Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
BURSA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR

ESAS NO :2023/172 Esas
KARAR NO :2023/784
HAKİM :… …
KATİP :… …
DAVACI :… – …
VEKİLİ :Av. … – [16757-57168-..] UETS
DAVALI :… – … …
VEKİLLERİ :Av. … – [16486-84354-..] UETS
Av. … – Mutlukent Mah. 1942. Cad. No:49 Çankaya Ankara 06000 Çankaya/ ANKARA
DAVA :İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ :17/10/2019
KARAR TARİHİ :19/09/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :19/09/2023
Mahkememizin 2029/351 Esas 2020/396 Karar sayılı Görevsizlik Kararı verilerek dosyanın Bursa 4. Tüketici mahkemesine gönderildiği, bu mahkemenin 2020/531 esas sayısı ile karış görevsizlik kararı ile merci tayini için dosyanın Bursa Bölge Adliye Mahkemesinin 4. Hukuk Dairesine gönderildiği, Bursa Bölge Adliye Mahkemesinin 4. Hukuk Dairesinin 2020/1667 esas 2021/83 sayılı kararı ile yargı yeri olarak mahkememizin belirlenmesi ile mahkememizin yukarıdaki esasına kaydedilen İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA;Davacı Vekili Dilekçesinde Özetle; 23/01/2018 tarihinde davalı …’ya ait … plakalı vasıta ile Ankara Mamak Çatak caddesinde seyir halindeyken Bostancık Caddesinden kavşağa sarı fasılalı ışıkta giriş yapan … plaka sayılı araç ile çarpıştığını ve maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, müvekkili şirketin sigortalısı …’ya ait … plakalı aracın karışmış olduğu kaza sonucu araç sürücüsünün olay yerini terk ettiğini, sigorta şirketi tarafından kaza nedeniyle hasar gören … plakalı aracın maliki …’ye hasar bedeli olarak 25.500,00.-TL ödeme yapıldığını, Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası şartlarının b.4 maddesi gereğince “Bedeni hasara neden olan trafik kazalarında sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin, tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibi zorunlu haller hariç olmak üzere olay yerini terk etmesi veya kaza tutanağı, alkol raporu vb.kazanın oluş koşullarına ilişkin belgelerin düzenlenmesi yükümlülüğüne aykırı davranması halinde şirketin rücu hakkına sahiptir” hükmü gereğince davacı taraf ta ödenen bedelin rücuen tahsili amacı ile davalı aleyhinde Bursa 16 İcra Müdürlüğü’nün 2019/… esas sayılı dosyası ile sigorta şirketinin ödemiş olduğu 25.500,00.-TL alacağın fer’ileri ile birlikte talep olunduğunu, davalı tarafından itiraz edilmesi üzerine icra takibinin durduğunu belirterek itirazın iptaline takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP; Davalı Vekili Dilekçesinde Özetle;
davalı ile dava dışı 3.kişi olan … İnşaat Oto Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti ile uzun süreli kiralama anlaşması yapıldığını, bu sözleşmeye ilişkin davalının dava dışı 3.kişiden kira alacağının mevcut olduğunu ve Ankara 18.İcra Müdürlüğü’nün 2019/… esas sayılı dosyası ile takip açıldığını, müvekkilinin dava dışı 3.kişi ile olan sözleşmesi gereği üstüne kayıtlı olan … plakalı aracı 3.kişiye teslim ettiğini ve araç bu kişinin hakimiyeti altındayken kazaya karıştığını, işleten sıfatının müvekkiline ait olmadığını, müvekkili ile 3.kişi arasında yapılan sözleşme ile artık aracın fiili hakimiyetini ve ekonomik yararlanmasını dava dışı 3.kişiye geçirdiği için alacaklı gözüken sigorta şirketinin kendilerine rücu hakkı olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Davacı vekili istinafa başvuru dilekçesinde özetle; kaza sonrasında davalıya ait araç sürücüsü, her basiretli sürücüden beklenen kazanın diğer araç sürücüsüne bildirilmesi, trafik ekiplerinin çağrılması, kaza tespit tutanağının tanzim edilmesi, kusur oranlarının belirlenmesi ve alkol raporunun temin edilmesi gibi gerekli, zorunlu vecibeleri yerine getirmemiş ve olay yerini terk etmiş olduğunu, kazanın derecesi ve hasarın miktarı göz önüne alındığında da kaza yerinin terkedilmesinin tamamen sorumluluktan kaçmaya yönelik bir hareket olduğunu, 2015 yılında değiştirilen Karayolları ZMMS Genel Şartlarının Rucu Hakkı başlıklı B.4 maddesine, önceki düzenlemeden farklı olarak olay yerini terk hali de eklenmiş olduğunu, davalının kendi beyanına göre can güvenliği nedeniyle değil, olayın şoku ile olay yerinden kaçtığını, dolayısıyla, ispat yükünün davalı sigortalıya geçtiğinin kabulünün zorunlu olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce Bursa 16. İcra Müdürlüğü’nün 2019/… E. Sayılı sayılı icra takip dosyasının incelenmesinde; davacı vekili tarafından, davalı borçlu aleyhine 31.269,46-TL miktar üzerinden takip başlatıldığı, davalı tarafın 22/08/2019 tarihli itiraz dilekçesi ile, icra takibinin durdurulduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişi 09.04.2021 Tarihli raporunda özetle; hukuki değerlendirmeler konusunda nihai takdir hakkı Sayın Hâkimliğinize ait olmak üzere dava konusu trafik kazasının incelenmesi sonucunda; … Plaka Sayılı Firari Otomobil Sürücüsü: Dava konusu trafik kazasında 2918 Sayılı K.T.K.’ nın 84. Maddesinde yer alan sürücülere ait asli kusurlardan 84/h ” Kavşaklarda Geçiş Önceliğine Uymama ” maddesini ihlal ettiğinden % 75 (Yüzde Yetmiş Beş) oranında kusurlu olduğu, … Plaka Sayılı Otomobil Sürücüsü Çağrı UZUN’ un: Dava konusu trafik kazasında 2918 Sayılı K.T.K.’nın 84. Maddesi dışında kalan sürücülere ait diğer (tali) kusurlardan 52/1-a ve b maddesini ihlal ettiğinden % 25 (Yüzde Yirmi Beş) oranında kusurlu olduğu, kaza sonrası olay yerini başka bir araca binmek suretiyle terk eden ve kimliği tespit edilemeyen … plaka sayılı otomobil sürücüsünün kaza yeri terk hareketinin zararın artmasında etkisinin olmadığı yönünde görüş bildirmiştir.
Bilirkişi 05/07/2023 tarihli raporunda özetle;Dosya içerisinde görülen kroki ve eksper raporunda görülen hasarlı parçalar incelendiğinde, dava konu aracın ön kısımlarından hasarlı olduğu, üretici firma veri tabanı üzerinden yapılan fiyat araştırması sonucunda, yedek parça toplamı 28.126,82.-TL olduğu, fiyat farkının kur farkından kaynaklandığı bu nedenle sigorta şirketinin ödediği tutarın eskper raporuna göre olduğu, eksper raporunda belirtilen tutarların ekonomik olması nedeniyle, eksper raporunda tespit edilen tutarların uygun olduğu, sigorta şirketinin eksper raporunda bulunan, parça toplamı 24.000,00.-TL,
işçilik toplamı 10.000,00.-TL, olmak üzere toplam 34.000,00.-TL olduğu, dava konusu araç sürücüsünün kazada kusur oranının %25 olduğu, 34.000X0,25=8.500,00.-TL 34.000 – 8.500=25.500,00.-TL, … Sigorta şirketi ile araç maliki … arasında yapılan 19/02/2018 tarihli mutabakat metnine göre, 25.500.00.-TL bedel konusunda anlaşma sağlandığı,
aracın geçmiş hasarları ve kaza niteliği kusur durumları ve hasarlı parçalar dikkate alındığında, araç malikine ödenen 25.500,00.-TL bedelin makul olduğu, … plakalı araç: hasar toplamı 34.000,00.-TL, davacının hasar tutarının, araç sürücüsü kusur oranı %25 düşüldükten sonra, araç malikine 25.500,00.-TL ödendiği, araç sürücüsü kusur oranı ve hasar tutarı dikkate alındığında, ödenen 25.500,00.-TL, miktarın makul olduğu yönünde görüş bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamına göre;Dava konusu uyuşmazlığın davalının uzun süreli araç kiralama sözleşmesine istinaden husumet itirazının yerinde olup olmadığı, şayet yerinde değilse dava konusu kaza nedeniyle kusur durumu buna bağlı olarak davacı … şirketinin dava dışı 3. kişiye ait araçta meydana gelen hasardan dolayı davalıya ne miktarda rücu edebileceği buna bağlı olarak davacının itirazın iptali ve icra inkar tazminatı talebinin yerinde olup olmadığı noktasında toplandığı görülmüştür.
Mevcut davada öncelikle tartışılması gereken husus terkin davacı … şirketince rücu sebebi sayılıp sayılamayacağı ve terkin haklı sebebe dayanıp dayanmadığının ispat külfetinin kimde olacağıdır.
Kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları B.4.f maddesi gereği, tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibi zorunlu haller hariç olmak üzere sürücünün olay yerini terk etmesi tek başına teminat dışı durum ve rücu sebebi olarak kabul edilmiş olup, kaza tutanağı, alkol raporu vb. kazanın oluş koşullarına ilişkin gereken belgelerin düzenlenmesi yükümlülüğüne aykırı davranılması hali de sigortalıya başlıca rücu nedenleri arasında sayılmıştır. Olay yerini terk etmenin zorunlu hal nedeniyle olduğunu somut şekilde ispat külfeti sigorta şirketine değil, 4721 sayılı MK 6 ve 6100 sayılı HMK 190 maddeleri kapsamında sigortalıya aittir. Mevcut davada davalının olay yerini terk ettiği sabit olup, terkin haklı sebeple yapıldığı davalı tarafından ispat edilemediği anlaşılmakla davacı terk sebebiyle 3.kişilere ödemiş olduğu tazminatı davalıdan rücu edebilecektir.
