müvekkil şirketin 24/02/2019 tarihinde ……. adresinden ……. adresine taşınması sırasında kaybolduğunu, yapılan tüm araştırmalara rağmen anılan defterlerin bulunamadığını, defterlerin kayıp olduğunun anlaşılması üzerine müvekkil şirket tarafından tutanaklar tutulduğunu, bu nedenle ….Yevmiye nolu, …tarihli …. yılı hesap dönemine ait … sayfa karar defteri ile …. yevmiye nolu … yılı hesap dönemine ait … sayfa ortaklar pay defteri zayi olduğuna dair müvekkil şirkete zayi belgesi verilmesi talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, TTK. 82/7 md.gereğince; tacir ziyanı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer mahkemesinden bir belge verilmesini isteyebilir hükmü gereğince, bu defter ve kayıtların yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi doğal afetlerle veya hırsızlık gibi eylemlerle ziyana uğraması halinde zayi belgesi verilmesini düzenlendiği, sayılan haller örnekleyici olmayıp, sınırlayıcı olduğu dava konusu somut olayda ortaklar pay ve karar defterinin sadece kaybolması zayi belgesi verilmesini gerektirmeyeceği, bu defterin yangın, sel, su baskını veya deprem gibi doğal afetler veya hırsızlık sebebiyle kaybolmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; müvekkili şirket tarafından, defter ve belgeleri saklama hususunda basiretli tacir olmanın gerektirdiği bütün önlem ve tedbirleri alınmış olmasına karşın bu belgelerin müvekkil şirketin 24/02/2019 tarihinde …. adresinden …. adresine taşınması sırasında kaybolduğu, yapılan tüm araştırmalara rağmen anılan defterlerin bulunamadığı, defterlerin kayıp olduğunun anlaşılması üzerine müvekkil şirket tarafından tutanaklar tutulduğunu, Türk Ticaret Kanun’un 82 maddesinde düzenlenen yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi afet tanımını sınırlayıcı mahiyette olmadığı dikkate alınarak bu ifadelerin tacirin elinde olmayan olağanüstü her türlü doğal afet ve sosyal olaylar olarak (kaybolması, yitmesi, yok olması, elden çıkması, yararsız hale gelmesi vb) değerlendirilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın kaldırılması amacı ile istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Dava, 6102 sayılı TTK. 82/7 maddesi uyarınca ticari defter ve belgeler hakkında zayi istemine ilişkin olup mahkemece dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde davanın reddine karar verilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Ticari belge ve defterlerin zayi olması nedeni ile belge verilmesi 6102 sayılı TTK’nun 82/7 maddesinde düzenlenmiştir.
6102 sayılı TTK’nun 82/7 maddesi uyarınca “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyai öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinde kendisine bir belge verilmesini isteyebilir…” hükmü uyarınca davanın zayi olduğunun öğrenilmesinden itibaren 15 günlük hak düşürücü sürede açılması gerekir. Bu husus dava şartıdır.
Yukarıdaki madde hükmünde öngörülen sebepler sınırlayıcı olmayıp, hak düşürücü sürede açıldığı anlaşılan davada; yerel mahkeme tarafından davaya konu tarihlerde davacının taşınıp taşınmadığını, tacirin defter ve belgelerinin kaybolduğu yönündeki beyanının gerçek, samimi bir olaya dayanıp dayanmadığı, zayi olduğu iddia edilen ticari defter ve belgelerin nelerden ibaret olduğu, hangi yılları kapsadığı, noterden tasdik edilip edilmediği (noterden), bu defter ve belgelerin hangi kurumları hangi nedenle ilgilendirdiği, defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı (vergi dairesinden), davacının defter tutmakla yükümlü tacir olup olmadığı, iddia edilen olay ya da olayların meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı v.s. hususlarının resen araştırılması gerekirken bu yapılmayarak yazılı gerekçe ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup 6100 sayılı HMK.353/1-a-6 madde gereğince kararının kaldırılarak dosyanın yerel mahkemesine iadesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
1-…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih … Esas … sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-6100 sayılı HMK.353/1-a-6 maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE,
3-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harcının, istek halinde yatırana iadesine,
4-Yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesi tarafından verilecek olan esas kararda dikkate alınmasına,
5-Karar tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi.09/12/2021


Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır