Emsal Mahkeme Kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi 2023/1327 E. 2023/1523 K. 21.06.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA BAM 4. HUKUK DAİRESİ
T.C.
BURSA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
G E R E K Ç E L İ İ S T İ N A F K A R A R I

DOSYA NO : 2023/1327
KARAR NO : 2023/1523

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/01/2023
NUMARASI : 2021/971 Esas 2AAT MAKİNE SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ – Tömek Mahallesi Ankara Cad. No: 30…
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : 3. Haciz İhbarnamesinden Kaynaklı Menfi Tespit İstemidir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 22/2 maddesi gereğince yargı yerinin belirlenmesi için dairemize gönderilen dosya içindeki tüm belgeler ile dairemiz üyesi tarafından hazırlanan ön inceleme raporu incelendi. Gereği görüşüldü:
TALEP DİLEKÇESİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asilin annesi olduğunu, davacının Gerze Sulh Hukuk mahkemesinin 2020/27 Esas 2020/162 Karar sayılı ilamı ile vesayet altına alındığını, davacı asile 2 yıl süre vasi olarak atandığını, Bursa 2. İcra Müdürlüğünde bulunan 2016/7212 esas sayılı dosyası ile annesi adına icra takibi başlatıldığını, annesinin ev hanımı olduğunu, okur yazarlığı bulunmadığını ve 10 yıldır yatalak hasta olduğunu, imza atamadığını yalnızca parmak izi basabildiğini, dava konusu dosya borcu ile ilgisi bulunmadığı gibi icra dosyası hakkında hiçbir bilgi ve belge gönderilmeksizin takibin kesinleştirildiğini ve haciz işlemlerin yapıldığını, alacaklı olan davalı ile annesi arasında borca sebep olacak herhangi bir işlem yapılmadığını, borca konu işlemlerde kullanılan varsa imzalar annesine ait olmadığını, borçtan sorumlu olmadığı halde kesinleşen takip sebebi ile Of Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/840 Esas sayılı dosyası ile hissedarı olduğu taşınmazların üzerindeki ortaklığın giderilmesi için dava açıldığını, yapılmış olan takip soncunda haciz işlemleri yapıldığını ve annesinin mağdur olduğunu, dava neticesinde davacı annesinin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME TARAFINDAN:
Dava, Bursa 14.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2021/367 Esas sayısında açılmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonucu taraflar arasındaki uyuşmazlığın takip konusu bonodan kaynaklandığı ve bonodan kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin davaların 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4. ve 5. maddeleri uyarınca Ticaret Mahkemelerinde görülmesi gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
Bu görevsizlik kararı taraflarca istinaf yasa yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiş ve dava dosyası 6100 sayılı HMK. 20/1 maddesi uyarınca ilgili mahkemeye gönderilmiştir.
DAVANIN GÖNDERİLDİĞİ MAHKEME TARAFINDAN:
Görevsizlik kararı üzerine dosya kendisine gönderilen Bursa 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nce dava 2021/971 Esas sırasına kaydedilmiş, mahkemece yapılan yargılamada taraflar arasında bir ticari ilişki bulunmadığı, tarafların tacir olması veya davalı alacağının kaynağının kambiyo senedine dayalı olması davacı yönünden davayı ticari kılmadığı, uyuşmazlığın, takip hukukundan kaynaklanmakta olup davacının takibe dayanak senette borçlu veya alacaklı olarak yer almadığı, bu nedenle görevli mahkemenin genel mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesi ile karşı görevsizlik kararı verilmiştir.
Bu görevsizlik kararı da taraflarca istinaf yasa yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiştir.
UYUŞMAZLIĞIN NİTELİĞİ:
Her iki mahkemenin karşılıklı görevsizlik kararı vermiş olmaları ve bu kararların istinaf yoluna başvurulmaksızın kesinleşmesi nedeniyle mahkemeler arasında görev uyuşmazlığı çıktığı, 6100 sayılı HMK. 21/1-c maddesinde yargı yerinin belirlenmesini gerektiren sebep olarak gösterilmiş bulunan “İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” sebebinin gerçekleştiği görülmektedir.
Karşı görevsizlik kararını veren mahkeme 6100 sayılı HMK. 22/1 maddesi uyarınca görev uyuşmazlığının çözümü ve görevli mahkemenin belirlenmesi için dava dosyasını re’sen dairemize göndermiştir.
GEREKÇE:
6100 sayılı HMK. 23/1 maddesinde yargı yerinin belirlenmesine ilişkin incelemenin dosya üzerinden yapılabileceği düzenlenmektedir. Bu nedenle dairemizce dosya üzerinden yapılan incelemede;
Dava, 2004 sayılı İ.İ.K.’nun 89/III maddesine istinaden gönderilen haciz ihbarnamesi nedeniyle ihbarnameye muhatap olan üçüncü kişi tarafından açılan menfi tespit davasıdır.
6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı TTK. 5/1. maddesinde, aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın, asliye ticaret mahkemesinin tüm ticarî davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli olduğu belirtilmiştir.
Ticari davalar ise aynı Kanunun 4/1 maddesinde tanımlanmıştır. Bu maddeye göre, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işleri ve tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969. maddelerinde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580. maddelerinde; fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta; borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde ve bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır. Bu maddeye göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için tarafların her ikisinin tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğması veya ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi olması veyahut da açılan davanın maddede altı bent halinde sayılan davalardan olması gerekir. Taraflardan biri tacir değilse veya tacir olmasına rağmen, uyuşmazlığın ticari işletmeyle ilgisi yoksa ticari davanın varlığından söz edilemez.
Ticari davalar ise mutlak ticari davalar, nispi ticari davalar ve yalnızca bir ticari işletmeyle ilgili olmasına rağmen ticari nitelikte kabul edilen davalar olmak üzere üç gruba ayrılır.
Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın ticari sayılan davalardır. Mutlak ticari davalar, TTK’nın 4/1. maddesinde bentler halinde sayılmıştır. Bunların yanında Kooperatifler Kanunu (m.99), İcra İflas Kanunu (m.154), Finansal Kiralama Kanunu (m.31), Ticari İşletme Rehni Kanunu (m.22) gibi bazı özel kanunlarda belirlenmiş ticari davalar da bulunmaktadır. Bu guruptaki davaların ticari dava sayılabilmesi için taraflarının tacir olması veya ticari işletmeleriyle ilgili olması gibi şartlar aranmaz. TTK.nın 4/1. bendinde sınırlı olarak sayılan davalar arasında yer alması veya özel kanunlarda ticari dava olarak nitelendirilmesi yeterlidir. Bu davalar kanun gereği ticari dava sayılan davalardır.
Nispi ticari davalar, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması halinde ticari nitelikte sayılan davalardır. TTK.nın 4/1. maddesine göre, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan ve iki tarafı da tacir olan hukuk davaları ticari dava sayılır. Bu hükme göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için, hem iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmesi hem de iki tarafın tacir olması gereklidir. Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez.
Üçüncü grup ticari davalar, yalnızca bir tarafın ticari işletmesini ilgilendiren havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalardır. Yukarıda açıklandığı üzere bir davanın ticari dava sayılması için kural olarak ya mutlak ticari davalar arasında yer alması ya da her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili bulunması gerekirken havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davaların ticari nitelikte sayılması için yalnızca bir yanın ticari işletmesiyle ilgili olması TTK’da yeterli görülmüştür.
Genel açıklamalar karşısında somut dava bakımından; vasi tarafından; davacı …’nun annesi olduğu, davalı ile davacının aralarında borç ilişkisi bulunmadığını, buna rağmen annesine İİK. 89/1 uyarınca haciz ihbarnamesi gönderildiğini belirterek yasal süresi içinde menfi tespit talebinde bulunmuştur.