Davacı … ile davalı arasında akdedilen ZMMS poliçesinde ve buna dayanak genel şartlar incelendiğinde uzun süreli kira ilişkisinin bulunması halinde sigortacının rücu hakkının kalkacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. İşleten sıfatı uzun süreli kiralama ile sona erebilecekse de ZMMS poliçesi hükümleri tarafları bağlamaya devam edecektir. Zira taraflar arasındaki rücu ilişkisi ZMMS poliçesine dayanmakta olup, rücu hakkının kaynağı sözleşmedir. Bir başka ifade ile kazadan kaynaklı zararın tazmini için zarar gören 3.kişi araç malikine başvurduğunda, araç sahibi uzun süreli kira ilişkisi sebebiyle işleten olmadığını ileri sürebilecekse de, sözleşme ilişkisi kapsamında sigortalının 3.kişiye ödemiş olduğu bedel için rücu hakkı devam edecektir. Çünkü zarar görenin araç malikine karşı başvurusunda tazmin sorumluluğunun kaynağı kanundan kaynaklı kusursuz sorumluluk hali iken ikinci durumda rücu hakkının temeli sigortalı ile sigortacı arasındaki (ZMMS poliçesi) sözleşmedir. Aksinin kabulü halinde sigortacı ile sigortalı arasındaki sözleşme hükümleri sigortalının 3.kişi ile yapmış olduğu sözleşme ile ortadan kaldırılmış olacaktır. Sonuç olarak sigortalının aracını 3.kişiye kiraya vermesi durumunda ZMMS poliçesi kiraya vereni ve kiralayan işleteni korumaya devam edecekse de sigortacının aracın kiralanması sebebiyle hakkını kısıtlayan hükümler uygulanamayacaktır. Bu durumda rücu hakkını oluşturan sebepler bulunması halinde araç maliki rücu kapsamında sigortacıya ödeme yapacak, kiralayan kişiden de taraflar arasındaki kira sözleşmesine aykırı davranılması sebebiyle ödediği bedelin tahsilini talep edebilecektir.
Rücu sebebiyle tazminat davaları; gerçek zararın giderilmesi amacına yöneliktir. Zarar sorumlusundan halefiyet ilkelerine dayalı olarak talepte bulunan davacı, ödediği meblağın tamamını değil ancak zarar görenin uğradığı gerçek zararı, zarar sorumlusundan isteyebilir. Bu nedenle, zarar görene yapılması gereken gerçek ödeme miktarı tespit edilerek davacı tarafça yapılan ödeme miktarı daha fazla olsa da davalının gerçek zarar miktarıyla sorumluluğuna karar verilmesi gerekmektedir. (Yargıtay 17 HD, 2020/2303 Esas, 2021/3171 Karar sayılı ilam) Bu bağlamda mahkememizce aldırılan denetime ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporuna göre … Sigorta şirketi ile araç maliki … arasında yapılan 19/02/2018 tarihli mutabakat
metnine göre, 25.500.00.-TL bedel konusunda anlaşma sağlandığı,
aracın geçmiş hasarları ve kaza niteliği kusur durumları ve hasarlı parçalar dikkate alındığında, araç malikine ödenen 25.500,00.-TL bedelin makul olduğu, … plakalı araç hasar toplamı 34.000,00.-TL, davacının hasar tutarının, araç sürücüsü kusur oranı %25 düşüldükten sonra, araç malikine 25.500,00.-TL ödendiği görülmekle davanın kabulü ile 16.İcra Dairesi’nin 2019/… esas sayılı takibe yapılan itirazın iptali ile 25.500TL asıl alacak üzerinden takibin devamına, talebin haksız fiile sebebiyle rücu ilişkisi kapsamında olduğu, alacağın bilirkişi raporu ile sabit olduğu, alacağın likit ve yasal şartları taşımadığı anlaşılmakla icra inkar tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM; Gerekçesi ve ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile 16.İcra Dairesi’nin 2019/… esas sayılı takibe yapılan itirazın iptali ile 25.500TL asıl alacak üzerinden takibin DEVAMINA,
2-Yasal şartları taşımadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine,
3-Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 1.740,00-TL karar harcının, peşin olarak alınan 377,66-TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.362,34-TL harcın davalıdan tahsiline,
4-Davacı tarafından yapılan 44,40-TL başvurma harcı, 377,66-TL harç, 1.850,00-TL bilirkişi ücreti, 182,70 -TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 2.454,76 -TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı vekili lehine takdir edilen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-6325 Sayılı Kanun 18/A-11-12-13 maddeleri uyarınca 1.320,00-TL zorunlu arabuluculuk hizmeti giderinin davalıdan alınarak hazineye irat KAYDINA,
7-Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 19/09/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır