Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. BURSA BAM 4. HUKUK DAİRESİ
T.C.
BURSA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
G E R E K Ç E L İ İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO : 2023/557
KARAR NO : 2023/717
BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BALIKESİR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 22/2 maddesi gereğince yargı yerinin belirlenmesi için dairemize gönderilen dosya içindeki tüm belgeler ile dairemiz üyesi tarafından hazırlanan ön inceleme raporu incelendi. Gereği görüşüldü:
TALEP DİLEKÇESİ:
Müvekkili şirketin, davalı …’ndan olan ve cari hesaba dayalı alacağının tahsili nedeniyle Trabzon 3.Noterliğinin 23496 yevmiye numaralı ihtarnamesi ve cari hesap alacağına yönelik Erdek İcra Dairesi’nin 2021/659 Esas sayılı dosyası kapsamında icra takibi başlatıldığını, davalının takibe itirazı nedeniyle durdurulduğunu, dava konusu takibin dayanağı olan 31/01/2019 tarihili ve 50.000,00 TL bedelli havale ile 28/02/2019 tarihli 60.000,00 TL bedelli 72154625 seri numaralı çekin ödemesi kapsamında toplamda 110.000,00 TL ödeme yapılmış ise de davalı yanca müvekkiline bugane değin anlaşılan malların tesliminin ve ödemesinin yapılmadığını, muaccel halde para borcu olan iş bu alacağa istinaden yaklaşık ispat yükü gerçekleştiğinden ve davalının ödemeden kaçındığından borca yeter miktarda taşınır, taşınmaz ve üçüncü kişilerde bulunan hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesine Erdek İcra Dairesi’nin 2021/659 Esas sayılı dosyasından yapılan itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER:
Dava Erdek Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2022/111 Esas sayısında açılmıştır. Mahkemece yapılan yargılamada HSK’nun 07/09/2021 tarih ve 608 Karar numaralı kararı ile Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Balıkesir ilinin mülki sınırları olarak belirlenmiş olması gerekçesi ile gönderme kararı verilmiştir.
Bu karar taraflarca istinaf yasa yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiş ve dava dosyası 6100 sayılı HMK. 20/1 maddesi uyarınca ilgili mahkemeye gönderilmiştir.
DAVANIN GÖNDERİLDİĞİ MAHKEME TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER:
Dosya kendisine gönderilen Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi’nce dava 2022/454 Esas sırasına kaydedilmiş, mahkemece yapılan yargılamada davanın mutlak veya nispi ticari dava olmadığı, görevli mahkemenin genel yetkili Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesi ile karşı görevsizlik kararı verilmiştir.
Bu kararda taraflarca istinaf yasa yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiştir.
UYUŞMAZLIĞIN NİTELİĞİ:
Her iki mahkemenin karşılıklı yetkisizlik kararı vermiş olmaları ve bu kararların istinaf yoluna başvurulmaksızın kesinleşmesi nedeniyle mahkemeler arasında yetki uyuşmazlığı çıktığı, 6100 sayılı HMK. 21/1-ç maddesinde yargı yerinin belirlenmesini gerektiren sebep olarak gösterilmiş bulunan ” Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” sebebinin gerçekleştiği görülmektedir.
Karşı yetkisizlik kararını veren mahkeme 6100 sayılı HMK. 22/1 maddesi uyarınca yetki uyuşmazlığının çözümü ve yetkili ve görevli mahkemenin belirlenmesi için dava dosyasını re’sen dairemize göndermiştir.
GEREKÇE:
6100 sayılı HMK.23/1 maddesinde yargı yerinin belirlenmesine ilişkin incelemenin dosya üzerinden yapılabileceği düzenlenmektedir. Bu nedenle dairemizce dosya üzerinden yapılan incelemede;
Dava, icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4. maddesinde, bu kanundan doğan hukuk davalarının ticari dava sayıldığı, aynı Kanunun 5. maddesinin ikinci fıkrasında, bir yerde ticaret mahkemesi varsa asliye hukuk mahkemesinin vazifesi içinde bulunan ve bu Kanunun 4. maddesi hükmünce ticari sayılan davalara ticaret mahkemesinde bakılacağı hususları düzenlenmiştir.
Yine 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 3. maddesinde, “Bu Kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari işlerdendir.” düzenlemesi getirilmiştir.
TTK’nın 14. maddesine göre “Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir.” Aynı Kanunun 17. maddesi hükmünce de; “iktisadi faaliyeti nakdi sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleri tacir değildir.” düzenlemesi yer almaktadır.