Menfi tespit davasına konu takibin incelenmesinde ise; alacaklı davalı şirket tarafından Bursa 2. İcra Müdürlüğünün 2016/7212 esas sayılı takip dosyası dava dışı borçlu Şevket Şükrü Yüksekkaya hakkında toplam üç adet bonodan kaynaklı kambiyo senetlerine mahsus takip yolu ile cebri icra başlatılmış olup, iş bu dosyadan kaynaklı olarak davacıya 2004 sayılı İ.İ.K 89 madde uyarınca haciz ihbarnamesi gönderilmiştir.
Somut davada; her ne kadar ticaret mahkemesince talebin takip hukukundan kaynaklandığından bahisle karşı görevsizlik kararı verilmişse de, haciz ihbarnamenin gönderildiği takip, davalı alacaklı tarafından, dava dışı borçluya karşı kambiyo senedine istinaden yapılmış takip olup, ticari iş niteliğindeki takip dosyasından gönderilen haciz ihbarnamesine karşı açılan menfi tespit davasının da mutlak ticari dava olması nedeniyle ticaret mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.(Yargıtay 19.Hukuk Dairesi 2019/1500 Es.- 2019/4799 Karar sayılı ilamı da bu yöndedir.)
Bu durumda davanın Bursa 2.Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiği anlaşılmakla, bu mahkemece verilen görevsizlik kararının yerinde olmadığı kabul edilmiş ve yargı yeri olarak belirlenmesi gerekmiştir.
K A R A R :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
6100 sayılı HMK.’nun 21. ve 22. maddeleri gereğince Bursa 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
Dava dosyasının, dosyayı dairemize gönderen mahkemeye iadesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 21/06/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

KANUN YOLU : 6100 sayılı HMK. 23/2 maddesi uyarınca kesin olmak üzere
GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİHİ : 22/06/2023


Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır