Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
BURSA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/164 Esas
KARAR NO : 2022/1066

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … (TC. …) …
DAVALI : … (TC. …) …
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/04/2021
KARAR TARİHİ : 20/10/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 11/11/2022

Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nin 12/01/2022 tarih, 2021/2137 Esas ve 2022/45 Karar sayılı ilamı ile, mahkememiz yargı yeri olarak belirlenerek gönderilen İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
Dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Keşidecisi … ve tarafı kendisi olan çekin 21.10.2020 tarihinde kaybolduğunu tespit etmekle İnegöl 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/228 E. Sayılı dosyasında çekin iptali ve ödeme yasağı konulması için çek iptali davası açtığını, söz konusu çekin tarafının zilyetliğindeyken dava dışı … isimli kişi tarafından ele geçirilerek bankaya ibraz edildiğini, bankanın çeke bloke koyduğunu, zira İnegöl 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/228 E. sayılı dosyasının 31.03.2021 tarihli ekteki ara kararı gereği tarafına çek istirdadı davası açmak için süre verildiğini, ekteki cari hesap ektresine göre çeki aldığı tarih ve en son keşidecinin kendisi olduğunun görüldüğünü, açıklanan nedenlerle davalı iyi niyetli hamil olmadığını, elinden rızası dışında çıkan çekin istirdadına ve tarafının meşru hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine karar verilmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … 11/06/2021 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle, Mobilya işi yaptığını, Cemal isimli soy ismini bilmediği biri ile ticari ilişkisinin olduğunu, çeki bu şahıstan aldığını, karşılığında mobilya boya işi yapacağını, 10.000,00 TL’lik iş yaptığını fakat ondan sonra kendisine verdiği telefon numarasına ulaşamadığını, davacıyı tanımadığını, davacıyı zarara uğratma kastının olmadığını, kendisinin de mağdur olduğunu belirtmiştir.
DELİLLER:İnegöl 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/228 Esas 2021/85 Karar sayılı dosyası, Türkiye İş Bankası banka yazı cevabı, Ticaret Sicil Müdürlüğü yazı cevabı, Vergi Dairesi Müdürlüğü yazı cevabı, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı,
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. (6762 sayılı TTK’nın 704.) maddesi uyarınca rıza hilafına elden çıkan çekin istirdatı istemine ilişkindir.
Mahkememizce, Türkiye İş Bankası İnegöl Şubesine müzekkere yazılarak davaya konu 1025718 seri nolu , 31/01/2021 keşide tarihli, 55.000,00TL bedelli çekin davalı … tarafından ibraz anına ilişkin çekin ön ve arka yüz görüntüleri celp edilmiştir.
Mahkememizce, davacı ve davalıya ilişkin Ticaret Sicil ve Vergi kayıtlarının celbine karar verildiği, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı’nın yazı cevabı ile, … ve … isimli herhangi bir kayıt bulunmadığı yönünde bilgi verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce; İnegöl Vergi Dairesi’ne müzekkere yazılarak, davacı …’e ait vergi kayıtları ve davacının defter tutma yükümlüğünün bulunup bulunmadığı ile davacıya ait 2020,2021 yılı BA/BS formlarının ve Gelir Vergisi Beyannamelerinin celbi istendiği, 23/06/2022 tarihli yazı cevabı ile; mükellef …’in 05/08/2020 tarihinden itibaren gerçek usulde gelir vergisi yönünden mükellefiyeti bulunmadığı, mükellef işletme defteri tuttuğu, BA/BS formu gönderme yükümlülüğü bulunmadığı, ilgili form bilgisi gönderilmemiş olup, vergi kayıt bilgileri ile 2020-2021 yıllarına ait yıllık gelir vergi beyannamelerinin yazı ekinde gönderildiğine dair bilgi verildiği görülmüştür.
Mahkememizce, İnegöl Vergi Dairesi’ne müzekkere yazılarak, davalıya ait kayıtların celbi istendiği, verilen yazı cevabı ile; ilgili mükellefin vergi mükellefiyetinin bulunmadığı dolayısıyla bahse konu BA/BS formu ile beyanname verme yükümlülüğünün olmadığı yönünde bilgi verildiği görülmüştür. Mahkememizce; dava dosyası, ibraz edilen deliller ve taraflara ait ve dava dışı …’ya ait ticari defter ve dayanağı kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak taraflar arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığı, davaya konu çekin ticari defterlerde kayıtlı olup olmadığı yönünden rapor tanzim edilmesine karar verilerek, dosya tüm ekleri ile birlikte konusunda uzman SMMM bilirkişi Ayhan Aydın’a teslim edilmiştir.