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 3’üncü maddesinde, Esnaf ve sanatkâr, ister gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usûlde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tâbi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseler olarak ifade edilmiştir. Ayrıca TTK’nın 1463. maddesinde de, önce 17. maddeye gönderme yapılarak, Bakanlar Kurulunun bu konuda kararname çıkarması halinde onlarda gösterilen miktardan aşağı gayrisafi geliri bulunan sanat ve ticaret erbabından başka hiç kimse kanunun 17. maddesinde tarif edilen esnaftan sayılamaz denmek suretiyle tacir veya esnafın hangi kriterlere göre saptanacağı açık bir biçimde gösterilmiştir.
19.02.1986 tarih ve 19024 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 25.01.1986 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile TTK’nın 1463. maddesine göre esnaf ve küçük sanatkar ile tacir ve sanayicinin ayrımına dair esaslar tespit edilmiştir.
Buna göre; 1-Koordinasyon kurulunca tespit ve yayınlanacak esnaf ve küçük sanatkar kollarına dahil olup da gelir vergisinden muaf olanlar ile kazançları götürü usûlde vergilendirilenler ve işletme hesabına göre, defter tutanlardan iktisadi faaliyetleri nakdi sermayesinden ziyade, bedeni çalışmalarına dayanan ve kazançları ancak geçimlerini sağlamaya yetecek derecede az olan ve Vergi Usûl Kanununun 177. maddesinin birinci fıkrasının 1 ve 3 nolu bentlerinde yer alan limitlerin yarısını, iki numaralı bendinde yazılı nakdi limitin tamamını aşmayanların esnaf ve küçük sanatkar, 2-Vergi Usûl Kanununa istinaden birinci sınıf tacir sayılan ve bilanço esasına göre defter tutanlar ile işletme hesabına göre defter tutan ve birinci madde de belirtilenlerin dışında kalanların tacir ve sanayici sayılmaları kararlaştırılmıştır.
213 sayılı Vergi Usûl Kanununun 177. maddesinde “Birinci Sınıf Tüccarlar” sayılmış olup bu maddedeki birinci sınıf tacirlerle ilgili şartları taşımayanlar ise ikinci sınıf tacir sayılırlar. İkinci sınıf tacirler ise ticari işletme hesabına göre defter tutarlar.
Genel açıklamalar karşısında somut dava bakımından; davacı tarafça taraflar arasındaki cari hesap alacağı ile çek istirdatından kaynaklı ilamsız takip başlatılmış olup, itiraz üzerine istinafa konu itirazın iptali davası açılmıştır.
Davacı tedarikçi olarak satış yapan şirket konumundadır. Davalı ise davacıdan satın aldığı malların perakende satışını yapan bir işletme sahibidir. Esnaf faaliyeti, emeğin sermayeden daha yoğun sarf edildiği faaliyet türüdür. TTK.nun 11. maddesinde bir işletmenin ticari işletme sayılabilmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme olduğu ve ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınırın, Bakanlar kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterileceği düzenlenmiş olup, dosya kapsamından, her ne kadar davacı tacir ise de, vergi dairesi ve ticaret sicil kayıtlarına göre davalının gerçek kişi tacir kaydının bulunmadığı, gelir hacmi itibariyle 213 sayılı VUK. 177/1 maddesinde belirtilen gelir hacmine ulaşmadığı yani faaliyetinin esnaf faaliyeti sınırı içerisinde kaldığı dolayısıyla davalının 6102 sayılı TTK. anlamında tacir olmadığı, yine taraflar arasında yazılı bir cari hesap sözleşmesi de bulunmadığı da anlaşılmakla davanında mutlak ticari dava da olmadığı anlaşılmakla uyuşmazlığın, genel hükümlere göre ”Asliye Hukuk Mahkemesince” görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Bu durumda davanın Erdek Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği anlaşılmakla, bu mahkemece verilen görevsizlik kararının yerinde olmadığı ve yargı yeri olarak belirlenmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
K A R A R : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
6100 sayılı HMK.’nun 21. ve 22. maddeleri gereğince Erdek Asliye Hukuk Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
Dava dosyasının, dosyayı dairemize gönderen mahkemeye iadesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 21/03/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
KANUN YOLU : 6100 sayılı HMK. 23/2 maddesi uyarınca kesin olmak üzere.
GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİHİ : 21/03/2023
…
Başkan
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Katip
…
¸e-imzalıdır