05/07/2022 Tarihli Bilirkişi Raporunda Özetle; Bursa 3.Asliye Ticaret Mahkemesi, 2022/164 Esas Sayılı mevcut dava dosyası, davacı tarafın 2020,2021 yılı İşletme defterinin, Dava dışı …’nın 2020-2021 yılı yevmiye defterlerinin incelenmesi sonucu; İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın cevap yazısına göre; Davalı …’ın kaydının bulunmadığının belirtildiği, Uludağ Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 15.06.2022 tarih cevap yazılarına göre; Davalı …’ın Vergi mükellefiyetinin bulunmadığı belirtildiği, davacı … 2020-2021 yıllarında Elektronik ortamda İşletme Defteri tuttuğu, Defterler Gelir İdaresi Başkanlığı Veri tabanında elektronik ortamda tutulduğu, İşletme Defterinde kayıtlar Gider-Gelir olarak işlenmekte olup tahsilat ve ödeme kayıtları girilemediği, İşletme Defterinde borç- alacak durumu görülmediği, davacının 2021 yılı İşletme Defterine göre Tacir olduğu, Davacı … tarafından, dava dışı …’ya düzenlenen faturalar toplamının 76.257,52-TL olduğu, iki adet faturanın dava dışı … defter kayıtlarında yer almadığı, Düzenlenen faturalara göre davacı ve dava dışı … arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğu, davacının defterlerine göre; davacı ile davalı arasında ticari ilişkinin olmadığı, dava konusu çek: Türkiye İş Bankası İnegöl/Bursa 1025718 nolu Keşidecisi Münir Pabuççu, 31/01/2021 vade 55.000’TL olduğu, Dava dışı …’nın 2020 ve 2021 yıllarında Bilanço usulüne göre defter tuttuğu, Ömer Bostancının 2020-2021 yılları (yevmiye) defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yaptırılmış olduğu, Ömer Bostancının resmi defterlerine göre; dava konusu çekin …’nın defterlerine giriş kaydının olmadığı, dava konusu çekin … tarafından, Davacı …’e ödeme olarak verildiğine dair herhangi bir kayıt olmadığı, dava dışı …’nın defterlerine göre; …’nın, davacı …’e 61.226,12 TL borçlu gözüktüğü yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava Türkiye İş Bankası İnegöl/Bursa 1025718 nolu Keşidecisi Münir Pabuççu, 31/01/2021 vade 55.000’TL bedelli çekin istirdatını amacıyla açılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir. Bu durum karşısında davada ispat yükü çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı tarafından dava konusu çeki dava dışı …’dan ticari ilişki gereği aldığını, dava dışı Teknik Beton isimli firmaya vermek üzere ciroladığını, söz konusu çekin cebindeyken kaybolduğunu belirterek davaya konu çekin istirdatını talep etmiştir.
Davacı taraf, davaya konu çeke ilişkin Ömer Bostan adına düzenlenen tahsilat makbuz örneğini dosyaya ibraz ettiği görülmüş, ayrıca davacı taraf ticari defter kayıtlarında da düzenlenen faturalara göre davacı ve dava dışı … arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğu, davacı ile davalı arasında ise herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı görülmüştür.
Her ne kadar dava dışı Ömer Bostancının resmi defterlerine göre; dava konusu çekin …’nın defterlerine giriş kaydının olmadığı, dava konusu çekin … tarafından, davacı …’e ödeme olarak verildiğine dair herhangi bir kayıt olmadığı tespit edilmişse de davaya konu çek üzerinde davacının cirosunun bulunduğundan davacının davaya konu çekte yetkili hamil bulunduğu sübut bulmuştur.
Ancak 6102 sayılı TTK.790. maddesi gereğince, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı, davacının davalı tarafın çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat edemediği anlaşılmakla Mahkememizce davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM; Gerekçesi ve ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE
2-Harçlar yasası gereği alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının, peşin yatırılan 939,27-TL harçtan mahsubu ile bakiye 858,57-TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı yana İADESİNE
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa İADESİNE,

Dair, tarafların yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf Kanun Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20/10/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır